Putin zou EU gedreigd hebben Europese hoofdsteden in te nemen

Opvallend aan een bericht in de Süddeutsche Zeitung over nieuwe bedreigingen van de Russische president Vladimir Putin is dat ze deels waar zijn en deels uit het hoofd van een waanzinnige lijken te komen die alle realiteitszin kwijt is en anderen eenzijdig zijn wil wenst op te leggen. En daarmee de Europese vrede bedreigt.

Putin zou zijn Oekraïense ambtgenoot Petro Porosjenko afgelopen vrijdag gedreigd hebben dat als hij wil het Russische leger snel Oost-Europese hoofdsteden kan bezetten. Putin zou Porosjenko in een gesprek gezegd hebben: ‘Wenn ich wollte, könnten russische Truppen in zwei Tagen nicht nur in Kiew, sondern auch in Riga, Vilnius, Tallinn, Warschau oder Bukarest sein.’ Porosjenko heeft dat aan de EU gerapporteerd. Putins dreiging past in een patroon. Begin september dreigde hij EU-commissievoorzitter José Barroso dat als hij wilde Rusland binnen twee weken Kiev zou bezetten. Opvallend is dat Putin de troepen van de Russische Federatie steeds sneller laat opereren. Wat begin september nog twee weken was, is een halve maand later twee dagen. Als dat zo doorgaat kunnen straks de Russen in twee uur in genoemde hoofdsteden zijn. Of in twee minuten.

Of Putins waarheid kwalijker is dan zijn waanzin is de vraag. Hij zou gezegd hebben door bilaterale contacten zoveel invloed in de Europese Raad van regeringsleiders te hebben dat hij een meerderheid die negatieve besluiten over de Russische Federatie neemt te kunnen blokkeren (‘Er könne durch bilaterale Kontakte Einfluss nehmen und eine “Sperrminorität” im Europäischen Rat bewirken, die für Russland negative Entscheidungen verhindere, soll Putin demnach gesagt haben.’). Deze grootspraak klinkt aannemelijk. Landen als Hongarije, Slowakije, Bulgarije, Tsjechië en Cyprus staan onder sterke invloed van het Kremlin en ze ondermijnen een krachtdadig optreden en de eensgezindheid van de EU. Putin wijst op het failliet van de buitenlandse politiek van de EU dat geen antwoord weet op het dreigen van een waanzinnige die daarnaast de waarheid spreekt.

Foto: President Vladimir Putin.

Porosjenko en Putin ontmoeten elkaar in Minsk. Wat betekent het?

De Russische en Oekraïense president ontmoeten elkaar volgende week 26 augustus in de Wit-Russische hoofdstad Minsk. Op een topontmoeting waaraan ook leiders van de EU en presidenten van Wit-Rusland en Kazachstan deelnemen. Dit is eerder een gevaarlijke dan een geruststellende ontwikkeling. Want het patroon is dat Rusland de schijn van een diplomatieke opening altijd combineert met het opvoeren van de militaire inzet. Uiteraard kennen westerse diplomaten dit patroon, zodat ze Rusland extra in de gaten houden en regeringsleiders als kanselier Angela Merkel president Putin zullen waarschuwen. Maar met welk resultaat?

Omdat Oekraïne eerst haar positie op het slagveld wil versterken door verdere omsingeling van de grote steden Loegansk en Donetsk, het afsnijden van de toevoer van militair materiaal vanuit Rusland door het contingeren in zones van het gebied dat de separatisten bezetten zal ook dat land haar militaire inspanning de komende week opvoeren. Beide landen gebruiken hun ontmoeting in Minsk om zich mooier voor te doen dan ze zijn. Waarbij Oekraïne de eigen soevereiniteit verdedigt, en Rusland die van Oekraïne aanvalt.

De NRC zegt in een opiniestuk over de topontmoeting in Minsk: ‘Omdat Moskou tienduizenden troepen heeft samengetrokken bij de grens met Oekraïne, is het Westen bevreesd voor een mogelijke inval van het Russische leger in Oekraïne.’ Deze bewering gaat voorbij aan de werkelijkheid. De invasie door Rusland van Oekraïne heeft allang plaatsgevonden. De journalist redeneert vanuit een diplomatieke werkelijkheid waarin regeringsleiders in het openbaar geruststellen. Maar die de wereld een schijnwerkelijkheid voorspiegelt.

