Jonge Socialisten prikkelen JA-campagne met poster van zoenende Wilders met Putin

De Jonge Socialisten in de PvdA gooien de beuk erin met deze poster voor het Oekraïne-referendum. In een posting op Facebook geven ze een aanbeveling: ‘De NS weigerde deze poster voor het Oekraïnereferendum op stations te plaatsen!’ Dan gaat het ergens over! Er is trouwens een andere poster in de maak volgens JS’er Martijn Otten. Verder menen de Jonge Socialisten dat de campagne wel wat minder met de handrem erop mag: ‘De PvdA voert een hele inhoudelijke campagne met stemvoor.pvda.nl, maar wij vinden dat de campagne wel wat meer pit kan gebruiken. Een stem tegen dit verdrag drijft Oekraïne namelijk in de handen van Poetin. Deel dus dit bericht en verspreid deze poster!’ Vraag is trouwens of het referendum betekenis heeft die verder gaat dan symboliek. Zo langzamerhand wijst de campagne alleen naar zichzelf en naar de publiciteit erover.

Dat president Vladimir Putin graag in mannelijk gezelschap verkeert blijkt uit zijn verbondenheid met de motorclub De Nachtwolven (Ночные волки) waarvan de leden zich graag in zwart leer hullen. Het beeld van deze poster is treffend gekozen omdat het allerlei werkelijkheden vermengt. Reken maar na. Er is president Putin over wie geruchten de ronde doen dat hij homoseksuele sympathieën heeft. Er is het aanschurken van Europese rechts-nationalistische en extreem-rechtse partijen tegen het Kremlin die soms met geld (Front National) worden gemobiliseerd tegen de EU. Wilders valt door het profiel van de PVV in die categorie, maar er tegelijk ook buiten doordat hij voor de fondsenwerving afhankelijk is van Amerikaanse en Israëlische steun. En er is de campagne waarin vooral de VVD en de werkgevers, maar ook vakbeweging FNV inhoudelijke redenen hebben om voor de associatie-overeenkomst te zijn, maar zich angstvallig en terughoudend opstellen. Ook tegen die lafhartigheid zeggen de Jonge Socialisten: kom uit de kast en zeg nu eens echt waar het op staat.

Foto: Poster van de Jonge Socialisten voor Oekraïne-referendum.

Wacht PvdA een opmars van ongenoegen vanuit de marge?

Berichten uit Zeeuws-Vlaanderen die me opvielen. Ik was er afgelopen week. Dat land onder de Westerschelde dat overeenstemt met het Belgische Vlaanderen. Hoewel de verschillen aanzienlijk blijven. Tommy Wieringa wist voor de VPRO de ziel van de streek niet te doorgronden. Dat land waar de afstand tot de randstad gevoeld en gekoesterd wordt. Mentaal en bestuurlijk. Met een dubbelheid van slachtofferschap en zelfbeschikking die voortdurend in elkaar overlopen. Als eb en vloed. En daarom niet te onderscheiden zijn. Wederzijds onbegrip tussen de streek en ‘de overkant‘ vindt in de Hedwigepolder een hedendaagse focus.

Het rommelt daar in de Zeeuws-Vlaamse PvdA. Raadsleden, statenleden en wethouders van de partij houden het voor gezien. Ze zijn niet langer aan een lijntje te houden. De Terneuzense PvdA-wethouder Co van Schaik die sinds 1978 de langstzittende politieke bestuurder van Nederland is heeft aangekondigd niet meer terug te komen na de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2014. Het komt als een verrassing. Van Schaik verklaart z’n vervroegd terugtreden: ‘Ik heb het op zijn zachtste gezegd wel een beetje gehad met die club in Amsterdam. De PvdA vervreemdt volledig van zijn laatste kiezers met dit kabinetsbeleid. Onvoorstelbaar en niemand doet daar iets tegen…‘ En de Terneuzense PvdA-fractieleider Gijs van den Berg stopt er ook mee: ‘Ik trek me terug uit de actieve politiek, omdat ik het kabinetsbeleid ook voor mezelf niet meer uitgelegd krijg‘.

