Olaf van Boetzelaer toont zich redelijk van inhoud, maar onbezonnen van vorm over de vluchtelingencrisis

In een opinieartikel voor het Katholiek Nieuwsblad trekt Olaf baron van Boetzelaer fel van leer over wat hij ziet als blunderende Europese staatslieden in het aanpakken van de vluchtelingencrisis. Volgens hem is de EU voor de test gezakt. Hij is oprichter van het Civilistisch Appèl dat zegt te opteren voor meer civilisme en stelt zich voor als ‘lid van de Commissie Buitenland van het CDA Zuid-Holland’. De commissie staat open voor iedereen.

Wat Van Boetzelaer concludeert over wat moet gebeuren om de vluchtelingencrisis in goede banen te leiden wijkt weinig af van wat leiders van de middenpartijen zeggen: ‘beperking instroom, terugkeerbeleid en steun aan opvang in de regio’, dus regulering en regie nemen door de EU-lidstaten. Maar de manier waarop hij het zegt is opmerkelijk en liegt er niet om. Het verraadt zijn visie op de waarden van het Avondland (Europa).

Enkele citaten: ‘Want we weten dat bepaalde minderheidsgroepen: Marokkanen, Antillianen, Somaliërs, Eritreeërs, zelfs tot in de derde generatie alle ongunstige statistieken aanvoeren: criminaliteit, werkloosheid, medische overconsumptie, leerachterstanden.’ En: ‘De overgrote meerderheid behoort tot de soennitische islam en brengt de daarbij behorende geestelijke bagage mee. Nu weten we (..) dat die intolerant is tegenover andersgelovigen, vrouwen gelijke rechten ontzegt en ook geweld niet schuwt om zijn dominantie te bevestigen. Daarom is het volstrekt normaal de islamisering van het oudsher christelijke Avondland met grote zorg te observeren en deze niet in de hand te werken.‘

Er zijn nog weinigen die de aanpak van de EU-leiders van de vluchtelingencrisis in 2015 en de voorbereiding erop in voorafgaande jaren waarderen. Europese leiders als Jean-Claude Juncker geven toe dat ze er een puinzooi van gemaakt hebben. Kanselier Merkel keert terug op haar schreden om geen grenzen te stellen aan de instroom. Nu ze in eigen land politieke tegenwind heeft probeert ze de last weer te herverdelen. Maar er zijn vele soorten kritiek mogelijk. Islamisering van Europa is ongewenst, maar kerstening eveneens. Iemand als Olaf van Boetzelaer positioneert de door hem gemunte derde weg van het civilisme –tussen  liberaal individualisme en het communitarisme– dan wel handig als een stroming die voor velen met uiteenlopende achtergronden aanvaardbaar is, maar zijn uitingen wijzen op een wereldbeeld dat daar akelig haaks op staat.

Foto: Krantenlezers verdiepen zich in het proces van Nürnberg, oktober 1945.

Petitie Amnesty vraagt vrijlating Iraanse kunstenares Atena Farghadani

Soms klinken hier reacties die de kritiek op autoritaire regimes zoals China, de Russische Federatie, Noord-Korea of Iran beantwoorden met de opmerking dat het in Nederland even erg is. Zoals bovenstaand voorbeeld duidelijk maakt is dat onzin. In Iran wordt een kunstenares in de gevangenis gegooid omdat ze met haar kunst kritiek levert op de overheid. Daar is geen plaats voor Lucky TV die Nederlandse politici straffeloos beschimpt en belachelijk maakt. Atena Farghadani is overgeleverd aan de willekeur van een autoritair regime dat haar burgers geen recht op recht biedt. Amnesty International is een petitie begonnen die voor haar vrijlating pleit. Tegelijk geeft wat Atena Farghadani overkomt aan wat de kracht van kunst is. Kunst kan aan de orde stellen, kunst kan kritiseren, kunst kan tot nadenken stemmen, kunst kan aanklagen. Tekenen kan hier.

Foto: Schermafbeelding van petitie ‘Iraanse kunstenares in de gevangenis’ van Amnesty International.

