Journalist Bob Woodward van het op 11 september 2018 verschenen boek ‘Fear’ over president Trump praat met Joe Scarborough, Willy Geist, Mike Barnicle, Mika Brzezinski, Richard Haass en Kasie Hunt van het panel van ‘Morning Joe’. Woodward meent dat Trump door zijn omgeving niet vertrouwd wordt. Hij geeft ook de overeenkomsten en verschillen van Trump met president Nixon aan. Woodward zegt niets terug te nemen van de beweringen in zijn boek en te begrijpen waarom bepaalde hoofdrolspelers in het Witte Huis vanwege hun positie nu gedwongen zijn om terug te komen op wat ze Bob Woodward in vertrouwen hebben toevertrouwd.
Op 11 september 2018 verschijnt het boek ‘Fear; Trump in the White House’ van de gezaghebbende journalist Bob Woodward die samen met Carl Bernstein bekend werd door onthullingen over Watergate die tot het aftreden van president Richard Nixon leidden. Woodward baseert zich op honderden uren interviews met getuigen uit de eerste hand en heeft de rimpelloze reputatie zijn bronnen serieus te nemen.
In de marketing van dit soort boeken worden er voor verschijning mondjesmaat passages gelekt naar nieuwsshows en kranten om de publieke opinie op te warmen. Het boek is dodelijk voor Trump die overkomt als een idioot en zwakzinnige en het gedrag van een 10-jarig kind vertoont. Na 20 maanden presidentschap is dat onderhand geen nieuws meer te noemen omdat het allemaal al bekend is hoe Trump functioneert. Of liever gezegd, disfunctioneert. Zoals Cenk Uygur en Ana Kasparian van TYT uitleggen is het nog erger dan we al dachten. En dat is heel erg. Woodward verbindt de losse punten en maakt het inzichtelijk en invoelbaar.
Foto: Omslag van ‘Fear; Trump in the White House’ van Bob Woodward dat op 11 september 2018 verschijnt bij Simon & Schuster.
Het panel van Morning Joe constateert dat er in de VS op dit moment twee regeringen naar buiten treden. Het zijn aan de ene kant deskundigen van de inlichtingendiensten, zoals de directeuren van FBI, CIA, NSA of DNI, nationale veiligheidsadviseur John Bolton, stafchef John Kelly of ministers als Mattis (Defensie) of Binnenlandse Veiligheid (Nielsen) en aan de andere kant president Trump. Actueel door de geconstateerde Russische inmenging in de campagne voor de tussentijdse verkiezingen van november 2018. Deskundigen constateren het, maar Trump ontkent en zet dat niet om in beleid dat het electorale systeem beschermt. Hij herhaalt in steeds hoger tempo zijn vaste tirades (‘rants‘) tegen de media, het Rusland-onderzoek van speciale aanklager Robert Mueller of zijn eigen regering (Justitieminister Jeff Sessions). Het is ongehoord wat Trump zegt op publieksbijeenkomsten en niet te verklaren uit het beleid of zelfs zijn electorale strategie voor 2018 of 2020.
Trumps onverklaarbare gedrag accentueert opnieuw de twijfel over zijn geestelijke gezondheid. Door stress en de onderzoeken die hem steeds meer in het nauw brengen zou hij zichzelf niet meer in de hand hebben.
Dat verklaart de tirades voor zijn trouwe aanhangers die hem door dik en dun steunen als gehersenspoelde gelovigen in een religie of cult. Maar ze vormen een minderheid van 35%. Aan hen klampt Trump zich vast. En de Republikeinse partij zwijgt, treedt onvoldoende op en ziet dat het samen met Trump richting afgrond gaat.