Wat doet de EU als tussen nu en 26 augustus de Russen na een provocatie (sabotage, terroristische aanval, raketaanval) dat het als voorwendsel initieert met tienduizenden manschappen Oost-Oekraine binnentrekken? Waarbij ze vanuit Charkov en Mariupol het Oekraïense leger in de tang nemen? Een nieuwe ronde van sancties na een week overleg in Brussel? Europa heeft zich akelig afhankelijk gemaakt van Russische energie zoals een achtergrondartikel van Reuters leert. Ook Nederland is te laat tot inzicht gekomen dat het zich te afhankelijk heeft gemaakt van Rusland en snel alternatieven moet ontwikkelen. Dat duurt minimaal een half jaar. Als diplomatie het gevaar is en niet de oplossing, is de vraag of er een uitweg is uit dit politieke doolhof.

Foto: De Oekraïense president Petro Porosjenko loopt langs de Russische president Vladimir Putin tijdens de herdenking van D-Day in Normandië, 6 juni 2014.

Rusland levert separatisten materiaal en informatie. EU treuzelt

Een colonne legervoertuigen rijdt door Donetsk op 11 juli 2014. Die uiteraard tegen bodemprijzen in de lokale supermarkt zijn gekocht en niet uit Rusland komen. Toch? Nog steeds is de Oekraïens-Russische grens niet afgesloten door het Oekraïense leger zodat elke nacht nieuw materiaal uit Russische legervoorraden geleverd wordt. Recept voor een eindeloze oorlog. Het gaat meestal om oud, maar soms opvallend nieuw materieel. De pro-Russische separatisten trokken zich terug uit Sloviansk en verschansen zich nu in Donetsk. Ze hebben gezworen zich dood te vechten. Rusland heeft de grens voor de terugtocht van de huurlingen uit de Russische Federatie afgesloten zodat ze feitelijk geen andere optie hebben dan de dood. De gladiolen zitten er niet meer in met een Oekraïens leger dat na veel vallen en opstaan eindelijk heeft geleerd goed te opereren.

De schande van de Oekraïens-Russische oorlog is de afwachtende houding van de EU. De presidenten Putin en Poroshenko menen in het belang van hun land te handelen, maar de EU maakt zich belachelijk. Ondanks dreigen met een derde ronde van sancties bij bewijs van Russische inmenging kijkt de EU half schuldbewust, half idioot de andere kant op nu die inmenging bewezen is. Verrast om op te moeten treden en de daad bij de eerdere beloften te moeten voegen. Onmachtig om interne meningsverschillen te overbruggen. Europeanen mogen zich verbazen over de tegenstrijdigheden in het buitenbeleid van de EU. Het doet pijn in een EU te wonen die krachteloos, lamlendig en krakkemikkig opereert. En anderen zedenprekerig nog de les leest ook.

Dat het Kremlin betrokken is bij dit conflict dat tot oorlog is geëscaleerd leidt geen twijfel. In het Museum van de Grote Patriottische Oorlog in Kiev opende gisteren een tentoonstelling van veroverd Russische materiaal en documenten. En hoe valt te verklaren dat op 11 juli bij Zelenophillia 19 militairen van het Oekraïense leger met een BM-21 Grad van 15 kilometer afstand werden gedood? Niet zozeer omdat het om Russisch materieel gaat, maar de precisieaanval zonder gebruik van een satellietnetwerk nooit succesvol had kunnen zijn. De militaire deskundigen van de EU weten dat de hand van het reguliere Russische leger hierin behulpzaam is.

Buitenlandbeleid EU is ramp: Oekraïne en Rusland. Wat te doen?

Update: Elke keer na het uitstellen van het besluit door de EU om sancties te nemen tegen Rusland of een ronde van sancties die slap zijn en te veel uitzonderingen bevatten wordt het beeld bevestigd. Het buitenlandbeleid van de EU is een ramp. Ook weer na de slappe derde ronde van sancties. Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk spreken elkaar tegen. Rusland komt ermee weg en wordt minder onder druk gezet dan nodig voor een verandering in haar Oekraïne-politiek. De EU is slecht theater. Lachwekkend. De horror. 

