Voor de liefhebbers, een klassieke film noir: Odds Against Tomorrow (1959). In prachtig zwart wit wat de film een korrelig realisme geeft. Cameraman is Joseph C. Brun. Een project van Robert Wise in de overgang naar de jaren 1960.
Het verhaal is volgens IMDB simpel: ‘Dave Burke (Ed Begley) huurt twee zeer verschillende mannen met schulden (Harry Belafonte en Robert Ryan) in voor een bankoverval. Achterdocht en vooroordelen dreigen hun partnerschap te beëindigen’. Uiteraard moet het slecht aflopen.
De muziek is geschreven door pianist en componist John Lewis die jarenlang deel uitmaakte van het populaire Modern Jazz Quartet. De muziek ondersteunt de groezelige sfeer.
De Republikeinse gouverneur Brian Kemp van de staat Georgia tekende gisteren een wet die twee componenten heeft. Het beperkt vooral Democratische en jongere kiezers om te stemmen en het geeft Republikeinse bestuurders de mogelijkheid om voor hen ongewenste resultaten te overrulen. De wet die kiezers onderdrukt en de Amerikaanse democratie inperkt maakt mogelijk wat de vorige president Trump probeerde, namelijk het stelen van verkiezingen. Maar dat lukte hem uiteindelijk niet. Als deze wet van kracht was geweest, dan was het Trump in Georgia echter wel gelukt.
Gouverneur Kemp kon in 2018 trouwens uitsluitend nipt winnen van de Democratische kandidate Stacey Abrams omdat hij in 2017 560.000 kiezers had uitgesloten om deel te nemen aan de verkiezingen. Dat wordt alom als ongrondwettelijk gezien, maar Kemp kwam er mee weg.
De logica van de Republikeinen is dat ze weten dat ze op een eerlijke manier geen landelijke verkiezingen kunnen winnen. Dat geven ze zelfs publiekelijk toe. De demografische ontwikkelingen wijzen namelijk de andere kant op. Democratische en Onafhankelijke keizers zijn ruim in de meerderheid. Samen met manipulaties als gerrymandering, het hertekenen van de grenzen van kiesdistricten, het oneerlijke Electoral College dat het platteland overwaardeert en Democratische territoria als DC en Puerto Rico geen plek in de Senaat geeft dient de onderdrukking van de Democratische kiezer en de mogelijkheid om op bestuurlijk niveau verkiezingsresultaten te overrulen enkel en alleen om aan de macht vast te houden die de Republikeinen welbeschouwd niet toekomt.
Daarbovenop komt de Big Lie van Trump en zijn medestanders dat de Democraten de verkiezingen gestolen zouden hebben. Maar het omgekeerde is waar. Het zijn juist de Republikeinen die de laatste verkiezingen probeerden te stelen. Dat dat mislukte was een dubbeltje op zijn kant. Veel is nog onduidelijk. Er lopen nog talloze onderzoeken naar wat er gebeurd is tussen november 2020 en 20 januari 2021 toen Biden werd geïnaugureerd. De bestorming van het Capitool op 6 januari 2021 was militair georganiseerd en de extreem-rechtse milities stonden in direct contact met medestanders van Trump, zoals Roger Stone.
Wat in Georgia gebeurt staat niet op zichzelf. In allerlei staten waar de Republikeinen het bestuurlijk voor het zeggen hebben ontspruiten nu dit soort initiatieven van kiezersonderdrukking. Dat is geen toeval en past in een patroon. De vroegere president Trump heeft nog steeds veel macht in de Republikeinse partij, zet lokale bestuurders onder druk en meet zijn steun die hij geeft af aan hun loyaliteit voor hem. Daar passen dit soort initiatieven bij. De Trumpiaanse Republikeinen hebben blijkbaar de hoop opgegeven dat ze op eigen kracht met een programma op een eerlijke manier voldoende kiezers kunnen trekken om landelijke verkiezingen te winnen. In 2020 kreeg Joe Biden meer dan 7 miljoen meer stemmen dan Donald Trump.