Open islamdebat is hard nodig. Of God het nou wil of niet

Mag kritiek op de islam of rust er een taboe op? De vraag is eerder of zulke kritiek zin heeft. Het antwoord is ondubbelzinnig ja. Religieuze organisaties zoals de islam genieten eerder te veel dan te weinig respect. Om de islam in de wereld te brengen is de eerste voorwaarde dat religies precies zo bejegend worden als andere cultureel-maatschappelijke instellingen. Niet meer en niet minder kritisch. Een uitzonderingspositie voor religies, en binnen die religies ook nog eens voor de islam, vindt in de nationale rechtsstaat, de democratie of de open samenleving geen rechtvaardiging. De overheid moet als scheidrechter boven de partijen die kritische houding niet zelf aannemen door deelnemer aan het publieke debat te willen zijn, maar dient wel nadrukkelijk te garanderen dat burgers zonder belemmeringen de kritiek op de islam ongestoord en veilig kunnen uiten.

Dit naar aanleiding van een opinieartikel in de Volkskrant van VVD’er Frits Bolkestein die meent dat de coördinator terrorismebestrijding miskent dat religie de basis kan vormen voor politiek geweld. Hij verwees hierbij naar onderzoeker David Suurland. Sid Lukkassen reageert instemmend op het Vlaamse blog Doorbraak met de vraag ‘Mag een academicus islamkritisch zijn?’en wijst naar ‘het politiek-correcte rookgordijn van de mainstream media’ dat die kritiek blokkeert. Hoe dat in z’n werk gaat illustreert ’student islamologie’ Arnold Yasin Mol in een opinieartikel voor Joop.nl met de bewering dat Bolkestein te weinig van de islam zou weten. Waarin Bolkestein van alles in de mond wordt gelegd dat hij niet beweert. Een open debat over de islam komt zo niet tot stand. Kom in Nederland niet aan de islam of de honden gaan blaffen. Gods wil is onfeilbaar. 

Foto: In Cha Allah in neon voor Lamba.

Europa: neem afstand van radicale islam en rechts-nationalisme

Update 16 januari: Vandaag krijgt Raif Badawi weer 50 stokslagen. Hij wordt beschuldigd de islam te hebben beledigd. Gisteren organiseerde Amnesty een demonstratie bij de Saoedische ambassade in Den Haag. In een nieuwsbericht deelde Buitenlandse Zaken op 9 januari mee: ‘Minister Koenders van Buitenlandse Zaken vraagt de regering van Saoedi-Arabië de lijfstraf die de Saoedische blogger Raif Badawi krijgt niet uit te voeren. ‘Nederland veroordeelt deze straf. Lijfstraffen zijn in strijd met de internationale mensenrechtenverdragen’, aldus de minister. In Europees verband heeft Nederland de zaak van Badawi al meermalen aangekaart bij de Saoedische autoriteiten. Nederland heeft zich vandaag opnieuw met Europese partners ingezet om de uitvoering van lijfstraffen te voorkomen.’ Maar stille diplomatie lijkt bij Saoedi-Arabië niet te werken. 

In de video krijgt de Saoedische blogger Raif Badawi 50 stokslagen. Hij is in hoger beroep tot 10 jaar gevangenisstraf, 1000 stokslagen en een geldboete veroordeeld omdat hij op een geweldloze wijze gebruik maakt van zijn recht om zich uit te spreken, zo vatte HRW het in 2013 samen. Ook Amnesty sprong in 2014 voor Badawi in de bres en eiste zijn directe vrijlating en intrekking van ‘het schandalig vonnis‘. Maar de Saoedische autoriteiten maakten er belediging van de islam van. De Saoedische autoriteiten verbieden opnamen met mobieltjes. Ze lopen dus niet graag te koop met hun intolerante opvatting van de islam.

Wat moet Europa met de radicale islam, naast dadels, vluchtelingen en olie het beste exportproduct van het Midden-Oosten? Ik reageerde op het Engelstalige Saoedische Arab News: ‘The opinion by Arab News is one of the many opinions in islam about depicting the prophet in western countries. Iraqi islamist Taha Jabir al-Alwani in 1997 said every society has its own means for expression. Islamic juridicial culture cannot be valuable outside the islamic world. Furthermore there is no text in the Quran that forbids making depictions or the possession of it. An open mind of all the various interpretations of islam could better accept the image in western societies as integral part of its pluriform nature. That acceptation would help to clean out of the way misconceptions about Islam and Muslims as an intolerant religion towards others.’