Wie is erger, de boef of degene die de boef beschermt? Neem de leugenaar, lomperik, oplichter en president Donald Trump. Hij is wie hij is en iedereen die met hem verkeert weet wie hij is. Trump valt weinig kwalijk te nemen voor wat hij is. Dat valt niet te veranderen, zoals zijn 16 maanden in het Witte Huis duidelijk hebben gemaakt. Hij kan zich niet verbeteren als mislukte ondernemer met de bravoure van een geslaagde ondernemer. Trump opereert buiten de wet of op het best op het randje ervan. Hij vermengt politiek met zakendoen, werkt samen met criminelen, wijst beleidsplannen af en zoekt de vlucht vooruit zonder plan B.
Speciale aanklager Robert Mueller doet met een ruim mandaat sinds een jaar onderzoek naar Trump en zijn contacten met het Kremlin. Dat gaat over nationale veiligheid en de integriteit van het politieke systeem. Maar Republikeinen in Congres en Witte Huis willen dat onderzoek stoppen. Als Mueller al niet ontslagen wordt, dan dreigen de resultaten van zijn onderzoek in een diepe lade gestopt te worden. De Republikeinse meerderheidsleider in de Senaat Mitch McConnell wil Mueller wettelijk niet beschermen. Degenen die de boef beschermen zijn erger dan de boef. De meelopers, opportunisten, bruikbare idioten, quislings, kleine krabbelaars, surrogaten, acolieten, ruggengraatlozen, lafaards, moraalridders en verraders van hun land.
Donald Trump vervreemdt zich van iedereen die er in Washington toe doet en probeert dat vervolgens om te draaien. Anderen zouden zich van hem vervreemden. Zoals senator Bob Corker of minister van Buitenlandse Zaken Rex Tillerson. Trump is de spookrijder die anderen verwijt de regels te overtreden. Die opstelling komt als een boemerang naar hem terug. Want een president heeft parlementaire steun nodig om zijn wetten door het congres te loodsen. Over de hervorming van het gezondheids- of belastingstelsel. Trump haalt bruggen op en presenteert dat alsof hij ze neerlaat. Nog zo’n paradox is dat de ‘kinderjuffrouwen’ toezicht op Trump houden om het te weerhouden van ernstige misstappen. Zoals het beginnen van een oorlog met Noord-Korea of het opblazen van de afspraken met Iran. Tegelijk leest Trump de berichtgeving die hem schetst als een kleuter onder toezicht en dreigt het gevaar dat hij zich daar als een kleuter weer aan probeert te onttrekken.
Oorlogshelden op rechts zijn doorgaans helden op sokken die nooit in militaire dienst waren of tijdens de oorlog alle moeite deden om niet uitgezonden te worden. Zoals Donald Trump die nu een oorlogsveteraan als John McCain kleineert maar zelf thuisbleef om niet naar Vietnam te hoeven. Of de zich al even drukkende George ‘W’ Bush die tijdens de campagne van 2004 zijn tegenstander John Kerry in de Swift Boat affaire valselijk beschuldigde. Rechtse politici winnen met hun patriottisme de oorlog nadat die afgelopen is.
Ik ben vanwege de dienstplicht 16 maanden in militaire dienst geweest, maar geen haar op mijn hoofd zou eraan denken om weer in militaire kleding te gaan lopen. Of in fantasiekleding uit de legerdump die daar op lijkt. Tegenwoordig het uniform waarin radicaal-rechts marcheert. Dat doen alleen psychoten die iets te compenseren hebben of clowns die worstelen met hun mannelijkheid en blijven steken in hun studententijd. Hun pseudo-machismo bezoedelt de krijgsmacht die niets van dit soort instabiele karakters moet hebben.
De aandacht die pseudo-militair Baudet met de verkleedpartij in de Tweede Kamer probeert te trekken is deerniswekkend omdat het verduidelijkt dat deze keizer geen kleren aanheeft. Hij heeft die aandacht zo nodig dat hij zijn geloofwaardigheid graag inlevert voor het optreden van een generaal in een operette. In al zijn oppervlakkigheid staat hij naakt op het spreekgestoelte waar het om het woord gaat. De verkleedpartij roept de vraag of dit eerder zielig dan lachwekkend is. Zijn gevoel voor politieke marketing laat hem in de steek.
