Oorlog in Oekraïne slaat om in terrorisme. Volgen de media dat?

oko

Een nieuwe escalatie aan het zuidelijk front in Oekraïne. De pro-Russische rebellen beschieten een woonwijk van de strategische belangrijke havenplaats Marioepol met 27 doden tot gevolg. De raketten kwamen uit het Oosten. Dat valt niet langer oorlog of burgeroorlog te noemen vanwege het ontbreken van een militair doel. Het is gewoon terrorisme. De opstelling van de westerse journalistiek om het beestje niet bij de naam te noemen is merkwaardig in deze oorlog. Het staat steeds meer uit het lood met de werkelijkheid. Wanneer is een vrijheidsstrijder een vrijheidsstrijder, een rebel een rebel en een terrorist een terrorist? Wanneer moeten journalisten zich bedienen van het ene of andere begrip? Het lijkt alsof verslaggevers de verandering van de strijd niet tot zich door laten dringen. Of een eenmaal ingenomen begripskader niet meer aan kunnen passen.

Toen het conflict in Oekraïne vorig jaar begon was het correct te praten over rebellen of separatisten. Allerlei ontevredenen verzetten zich tegen de centrale macht in Kiev. Onder wie politiek geïnspireerden, idealisten en criminelen die hun kans schoon zagen met het verjagen van het gezag. Zonder dat ze altijd de eenheidsstaat Oekraïne verwierpen of zich geen Oekraïners zouden voelen. Sindsdien is de rebellie van de opportunisten of ontevredenen door het Kremlin omgevormd tot een beroepsleger dat met ondersteuning van onderdelen van het Russische leger die de ruggengraat vormen in dienst van Rusland opereert. Losse elementen en criminelen worden tot de orde geroepen, teruggestuurd naar Rusland of geëlimineerd. Separatisme is niet langer de focus omdat Rusland het gebied niet wil inlijven, en het besef bestaat dat het niet op eigen benen kan staan.

De door de ‘pro-Russische rebellen’ gepleegde aanslagen van de laatste weken op de bus in Volnovakha, de trolleybus in Donetsk en deze raketaanval in Marioepol zijn het begin van een nieuwe escalatie. Rusland is niet te stoppen en wordt ook niet gestopt omdat president Putin door het bezit van nucleaire wapens vooraf weet dat hij altijd een tandje meer meer kan escaleren dan Oekraïne. Dat in 1994 bij ondertekening van het Boedapester Memorandum haar nucleair arsenaal inleverde en toen de garantie van de VS, Rusland en het VK kreeg van soevereiniteit en territoriale integriteit. Niet dus. Die fout betalen de burgers van Oekraïne nu duur. Hun aarde wordt verschroeid zonder dat er nog iets tegen te doen valt. Verandert dat straks als de bommen op Riga, Tallinn, Vilnius of Berlijn vallen? We zullen zien hoe westerse journalisten dan schrijven.

Foto: Tweet van Olaf Koens, 24 januari 2015.

Je suis Volnovakha. Westerse media houden afstand

10930181_815244901848336_7842216554027859949_n

Oekraïners proberen niet alleen economisch en politiek aan te haken bij West-Europa, maar ook publicitair. Het ‘Je suis Charlie’ wordt hun ‘Je suis Volnovakha’ in de hoop dat het als een tweede MH17 herkend wordt door de publieke opinie in Europa. De kwestie gaat om de grove beschieting van het Buhas checkpoint dat een minibus in Volnovakha in de regio Donetsk met een voltreffer raakte. Volgens informatie van Dmitry Tymchuk vanuit het door pro-Russen gecontroleerde Dokuchajevsk. De OVSE bevestigt in een dagrapport dat het om GRAD-raketten ging. Er vielen tot nu toe 12 doden bij. Evenveel als bij de aanslag op Charlie Hebdo in Parijs.

De Russische propaganda probeert onzekerheid te zaaien. Maar lukt daar steeds minder goed in. Een van de dwaalsporen is dat het zou niet om GRAD-raketten gaan, maar om door Oekraïne geactiveerde mijnen. Of door onder een valse naam een pro-Russische actrice te presenteren die in de bus gezeten zou hebben en verklaart dat het om een lokale beschieting zou gaan. Maar vergeefs, die waarheid wordt ontmaskerd. Wie deze vermenging van feit en verzinsel ziet vraagt zich vooral af waarom deze propaganda zo dom is om de conclusie van de OVSE-missie tegen te spreken. Hoopt het op een publiek dat door de bomen het bos niet meer ziet? Voor Rusland geldt: daar is elk tegengeluid gesmoord dus maakt het niet uit wat er gezegd wordt.

Wie de westerse media heeft gevolgd sinds deze beschieting van de bus op 13 januari weet dat journalisten  zich identificeren met het leed van Charlie Hebdo in Parijs. Daarna verslag doen van de doden in Verviers en de dreigingen in hun hoofdsteden. Voor doden door terroristen in Nigeria, Syrië, Pakistan of het Europese Volnovaha weten deze media zich minder te interesseren. Oekraïners proberen hun leed te agenderen door aandacht te vragen. Voorlopig vergeefs. Begint het andere leed op nieuwsredacties in Amsterdam, Londen, New York of Berlijn pas bij 50 doden? Daar wordt aan gewerkt, naar schatting zijn er nu zo’n 7000  Russische militairen in Oost-Oekraïne en vallen er elke dag burgerslachtoffers. Zonder dat westerse media er nog veel aandacht aan besteden. Voor media geldt dat je in het frame moet passen. Anders kun je het vergeten.

Foto: Je suis Volnovaha.