Europa moet de middenweg vinden tussen radicaal islamisme en rechts-nationalisme. Deze twee uitersten die meer overeenkomsten hebben dan ze toegeven hebben elkaar nodig om de eigen positie te bevestigen. Zo gijzelen ze elkaar. Allebei hebben ze er belang bij dat de rol van de islam -en dan vooral de radicale en onverzoenlijke varianten jegens andersdenkenden ervan- groot wordt gemaakt. Hieruit kan afgeleid worden dat het antwoord op radicaal islamisme en rechts-nationalisme het terugdringen van de islam is. Of beter gezegd: de relativering van het belang ervan. De islam is cultureel, economisch, politiek en zelfs demografisch verwaarloosbaar voor Europa. Die bewustwording is de eerste stap op weg naar de vrijheid. Nodig is dat ferm de Europese waarden worden herbevestigd. Dat wat in Frankrijk de Republikeinse waarden heten, en in Nederland de rechtsstaat met vrijheden en rechten, pluriformiteit, open samenleving en democratie.

Om de eigen waarden te revitaliseren moet West-Europa afstand nemen van regimes zoals dat in Saoedi-Arabië dat naast olie de radicale islam exporteert. Het is tijd voor een exportverbod van de radicale islam en een strategie die Europa binnen enkele jaren onafhankelijk maakt van Arabische olie. Nederland moet nu doorpakken en het niet laten bij mooie, abstracte woorden op pleinen tijdens solidariteitsbijeenkomsten voor Charlie Hebdo. Ik herhaal wat ik naar aanleiding van het vonnis van Raif Badawi vorig jaar schreef over Saoedi-Arabië: ‘Dat land is al lange tijd een dwaling in het buitenlandbeleid van de westerse wereld. De EU moet overwegen de stap te zetten om afstand te nemen van een hypocriet land dat anderen de maat wil nemen. Wat de gevolgen ook zijn. Nederland gidsland, het kan nog steeds. Er is wel lef voor nodig. Het valt te betwijfelen of de Nederlandse politiek en zakenwereld die nog in zich hebben.’ Misschien moeten burgers het initiatief nemen omdat politiek en bedrijfsleven het grandioos laten afweten in het opkomen voor Europese waarden.

Slavoj Žižek over vrijheid. Wat stelt het tegenwoordig voor?

Tragisch als we niet weten dat ons gebrek aan vrijheid een gebrek aan vrijheid is omdat we niet weten dat het een gebrek aan vrijheid is. Kunnen we ons trouwens gevangen voelen als we niet beseffen in een kooi te zitten? Het spel met woorden van de Sloveense filosoof en maatschappijcriticus Slavoj Žižek doet denken aan het begrip ‘unknown unknowns’ van de Amerikaanse oud-minister Donald Rumsfeld. Hoewel beide heren politiek haaks op elkaar staan. Žižek zet zijn woorden in om te onthullen en Rumsfeld om te verbergen.

Žižek meent dat we ingeperkt worden, maar ons niet in moeten laten perken. Met liefde als grootste vrijheid. Echter nooit gegarandeerd succesvol. De val die ingebakken is geeft vrijheid. Vrije ruimte. Zodat het zoeken naar zekerheid onze vrijheid beperkt. Dus wie ons zekerheden garandeert moeten we wantrouwen. Garantie op succes is een fopspeen om onze zoektocht naar echte vrijheid te blokkeren. Maar onbeperkte vrijheid die zich aan niets of iemand  gelegen laat liggen is evenmin gewenst. Zij die dat opeisen zetten de ander opzij.

Žižek ontstijgt maar nauwelijks aan het stereotype van een met zwaar accent sprekende Oost-Europeaan in een Hollywood-film. Zoals in de Marx Brothers film Duck Soup (1933) met de operateske staatjes Freedonia en Sylvana waar chaos en anarchie regeren. Wat moeten we aan met onze vrijheid? Die we mogelijk nog nooit volledig gekend hebben of ons ontnomen wordt zonder dat we het in de gaten hebben. Ach, simpel. Gewoon vragen blijven stellen en niks voor zoete koek aannemen. Ook niet het begrip van vrijheid dat ons opgelegd wordt. Da’s tegelijk een benauwend en een bevrijdend vooruitzicht. Als individu moeten we het zelf doen.

