Trump en Biden in nek-aan-nek race voor het presidentschap en de ziel van de VS

In een nek-aan-nek race sprokkelen beide kandidaten Trump en Biden hun kiesmannen bij elkaar. De poststemmen zullen in swingstates de doorslag geven. Zoals voorspeld. Dat tellen dat in sommige staten pas gestart is kan nog dagen duren. Deze complicaties geven aan hoe gedateerd en slecht gefaliciteerd dit kiessysteem is. De verwachting dat snel duidelijk zou zijn dat Biden zou winnen is niet bewaarheid. Dat geeft Trump de mogelijkheid om via verdraaiing de verkiezingen te stelen als hij in stemmen achterligt. In de Senaat lijken Democraten het slechter te doen dan verwacht. Het is afwachten of Trump buitenparlementaire acties uit zijn mouw hoeft te halen. Die zijn maandenlang voorbereid. Een uitslag die kans geeft op een herstart is de VS niet gegund. De verdeeldheid loopt dwars door het land. Dat zal de komende vier jaar zo blijven.

Trump verliest in de tussentijdse verkiezingen van 2018

De tussentijdse verkiezingen in de VS zijn ook weer geweest. De spin doet nu het werk zodat het er per definitie verwarrend op wordt wie nou eigenlijk gewonnen heeft. Zo wordt iedereen winnaar en verliezer. Het doorslaggevend feit is dat de Republikeinen de meerderheid in het Huis hebben verloren door verlies in de voorsteden en die in de Senaat hebben uitgebreid. Voor het eerst sinds 2016 heeft president Donald Trump het niet langer alleen voor het zeggen en dient hij rekening te houden met de Democraten in het Huis.

Dat is verlies. Des te meer omdat het voorzitterschap van Huiscommissies naar de Democraten gaat, zodat daar het Rusland-onderzoek niet langer geblokkeerd kan worden. Speciale aanklager Robert Mueller ligt genoeg op stoom met zijn onderzoek om het Huis nog nodig te hebben, eigenlijk uitsluitend voor het verdedigen van zijn positie. Via de belastingdienst IRS dreigen vanuit het Huis Trumps belastingaangiften geopenbaard te worden zodat zijn vermenging van zakendoen en criminaliteit duidelijk wordt. Vox geeft een overzicht van mogelijke onderzoeken. Het verlies in de Senaat was ingecalculeerd omdat vele Democratische zetels op het spel stonden. In 2020 geldt het omgekeerde en moeten Republikeinen vele van hun zetels verdedigen, zodat zij zich in een nadelige positie bevinden. Het oneerlijke van het Amerikaanse kiesstelsel is dat de Democraten met 44 miljoen tegen 33 miljoen Republikeinse kiezers toch Senaatszetels verloren.

Voor de langere termijn is de demografische ontwikkeling van de VS van belang. Het land wordt steeds minder wit en steeds diverser. Minderheden worden electoraal belangrijker, hoewel de Republikeinen deze ontwikkeling succesvol vertragen door kiezersonderdrukking (in onder meer Georgië, Florida, Nebraska) en het herindelen van kiesdistricten, de zogenaamde gerrymandering. Daarbij komt ook nog eens een oneerlijk kiesstelsel dat de Democraten ernstig benadeelt. Maar uiteindelijk kan deze ontwikkeling niet gestuit worden.

Democraten kijken naar de toekomst en geven deze ontwikkeling goed weer door de diversiteit in de selectie van hun kandidaten, terwijl de Republikeinen daarin achterblijven. Het actuele effect van de verbreding in de Democratisch partij is dat deze diversiteit in de partij geïntroduceerd wordt. Centristen staan er tegenover radicalen. Omdat de onderzoeken tegen Trump alle Democraten tevreden stellen omdat ze niet raken aan partijfinanciering of de partijorganisatie valt te verwachten dat de Democraten daar vol op gaan inzetten.