Het is niet makkelijk om dit ongenoegen in de marge te duiden. Is het de uitruil van sociaal-democratische verworvendheden? Is het de partijdiscipline van Jacqueline Kalk van PvdA’s Lokaal Bestuur dat deze kaderleden dwarszit? Is het de aanschaf van de JSF waaraan de PvdA een meerderheid geeft? Zijn het de baantjesjagers die de partij domineren? Zijn het de wegzakkende economie en de belastingverhogingen? Zijn het de slechte peilingen voor de PvdA? Is het de samenwerking met de visieloze VVD’er Mark Rutte? Het ongenoegen voor Van Schaik en Van den Berg zit ‘m in het kabinetsbeleid. De PvdA wordt als bijwagen van de VVD gezien, en de PvdA-leiders als opportunisten die onder verloochening van hun principes aan het pluche blijven plakken.

Vraag is of het opstappen van de Zeeuws-Vlaamse PvdA’ers met een lange staat van dienst een teken aan de wand voor de partij is of een incident. Breidt een inktvlek zich vanuit alle marges uit tot aan het partijkantoor in Amsterdam? Sociaal-democraten kennen een traditie van meningsverschillen die zich uit in een interne strijd. Ondanks succesvolle kamerverkiezingen en kabinetsdeelname is de PvdA nog steeds tot op het bot verdeeld. Hervormingen zijn op een laag pitje gezet. De sociaal-democratie heeft nog steeds geen antwoord op de belangrijkste vragen van deze tijd. In de marge houden lokale bestuurders die de partij maken het voor gezien. In het machtscentrum van de partij wordt siberisch ontkend dat er een probleem is. De macht trekt.

Foto: Schermafbeelding van PZC van 10-11 september 2013.

Achterkamertjespolitiek in vertrouwenscommissie Utrecht

‘De vertrouwenscommissie was de ingebakken weeffout bij de benoeming van Wolfsen. Elke partij uit de raad mocht een vertegenwoordiger leveren. De grotere PvdA en GroenLinks legden meer gewicht in de schaal. Zo’n groep raadsleden denkt ondanks onderlinge verschillen in dezelfde politiek-bestuurlijke richting. Van de 22 sollicitanten in Utrecht waren er 9 partijloos. Deze laatsten moeten bij voorbaat kansloos worden geacht bij een vertrouwenscommissie die gefocused is op politiek en politieke partijen. Want de partijen zitten aan de knoppen van de banenmachine en bedienen alleen zichzelf. Dat bleek overduidelijk in Utrecht.’ Zo schreef ik bijna 3 jaar geleden over de benoeming van Aleid Wolfsen (PvdA) in ‘Weeffout Wolfsen: een reconstructie‘.

Na onhandig optreden in de publiciteit en kritiek van onder meer Diederik Samsom en de Jonge Socialisten houdt Wolfsen het voor gezien. Hij ambieert geen tweede termijn. Gevolg is dat er een vacature voor het burgemeestersambt van Utrecht is. Gebruik is dat een vertrouwenscommissie samen met de Commissaris van de Koning een profielschets opstelt. Een voorlopige profielschets is door een vertrouwenscommissie in oprichting opgesteld. Opzet is om de nieuwe burgemeester per 1 januari 2014 te benoemen.

Er is onenigheid in de vertrouwenscommissie. René Kuiper van GroenRechts heeft zich teruggetrokken. In een anonieme stemming over de leden van de commissie kreeg-ie 20 van de 45 stemmen tegen. Hij concludeerde daaruit niet welkom te zijn. Achterliggende reden lijkt de geheimhouding, in een persbericht schreef Kuiper: ‘De fractie van Groen Rechts staat niet toe dat de benoeming van de burgemeester op een achterbaks politiek spelletje zal uitdraaien.‘ De tegenstemmers die zich niet bekend willen maken bevestigen het gelijk van Kuiper dat achterkamertjespolitiek floreert in Utrecht. Vertegenwoordigers van D66, SP en CDA verwijten de tegenstemmers kinderachtig gedrag. SP ziet er een onderlinge afrekening tussen raadsleden in, CDA vraagt of de tegenstemmers zich bekend maken en D66 ziet er ondersteuning voor de gekozen burgemeester in.