Foto: Still uit Duck Soup (1933),

Saoedi-Arabië is geen vriend, maar een vijand. Dus wat doen we?

Opnieuw aandacht voor Raif Badawi, opnieuw aandacht voor Saoedi-Arabië.  Het is door velen al vele malen gezegd. Saoedi-Arabië deugt niet en Nederland zou afstand tot dit land moeten nemen. Maar het gebeurt niet. Bloggers zijn vogelvrij in dat door en door islamitische land. Zo goed als onbeschermd door de rechtsstaat. Wat moeten we doen met zo’n land dat een bondgenoot heet te zijn, maar feitelijk een vijand is?

Ik volsta met wat ik in mei 2014 over Raif Badawi en Saoedi-Arabië zei: ‘Dat land is al lange tijd een dwaling in het buitenlandbeleid van de westerse wereld. De EU moet overwegen de stap te zetten om afstand te nemen van een hypocriet land dat anderen de maat wil nemen. Wat de gevolgen ook zijn. Nederland gidsland, het kan nog steeds. Er is wel lef voor nodig. Het valt te betwijfelen of de Nederlandse politiek en zakenwereld die nog in zich hebben.’ Het antwoord is vijf maanden later nog duidelijker: de Nederlandse politiek en zakenwereld hebben geen lef, ze zijn gewoon laf. Het is niet anders. Het valt niet te begrijpen. Het valt niet te begrijpen. 

Saoedi-Arabië dreigt Nederland met boycot vanwege Wilders. Hoogste tijd voor een tegenoffensief

‘Religion is the red line which nobody will be allowed to cross’, zegt de Saoedische krant Arab News in een nieuwsbericht. Dit naar aanleiding van een stickeractie uit december van de PVV De islam is een leugen, Mohammed een boef, de koran is gif’ die nu pas tot dat land is doorgedrongen. Men mag aannemen dat de berichtgeving de positie van de Saoedische regering verwoordt. Uiteraard wordt hier gedoeld op de islam die verdedigd moet worden. Christenen worden in Saoedi-Arabië vervolgd. Maar hoe deze rode lijn eruit ziet en hoe het ene land in de vrijheid van meningsuiting in een ander land denkt te kunnen ingrijpen is de vraag.

Volgende zin roept nog meer vragen op over de realiteitszin in Riyad: ‘Saudi Arabia has started imposing sanctions on Dutch companies after the Netherlands failed to take action [Accentuering GK] against a right-wing politician for abusing Islam and the Kingdom.’ Waarom zou de Nederlandse regering optreden tegen een oppositioneel politicus die binnen de wet blijft? Dat anderen zich gegriefd voelen is geen reden om de in de wet vastgelegde meningsuiting in te perken. De Saoedische regering weet hoe het er in democratische landen als Nederland aan toegaat. In de pluriforme, open samenleving kan iedereen z’n mening geven. Daarom lijkt het erop dat leden van de Saoedische regering emotioneel geraakt zijn en Nederland hun eigen normen proberen op te leggen door een economisch wapen: dreigen met een boycot van Nederlandse producten. 

Nederland moet verstandig opereren en geduldig uitleggen dat in het publieke debat een politicus die binnen de wet blijft alle vrijheid geniet om de islam toe te bijten wat-ie wenst. Het cliché luidt dat een crisis kansen beidt. De dreiging van een Saoedische boycot is een zegen in vermomming. Het wegkijken door de VS en EU voor de grootschalige schending van de mensenrechten en de steun aan terroristische bewegingen in dat land is al jaren een niet uit te leggen schande. Nederland moet zich niet laten intimideren door een land dat voortdurend het verkeerde voorbeeld geeft. Daarbij valt de onbenullige stickeractie van de PVV in het niet.

De dreiging met een boycot kan voor Nederland en de EU het moment zijn om na te denken over de positie die het tegenover Saoedi-Arabië moet innemen. Dat land is al lange tijd een dwaling in het buitenlandbeleid van de westerse wereld. De EU moet overwegen de stap te zetten om afstand te nemen van een hypocriet land dat anderen de maat wil nemen. Wat de gevolgen ook zijn. Nederland gidsland, het kan nog steeds. Er is wel lef voor nodig. Het valt te betwijfelen of de Nederlandse politiek en zakenwereld die nog in zich hebben.

