ING-witwasschandaal: Laat omdat we geen andere middelen hebben, maatschappelijke uitsluiting van bankiers onze reactie zijn

De vanwege een witwasschandaal en fraude opgeofferde financiële topman van ING Koos Timmermans geeft in dit interview met Bloomberg van een maand geleden aan waar het bij banken als ING om gaat: kwantiteit boven kwaliteit. Dat is de valkuil waar de door de markt en de aandeelhouders opgejaagde bank vanzelf invalt. Dat is de weeffout van ING. De structuur en het verdienmodel van de banksector deugen niet. Dat is het probleem. Er zijn goede banken, zoals ASN, Triodos Bank, Handelsbanken, maar die zijn te klein en schieten tekort voor een klant die een breed aanbod aan financiële producten en diensten zoekt. Het mislukken van de Apeldoornse De Financiële Coöperatie geeft aan hoe lastig de banksector voor kleine, onmachtige banken is.

Banken die van de overheid het financieel systeem mogen beheren zijn een probleem omdat we niet zonder ze kunnen, maar ook omdat we evenmin verder met ze willen. Ze hebben sinds de kredietcrisis van 2008 steeds meer weerstand opgeroepen door hun wereldvreemdheid, schandalen, arrogantie en zelfgerichtheid. Ethische banken zijn te klein, en systeembanken zijn niet ethisch. Daarbij komt dat grote financiële instellingen zich aan landgrenzen onttrekken en het initiatief van staten hebben overgenomen. De Nederlandse overheid is niet meer in staat om de burgers die er klant zijn tegen de banken te beschermen of het initiatief van de geldschepping weer terug te nemen. Zoals het in de sector met een teveel aan Angelsaksisch jargon heet, een lose/lose situatie. De winnende, maar gecorrumpeerde bank is uiteindelijk ook een (morele) verliezer.

Het begin van verandering is bewustwording bij het publiek over banken en het gedrag van bankiers. Laten we niet ophouden de slechte bankiers kritisch te benaderen en niet meegaan in hun powerplay, onzinverhalen en puberachtig gedrag. Deze bankiers zijn klojo’s, onvolwassen kinderen die hun verantwoordelijkheid niet nemen, onvoldoende maatschappelijk besef tonen, geen geweten hebben en verstrikt zijn geraakt in hun eigen wereld van de kwartaalcijfers en daar zonder veel zelfkennis razend en opgejaagd in rondtollen.

Deze bankiers verdienen onze hoon, spot en volle minachting. Laat omdat we geen andere middelen hebben, hun maatschappelijke uitsluiting onze reactie zijn. Ze zijn uitschot als de beulen van de Franse revolutie die de guillotine bedienden en door het volk met de nek werden aangekeken. Ze hebben zich ontastbaar gemaakt, maar dat betekent niet dat we hun gedrag aanvaarden. Zo’n type als ING-topman Ralph Hamers denkt boven de wet te staan en positioneert zich als ondernemer, terwijl hij gewoon een werknemer is die evenals de loketbediende in dienst van het bedrijf is. Hij loopt geen ondernemersrisico, maar probeert samen met de commissarissen uit het zelfde old boys network zoveel mogelijk poen binnen te harken. Types als Hamers gijzelen de bank en de samenleving. Laten we daarom elke dag opnieuw zijn geloofwaardigheid en autoriteit ter discussie stellen totdat hij of zijn opvolgers eindelijk maatschappelijk aanvaardbaar gedrag gaan vertonen.

Wat in de kwestie van de illegale witwaspraktijken van de ING Group die tussen 2010 en 2016 speelde nog tamelijk onderbelicht blijft is waarom de regeringscommissarissen Lodewijk de Waal (tot 2013), Peter Elverding (2014) en Tineke Bahlmann (tot 2014) die door het kabinet naar ING werden gestuurd niet aan de bel hebben getrokken. Zaten ze in verkeerde commissies of hebben ze jaren zelfgenoegzaam zitten slapen?

Advertentie

Bankiers zijn klojo’s. Hoe komen we ooit van deze idioten af?

‘En tegenwoordig schijnt dat mode te zijn, dat bankdirecteuren ons – het nog altijd gewone volk – gaan vertellen hoe we ons moeten voelen, wat we moeten zeggen en wat we vooral ook niet moeten doen. Klojo’s die op allerlei niveaus zich schuldig hebben gemaakt aan oplichting, fraude en malversaties, die het mondiale financiële systeem aan de rand van de afgrond hebben gebracht, die alleen oog hadden voor het snelle geld en de reputatie van ooit vermaarde bedrijven en instellingen te grabbel hebben gegooid, die types denken nu dat zij ons nu moeten gaan duiden, dat zij de weg weten naar beter.’ Aldus blogger Conny van Gremberghe.

Hij heeft het grootste gelijk van de wereld. Maar krijgt het niet. Zoals geen burger dat krijgt. Als bankiers die de stoutste jongetjes van de klas zijn vervolgens ook nog eens anderen proberen de les te lezen, dan houdt elk begrip op. Des te meer omdat de banken zich duidelijk niets van de samenleving aantrekken.

Het salaris van de honderd hoogste managers van het wegens wanbeleid genationaliseerde ABN Amro is dit jaar met 20 procent verhoogd. Dat zou ter compensatie van een bonusplafond zijn dat het kabinet vanaf 2015 instelt. Hoon en afkeuring op sociale media viel de ABN ten deel. Andere banken volgden dit voorbeeld.

De politiek sputtert voor de vorm tegen, maar laat het gebeuren. Graaiers bij de banken herhalen hun kunstjes: ze strijken zelf winst op en saneren het verlies. Dat laatste wil zeggen dat de belastingbetaler moet dokken.

Het gedrag van de topbankiers is onverteerbaar. Zoals Conny van Gremberghe zegt, het zijn klojo’s die zich schuldig maken aan oplichting, fraude en malversaties en Nederland met een grote schuld hebben opgezadeld waardoor onder meer de cultuur, de zorg en het onderwijs gekort moeten worden.

Topbankiers missen verantwoordelijkheidsbesef, hebben een beperkt maatschappelijk besef en volharden in hun autistisch gedrag alsof ze alleen op de wereld zijn. Ze gaan door met gokken op de rand van de vulkaan op kosten van u en mij.

Wat kunnen we doen? Vanwege hun nutsfunctie is vermogen weghalen bij ABN, ING of  Rabobank geen oplossing omdat er te weinig alternatieven zijn. De ethische banken Triodos Bank, de Financiële Coöperatie of het Zweedse Handelsbanken zijn te klein van volume.

De tragiek blijft dat de aanpak van de politiek moet komen die niet optreedt. Klojo’s die bankiers, ontzettende zelfingenomen kwasten. Hoe komen we van ze af?

Foto: In Greed We (Trust).