Het kan best dat er geen sprake was van een ‘blue wave’ van Democratische overwinningen, maar de Republikeinen hebben wel verloren. Ondanks een oneerlijk kiesstelsel en manipulatie van het electorale proces. President Trump voerde campagne in regio’s die hij toch al in zijn zak had en liet de kwetsbare voorsteden lopen waar vooral witte vrouwen hem massaal de rug toekeerden. Toch is het bizar en zelfs beschamend dat een president die zich zo racistisch en kleinerend naar minderheden opstelt een grote minderheid van het electoraat achter zich heeft verzameld. De positie van speciale aanklager Robert Mueller is versterkt door zijn dekking in het Huis. Nu de radiostilte van de campagne achter de rug is zal hij naar verwachting met aanklachten of dagvaardingen komen tegen mensen uit de naaste omgeving van Trump.

Vraag is of de Republikeinse partij nu meer de partij van Trump is, zoals Amerika ‘deskundige’ Willem Post denkt. Dat is een gemengd beeld. De luis in de pels Senator John McCain is overleden, maar Mitt Romney maakt zijn entree als Senator in Utah en zou wel eens de nieuwe John McCain kunnen worden die zich tamelijk onafhankelijk opstelt. Hoe dan ook zal Trumps grip op het Congress kleiner worden door de Democratische winst in het Huis en het valt te bezien welke dynamiek dat oplevert. De president flirtte eerder onsuccesvol met de Democratische leiders in het Congres. Met de nieuwe meerderheidsleider in het Huis Nancy Pelosi die een middenkoers vaart moet Trump het in principe goed kunnen vinden, hoewel de onderzoeken in het Huis een goede samenwerking vermoedelijk in de weg zitten. Zodat Trump weliswaar zijn grip op grote delen van de Republikeinse partij mag verstevigen, maar hij daar door het toegenomen belang van de Democraten in het Huis en de demografische en electorale vooruitzichten daar uiteindelijk minder profijt van heeft.

Foto: ‘Anti-integration protest at Little Rock, 1959 © Library of Congress’.

FBI bevestigt dat Amerikaans kiesstelsel kwetsbaar is. Computers gehackt en kandidaten gemanipuleerd. Met Russische inmenging

Cenk Uygur van TYT verwijst naar een artikel van Michael Isikoff voor Yahoo News! van 29 augustus 2016. Volgens deze onderzoeksjournalist die zich baseert op informatie van de FBI zijn afgelopen weken hackers de verkiezingsdatabases van de staten Illinois en Arizona binnengedrongen. En zijn data gestolen. De FBI heeft betrokken verkiezingsbeambten in de VS gewaarschuwd om de veiligheid van hun computersystemen te vergroten. Isikoff citeert Rich Barger van cyberveiligheidsbedrijf ThreatConnect die door Yahoo werd gevraagd om zijn oordeel. Hij brengt de diefstal van data in verband met Russische daders: ‘He also said the method of attack on one of the state election systems (..) appears to resemble methods used in other suspected Russian state-sponsored cyberattacks, including one just this month on the World Anti-Doping Agency.’

De FBI zegt tegen Isikoff dat niet vastgesteld dat het Kremlin betrokken is, het kunnen ook ‘gewone’ cybercriminelen zijn. Maar er is voldoende ondersteunend bewijs dat het Kremlin zich actief mengt in de Amerikaanse verkiezingsstrijd. Het heeft er alle belang bij dat Donald Trump de verkiezingen wint. Trump is zakelijk afhankelijk van Russische leningen en er is volop reden om te veronderstellen dat hij min of meer door het Kremlin wordt aangestuurd. In tegenstelling tot Hillary Clinton neemt Trump geen hard standpunt tegenover de Russische Federatie in inzake de annexatie van de Krim en de inmenging in Oost-Oekraïne. Het establishment van de Republikeinse partij en Republikeinen uit de veiligheidsindustrie hebben afstand genomen van Donald Trump omdat ze menen dat hij de nationale veiligheid van de VS op het spel zet.

Julian Assange van WikiLeaks vertelde afgelopen week in een interview met Megyn Kelly van het op de hand van Trump zijnde Fox News dat WikiLeaks kort voor de presidentiële debatten (het eerste is op 26 september) met onthullingen over Clinton komt die voor een game changer zullen zorgen. Het vermoeden is dat WikiLeaks de gehackte data krijgt aangeleverd van Russische bronnen om de verkiezingsstrijd te beïnvloeden. Opvallend is dat WikiLeaks uitsluitend kritisch is op Clinton en niet komt met onthullingen over Trump.

