Paus Benedictus treedt af. Komt er ruimte voor moderniteit?

Paus Benedictus XVI treedt af. Hij is op. Katholieke gelovigen zijn verrast. Aan anderen gaat het bericht voorbij. Moeten zij er iets van vinden? Nee, ze hebben er niks mee te maken. Natuurlijk kunnen ze er wel een mening over hebben. Van het bericht op RTL Nieuws dat de paus zichzelf nog steeds beschouwt als ‘gematigd progressief‘ keek ik op. Hoe moet een conservatief er dan wel niet uitzien binnen de Rooms-Katholieke Kerk?

Ook progressiviteit is relatief. Een wereldkerk is als een pendule. Soms wijst het richting moderniteit, soms richting conservatisme. Na de omslag worden de medewerkers gemaand om met een eed afstand te nemen van het oude, en het nieuwe te omhelzen. De antimodernisme-eed van 1910 is tot in 1967 blijven bestaan. Tot de tijd van de progressieve paus Johannes XXIII. In de wereldse samenleving lieten provo’s van zich horen.

Wie wordt de volgende paus, dus de 266ste? Voor katholieken is dat een enerverende vraag. Want als er straks een nieuwe wind gaat waaien, dan moeten ze om kerkpolitieke redenen wellicht weer een nieuwe eed zweren. Richting progressiviteit. Want dat een volgende nog conservatiever kan zijn dan de laatste twee pausen is nauwelijks voorstelbaar. Maar met religieuze instellingen weet je maar nooit. Ze kennen hun eigen dynamiek.

Foto: ‘Pope Benedict XVI (at far end, c.) led a meeting at the Vatican in February to canonize five new church saints, including the first one from Australia, a 19thcentury nun‘. Credits: Osservatore Ro mano/Reuters

Vraag de priester op Facebook; wat zijn de antwoorden waard?

Katholieken omarmen internet en rukken de moderne tijd binnen. De Paus twittert en de extensie ‘.catholic’ voor internet maakt Nederlandse protestanten jaloers. Hun kerk mist de eenheid om dat te realiseren. Nu is er de Facebook-pagina ‘Vraag de priester‘. ‘Een pagina waar katholieken en niet-katholieken vragen kunnen stellen over zaken van geloof, moraal en religieuze leer‘. Maar alles met mate, zoals uit de regels blijkt: ‘… zullen wij iedereen die advies, adviezen of antwoorden en opmerkingen op deze pagina plaatsen die tegen de Leer en de traditie van de Rooms Katholieke Kerk ingaan verzoeken daarmee te stoppen. Wij willen duidelijkheid scheppen in de Leer, geen verwarring’. En zoals altijd bij religieuze instellingen is het niet God die bepaalt wat de juiste Leer is, maar werpen zelfbenoemde bemiddelaars zich op namens God te spreken.

De priester spreekt. De pagina is recent van start gegaan zodat er nog weinig vragen zijn gesteld. Maar nu al tekent zich een richtingenstrijd af tussen orthodoxen en vrijzinnigen. Interessant is de vraag wat de RK-Kerk van de scheiding van kerk en staat vindt. Of de vraag van Martine de Kler hoe de kerk staat tegenover transsexuelen die een operatie hebben ondergaan. Na een antwoord van pastoor R. Verheggen antwoordt ze fijnzinnig: ‘God is er dus oke mee, maar de kerk niet.’ Waarna de transgender Pieta Kluytenaar stelt dat zij-hij geen keuze heeft gemaakt. Transgender-zijn is de keuze van God. En daar helpt geen letterlijke uitleg van De priester aan. De kudde gelooft niet langer wat het niet wil geloven. Kan De priester de moderne tijd wel aan?

Foto’s: Afbeeldingen van Facebook-pagina ‘Vraag de Priester‘

Paus roept afkeuring van homo’s op met kersttoespraak

De paus sprak zich in zijn kersttoespraak uit voor het gezin en tegen homosexualiteit. Hij probeert een betoog op te bouwen dat een uitspraak van de Franse schrijfster Simone de Beauvoir gebruikt dat sekse-identiteit ondergeschikt is aan de sociale orde. Iemand wordt niet als vrouw geboren, maar wordt er een: ‘On ne naît pas femme, on le devient‘. Dat opent de weg om alles op te hangen aan een Lacaniaanse filosofie dat het subject pas ontstaat door onderschikking aan die orde. Alleen maakt de paus de redeneerfout dat hierbij de orde instrumenteel is als spiegel om het individu te vormen en niet als eindstation van die vorming. Daarom klopt zijn betoog niet dat sekse (‘gender’) niet als een natuurlijk, maar als een sociaal gegeven gezien moet worden. De paus shopt als een ware post-modernist in het Franse structuralisme. Weet hij veel?

Benedictus jaagt voor de tweede keer in korte tijd degenen die niet passen in zijn beeld van het traditionele gezin op de kast en vrijzinnige rooms-katholieken uit de kerk. Presentator Winfried Baijens heeft de kerk de rug toegekeerd na de kersttoespraak en zegt over de paus: ‘Ik wil op geen enkele manier meer mijn steun aan zo iemand geven, zelfs niet op papier‘. Hij raadt katholieken die ook zo voelen zich met een muisklik uit te laten schrijven via ontdopen.nl. Een ludieke actie is de Facebook-pagina ‘Geen Bloemen naar de Paus’ onder het motto ‘Waarom zou je iemand die stelselmatig homo’s en homoseksualiteit veroordeelt bloemen geven?’

Foto 1: Schermafbeelding van Facebook-pagina ‘Geen Bloemen naar de Paus

Foto 2: Schermafbeelding van ontdopen.nl.

Heilige tweet! Paus zoekt publieke opinie en vindt het slagveld

Op 13 december verschenen er twee berichten in de media over Twitter. Ze hebben niks met elkaar te maken. Of toch wel? Sinds deze week zit paus Benedictus XVI op Twitter. Hij kan er dus niet van beschuldigd worden tegen sociale media te zijn. Hoewel zijn staf de tweets maakt. Maar tegelijk werd duidelijk dat Twitteraars legitieme militaire doelen zijn. Dit naar aanleiding van het recente conflict tussen Hamas en Israël met een ongekend gebruik van sociale media door beide partijen. Door de informatie-oorlog wordt het slagveld uitgebreid tot aan de iPad of de computer. Ongemerkt heeft paus Benidictus XVI zich dus tot oorlogsdoel gemaakt. Als staatshoofd van Vaticaanstad. De tweets dringen hem twee kanten op: middel en oorlogsdoel.

Foto: In het Engels vertaalde openingstweet van paus Benedictus XVI.