Hoe het komt valt te bezien, maar het buitenlands beleid van de EU is een grotere ramp dan nodig. Dat falen heeft iets te maken met de relatie tussen de supranationale EU en de nationale staten die op het niveau van de regeringsleiders op allerlei beleidsterreinen beslissingsbevoegdheid willen houden. Zodat elk land vooral het eigenbelang dient.  Opmerkelijk is dat voor- en tegenstanders van federalisering het buitenlandbeleid van de EU een ramp vinden. De eersten willen meer centralisatie en overdracht van verantwoordelijkheden naar Brussel, terwijl de laatsten het omgekeerde willen. Waar beide groepen het over eens zijn is dat het huidige buitenlandbeleid niet werkt. Het moet meer of het moet minder. Maar niet zoals het op dit moment is.

Neem Oekraïne waarover de EU zich voortdurend tegenspreekt omdat de nationale staten niet op een lijn zijn te brengen. Frankrijk wil niet afzien van de verkoop voor 1,2 miljard euro van twee Mistral-helicopterschepen aan Rusland die een dreiging vormen voor alle landen rondom de Zwarte Zee. De verkoop geeft het verkeerde signaal aan Rusland hoe de EU denkt over de teruggave van de onrechtmatig ingelijfde Krim aan Oekraïne. Daarbij laat het ook Oekraïne in de steek dat de rechten op de Krim niet heeft opgegeven. Frankrijk denkt aan het eigenbelang en interesseert het geen fluit wat voor invloed dat heeft op de EU of Oekraïne.

Of neem de sancties van de EU die uitblinkt in holle dreigementen. In een gisteren gepubliceerde kamerbrief schrijft minister Timmermans: ‘Op 30 juni jl. werd duidelijk dat hoewel Rusland niet aan alle eisen had voldaan, het land wel bereidheid tot dialoog had getoond.’ In een zin koppelt-ie onwaarachtigheid aan een leugen die ook nog eens irrelevant is. Het is ongeloofwaardig dat de EU eerst met veel publiciteit harde eisen aan Rusland stelt om die uiteindelijk in te slikken. Verder is het aantoonbaar onjuist dat Rusland bereidheid tot dialoog toont. Het accepteert Oekraïne nog steeds niet als gesprekspartner, blijft wapens leveren aan de separatisten en dreigt zelfs kernwapens in te zetten als Oekraïne de Krim terug wil veroveren.

Naar verluidt zijn het vooral Italië, Oostenrijk, Slowakije, Frankrijk en Griekenland die tegen de aanscherping van sancties zijn. Dat speelt Rusland in de kaart. De landen van de EU laten zich uiteen spelen. Het gaat er niet om dat de EU zich per definitie hard tegenover Rusland moet opstellen. Da’s onverstandig vanwege de vele wederzijdse belangen. Maar een buitenbeleid moet wel consequent, inzichtelijk en voorspelbaar zijn. En dat ontbreekt eraan omdat de EU de daad niet bij het woord voegt. De EU maakt zich zo tot het lachertje van de wereld en laat bewust met zich sollen. Holle dreigementen over sancties zetten niet alleen Rusland te weinig onder druk om coöperatief te worden en laten Oekraïne in de steek, ze verkleinen ook het draagvlak voor de EU bij de Europeanen. Die zien het gedraai, geklungel en gebrek aan daadkracht in Brussel met afkeuring aan.

Foto: President Vladimir Putin met José Barroso en Herman Van Rompuy op de eendaagse top EU-Rusland in Brussel, 28 januari 2014.

EU heeft Donner-moment in Oekraïne: onbenul, onkunde en paniek

Iedereen heeft wel eens een Donner-moment. Da’s de machteloosheid en verbijstering bij het inzicht dat het kind dat jent en pest niet bestraft, maar beloond wordt. Of de voetballer die niet aangeraakt wordt door de tegenstander nadrukkelijk neervalt alsof-ie neergehaald wordt en zo een strafschop versiert. Het kabinet Balkenende dat weigerde om opinieleiders die door islamisten bedreigd werden te beschermen reageerde volgens velen die de meningsuiting hoog achten verkeerd op de moord op Theo van Gogh in 2004. Minister Piet Hein Donner toonde begrip voor de moord door aan te dringen op zelfcensuur en het aanscherpen van de wet op de godslastering. Paul Cliteur zette de episode op een rijtje. De paniek, het politieke onbenul en de onkunde van Balkenende, Donner en de politieke klasse van 2004 in hun omgekeerde wereld waren immens.