In de peilingen ligt Clinton voor op Trump, maar afgelopen weken is haar voorsprong gehalveerd. Nate Silver van de site FiveThirtyEight schat in een update in dat het nog te vroeg is voor Clinton om zich veilig te voelen. Probleem voor beide kandidaten blijft hun historisch hoge unfavorability ratings (Clinton 53,4% en Trump 60,4%) waardoor ze aangewezen zijn op een negatieve campagne om hun opponent zwart te maken. Juist dat geeft buitenlandse machten de kans om zich in de strijd te mengen. Beide partijen DNC en RNC hebben zich door de nominatie van Clinton en Trump kwetsbaar gemaakt en zijn afhankelijk geworden van inmenging.

Om het beeld er nog gecompliceerder en onoverzichtelijke op te maken wordt ook gewezen op  een ‘geheime’ Kremlin-connectie van Hillary Clinton via het Skolkovo Innovation Center. In een artikel meent de veiligheidsjournalist John Schindler dat zij te lichtzinnig is geweest door samenwerking te zoeken met Skolkovo: ‘Hillary Clinton should have been more careful about partnering with the Kremlin in a sector that’s so important to our national security’. Opzienbarend is dat behalve Bernie Sanders alle presidentskandidaten banden hebben met het Kremlin die de toets der kritiek niet kunnen weerstaan. Ook Jill Stein en Gary Johnson die in mei 2014 voor Russia Today begrip toonde voor de Russische annexatie van de Krim. Er is iets fundamenteel mis met de Amerikaanse presidentskandidaten die zich laten manipuleren door het Kremlin.

Initiatiefnemers Oekraïne-referendum vallen door de mand. Het gaat om centen, marketing en profilering. Niet om democratie

Het referendum lijkt nergens op. Zoals Luuk Koelman gisteren schreef in een artikel dat niet door de censuur kwam van de Telegraaf Media Groep: ‘Dit referendum gaat niet over Oekraïne. Het gaat zelfs niet over Europa of de EU. Het is simpelweg één grote PR-stunt om de marktwaarde van GeenStijl op te krikken. Red de democratie? Nee, red GeenStijl. En het is ze gelukt. TMG heeft het weblog weer in de armen gesloten. Knap gedaan. Het kost dan wel 40 miljoen euro gemeenschapsgeld, maar hé, een kniesoor die daarop let.‘

Op 11 november 2015 reageerde ik op een artikel van Geen Stijl in dezelfde bewoordingen: ‘Want GeenStijl moet als poot van TMG (De Telegraaf) constant aan de weg blijven timmeren om zich commercieel waar te maken. Net winstgevend of zelfs net verliesgevend -daarover verschillen de verklaringen van TMG- moet GS de vlucht naar voren nemen om zichzelf waar te maken. Ten koste van alles wat zich voordoet. Thierry Baudet probeert zich te profileren als conservatieve denker. Beide grepen het referendum aan ter eigen profilering. Daar is niets mis mee, maar het is jammer dat GeenStijl en Baudet dat niet gewoon toe willen geven en met ingewikkelde verhalen over democratie, invloedssferen en Rusland hun ware bedoelingen verhullen. Echte mannen zijn oprecht en komen eerlijk voor hun motivatie uit.’  Dit waren geen echte mannen, maar namaak.

Een organisatie als Meer Democratie doorzag de opzet onvoldoende en gaf de oproep tot een referendum legitimiteit door met andere organisaties die welwillend stonden tegenover directe democratie aan te haken bij dit marketingconcept van Geen Stijl, Baudet, de SP en andere initiatiefnemers van het eerste uur. In een open brief aan Meer Democratie waarin ik me afvroeg waarom het zich met Geen Stijl wilde associëren stelde ik aan de orde dat het naar mijn idee om oneigenlijke redenen dit initiatief steunde: ‘Meer Democratie probeert nu zelfs m’n aandacht te vestigen op een politiek initiatief van GeenStijl dat haaks staat op het idee van democratie zoals ik dat voor me zie. En waarvan ik dacht dat Meer Democratie dat ook zo zag.’