Het gaat niet om René Kuiper of GroenRechts, een splinterpartij in de Utrechtse raad. Het gaat erom dat de procedure met de vertrouwenscommissie in Utrecht voor de tweede keer op rij merkwaardig en niet foutloos verloopt. Door zowel het gebrek aan openheid en de politiek-bestuurlijk focus die gestuurd wordt door partijpolitiek belangen van de grootste Utrechtse partijen GroenLinks, PvdA en VVD kondigt zich de volgende ramp aan. In de Nederlandse verhoudingen kruipt er nog eerder een kameel door het oog van de naald dan dat politieke partijen hun claims op functies in het openbaar bestuur opgeven. Die ze als hun eigendom zien.

Foto: Trap in Utrechtse stadhuis, architectenbureau Miralles Tagliabue EMBT

Diederik Samsom zet zichzelf onnodig ter discussie

Diederik Samsom krijgt kritiek, maar ook begrip voor het feit dat-ie afgelopen week niet mee onderhandelde met D66, GroenLinks en de ChristenUnie voor een akkoord met de regeringspartijen VVD en CDA. Dat naargelang de politiek kleur van de beschouwer. Op een PvdA-bijeenkomst in Utrecht zei Samsom dat-ie weliswaar uitgenodigd was voor een gesprek, maar alleen bij het kruisje mocht tekenen. Hiermee plaatst de nieuwe partijleider van de in grootte tweede partij van Nederland de PvdA in een slachtofferrol.

Jolande Sap van GroenLinks merkte eerder op dat Samsom te traag reageerde. De reacties van Samsom zijn onverklaarbaar. Rick Jonker van de Jonge Socialisten zegt op BNR Politiek: ‘Niet geschoten is altijd mis. Ik vind dat hij mee had moeten onderhandelen. Als het resultaat niet goed was geweest, had hij altijd nog kunnen zeggen: het is voor mij niet goed genoeg.’ De Amsterdamse wethouder en beoogd politiek leider Lodewijk Asscher kan zich wel vinden in het akkoord. In Het Parool zegt-ie: ‘Ik kan heel moeilijk een oordeel vellen over hoe het politiek is gegaan en waarom de PvdA dit niet steunt. Als Amsterdamse wethouder stel ik vast dat een aantal van mijn zorgen voor kwetsbare groepen geheel of gedeeltelijk is weggenomen. Een hele opluchting‘.

Diederik Samsom is door zijn afwachtende houding onderwerp van discussie geworden. Dat had-ie moeten voorkomen. Vraag is of zijn adviseurs hem niet konden overtuigen om aan te schuiven. Naar buiten toe steunt zijn partij hem. Al onder Cohen koos de PvdA eind 2011 voor een koerswijziging naar links. Dat brak Samsom en de PvdA nu even op. Maar deze episode geeft ook te denken over het beoordelingsvermogen van Samsom.

Foto: Diederik Samsom. Credits ANP.

Grootse plannen van de kleinburgers: Culturele Hoofdstad 2018

Voor 2018 mag Nederland samen met Malta een Culturele Hoofdstad voordragen. Tot 1 januari 2012 kunnen kandidaten zich melden. Tot nu toe Den Haag, Eindhoven (plus Breda, Den Bosch, Helmond en Tilburg), Leeuwarden, Maastricht en Utrecht. Almere is officieel afgevallen omdat de EU het burgerinitiatief op formele gronden niet accepteerde. Stadsregio Arnhem/Nijmegen stopte er zelf mee. Eerder waren Amsterdam (1987) en Rotterdam (2001) Culturele Hoofdstad. Begin 2014 maakt de Europese Commissie een definitieve keuze.

Tot die tijd  maken kandidaten volop plannen, huren adviseurs in, reizen de wereld af om inspiratie op te doen, verschijnen er bidbooks en worden budgetten uit de reguliere kunstbegroting vrijgemaakt. In tijden van bezuinigingen stuit dat op onbegrip. Bijvoorbeeld in Brabant of Den Haag waar de Jonge Socialisten willen dat Den Haag de kandidatuur intrekt omdat het niet te rijmen valt met de forse bezuinigingen op cultuur.