De Billie Turf van de VVD in het Europarlement Hans van Baalen spreekt zich in een opinie-artikel in NRC van 5 september 2017 uit voor de samenwerking van de gematigde krachten in Europa en de VS ‘om Trump te temperen’. Door de druk vanaf de flanken is versterking van centrumpolitiek een uitstekend streven, maar in zijn argumentatie neemt Van Baalen zo’n merkwaardig standpunt in dat het de vraag is of hij weet over wie hij spreekt. Wat verstaat hij onder ‘gematigde krachten’ en waar legt hij de grens met niet-gematigde krachten?
Hij schrijft: ‘Hierbij kunnen ook de gematigde krachten in het Witte Huis worden betrokken, zoals vicepresident Mike Pence, stafchef John Kelly, de minister van Buitenlandse Zaken Rex Tillerson en de minister van Defensie James Mattis, die hun invloed kunnen gebruiken om Trump in te kaderen.’ De liberale Van Baalen ziet dus de oerconservatieve Mike Pence die tot nu toe alle radicale beleidsmaatregelen van president Trump met verve in de publiciteit verdedigd heeft als een ‘gematigde kracht’. Mike Pence die als gouverneur van Indiana en als traditionele katholiek een anti-homo wet tekende, familiewaarden verdedigt en zich met jarenlange obsessie tegen abortus uitsprak. Rolling Stone zet het radicale conservatisme van Pence in een artikel op een rijtje. Er valt in de politiek van Pence geen greintje gematigdheid te ontdekken. Pence ligt onder druk voor zijn betrokkenheid bij het ontslag van FBI-directeur James Comey, de supervisie op Mike Flynn als leider van het transitieteam en zijn kennis van onwettige gesprekken met het Kremlin tijdens die transitie.
Hetzelfde geldt voor John Kelly, Rex Tillerson en James Mattis. Zij zijn Republikeinse conservatieven die de traditionele Amerikaanse veiligheidspolitiek vormgeven en de belangen van het bedrijfsleven behartigen. Tillerson is een voormalig CEO van Exxon-Mobil van wie gezegd wordt dat hij is benoemd vanwege zijn goede relatie met de Russische president Putin. En om een investering van 500 miljard dollar van Exxon in Rusland die door de sancties on hold is gezet vlot te trekken als dat politiek mogelijk is. Over Tillersons aftreden wordt al enkele weken gespeculeerd omdat hij door Trump aan de zijlijn is gezet en het State Department uitgekleed is. Maar zoals de meerderheid van de Republikeinse partij inclusief meerderheidsleider in de senaat Mitch McConnell is het niet de politieke koers die Tillerson, Kelly of Mattis van Trump vervreemdt, maar diens onberekenbaarheid, gebrek aan voorbereiding, chaotische manier van regeren, narcisme en instabiliteit.
Hans van Baalen heeft genoeg achtergrondkennis van de Amerikaanse politiek om te weten dat VP Mike Pence geen gematigde kracht is, maar een radicale oerconservatief. Op ethische kwesties is de New Yorkse Trump zelfs gematigder dan Pence. Maar toch presenteert Van Baalen Pence als een ‘gematigde kracht’. Hetzelfde geldt voor Kelly, Tillerson en Mattis. Het maakt zijn opinie er ongeloofwaardig door. Waarom hij de zaken bewust verkeerd voorstelt is gissen. Het lijkt er sterk op dat Hans van Baalen de werkelijkheid vertekent om een reden te vinden voor de voortzetting van de Atlantische veiligheidspolitiek zoals die door ‘de generaals’ in de regering Trump wordt vertegenwoordigd. Daar past dan blijkbaar de vertekening van de werkelijkheid bij.