Kortom, het commercieel belang van een Telegraaf-dochter heeft ons dit referendum ingerommeld. En tel daarbij op het partijbelang van de fervente tegenstander SP die zich heerlijk ruim een half jaar met Harry van Bommel kon profileren als anti-kapitalistisch en de persoonlijke profilering als zelfverklaard ‘intellectueel’ van Thierry Baudet met rechts-extremistische contacten en je begrijpt welke oneigenlijke redenen hier spelen. Democratie als marketing, als middel om het eigen ‘product’ te verkopen. Een wassen neus op de democratie.

Foto: ‘Feestartikelen. Klant kiest feestneus aan de toonbank van een winkel voor feestartikelen/schertsartikelen, Nederland 1929.‘

Wensdenken en framing: Clinton, Sanders, Trump en Rubio

Donald Trump heeft de primary in South Carolina gewonnen met 32% voor Marco Rubio en Ted Cruz met 22%. Nate Silver wijst in een posting op twee scenario’s voor het vervolg: a) Trump! en b) Rubio. Deze laatste is de kandidaat van het partij-establishment. Bij de Democraten won de partijkandidaat Hillary Clinton de caucus in Nevada met een verschil van 5% van Bernie Sanders, en sprokkelde 7 meer gedelegeerden bij elkaar. Sanders wint langzaam aan kracht, maar zal het waarschijnlijk toch afleggen tegen Clinton en de partij-elite.

Zo kondigt zich een ramp af als het vervolg zich ontwikkelt zoals het er nu op lijkt: de onberekenbare Trump tegenover de berekenbare Clinton. De a-politieke Trump tegenover de politieke Clinton. Beide aangestuurd door het grote geld. Voor vele Amerikanen worden de presidentsverkiezingen zo een voetbalwedstrijd tussen Bhutan en de Malediven. Met geen van de partijen kan men zich identificeren. Het zal wel. Nederlanders zou het ook niets kunnen schelen als de VS politiek, economisch en militair niet zo machtig waren. Kiezen tussen Mussert en Moskou. De Amerikaanse kiezers zijn niet te benijden. Of gloort toch nog de strijd Rubio-Sanders?

Petitie: Vernieuwing kiesstelsel. Over ‘electoraal poolen’

Vernieuwing van het Nederlandse kiesstelsel is nodig. Of liever gezegd: vernieuwing van het politieke bestel is nodig. Want het kiezen, ofwel het electorale proces is slecht een onderdeel van het totale politieke bestel van de staatsinrichting met regering, parlement, staatsinstituties en politieke partijen. Enfin, eerst het kiesstelsel.

In 2010 benaderde ik wat Rudy van Belkom nu voorstelt op een andere manier met het voorstel van ‘electoraal poolen’. Ik lanceerde het om het centrum te versterken, het belang van partijen te relativeren en de burger in de bestuurdersstoel te krijgen. Dat poolen komt erop neer dat kiezers met een gedeelde voorkeur elkaar als het ontbrekende stukje van de puzzel vinden en samen als pakket stemmen. Stel dat kiezer A twijfelt tussen D66 en PvdA, kiezer B tussen D66 en GroenLinks en kiezer B tussen GroenLinks en PvdA. In dit voorbeeld spreken ze dan samen af om 1 stem op zowel D66, PvdA als GroenLinks uit te brengen. Het voorbeeld kan uitgebreid worden over meer kiezers en in andere combinaties. In 2012 probeerde jongerenbeweging G500 een andere oplossing van gesplitste stemmen uit en noemde het de stembreker. Omdat het te ingewikkeld was sloeg het niet aan. Het stond ook haaks op het idee van electoraal poolen dat de macht terug wil geven aan de burger zonder het te institutionaliseren in een pseudo politieke partij of beweging als G500.

Het voorstel van Rudy van Belkom gaat uit van dezelfde aanname als electoraal poolen, namelijk dat niet alle kiezers volledig achter alle standpunten van een bepaalde partij staan, maar hun loyaliteit over partijen willen verdelen. Maar het verschil is dat hij het programma van een partij niet buiten schot laat en beoogt dat in een tweetrapsraket van kiezen en eliminatie bij te stellen door een hiërarchie in standpunten te bewerkstelligen. Om zo de werking van een partij van buitenaf bij te sturen. Vraag is of dat haalbaar is. Het gedachtengoed van politieke partijen komt doorgaans na veel wikken en wegen, dus intern polderen tot stand.