Gisteren had ik een Donner-moment. Deze keer zet Halya Cosnash het op een rijtje. Het gaat erom dat de ‘leiders’ van de EU Rusland invloed willen geven in de besprekingen van Oekraïne over een associatieverdrag met de EU. Over het hoofd en tegen de zin van Kiev in. Het Rusland van Putin dat mentaal Oekraïne niet wenst te erkennen als een zelfstandige natie en in een geheime oorlog militair materiaal en hulp geeft aan Russische huurlingen en opstandelingen in Oost-Oekraïne. In plaats van een derde ronde van sancties tovert de EU een beloning voor Rusland uit de hoge hoed. In de paniek, het politiek onbenul en de onkunde belonen Barroso, Van Rompuy en Ashton Rusland met een plek aan tafel. Een ongekend precedent van de EU om Rusland invloed te geven in de interne politiek van Oekraïne. Het tekent in m’n ogen het failliet van de Rusland-politiek van de EU dat niet durft doorpakken, daarom halfhartig inbindt en zo stinkende wonden doet etteren.

PS: Het Donner-moment kent twee verschijningsvormen. Een actieve en een passieve vorm. De actie die het veroorzaakt en het inzicht dat het oplevert. Het Donner-moment uit de titel is de actieve vorm. En dat van mezelf de passieve vorm. Ze hangen onlosmakelijk samen. Geef uw eigen Donner-moment weer bij de reacties.

Foto: Winsor McKay, episode uit Little Nemo.

Handelsunie. Wat te zetten tegenover minachting van EU-elite?

Doorgaans ben ik het oneens met de conservatieve jurist en historicus Thierry Baudet. Zijn continue inzet is dat supranationale instellingen zoals de EU minder democratisch zijn dan nationale staten. Ze zouden zelfs onverenigbaar zijn met de democratische rechtsstaat, aldus Baudet op z’n blog. Kritiek daarop was dat dat op z’n beurt tot eng nationalisme leidde. Hij is criticus van de EU die hij niet als houdbaar acht en is een van de initiatiefnemers van het BurgerforumEU.nl. Paradox is dat de EU in het wegvangen van kritiek en het zoeken van zondebokken als natiestaat fungeert en de tegenstellingen daarvan ‘ontscherpt’ zoals Joep Leerssen zegt.

Het beeld van de EU is gemengd zodat iedereen naar goeddunken kritiekpunten bij elkaar kan sprokkelen. Comfortabel met gelijkgezinden in het eigen reservaat pro of contra. De vlakke conclusie is dat er wat voor en wat tegen de EU te zeggen is. Maar zult u zeggen ‘zo schiet het niet op‘, want onduidelijkheid geeft anti-democraten de marge om voort te rommelen. Da’s precies de kritiek van Baudet die dit met Bastiaan Rijpkema aantoont aan de hand van het in de stijgers staande vrijhandelsverdrag TTIP tussen de EU en de VS. Zie hier een posting over de achtergrond. Het absurde is dat de anti-democraten in de Europese Commissie zitten.

In een volwassen democratie zou er een voortdurend publiek debat moeten zijn over een verdrag waarin intellectueel eigendom en economische politiek worden geregeld. En ‘derde’ landen door de EU en VS buiten de deur worden gehouden. Dat debat is er niet omdat het door de Brusselse macht angstvallig vermeden wordt. Nationale parlementen worden opzijgeschoven door belangengroepen en Europese politici die achter gesloten deuren zonder raadpleging van burgers of nationale parlementen hun gang gaan om een alomvattende handelsunie met de VS te sluiten. Formeel rekken ze hun mandaat daartoe oneigenlijk op.

