Ontmoet Luther Burbank koninginnen? (1919)

Luther Burbank with Juliana, future queen of the Netherlands, 1919. Collectie: Sonoma County Library Digital Collection en Luther Burbank Home & Gardens Collection.

Er is iets ontzettend verkeerd gegaan bij de beschrijving van deze foto’s in de collectie van de Sonoma County Library, iets ten noorden van San Francisco.

Centraal staat de befaamde botanist en pionier in de landbouwwetenschap Luther Burbank (1849-1926). Hij ontvangt hoge gasten in zijn tuinen in Santa Rosa. Nu een nationaal historisch monument. Zie hier voor alle beroemde vrienden en bezoekers, inclusief Dr. Hugo de Vries en George H. Shull. Burbank had belang bij die bezoeken.

De beschrijving van de bovenste foto luidt: ‘Luther Burbank with Juliana, future queen of the Netherlands, 1919‘. In 1919 was prinses Juliana 10 jaar. Op de foto is geen 10-jarig meisje te zien. Waarom zou ze Luther Burbank trouwens bezoeken?

Het wordt er nog absurder op bij de beschrijving van onderstaande foto: ‘Luther Burbank with the Queen of Belgium, 1919. De additionele titel luidt: Luther Burbank and Queen Wilhelmina of the Netherlands, Santa Rosa, Calif., 1919. Dat wringt. Burbank schudt de Belgische koningin Elisabeth de hand, niet de Nederlandse koningin Wilhelmina.

Aan de kleding van Burbank valt af te leiden dat beide foto’s niet bij dezelfde gelegenheid zijn genomen. Het gaat om aparte bezoeken. Een andere foto met de Belgische koning Albert geeft als datum 14 oktober 1919.

De bovenste foto roept de meeste raadsels op. Nederland was buiten de Eerste Wereldoorlog gebleven zodat een groepsfoto met veteranen van WOI in 1919 met een lid van het Nederlandse koninklijk huis die op goodwillreis naar VS is nergens op slaat. Hier lijkt een andere bondgenoot van de VS op bezoek. Uit België, Italië of de Balkan?

Luther Burbank with the Queen of Belgium, 14 oktober 1919. Extra titel: Luther Burbank and Queen Wilhelmina of the Netherlands, Santa Rosa, Calif., 1919. Collectie: Sonoma County Library Digital Collection en Luther Burbank Home & Gardens Collection.

Advertentie

Waarom is de Nederlandse monarchie zo duur?

Update 24 april 2018: Onderzoeker René Zwaap heeft voor ‘De Republikein, tijdschrift voor de betrokken burger’, uitgevoerd in opdracht van het Republikeins Genootschap uitgezocht wat de werkelijke kosten van het Nederlands koningshuis zijn. Hij komt in een rapport tot een bedrag van 345,5 miljoen euro. Zwaap beredeneert dat de Nederlandse monarchie relatief de duurste van Europa is. Ter vergelijking: De Zwitserse president kost minder dan een half miljoen euro per jaar. De overgang naar het Zwitserse systeem zou de Nederlandse belastingbetaler volgens Zwaap een bezuiniging van 345 miljoen euro opleveren. 

In het Verenigd Koninkrijk klinkt kritiek op de uitgaven van het koninklijk huis en het handhaven van pracht en praal –‘pomp and circumstance‘- dat bij een voorbije periode hoort. En bij een wereldrijk dat niet meer bestaat. Terwijl iedereen moet inleveren om het tekort beneden de 3% te brengen krijgt de koningin een 15% opslag van 5 miljoen pond. Zo’n 6 miljoen euro. Dit is in conflict met de uitspraak van koningin Elisabeth in haar troonrede dat de regering Cameron-Clegg werkt aan de bevordering van een rechtvaardige samenleving om de hard werkenden te belonen. Naast de beveiligingskosten en gederfde belastinginkomsten wegens vrijstellingen kost het koninklijk huis de Britse belastingbetaler 36,1 miljoen pond. Zo’n 43 miljoen euro.

Het commentaar slaat de plank mis als het suggereert dat de Britse situatie uniek is en dat elders in Europa de ‘Royals‘ onder druk van de publieke opinie hebben ingeleverd. Zoals in Spanje. Hierbij vergeet het Nederland. Uit berekeningen blijkt dat het Nederlandse koningshuis de belastingbetaler min of meer hetzelfde kost als het al zo als verkwistend bevonden Britse koningshuis. De totale overheidssteun voor de Oranjes bedraagt 40 miljoen euro per jaar. Ook in Nederland nemen de uitgaven voor het koninklijk huis toe. Het ontworstelt zich aan de verplichting om de broekriem aan te halen. Daarnaast is het Verenigd Koninkrijk diverser, groter en belangrijker dan Nederland en telt het meer dan 3,5 keer zoveel inwoners (17 tegenover 62,5 miljoen).