Het standpunt dat ego’s en populisme naar de achtergrond verdwijnen door per thema een standpunt van een partij te kiezen, zal naar verwachting in de praktijk eerder de andere kant opwerken. Want de klassieke, niet-populistische partijen die hun taak verantwoord opvatten presenteren in hun programma hun gedachtengoed als totaalpakket. Met zoals dat in politieke termen heet een mix van ‘zoete’ en ‘zure’ standpunten. Als kiezers daarin een rangorde kunnen aanbrengen is het aannemelijk dat ze de voorkeur geven aan de ‘zoete’ standpunten die hun eigenbelang dienen, het snelst renderen of het best bij hun karakter harmoniëren. Het is logisch om te veronderstellen dat de lange termijn strategie daardoor nog verder naar de achtergrond verdwijnt dan dat in de partijprogramma’s met een horizon van maximaal vier jaar toch al gebeurt.

Meer zie ik daarom in electoraal poolen dat de partijprogramma’s ongemoeid laat en ze in hun totaal weegt. Trouwens software van Liquid Feedback bevat nu al uitgewerkte toepassingen om minderheidsstandpunten in een technische omgeving van E Democracy ofwel internet-democratie te wegen. In een continu proces. De Piratenpartij heeft het als een van de kernpunten in het partijprogramma opgenomen. Ook daarom zal het geen wonder zijn wat op dit moment mijn electorale pooling ‘waarschijnlijkheid’ is: 60% Piratenpartij; 20% GroenLinks en 20% Partij voor de Dieren. Maar die stem kan ik nu nergens kwijt. Zal dat ooit wel kunnen?

Foto: Schermafbeelding van petitie ‘Vernieuwing Nederlandse kiesstelsel’, 18 september 2015.

Open brief aan Meer Democratie. Waarom associëren jullie je met GeenStijl?

Beste Niesco Dubbelboer en Arjen Nijeboer,

Jullie mail treft me onaangenaam door strekking en argumentatie. Ik vind dat Meer Democratie zich voor de verkeerde zaak leent door aandacht te vestigen op een initiatief van onder meer weblog GeenStijl dat in een toelichting de oorlog tussen Oekraïne en de Russische Federatie reduceert tot een burgeroorlog en daar redenen voor ziet om het referendum te houden. Dat gaat samen met een negatieve houding jegens de EU.

GeenStijl -100% dochter van Telegraaf Media Groep- zegt over drie EU-associatiepartners Moldavië, Georgië en Oekraïne: ‘Als die landen verder uit Poetins invloedssfeer getrokken worden, krijgt de Europese Unie een open zenuw én open grenzen met oorlogsgebied.’ GeenStijl suggereert dat 1) Oekraïne behoort tot de invloedssfeer van de Russische Federatie; 2) Oekraïne in de Russische invloedssfeer moet blijven en 3) het vanuit Europees perspectief gewenst is dat Oekraïne tot de Russische invloedssfeer behoort. GeenStijl gooit internationale verdragen zoals de Helsinki Final Act 1975 over soevereiniteit het raam uit en levert landen over aan het land met de grootste wapens en de minste mensenrechten. Er valt trouwens heel wat af te dingen op de observatie dat Oekraïne en beide andere landen tot de Russische invloedssfeer behoren.

In Meer Democratie meende ik een nieuwe manier van democratie te hebben gevonden die onder meer de particratie en de Oerlemanse Eenpartijstaat probeert te corrigeren door het helpen verleggen van de grenzen van de politiek. Zodat burgers meer macht krijgen en de macht van de politieke partijen verminderd wordt. Ik meende dat Meer Democratie ver afstond van de partijpolitiek, maar ik vrees me vergist te hebben. Meer Democratie probeert nu zelfs m’n aandacht te vestigen op een politiek initiatief van GeenStijl dat haaks staat op het idee van democratie zoals ik dat voor me zie. En waarvan ik dacht dat Meer Democratie dat ook zo zag.