Men kan binnen de logica van deze Trumpiaanse Republikeinen zich alleen maar afvragen wat ze hiermee denken te kunnen bereiken. Doen ze dit uitsluitend uit angst voor Trump zonder dat ze geloven dat dit gaat werken? De publieke opinie keert zich tegen dit soort vormen van kiezersonderdrukking. Alom wordt opgemerkt dat dit ingaat tegen het idee van de Amerikaanse democratie. Het is opvallend dat de vormgeving van de wet in Georgia tegen de Republikeinen inwerkt. Veel aandacht is er voor het verbod om iemand die in de rij staat om te stemmen water te geven. Dat kan erin gezet zijn als afleiding om de meer structurele maatregelen van manipulatie op bestuurlijk niveau te verhullen, maar schaadt de Republikeinen tegelijk enorm in de beeldvorming.
Er zijn vier effecten die negatief uit kunnen pakken voor Trump en zijn kornuiten. De positie van de twee conservatieve Democratische senatoren Joe Manchin en Kyrsten Sinema die zich verzetten tegen het afschaffen van de filibuster waarmee Republikeinen wetgeving kunnen blokkeren verzwakt hiermee. Want ze kunnen de kiezersonderdrukking die de Republikeinen in allerlei staten willen uitbreiden binnen hun eigen caucus niet verdedigen. Daarmee neemt de kans toe dat de filibuster hervormd of zelfs volledig afgeschaft wordt. Dat geeft de Democraten in de Senaat de mogelijkheid om wetgeving op landelijk niveau in te voeren. Op 3 maart 2021 werd in het Huis als de ‘For the People Act of 2021’ aangenomen. Die wacht nu op behandeling in de Senaat. President Biden heeft aangegeven dat hij prioriteit geeft aan deze voting rights wetten. Er is ook nog de John Lewis Voting Rights Advancement Act die beoogt om wetsteksten die resulteren in de discriminatie van kiezers uit deze wetten te halen.
Een tweede effect van de publieke pogingen van kiezersonderdrukking en racisme van de Republikeinen is dat het de kiezers die het betreft alleen maar meer gemotiveerd worden om te gaan stemmen. De bestuurlijke manipulatie die in deze wetten zit wordt daar echter niet mee tegengegaan. In de VS hebben staten betrekkelijk veel bestuurlijk-juridische autonomie.
Het derde effect is dat er een beweging van onderop per staat op gang komt die het bedrijfsleven onder druk zet en oproept om afstand te nemen van Trump en dit soort wetten om kiezers te onderdrukken. Een gevolg kan zijn dat ze publiekelijk afstand nemen van Trump en zijn medestanders en de geldkraan dichtdraaien om deze Republikeinen nog langer te steunen.
Het vierde effect kan zijn dat het Republikeinen die hiertegen zijn een steun in de rug geeft om uit de Republikeinse partij te stappen en een derde partij op te richten. Want deze brede beweging van kiezersonderdrukking door Republikeinen op staatsniveau maakt duidelijk dat er voor gematigde of traditioneel-conservatieve Republikeinen voor de komende jaren geen toekomst binnen de Republikeinse partij is. Ze kunnen zichzelf nu niet meer voorhouden dat het tijdperk Trump voorbij is en hun partij snel gerepareerd kan worden.
De wet die gouverneur Kemp in Georgia ondertekende is de aangekondigde dood van de Republikeinse partij. Deze tactiek van de verschroeide aarde is defensief en kan tijdelijk werken, maar is op termijn onhoudbaar. Het zet door zelfbeschadiging de Republikeinen publiekelijk in de hoek van de anti-democraten die zonder compassie en respect voor de Amerikaanse grondwet uiteindelijk duidelijk maakt dat ze geen geloof in eigen kracht hebben. Daarnaast roept het tegenkrachten op bij de meerderheid van de bevolking en de Democraten die met president Biden die met zijn kennis van en netwerk in de Senaat als geen ander kent weet hoe hij dit in zijn voordeel kan ombuigen.