Het meest raadselachtige aan de opstelling van Trump en de Republikeinen die hem navolgen over president Putin en de Russische Federatie is dat het in strijd is met jarenlang beleid dat de kern van de Republikeinse partij (GOP) volgde. Dat ging namelijk uit van een vijandbeeld van de Sovjet-Unie en de latere Russische Federatie dat hecht in de genen van de GOP leek verankerd. Dat is in een jaar volledig omgeslagen.
Er zijn allerlei verklaringen voor deze omslag die variëren van manipulatie van de beeldvorming door Republikeinse kopstukken tot zakelijke belangen van Trump en zijn kern van vertrouwelingen met Russische contacten (Paul Manafort, Carter Page, Mike Flynn) tot chantage van Trump uit zakelijke of seksuele redenen.
Maar het meest raadselachtige dat nog raadselachtiger is dan de omslag bij het voetvolk van de GOP is de terughoudende reactie van de veiligheidsindustrie. Trump dreigt de inlichtingendiensten te hervormen en het is onduidelijk wat hij hiermee bedoelt. Dat kan gaan tot en met de ontmanteling van het sinds de Tweede Wereldoorlog bestaande Five Eyes geïntegreerde samenwerkingsverband van inlichtingendiensten tussen de VS, VK, Canada, Australië en Nieuw-Zeeland. Niet omdat Trump die samenwerking zal verbieden, maar omdat de andere partners er niet meer blindelings op kunnen vertrouwen dat Trump of zijn staf geen geheime informatie doorschuiven naar het Kremlin. En daarom de Amerikaanse diensten niet meer vertrouwen.
Vooralsnog zijn het Republikeinse senatoren van de oude stempel zoals John McCain en Lindsey Graham die in de openbaarheid de oppositie van binnenuit tegen Trump aanvoeren. Samen met de Democraten van wie sommigen zoals afgevaardigde John Lewis vinden dat Trump geen wettige president is. Mogelijk hopen Republikeinen zoals McCain het evenwicht binnen de regering door de aanstelling van ouderwetse houwdegens als minister van Defensie James Mattis, John Kelly tot minister van Binnenlandse Veiligheid en Mike Pompeo tot hoofd van de CIA zo bij te buigen dat de Rusland-factie van Trump voldoende wordt geneutraliseerd. En Putin niet tot de kern van de Amerikaanse krijgsmacht en inlichtingendiensten doordringt.
Maar wat als deze Republikeinen met hun nauwe contacten met de krijgsmacht, de inlichtingendiensten en de wapenindustrie inzien dat ze de strijd binnen de regering-Trump op zo’n manier gaan verliezen dat Putin vrij spel krijgt in het Pentagon en Foggy Bottom (Buitenlandse Zaken) waar de Rusland-vriendelijke Rex Tillerson op de nominatie van minister wacht. Gezien de grote economische belangen valt het niet te verwachten dat de veiligheidsindustrie zich niet zal verzetten als het tot het definitieve besef komt dat Trump hun belangen bedreigt. Dat zal samengaan met een verwijzing naar de bedreiging van de nationale veiligheid door Trump. Deels lijkt dat terechte zorg, deels is het ook een dekmantel om het financiële eigenbelang veilig te stellen.
In februari 2016 plaatste ik in een commentaar een video van een optreden van Bill Maher met dé lobbyist en vertegenwoordiger van de Amerikaanse veiligheidsindustrie en ex-directeur van de CIA en NSA Michael Hayden. Het is opzienbarend wat deze conservatieve hardliner suggereert en is opvallend slecht opgepakt. Namelijk dat als Trump als president de nationale veiligheid dreigt te schaden de krijgsmacht zijn orders niet zal opvolgen. Dat is een niet zo stille hint die Hayden geeft van een coup tegen Trump. Het is een optie die langzaam werkelijkheid dreigt te worden. Of het zover komt is de vraag, maar denkbeeldig is het niet.