Foto: De Saoedische Blogger Raif Badawi werd veroordeeld tot 10 jaar gevangenis, 1000 zweepslagen en een boete van 1 miljoen riyals omdat hij de islam beledigd zou hebben. Zie Amnesty International.

Hoe gepast is kritiek op het Groninger Museum?

Bert de Jonge is depotbeheerder bij het Groninger Museum. En zegt het jaarverslag 2012, ook logistiek planner. Werkzaam bij de afdeling Collecties. Tevens is-ie oud-voorzitter van de Ondernemingsraad. Vandaag verschijnen er perspublicaties die kritiek van De Jonge naar buiten brengen. Volgens hem dreigt het Groninger Museum de concurrentiestrijd met andere musea te verliezen door te weinig spraakmakende tentoonstellingen  te organiseren. Hij denkt dat het voor een buitenstaander niet duidelijk is wat nu de stijl is van het Groninger museum. ‘We hebben de afgelopen tijd te maken gehad met drie externe vormgevers’.

Het is nooit kies als in een organisatie een medewerker de vuile was buiten hangt. Nog minder ligt het voor de hand dat een depotbeheerder die werkzaam is bij Collecties dit doet. Met kritiek op de profilering van het museum en het tentoonstellingsprogramma. Toch de verantwoordelijkheid van de directie. Het naar buiten treden van De Jonge roept eerder vragen op over de interne organisatie bij het Groninger Museum, de bedrijfsvoering en de werksfeer bij het museum dan over de kritiek die Bert de Jonge naar buiten brengt.

Directeur Andreas Blühm reageert naar buiten toe terughoudend op De Jonge: ‘Er is altijd veel lof, maar ook veel kritiek’. Wat er klopt van de kritiek van Bert de Jonge is de vraag. Wat hij verstaat onder ‘spraakmakende tentoonstellingen waarmee de concurrentiestrijd aangegaan kan worden’ is verre van duidelijk. Doelt hij op publieksbereik of op inhoudelijke verdieping? Musea concentreren zich door de teruggelopen budgetten noodgedwongen op de eigen collectie. Da’s minder sexy dan Ilya Repin of Go China! Ze moesten medewerkers ontslaan. De tendens van op veilig spelen treft bijna de complete museumsector. Het is pas op de plaats en redden wat er te redden valt. Een deken van voorspelbaarheid en gebrek aan durf smoort nu het avontuur.

Het Groninger Museum trekt jaarlijks tegen de 200.000 bezoekers en neemt daarmee de plek in die het verdient. De nieuwsgierigheid naar het gebouw dat ooit aangejaagd werd door de toverkunsten van toenmalig directeur Frans Haks is geluwd. Onderzoek wijst uit dat het musea buiten de Randstad ontbreekt aan bezoekers. Het Groninger Museum is een goed museum in een uithoek van het land dat niet zijn oren moet laten hangen naar stemmen uit het verleden. Maar het kan zich evenmin onttrekken aan de tijdgeest.

Foto: David Bowie, Collage. Vanaf december 2015 is de tentoonstelling David Bowie is te zien in het Groninger Museum

De islam is een leugen, Mohammed een boef, de koran is gif. So what?

Update 17 mei 2014: Waarom de Saoedische regering nu met een reactie komt op de sticker-actie van de PVV is de vraag. Naar verluidt overwegen de Saudi’s om deze actie van de PVV een boycot van Nederland. Is dat de echte reden? Wellicht zetten de Saoedie’s druk vanwege de oplopende spanning met Rusland en de belofte van Saoedi-Arabië aan het Westen om de productie van olie op peil te houden. Ondanks de PVV zou deze Saoedische reactie een zegen in vermomming zijn. Want het wegkijken door de VS en EU voor de schending van de mensenrechten en de steun aan terroristische bewegingen in dat land is al jaren een schande die niet uit te leggen is. Een boycot kan daarom in z’n voordeel benut worden om nu eens definitief afstand te nemen van Saoedi-Arabië. Nederland gidsland, het kan nog steeds.  Er is wel lef voor nodig. 