Het idee dat de oplossing voor te weinig Europa meer Europa moet zijn is de uitleg uit het reservaat pro van de voorstanders van de EU. Dat zijn de gevestigde politieke ‘families’ die al jaren onder elkaar de Europese macht verdelen. De meest Europese partij van Nederland D66 zegt in haar Europa-programma: ‘Europa moet democratischer, transparanter en slagvaardiger.‘ Het blijft merkwaardig dat een EU die in een andere vorm al sinds 1958 functioneert na 55 jaar nog niet volwassen is en nog steeds democratischer, transparanter en slagvaardiger moet worden. Hoe zal dit democratisch tekort zo makkelijk omslaan in het tegendeel?

Het idee dat de oplossing voor te veel Europa minder Europa is leeft in het reservaat contra. Daar verzamelen nationalisten, links-populisten en ‘verontwaardigden‘ die naast de welvaart grijpen zich om uit onmacht, woede of berekening de Europese bureaucratie af te breken. Als lid van de Piratenpartij ben ik het volmondig eens met de kritiek van Baudet en Rijpkema. Nieuw is dat de flanken van de politiek samen optrekken. Progressief en conservatief verzetten zich tegen de Europese macht ten koste van burger, machtsdeling en vrijheden. Probleem is alleen dat het nog niet zo simpel is om een anti-Europese partij te vinden die dezelfde redeneertrant gebruikt als de partijen uit het reservaat pro, maar tot een tegengestelde conclusie komt. Bauder en Rijpkema doen een goede poging, maar zijn geen vertegenwoordigers van een politieke partij.

Foto: Economy and culture, same fight?

Freek de Jonge schetst populisme als spookbeeld. Waarom?

Freek de Jonge komt bij Pauw & Witteman te laat tot inzicht dat-ie zich maar beter niet kan mengen in het politieke debat. Hij heeft het over ‘populistisch correct‘ tegenover ‘politiek correct‘. Met de voorbeelden dat ‘populistisch correct‘ betekent dat ‘alle Marokkanen zeer criminele tendensen hebben’ of  ‘de gevangenissen volzitten met kleurlingen die crimineler van inborst zijn dan blanken’ zet De Jonge eigen clichés tegenover bestaande clichés. De Jonge maakt niet duidelijk wat ‘populistisch correct‘ is. Laat staan dat-ie kan verklaren waarom het populisme in Europa zo’n opgang maakt. De Jonge praat in tegenstellingen. Hij denkt niet door.

Zijn opponent in het debat Yernaz Ramautarsing bakt er even weinig van. Ze trekken elkaar naar beneden en blijven hangen in hun posities. Met aplomb gooien ze waarheden over tafel die een vraag oproepen: Wat is de waarde van zo’n programma om zich te informeren? Ramautarsing en De Jonge gaan met hun simplificaties voor het onderwerp staan dat meer kennis, nuancering en ‘vrij denken’ vraagt om anderen inzicht te geven.

De Jonge staat niet alleen in zijn neerbuigende houding tegenover populisten. Krantencommentaren spreken hun bezorgdheid uit nu in het Europese Parlement de klassieke middenpartijen bij de komende verkiezingen in mei 2014 dreigen te verliezen. De winst gaat dan naar de rechter- en linkerflank. Zoals de PVV, de Britse UKIP van Nigel Farage, het Franse Front National, maar ook de Piratenpartijen, de Italiaanse Vijfsterren-beweging van Beppe Grillo of de Spaanse Partido X als vertegenwoordiger van de indignados. Al deze partijen dagen met een houding van anti-politiek de zittende macht uit. Zoals nieuwkomers altijd doen. Sommigen zullen zich schikken in de macht als ze op het pluche zitten, maar anderen willen het systeem veranderen. De Jonge en de commentatoren maken zich zorgen over die machtswisseling en weten er geen woorden voor te vinden. Behalve reflecties die ze uit de mottenballen halen, maar die bij oude politieke tegenstellingen passen.