In het interview van Mariëlle Tweebeeke en Rick Nieman dat toen nog prins Willem-Alexander samen met zijn vrouw gaf merkte hij op dat-ie wil inleveren op zijn persoonlijk inkomen als hem dat gevraagd wordt, maar dat-ie dan mogelijk personeel moet ontslaan. Hiermee gaf Willem-Alexander een verkeerde voorstelling van zaken omdat personeelskosten onder een andere post vallen. Het staat buiten zijn persoonlijk inkomen.

Voor de Britse situatie kan nog beredeneerd worden dat de pracht en praal van de paleizen, muziekkorpsen en de aflossing van de wacht het toerisme bevorderen. Zodat er wat pence terugstromen naar de schatkist. Dat effect ontbreekt in Nederland waar het koninklijk huis veel minder zichtbaar is. Op een koningsdag na die een averechts effect heeft omdat op die dag de economie stilvalt. En de Windsors onderhouden vakantiewoningen binnen en niet buiten hun landsgrenzen. Een en ander roept de vraag op waarom het ‘egalitaire‘ en zichzelf maatschappelijk betrokken noemende Nederlandse koningshuis de belastingbetaler hetzelfde moet kosten als het als verspillend bevonden Britse koningshuis. In het neutraliseren van kritiek zijn de Oranjes onbetaalbaar.

Foto: Koning Willem-Alexander met echtgenote: als droom voor ons land.

PVV bekritiseert koningin Beatrix en versterkt eigen positie

De PVV vindt het maar niks dat koningin Beatrix tijdens haar bezoek aan een moskee in Abu Dhabi een hoofddoek droeg. Hetzelfde gold voor prinses Máxima. Beiden hadden hun lichaam van top tot teen bedekt, op de handen en het gezicht na. De PVV kwalificeert dit als een wanvertoning en is hiermee ongelukkig omdat het de hoofddoek als een symbool van islamisering, onderdrukking en discriminatie van de vrouw ziet.

De partij stelt kamervragen aan premier Rutte en minister van Integratie Leers. Niet aan minister van Buitenlandse Zaken Rosenthal. Gebruikelijk is dat bezoekende staatshoofden zich aanpassen aan binnenlandse gebruiken. Zo hulde de Britse koningin Elisabeth II zich in 2010 in bedekkende kleding tijdens haar bezoek aan een moskee in Abu Dhabi. Opvallend was dat haar echtgenote prins Philip zijn Westerse kostuum aanhield. Van vrouwen wordt blijkbaar verwacht dat ze zich aanpassen, van mannen niet.

In de antwoorden kan duidelijk worden welke vrijheid bezoekende staatshoofden in Abu Dhabi hebben om zich te kleden tijdens moskeebezoek. In het diplomatieke verkeer zal een strenge kledingcode waarschijnlijk niet opgelegd worden, maar zal gesuggereerd worden dat het verwacht wordt. Pas een Nederlands staatshoofd dat van het Nederlandse parlement de opdracht meekrijgt om altijd de scheiding van kerk en staat te volgen krijgt een instrument in handen om zich aan de verwachte normen te onttrekken. Hier wacht de PVV een taak om dit voor de toekomst structureel te regelen en symboolpolitiek achter zich te laten.

De vragen van de PVV zijn niet los te zien van de actuele politiek. De partij is afgelopen jaren op het gebied van zorg en arbeidsmarkt naar links getrokken. Het verdedigt samen met de SP de verzorgingsstaat en blokkeert als gedoogpartner hervormingen. In een nieuwe bezuinigingsronde kan dat niet in stand blijven. De PVV moet breken of slikken. Met de kamervragen neemt de PVV een voorschot op een mogelijke draai.