Een symbolische actie van de PVV met een tekst die hooguit 3% van de Nederlandse bevolking kan lezen. Het gaat om een sticker met de tekst: ‘De islam is een leugen, Mohammed een crimineel, de Koran is (ver)gif‘. De NOS vertaalt het middenstuk als: ‘Mohammed is een boef‘. De ‘anti-islam sticker‘ kan hier gratis besteld worden. De sticker is een variant op de vlag van Saoedi-Arabië met de tekst: ‘Er is geen andere god dan God; Mohammed is de boodschapper van God.’ De tekst wordt als heilig beschouwd en is de geloofsbelijdenis van de islam. Merkwaardig trouwens dat Saoedi-Arabië de shahada op een vlag afbeeldt als het tegelijkertijd de afbeelding ervan op T-shirts of voetballen tegengaat en de vlag nooit halfstok gehangen mag worden.

Wat moeten we ervan denken, als we er al iets van willen denken? Het past in het idioom: Jezus is arrogant, de bijbel een bom, communisme een kwaal, de bisschop een pedofiel, het jodendom een wet-zonder-einde. De varianten zijn ontelbaar en vallen onder de normale religiekritiek. In de sticker spreekt de PVV zich niet uit over moslims. Zo kan volgehouden worden dat het de ideologie ‘islam’ om politieke redenen aanspreekt.

Volgens PvdA-voorzitter Hans Spekman gaat het te ver om een boek gif te noemen. Indirect, onbedoeld en onbewust pleit-ie zo voor het vrijgeven van Hitlers ‘Mein Kampf‘ en rakelt oud zeer op. In 2007 sprak een kamermeerderheid zich uit tegen de vrije verkrijgbaarheid van ‘Mein Kampf‘ in Nederland. Wilders pleit deze keer echter niet voor een verbod van de koran. Hij noemt het gif en dat is een diskwalificatie die binnen de vrijheid van meningsuiting past. ‘Haatzaaiboeken‘ bestaan en zullen altijd bestaan. Steeds minder in papieren en steeds meer in digitale vorm. Daarom makkelijk verspreidbaar. Laat ze vrij en laat de kritiek erop ook vrij. Hoe meer aandacht aan het een of het ander besteed wordt hoe meer het de onruststokers in de kaart speelt.

Foto 1: ‘Anti-islam sticker‘ van de PVV.

Foto 2: Tweet van PvdA-voorzitter Hans Spekman, 19 december 2013.

Controverse in campagne van Diesel. Burka en bisschopsmantel

Twee plaatjes van het Italiaanse kledingmerk Diesel. Onderdeel van de #DieselReboot campagne. De een neemt met geleende beelden uit een specifieke traditie katholieken op de korrel, de andere moslims. Op de laatste komt kritiek op MTVDesi.com van Shruti Parekh: ‘Putting a white, non-Muslim woman in a burqa in our current global context is one level of disrespect, but making her topless takes it to a level that is hard for me to comprehend’. Maar Ameena Meer die aan de campagne meewerkte kan het drie dagen op MTVDesi.com best begrijpen, want we zijn allen vechters met meerdere identiteiten:  ‘The idea behind the #DieselReboot campaign is that today we are all slashers  – Accountant/Musician, Coffee shop worker/Instagram star, Bank teller/Director, Insurance salesperson/travel writer – we have multiple identities and multiple lives. (..), but social media has freed us to express and explore our talents in ways we never realized were possible.’

Waar gaat het uiteindelijk om? Om het verkopen van zoveel mogelijk kleding door een Italiaans bedrijf. Zelfs kritiek helpt hier bij en kan een vorm van reclame zijn. Want het vestigt de aandacht. Hele boekenkasten worden leeggeschud om met mooie woorden aan te kleden hoe vrouwen aangekleed kunnen worden. Sociale media bevrijden ons. Echt? Niemand is wat-ie blijkt te zijn moet de verantwoording van de campagne zijn. Van vechters uit de creatieve klasse die het voorbeeld stellen. Een blanke vrouw in een burka mag. Een Oost-Aziatische vrouw in een bisschopsmantel mag. Maar de veroordeling van een blanke vrouw in een burka mag ook, of die van een Oost-Aziatische vrouw in een bisschopsmantel. Terloops zorgt de relativering ervoor dat culturele grenzen vervagen. De scherpslijpers verliezen hun zeggenschap over het beeld. Als het maar past.

Foto: Beelden uit de Diesel-campagne #DieselReboot.