Nogmaals citeer ik als antwoord aan Freek de Jonge wat ik eerder schreef over de grillist Paolo Becchi: ‘Becchi ziet in het oproepen van angst voor het populisme een reactie uit eigenbelang van de zittende macht. De EU is volgens hem een project van de economisch-financiële oligarchie dat werkt als een politieke dictatuur. De ‘traditionele’ partijen die gebundeld zijn in onder meer een sociaal-democratische, christen-democratische en liberale fractie verdelen in dienst van die oligarchie met elkaar de macht en proberen buitenstaanders die dat systeem willen wijzigen te brandmerken als vertegenwoordigers van het populisme. De beweging M5S van Beppe Grillo wil binnen Europa een debat aanzwengelen dat Europa teruggeeft aan de burger. Da’s volgens Becchi waar de bestaande machten bang voor zijn. Met ‘populisme‘ heeft dat volgens hem niks te maken. Het is een gewoon standpunt dat afwijkt van het bestaande. Het spookbeeld van ‘populisme‘ wordt uitsluitend opgeroepen om die oligarchie van economische belangen van grootbedrijven en banken te beschermen.‘ 

Foto: Loesje, 1 Europa, zodat je met 1 staatsgreep klaar bent! Debat rondom het Europees referendum. April 2005.

Farage tegen ondemocratische EU op het podium van Grillo

De Britse Eurosceptische politicus en lid van het Europarlement Nigel Farage (UKIP) geeft zijn mening over het democratisch tekort van de Europese instellingen. Zijn boodschap is duidelijk, de Europese bevolking komt er niet aan te pas en krijgt evenmin ruimte om in te grijpen. De soevereiniteit van de volkeren van Europa wordt ondergeschikt gemaakt aan een onzichtbaar en ongecontroleerd Europees proces. Zoals Farage het voorstelt lijkt deze constructie geen toeval. Want het laat volop ruimte aan onderonsjes, door niemand gekozen tweederangs leiders en een politiek vacuüm waarin belangengroepen en Duitsland de macht kunnen grijpen.

Even opvallend als de mening van Nigel Farage is het podium waarop-ie spreekt: het YouTube-kanaal van Beppe Grillo. Of de overeenkomsten tussen Farage en Grillo verder gaan dan hun positie als buitenstaander en de afkeer van de EU dat democratisch gekozen leiders afzet en vervangt door marionetten als de voormalige Italiaanse premier Mario Monti is de vraag. Voor nu hebben ze echter gemeenschappelijke belangen door met hun andere idee van politiek te schoppen tegen de vastgeroeste Europese machtspolitiek die in een besloten circuit wordt gemaakt door socialisten, christen-democraten en liberalen. Farage en Grillo roepen nu: ‘weg met de zelfverrijking, vriendjespolitiek en geclaimde functies die de politiek zo op afstand van de burger zet’.

Petitie roept EU op tot onderzoek en initiatief over massasurveillance, databescherming en klokkenluiders

Wie wil kan hier de petitie ‘EU-parlement en EU-commissie: Stop massale surveillance, bescherm onze gegevens en onze klokkenluiders!‘ tekenen. Met de sleutelzinnen ‘Wij burgers zijn bezorgd omdat we zien dat onze grondrechten zijn aangetast. Wij willen niet leven in een cultuur van massale surveillance waarin we allemaal onder algehele verdenking worden geplaatst.’ Petionisten eisen opheldering en initiatief van de EU.

De voorzitter van het Europees Parlement Martin Schultz en de voorzitter van de Europese Commissie José Barroso worden in de petitie opgeroepen om 1) transparantie te scheppen door een onderzoekscommissie die de massasurveillance onderzoekt, 2) databescherming te versterken inclusief een verbod op het vertrekken van gegevens aan buitenlandse geheime diensten, 3) grootschalige spionageprogramma’s te verbieden zodat massaal toezicht op burgers binnen de EU onmogelijk wordt, 4) de internationale massasurveillance te ontmantelen door een initiatief van de EU voor een internationale overeenkomst met als doel om grootschalige surveillance wereldwijd terug te dringen en 5) klokkenluiders te beschermen door middel van wetsbescherming en het verlenen van politiek asiel omdat klokkenluiders zoals Edward Snowden ‘een belangrijk mechanisme [zijn] om onwenselijke ontwikkelingen binnen een democratie te corrigeren‘.

Foto’s: Schermafbeelding van de petitie ‘EU-parlement en EU-commissie: Stop massale surveillance, bescherm onze gegevens en onze klokkenluiders’