Abby Martin verklaart Russia Today voor Russia Today. En Liz Wahl

Abby Martin presenteerde tot voor kort Breaking the Set voor Russia Today America. Ze veroordeelde in 2014 de Russische inval in Oekraïne, maar zorgde er tegelijk voor dat het zich als baken van journalistieke vrijheid kon presenteren dat interne kritiek tolereerde. Ze werd ongewild een excuus-Truus. Martin bleef solidair, maar verlaat Russia Today uiteindelijk toch. Waarom precies is onduidelijk. Ze kijkt terug voor Russia Today Deutsch. Martin is medeoprichter van Media Roots en zit in het bestuur van de Media Freedom Foundation.

In haar betoog weerspreekt Martin niet de claim dat Russia Today een door het Kremlin gefinancierde zender is die het verhaal van de Russische regering vertelt. Ze relativeert dat door de bewering dat alle nieuwszenders dat doen, waarmee ze suggereert dat ze hetzelfde doen. Maar da’s de vraag. Want een politiek perspectief is wat anders dan het bewust verdraaien en verdoezelen van de feiten. De officiële verdedigingslinie van Russia Today valt samen te vatten als ‘niets is perfect’ en ‘er bestaat geen waarheid’. Zodat bewuste leugens of het systeemmatig ontwijken van elke kritiek op Rusland toegestaan lijken omdat immers niets en niemand deugt.

De betrokkenheid van iemand met het profiel en de overtuiging van Martin die zowel Russia Today goedpraat als betrokken is bij ‘progressieve’ media als Media Roots of de Media Freedom Foundation die anderen een hoge journalistieke standaard voorhouden is merkwaardig omdat ze ethiek en opportunisme combineert. En zo haar eigen dubbele standaard zichtbaar maakt. Ze meent daar met behoud van haar geloofwaardigheid mee weg te kunnen komen. Dit valt alleen te begrijpen door te kijken naar de omgeving waarin ze opereert. Namelijk die van de Amerikaanse media die door politieke en economische druk minder vrij is dan in Europa.

President Obama heeft een heksenjacht gevoerd op klokkenluiders als Chelsea Manning, John Kiriakou of Barrett Brown en journalisten als James Risen, James Rosen en Wikileaks’ Julian Assange die ongekend is in de Amerikaanse geschiedenis. Dat heeft het klimaat in de VS verziekt. Dat Martin en ‘progressieve’ collega’s strategische steun zoeken bij elke partner die ze kunnen vinden in hun strijd tegen de Amerikaanse overheid die sluipenderwijs de controlestaat optuigt is verklaarbaar, maar ook jammerlijk. Want de vijand van de vijand is niet altijd een vriend. Wat hebben journalisten te zoeken bij een nieuwsmedium van een land dat zich ontwikkelt tot een dictatuur zonder machtsdeling, rechtsstaat en persvrijheid? Ze moeten beseffen dat ze het legitimiteit geven waarvan het de vraag is of het die verdient. Ook ontbreekt in het verhaal van Martin een verwijzing naar nieuwsmedia als The Guardian of Der Spiegel die meerdere kanten van een verhaal tonen.

Toch is Martin een interessante journaliste en activiste. Hoewel ze om een goede internationale vergelijking te kunnen maken wellicht een te specifiek op de VS gerichte focus heeft speelde haar geweten wel mee in de afwijzing van de Russische invasie in Oekraïne. Ze wordt onaardig als ze Liz Wahl hooghartig afdoet als een onbenul met de suggestie dat die een eigen wil en haar intellectuele diepgang mist. Liz Wahl werd afgelopen zaterdag 21 maart op de Noorse SKUP-conferentie voor onderzoeksjournalistiek geïnterviewd door Per Anders Johansen. Ook Eliot Higgins van burgeronderzoekscollectief Bellingcat praatte mee. Wahl legt uit hoe Russia Today in de praktijk van de newsroom werkt en hoe censuur er de regel is. Een verslag dat in alle aspecten haaks staat op de beweringen van Abby Martin is hier te zien, onder ‘På innsiden av Putins propagandakanel‘.

Advertentie

Greenwald interviewt Risen over controlestaat en persvrijheid

De gelauwerde en gelouterde journalist bij de New York Times James Risen ziet de regering-Obama als de grootste vijand van de persvrijheid in een generatie (‘the greatest enemy of press freedom in a generation’). Da’s niet niks. Hij legt uit waarom dat zo is. Voor The Intercept interviewt Glenn Greenwald James Risen naar aanleiding van de verschijning van diens boek: ‘Pay Any Price: Greed, Power and Endless War.’ Greenwald vraagt zich af hoe het komt dat Risen in tien jaar tijd geradicaliseerd is en geen blad meer voor de mond neemt. Risen zegt dat ‘Pay Any Price’ zijn antwoord op de campagne van de overheid tegen hem is.