Het meest raadselachtige aan de opstelling van Trump en de Republikeinen die hem navolgen over president Putin en de Russische Federatie is dat het in strijd is met jarenlang beleid dat de kern van de Republikeinse partij (GOP) volgde. Dat ging namelijk uit van een vijandbeeld van de Sovjet-Unie en de latere Russische Federatie dat hecht in de genen van de GOP leek verankerd. Dat is in een jaar volledig omgeslagen.
Er zijn allerlei verklaringen voor deze omslag die variëren van manipulatie van de beeldvorming door Republikeinse kopstukken tot zakelijke belangen van Trump en zijn kern van vertrouwelingen met Russische contacten (Paul Manafort, Carter Page, Mike Flynn) tot chantage van Trump uit zakelijke of seksuele redenen.
Maar het meest raadselachtige dat nog raadselachtiger is dan de omslag bij het voetvolk van de GOP is de terughoudende reactie van de veiligheidsindustrie. Trump dreigt de inlichtingendiensten te hervormen en het is onduidelijk wat hij hiermee bedoelt. Dat kan gaan tot en met de ontmanteling van het sinds de Tweede Wereldoorlog bestaande Five Eyes geïntegreerde samenwerkingsverband van inlichtingendiensten tussen de VS, VK, Canada, Australië en Nieuw-Zeeland. Niet omdat Trump die samenwerking zal verbieden, maar omdat de andere partners er niet meer blindelings op kunnen vertrouwen dat Trump of zijn staf geen geheime informatie doorschuiven naar het Kremlin. En daarom de Amerikaanse diensten niet meer vertrouwen.
Vooralsnog zijn het Republikeinse senatoren van de oude stempel zoals John McCain en Lindsey Graham die in de openbaarheid de oppositie van binnenuit tegen Trump aanvoeren. Samen met de Democraten van wie sommigen zoals afgevaardigde John Lewis vinden dat Trump geen wettige president is. Mogelijk hopen Republikeinen zoals McCain het evenwicht binnen de regering door de aanstelling van ouderwetse houwdegens als minister van Defensie James Mattis, John Kelly tot minister van Binnenlandse Veiligheid en Mike Pompeo tot hoofd van de CIA zo bij te buigen dat de Rusland-factie van Trump voldoende wordt geneutraliseerd. En Putin niet tot de kern van de Amerikaanse krijgsmacht en inlichtingendiensten doordringt.
Maar wat als deze Republikeinen met hun nauwe contacten met de krijgsmacht, de inlichtingendiensten en de wapenindustrie inzien dat ze de strijd binnen de regering-Trump op zo’n manier gaan verliezen dat Putin vrij spel krijgt in het Pentagon en Foggy Bottom (Buitenlandse Zaken) waar de Rusland-vriendelijke Rex Tillerson op de nominatie van minister wacht. Gezien de grote economische belangen valt het niet te verwachten dat de veiligheidsindustrie zich niet zal verzetten als het tot het definitieve besef komt dat Trump hun belangen bedreigt. Dat zal samengaan met een verwijzing naar de bedreiging van de nationale veiligheid door Trump. Deels lijkt dat terechte zorg, deels is het ook een dekmantel om het financiële eigenbelang veilig te stellen.
In februari 2016 plaatste ik in een commentaar een video van een optreden van Bill Maher met dé lobbyist en vertegenwoordiger van de Amerikaanse veiligheidsindustrie en ex-directeur van de CIA en NSA Michael Hayden. Het is opzienbarend wat deze conservatieve hardliner suggereert en is opvallend slecht opgepakt. Namelijk dat als Trump als president de nationale veiligheid dreigt te schaden de krijgsmacht zijn orders niet zal opvolgen. Dat is een niet zo stille hint die Hayden geeft van een coup tegen Trump. Het is een optie die langzaam werkelijkheid dreigt te worden. Of het zover komt is de vraag, maar denkbeeldig is het niet.