Een land kan beperkt specifieke voorwaarden stellen. Volgens het advies van de Raad voor Cultuur moet een multidisciplinaire programmering strategisch en regionaal ingebed zijn en diverse bevolkingsgroepen dienen.

Eindhoven heeft een budget van 100 miljoen euro dat artistiek leider Martijn Sanders mag uitgegeven als het Brabant wordt. Anders dokt een andere regio. De Culturele Hoofdstad werkt voor cultuurwethouders en burgemeesters als een lichtbak voor konijnen. Ze sluizen projectgeld uit de reguliere begroting, verliezen hun reserves en raken in extase over vergezichten. Ze voelen de verleiding om als een Franse president een groot project te realiseren en uit de anonimiteit te treden. Alles wat anders niet kan wordt ineens mogelijk.

Als Nederland het de volgende keer weer mag organiseren lijkt het beter om de concurrentie tussen steden te vermijden en de overheid na onderling overleg vooraf een stad te laten aanwijzen. Dan kunnen de inspanningen gebundeld in plaats van verspreid worden. Voor lokale bestuurders rest dan een andere hobby.

Foto: Culturele Hoofdstad 2018 van Raymond van der Meij. Credits: De Volkskrant 2009

PvdA-voorzitter Ploumen stapt vervroegd op

Partijvoorzitter Lilianne Ploumen stapt per 1 januari 2012 vervroegd op. Haar termijn liep nog tot 2014, maar als reden geeft ze op de PvdA-site dat anders haar verkiezing zou samenvallen met campagnes voor gemeenteraadsverkiezingen en voor de verkiezing van het Europees parlement. En bij de PvdA is de partijvoorzitter daarvoor verantwoordelijk.

Natuurlijk is er wat anders aan de hand. De PvdA doet het slecht in de peilingen, verliest bijna de helft van haar aantal zetels en is bij Peil.nl van De Hond virtueel nog maar de vijfde partij van Nederland. Na VVD, PVV, SP en D66. En Job Cohen is ongeschikt als partijleider. Hij weet niet te inspireren en geniet samen met Geert Wilders de minste populariteit. Da’s dodelijke voor de leider van een partij met de pretentie van brede volkspartij. De paradox is dat Cohen met zijn middenkoers toch de kiezers in het centrum niet aanspreekt.

De echte reden dat Ploumen opstapt lijkt dat ze de vernieuwing van de partij niet op gang heeft kunnen helpen. Want niet alleen heeft de PvdA een flets profiel en een fletse leider, afkalvende electorale steun, verlies aan intellectueel prestige maar het ergste is dat de PvdA niet durft te investeren in de eigen toekomst. Het jaar in de luwte is verlummeld en niet benut voor bezinning en vernieuwing. Zoals de CDA dat in 1994 wel deed met het Rapport-Gardeniers.

Als klap op de vuurpijl kwamen vorige week zes PvdA-afdelingen met een roep om vernieuwing naar buiten. Maar hun omzichtig optreden was eerder een ondersteuning dan een overbrugging van de verdeeldheid die binnen de PvdA heerst. Want ze wilden tegelijk moderniseren en Job Cohen niet aanspreken. Ofwel, ook welwillende critici die willen veranderen komen niet om de macht en de logheid van het partijapparaat heen. Zo smoort elk initiatief in de patstelling tussen realisten, fundamentalisten en opportunisten.

Een reaguurder raakt de kern van Ploumens mislukte missie: Je wilde een partij bij elkaar houden die in zichzelf verscheurd is. Die niet weet te kiezen tussen Joop den Uyl en Wim Kok. Ploumen beweert: Wouter en Job zijn authentieke, gedreven sociaaldemocraten die niet misstaan in het rijtje Willem Drees, Joop den Uyl en Wim Kok. Zo kun je zonder kiezen alles aan alles koppelen. Maar de periode van dit soort relativisme is voorbij. De tijd voor opruimen en afrekenen lijkt aangebroken. Liliane Ploumen heeft het sein gegeven.