Risen: ‘I was trying to understand how we could have this prolonged period of war with such little debate. And I think it’s both economic incentives and personal power incentives and ambition and status.’ En: ‘One of the things I always think about, and one of my earlier books was comparing the CIA and the KGB during the Cold War, and I always remember somebody telling me that the only countries that have really efficient security services are dictatorships.’ Lezenswaardig om de opbouw van de Amerikaanse controlestaat te begrijpen -en tot stand te brengen- inclusief de rol daarin van de media die zo anders operereren dan Greenwald en Risen.

James Risen bereid prijs te betalen om verslag te kunnen doen. Ondanks tegenwerking

Onderzoeksjournalist James Risen van de New York Times praat met Amy Goodman van Democracy Now! Het vraagt om perspectief. Dat geeft in een interview met Nadja Vancauwenberghe van de Exberliner de naar Berlijn gevluchte Amerikaanse hacker en journalist Jacob Appelbaum. Hij beredeneert nationale veiligheid, de NSA en de journalistiek vanuit het perspectief van WikiLeaks en Julian Assange. Volgens hem staan gevestigde media als The Washington Post, The New York Times, The Intercept of The Guardian onder politieke druk en moeten ze schipperen omdat ze niet alles kunnen publiceren. Wikileaks is het laatste toevluchtoord voor echt vrije journalistieke uitingen: ‘The reality of the situation is that there is a reason why WikiLeaks exists. WikiLeaks is a publisher of the last resort’. Bij dit type onthullende gesprekken met kritische journalisten -altijd om hun boek te promoten- is dat de waarschuwing. De journalistiek is aan alle kanten gecodeerd.

Andere Tijden speculeert en maakt Snowden verdacht. Waarom?

‘Dat geeft steun aan de gedachte dat Agee wel heel goede contacten had met de autoriteiten en inlichtingendiensten daar [Cuba]. Dat kon wel een iets zeggen over het verblijf nu van zijn medeklokkenluider Edward Snowden in Moskou. Zijn ontvangst daar kun je zien als een humanitair gebaar van Putin, maar het kan zo zijn dat Snowden dat beantwoord heeft met informatie uit de files van de NSA.‘

Aldus de afsluitende opmerking van presentator Hans Goedkoop in een uitzending over geheimagent Philip Agee van Andere Tijden (AT) die gisteren werd uitgezonden. Deze afsluitende reeks suggesties is in strijd met de feiten. Er is geen bewijs voor samenwerking van Snowden met de Russische overheid of de Chinezen. AT voert ook geen bewijs aan, maar beschuldigt ‘contractor’ Snowden door associatie met ‘spion’ Agee.

Al in juli 2013 ontkende Snowden de samenwerking met de Russen. Journalist Barton Gellman van The Washington Post die directe toegang heeft tot de Snowden-documenten verwerpt de speculatie waaraan AT zich bezondigt. En dat vooral vanuit Republikeinse hoek gevoed wordt door politici als Mike Rogers, Lindsey Graham of Peter King. Nederlandse media als De Volkskrant of AT opereren in hun onkunde waarschijnlijk onbewust als waterdragers voor deze conservatieve politici. Gellman zei in september 2013 dat er sterk bewijs is dat de Russen en Chinezen geen toegang tot de Snowden-documenten hadden. In oktober 2013 verklaarde Snowden in een interview met James Risen voor The New York Times in Rusland zelfs nooit enig document bij zich gehad te hebben: ‘There’s a zero percent chance the Russians or Chinese have received any documenten‘. Volgens Michael Weiss in een interview met Edward Lucas beweren verschillende journalisten die dit verhaal volgen dat bronnen binnen de Amerikaanse inlichtingendiensten ontkennen dat Snowden ooit werd gerund door de Russen of zelfs dat de FSB een rol gespeeld heeft bij ‘zijn landing’ in Moskou.

Waarom begeeft AT zich ondanks herhaalde ontkenningen van Snowden en journalisten als Greenwald, Risen en Gellman waarmee hij samenwerkt, politici als Dianne Feinstein en Amerikaanse inlichtingendiensten toch op het terrein van de speculatie? Het is uiteraard niet zo dat Snowden op z’n woord geloofd moet worden. Maar het is gemakzuchtige journalistiek om een beschuldiging die al vele malen weersproken is te herhalen zonder een nieuwe bewijsvoering toe te voegen die de beschuldiging op z’n minst aannemelijk maakt.

Er is nog meer mis met de opmerking over Snowden. De woordkeuze is onzorgvuldig. Een spion die met de Russen samenwerkt is per definitie geen klokkenluider. De analogie tussen Agee en Snowden over hun vlucht naar respectievelijk Cuba en Rusland klopt niet. Klaarblijkelijk koos Agee bewust voor Cuba, maar Snowden strandde tegen zijn wil in Moskou dat niet z’n reisdoel was. De regering-Obama trok diens paspoort in.

De suggestie over Edward Snowden vraagt om een ruimhartige rectificatie door AT in een toevoeging voor het archief. Zo kan AT deze slechte journalistiek die dit meestal vlekkeloze programma doorgaans weet te vermijden rechtzetten. Iedereen heeft wel eens een slechte dag. Andere Tijden was gisteren aan de beurt.

Foto: Pedro Molina, Snowden, een hinkelspel. Credits: P.X. Molina.