Jullie toevoeging ‘Meer Democratie heeft geen mening voor of tegen het verdrag met Oekraïne. Wij verwelkomen echter in principe elk referendum over elk onderwerp en stellen u graag van lopende referenduminitiatieven op de hoogte’ vind ik onwaarachtig. Jullie zijn geroutineerd genoeg om te weten dat geen enkele associatie neutraal is en zonder gevolgen blijft. Betekent dat ook dat ik voortaan over elke referendum dat ergens in de samenleving opborrelt een mailtje van Meer Democratie kan verwachten? En als dat niet zo is, wat maakte deze keer dan wel het verschil om me op dit referendum opmerkzaam te maken?

Jullie zullen onderhand wel begrepen hebben dat ik ontstemd ben en vind dat jullie een inschattingsfout hebben gemaakt door me deze mailing te sturen. Ik twijfel nu of ik definitief een streep door mijn steun aan Meer Democratie moet zetten, maar hoop dat jullie je fout inzien en met een uitleg komen dat dit eenmalig was en niet had moeten gebeuren. Die kans op inzicht geef ik jullie voordat ik me definitief afmeld.

Foto: Schermafbeelding van deel nieuwsbrief ‘Vandaag begint 2e fase handtekeningeninzameling referendum EU-Oekraïne’, 18 augustus 2015. Zie hier voor website van Meer Democratie.

Opnieuw: burgerinitiatief tegen partijpolitieke benoemingen

Op 29 mei 2015 besteedde ik aandacht aan het burgerinitiatief ‘Meer Democratie’: Stop partijpolitieke benoemingen. Het poogt de macht van de partijpolitiek terug te dringen. Omdat dit onderwerp me uit het hart gegrepen was tekende ik het initiatief. In een nieuwsbrief dringen initiatiefnemers Niesco Dubbelboer en Arjen Nijeboer nu aan op publiciteit omdat de benodigde 40.000 handtekeningen nog niet zijn gehaald. Ze hebben het over ‘duizenden mensen’ die getekend hebben. Wie het burgerinitiatief wil steunen kan hier terecht.

Foto: Burgerinitiatief ‘Meer Democratie’: Stop partijpolitieke benoemingen – teken het burgerinitiatief.

Petitie van ‘Meer Democratie’: Stop partijpolitieke benoemingen

Politieke partijen gijzelen het openbaar bestuur en ontlenen daar hun macht aan. Ze claimen publieke functies en menen daar zelfs recht op te hebben. Slechts 2,75% van de Nederlanders is lid van een politieke partij zodat het niet alleen een onrechtvaardig systeem is dat 97,25% buitensluit, maar ook een onverstandig systeem omdat het talenten van buiten de politiek negeert. Voor de BV Nederland dat economisch, politiek en mentaal stagneert is het een gemiste kans dat een potentieel van betrokken, en goed opgeleide en geïnformeerde burgers uitgesloten is van het openbaar bestuur. Juist omdat ze een frisse blik kunnen bieden.

De beweging Meer Democratie dat min of meer een doorstart is van het ook naar democratische vernieuwing strevende Agora Europa startte op 27 mei het burgerinitiatief Stop Partijpolitieke Benoemingen met als doel om publieke functies voor iedereen open te stellen, niet alleen voor leden van politieke partijen. Tekenen hier.

In mei 2013 verwees dit blog naar politicoloog Nico Baakman naar wie Meer Democratie ook verwijst: ‘Ter onderbouwing verwijst Baakman naar artikel 1 van de Grondwet. Discriminatie wegens politiek gezindheid is niet toegestaan. In artikel 5,4 van de Algemene Wet Gelijke Behandeling wordt dit uitgewerkt. Een direct onderscheid vanwege politiek gezindheid wordt verboden, maar tegelijk geldt de volgende uitzondering: ‘Het eerste lid is niet van toepassing op eisen met betrekking tot de politieke gezindheid die in redelijkheid kunnen worden gesteld in verband met de vervulling van functies in bestuursorganen en adviesorganen.’

Ik vervolgde: ‘Ofwel, de wetgever vindt het redelijk dat er bijkomende eisen van politieke gezindheid voor de vervuling van functies in het openbaar bestuur worden gesteld. Omdat uitsluitend leden van een kartel van politieke partijen dit onder elkaar toetsten worden buitenstaanders voor publieke functies wettelijk en praktisch buiten de deur gehouden. Feit dat de omschrijving ‘in redelijkheid‘ niet is gedefinieerd, maakt het er nog extra partijdig op.’ Baakman zag het in 2010 somber in: ‘Als je om politieke criteria uit een functie in het openbaar bestuur geweerd bent, heb je juridisch geen poot om op te staan. Wil je serieus iets aan politieke benoemingen doen, dan zal dit wetsartikel op de schop moeten.’ Meer Democratie pakt Baakmans idee nu op.