Foto: Lilianne Ploumen en Job Cohen op het PvdA-congres in Nijmegen, 25 april 2010

PvdA zonder Job Cohen terug naar de basis

UPDATE 22 januari 2012: De PvdA doet het slecht in de peilingen en zakt weg. In de peiling van Maurice de Hond staat de PvdA na SP, VVD en PVV op de vierde plek. Hoewel peilingen niet veel zeggen. Maar met 17 zetels staat het op een verlies van 13 sinds de Tweede Kamer verkiezingen van ruim anderhalf jaar geleden. De PvdA onder Cohen weet niet te overtuigen. Al anderhalf jaar niet. Vraag is wanneer de partij het roer omgooit. 

De PvdA is een bus die als het voor het rode licht staat wijst naar symboliek en bij groen niet doorrrijdt omdat het niet weet welke kant het op moet. Vanwege een ontbrekende koers suggereert de partij dat stilstand vooruitgang is. Politiek leider Job Cohen praat bij gebrek aan richting over verbinden, maar weet dat zelfs binnen de bus niet in praktijk te brengen in het vinden van een nieuwe route. Steeds meer passagiers zijn het zat en spuien kritiek op de inertie van de PvdA.

Jelle Menges, de voorzitter van de Jonge Socialisten laat in mei 2011 opnieuw van zich horen in een VK-opiniestuk dat-ie samen met JS-secretaris Thomas Hendrix schreef. In november 2010 wees-ie eerder in het ledenblad Rood op de fouten van de huidige PvdA. Die kwamen erop neer dat de partij niet kiest voor het sociaal-democratisch gedachtengoed, de sociaal-economie niet centraal stelt, opportunisten te veel ruimte geeft, door relativeringen van oudlinks de eigen achterban heeft verraden en om electorale redenen aan cliëntelisme voor culturele minderheden doet.

Binnen de PvdA woedt een strijd tussen fundamentalisten en realisten. Menges is realist en wil de PvdA zuiveren. In het VK-opiniestuk ‘De PvdA moet weer volkspartij worden‘ noemt-ie het een grote schoonmaakbeurt. Menges wijst opnieuw op de richtingloosheid van de PvdA, de verwording van volkspartij tot bestuurderspartij en het verhaal dat de PvdA mist om hoog- en laagopgeleiden, autochtonen en allochtonen te verbinden. Hij brengt het verbinden van Job Cohen terug tot een parkeerstand bij gebrek aan beter en een excuus om niet door te pakken.

Menges staat niet alleen. De fundamentele kritiek van hem en Hendrix wordt gedeeld door onder andere Paul Scheffer, René Cuperus, Mohammed Mohandis, Arne Mosselman, zogenaamde liefdevollen Eddy Terstall en Marcel Duyvestijn en Monika Sie Dhian Ho van de Wiardi Beckman Stichting. Ook Eberhard van der Laan en Wouter Bos behoren tot de realistische vleugel. Bos die volgens Terstall ‘niet zo’n beetje door zijn eigen partij werd tegengewerkt’. 

Naast de kritiek op de partij om niet te kiezen treft de PvdA ook de vloek van het verkeerd handelen. Zoals rond de discussie over de onverdoofde rituele slacht. Moslims en Joden uit de PvdA stellen terecht dat het verbod op ritueel slachten de vrijheid van godsdienst aantast. Maar als Eindhovens PvdA-raadslid Ertan Isik stelt: ‘Het ritueel bestaat al 1400 jaar en wordt voorgeschreven door Allah. Hij weet beter dan mevrouw Thieme of dieren al dan niet lijden’ dan heeft-ie in een seculiere partij als de PvdA niets te zoeken.

De oproep van Menges voor een grote schoonmaakbeurt en het vinden van een nieuwe partij-identiteit komt op het juiste moment. Het valt samen met de discussie over het aantreden van een partijleider die geloofwaardig een nieuwe koers weet in te zetten. Het is overigens opvallend dat kritische geluiden altijd uit de marge van de PvdA komen. De fractiediscipline en de waan van de dag beperken het denken zoals het kritische boek ‘Politiek voor de leek’ over het functioneren van de politiek van Mei Li Vos leert.

Foto: Otto e mezzo, 1963 van Federico Fellini

Is Job Cohen de vernieuwer van de PvdA?