Foto: Koningin Beatrix en gevolg tijdens een bezoek aan de Sjeik Zayed bin Sultan Al Nahayan moskee in Abu Dhabi. De koningin droeg voor de gelegenheid een abaya, een lang zwart alles verhullend gewaad, en een blauwe hoofddoek. Ook prinses Máxima was volgens moslimgebruik van top tot teen bedekt. Credits: ANP ROYAL IMAGES ROBIN UTRECHT

Terug naar de republiek

Update 13 maart 2013: In 2008 bleek dat prinses Máxima in het geheim 128.000 euro (200.000 dollar) had geschonken aan de Argentijnse kardinaal en aartsbisschop van Buenos Aires, Jorge Bergoglio. De vandaag tot nieuwe paus gekozen Argentijn die de naam Franciscus I aanneemt. De RVD ontkende trouwens het bericht.

Koningin Beatrix is 73 en geruchten doen de ronde dat ze aftreedt. Naast alle schandalen is ontbrekende transparantie in de kosten van het Koninklijk Huis vele burgers een doorn in het oog. De slappe knieën van de politiek valt dat aan te rekenen. Een republikein heeft niets te zoeken bij erfopvolging. Er zijn drie nadelen. De opvolger kan ondanks zijn voorbereiding incapabel zijn. Het is niet-democratisch en de opvolger zelf is evenmin vrij. Nederland heeft een grote Republikeinse traditie.

Waardering voor Beatrix is tamelijk groot, maar slecht doordacht. Oranje-propaganda draait op volle toeren. De koningin vult haar functie niet neutraal, zoals vereist, maar politiek in. Haar in jaren opgebouwde machts- en informatiepositie verhindert dat ze daar kritisch op aangesproken wordt. Alleen nieuwkomers als PVV en SP laten zich niet imponeren. Ze neemt haar taak uiterst serieus.

Feit dat in het Verenigd Koninkrijk koningin Elisabeth blijft zitten wordt verklaard uit het onvermogen van kroonprins Charles, een ongeleid projectiel dat obscurantisme paart aan onverstand. Da’s het nadeel van de erfelijke monarchie. Het is anti-democratisch omdat het aan democratische controle en instituties voorbijgaat en kent geen sollicitatiegesprek. Uitleg is dat net als de paus een Brits staatshoofd in het harnas sterft.

Vraag is of hetzelfde voor Willem-Alexander geldt. In Nederland geldt-ie als een beetje dom, maar ook goeiig. Geen intellectuele hoogvlieger met aangeboren politiek besef, maar een aardige man. Uit dommigheid verdedigde hij ooit dictator Videla. Maar ondanks alles heeft-ie de functie niet gezocht en dat pleit voor hem.

Voor zijn vrouw Máxima Zorreguieta geldt dat niet. Zij heeft strategisch carrière gezocht door Alexander te trouwen. Geruchten omringen haar. Schenkt ze als katholiek geld aan de conservatieve Argentijnse kardinaal Jorge Bergoglio? Geld dat ze als toelage van de Nederlandse overheid krijgt? Onduidelijk is of deze geruchten waar zijn of door de RVD uit de pers worden gehouden om het koningshuis te beschermen.

Opvallend is wel dat Máxima zich in Nederland een modern en links profiel aangemeten heeft met behulp van WRR-adviseurs als Pauline Meurs en een stoet communicatiedeskundigen. Dat ging fout toen Máxima in 2007 bij de presentatie van het rapport Identificatie met Nederland zei de Nederlandse identiteit niet te kunnen vinden. De verkeerde plek voor de verkeerde uitspraak.

Máxima’s binnenlandse profilering staat haaks op hoe ze zich in het buitenland opstelt als lid van een Argentijnse conservatieve, katholieke elite. Dat gaat verder dan het jetsetterige aspect en wordt zichtbaar als ze de keuze heeft. Dan kiest ze bij haar huwelijk voor de conservatieve priester Rafael Braun.

Opvallend is dat Willem-Alexander zijn huis in Mozambique nog steeds niet heeft verkocht. Elke keer weer roept dit de vraag op of het nou zijn onbegrip voor politieke verhoudingen, zijn naïviteit of zijn tegenzin om werkelijk staatshoofd te worden is.

Nog steeds geldt wat Prof. De Waard in 2001 verklaarde: Het gaat erom of wij de troonopvolger geschikt vinden, met inbegrip van zijn partnerkeuze. Hij gaf als antwoord dat Willem-Alexander zich door zijn keuze voor Máxima gediskwalificeerd heeft als troonopvolger. Na tien jaar Oranje-propaganda klinkt dat antwoord nog steeds logisch. Het verklaart vermoedelijk waarom Beatrix zo lang is aangebleven.

Foto: Tichelaar, paar polychroom aardewerk borden en paar plooiborden, met décor van Prins van Oranje/ bloemenmanden