Partijpolitieke benoemingen zijn nauwelijks uit te roeien omdat politieke partijen hun macht niet vrijwillig opgeven, de benoemingen in de wet verankerd zijn en niemand de wetgever (dus: de politieke partijen) kan dwingen een deel van hun macht op te geven. Tegen deze gelegitimeerde onrechtvaardigheid liepen velen binnen en buiten politieke partijen al te weer. Zo laakte J.W. Oerlemans in zijn befaamde artikel ‘Eenpartijstaat Nederland‘ uit 1990 de stand van de democratie, maar veranderde er in 25 jaar niets fundamenteels.

Twijfelachtig is of de petitie de schil van de macht ver genoeg afpelt. Macht draait niet om benoemingen in publieke functies en politieke partijen. Deze zijn instrumenten van de macht en worden door anderen aangestuurd. Ik schreef in 2010: ‘De macht achter de macht stuurt het systeem feilloos. Het is tot perfectie gevoerd, leidt af van de macht en focust op incidenten. Het meerpartijenstelsel kent geen ideologische strijd, de bevolking herkent zich niet in de politiek en de politicus wordt door het systeem ingekapseld. Burgers worden gevoed zich zorgen te maken over symptomen en zo de structuur te vergeten. De montage is onzichtbaar en de vicieuze cirkel immens.’ Toch kan het geen kwaad de petitie te tekenen om een begin te maken met machtsdeling die burgers een kans geeft. Maar naar verwachting levert het niet meer op dan gekrabbel in de marge. Bewustwording over het functioneren van het politieke bestel is mooi meegenomen.

Foto 1 en 2: Schermafbeelding van Meer Democratie / Stop partijpolitieke benoemingen: achtergrondinformatie, 29 mei 2015.

Foto 3: Schermafbeelding van Algemene wet gelijke behandeling, artikel 5.4.

Activistisme en journalistiek van TYT komen samen in Wolf PAC

The Young Turks zijn progressief, maar niet per definitie aanhangers van de Democratische Partij en nog minder van president Obama. Cenk Uygur is een activistische journalist of een journalistieke activist. Hij vermengt het een met het ander en is daar open in. Het in 2011 opgerichte burgercomité Wolf PAC heeft als doelstelling het terugdringen van het grote geld in de politiek. Die spottend ‘corporate politics’ genoemd wordt omdat bedrijven de politiek bepalen en politici opkopen. Zodat de burgers het nakijken hebben. Via wetgeving wil Wolf PAC dit stap-voor-stap en staat-voor-staat via een amendement bereiken. Bedrijven zijn geen mensen en zouden niet toegestaan moeten worden om politici direct of indirect geld te geven. Nu verziekt het grote geld de Amerikaanse politiek. Uygur maakt onbeschroomd reclame voor het succes van Wolf PAC dat kandidaten hielp verkiezen die de macht van het grote geld willen terugdringen. Da’s de tactiek.

De Amerikaanse politiek is door de macht van het grote geld zo ontspoord dat gezorgd moet worden dat dit in Nederland niet zover komt. Daar wordt aan gewerkt. In maart 2014 ging de Commissie van toezicht financiën politieke partijen van start, met Liesbeth Spies (voorzitter), Ewout Irrgang en Ed Anker. Maar het aan regels binden van partijfinanciering is niet voldoende om een scheefgegroeid politiek bestel vlot te trekken. De dominantie en geslotenheid van het systeem van partijpolitiek en vermenging ervan met het openbaar bestuur zouden ook onderwerp van onderzoek moeten zijn. Bijvoorbeeld door nieuwe digitale vormen van burgerparticipatie als E-democracy sneller te ontwikkelen en er in een proefproject mee te experimenteren.

Foto: Voorbeeld van een amendement om de macht van het grote geld in de Amerikaanse politiek terug te dringen.