Binnen de PvdA woedt een stille strijd tussen fundamentalisten en realisten. Onder de laatsten kunnen Eberhard van der Laan, Paul Scheffer, René Cuperus, Jonge Socialisten als Mohammed Mohandis, Arne Mosselman, Jelle Menges, Sharon Dijksma en de zogenaamde liefdevollen als Eddy Terstall en Marcel Duyvestijn worden verstaan. Evenals Monika Sie Dhian Ho van de Wiardi Beckman Stichting. Maar ook Wouter Bos, die niet zo’n beetje door zijn eigen partij werd tegengewerkt volgens Terstall.

Jelle Menges ergert zich in een interview in het ledenblad van de PvdA Rood aan de PvdA’ers die zich achter oudlinkse ideeën schaarden: Vooral die types als Hedy d’Ancona. Vroeger hardcore feministen. Ze verbrandde bh’s, vond het huwelijk een vorm van onderdrukking en provoceerde meer dan Ayaan Hirsi Ali ooit deed. Alles voor de vrouwenrechten. Dat wil zeggen: toen. Nu zien deze feministen de burka bijvoorbeeld ineens als een vorm van voor jezelf opkomen. Ze praten alles goed, als het om de islam gaat. Provoceren is uit den boze. Veel PvdA’ers zagen allochtonen als troetelkinderen, die je moest aaien en paaien. Ze zagen de nieuwkomers niet als volwaardige mensen. De ergernis van Menges tekent de culturele kloof die dwars door de PvdA loopt.
 
Volgens René Cuperus staat Nederland voor drie vuurproeven: de uitweg uit de financiële crisis, het antwoord op het politieke onbehagen en herstel en rehabilitatie van het publieke ethos van overheid en publieke sector. Daarbij komt voor de PvdA de crisis die alle sociaal-democratische partijen treft. Cuperus citeert onderzoekers Vander Weyden en Abts: In heel West-Europa zijn de sociaaldemocratische partijen niet langer de massapartijen en arbeiderspartijen van weleer. (..) Het gevolg was dat nogal wat sociaaldemocratische partijen een deel van hun vroegere kernelectoraat zijn verloren: enerzijds is de steun van de verburgerlijkte arbeidersklasse minder evident aangezien hun stem minder door de tegenstelling arbeid versus kapitaal wordt gestuurd; anderzijds zoeken nogal wat achterblijvende arbeiders en laaggeschoolden hun toevlucht tot populistische partijen die wel een inhoudelijk antwoord bieden op hun gevoelens van machteloosheid, angst en achterstelling. (..) Links is meer en meer losgescheurd van de wereld van de arbeid en de vakbeweging en de klassieke arbeiderspartij is geëvolueerd naar een links-progressieve partij die geleid wordt door een nieuwe middenklasse van hooggeschoolden die nieuwe thematische en ideologische accenten legt in de linkse ideologie. (..) Deze evoluties plaatsen de sociaaldemocratie in een ideologische spreidstand en in een electorale paradox: ofwel houdt men vast aan de klassieke idee van de klassenstrijd en staatsinmenging met het risico te weinig tegemoet te komen aan de gevoeligheden en grieven van de nieuwe middenklasse, ofwel gaat het meer in de richting van een progressief vertoog van kansengelijkheid en vrijemarktwerking met het gevaar de traditionele van arbeiders en kwetsbare groepen al te zeer tegen de borst te stuiten.
 
Kan de PvdA een nieuwe start maken? Daartoe dient nog veel werk verricht te worden. De uitweg uit de impasse zal van de realisten moeten komen. Als enigen kunnen ze een passende politieke filosofie ontwikkelen. Maar hun positie binnen de PvdA is slecht. Het zal van de kracht van hun argumenten moeten komen. Da’s een wankele basis. Inhoudelijke sterkte is niet altijd voldoende zoals de kritiek op de afgewezen integratienota aantoonde die uiteindelijk afgeschoten werd. Zolang de fundamentalisten op sleutelposities zitten zal de impasse binnen de PvdA voortduren. In de coulissen wordt de wederopleving voorbereid. Vergeefs of niet?

Foto: De PvdA-coryfeeën Wouter Bos, Wim Kok, Job Cohen, Hedy d’Ancona en Jan Pronk bij de Dag van de Arbeid in mei 2011, tevens het 65-jarig bestaan van de partij. Foto Hollandse Hoogte