Dit gaat over identiteitspolitiek, die uit de VS geïmporteerde mode die Mickey Mouse of Coca Cola naar de kroon steekt. Het debat over identiteitspolitiek verdringt het sociaal-economische debat over eigendom, inkomensverschillen, belastingontduiking en machtsstructuren. Het debat over identiteitspolitiek is een afleiding die radicaal-links en radicaal-rechts in de mond wordt gelegd en die de macht goed uitkomt om alles bij het oude te laten en bestaande machtsstructuren te handhaven. Identiteitspolitiek biedt politici en opinie-makers op beide flanken van het politieke spectrum volop kansen om te verdelen, te onderscheiden, mensen van elkaar te scheiden en zo de gemeenschappelijke strijd tegen sociaal-economisch onrecht door te snijden en te belemmeren. Het debat over identiteitspolitiek houdt fundamentele veranderingen op afstand.
Yasmine Daelman is studente Arabisch en Islam en houdt zich bezig met mensenrechten. Zij constateert in een opinie-artikel voor VRT Nieuws onrecht op het strand van Zeebrugge tijdens het zomerfestival WeCanDance. Zoals Vlamingen zeggen, het gaat om ‘sukkelaars’. Daar maakt ze zich druk om. Daarbij schuwt ze grote woorden als kolonialisme, culturele toe-eigening of witte suprematie niet. Die containerbegrippen die alles en niets betekenen en als zetstuk voor het eigenlijke onderwerp worden gezet. Daelman: ‘Culturele toe-eigening is het gebruik van elementen uit culturen van sociaal-etnische minderheden door leden van de dominante cultuur. Het onderscheidt zich van culturele uitwisseling door de onderliggende machtsstructuren die aanwezig zijn, daar culturele toe-eigening een bijproduct is van kolonialisme en etnische onderdrukking.‘
Het lijkt er sterk op dat Daelman niet voldoende begrijpt dat ze zichzelf tot zetstuk maakt die het tegendeel bereikt van wat ze beoogt. Zij focust op de machtsstructuur van de identiteitspolitiek en verliest zo de grote lijn van de echte sociaal-economische machtsstructuur uit het zicht. Daelman zwelgt in een radicaal-links begrippenapparaat weg in grote woorden en verliest zo uit het oog voor welk karretje ze zich laat spannen.
Je kunt haar betoog trouwens ook omkeren. Dit soort rollenspel op het strand van Zeebrugge is blijkbaar onderdeel van de cultuur van een groep witte, Belgische mensen waartoe Daelman niet behoort. Zeg maar de traditie van Bobbejaansland, country-and-western, Bonanza, pretparken Western City en Bison Ranch in de Waalse Ardennen. Volgens de logica van Daelman heeft iemand van een andere cultuur daar niet over te oordelen en al zeker niet met gebruikmaking van dezelfde argumenten waarmee ze anderen veroordeelt.
Het is van tweeën een. Of cultuur is niet het exclusieve domein van één specifiek volk, etniciteit, religie of doelgroep, maar kan gedeeld wordt door allen. Of cultuur is wel het exclusieve domein van één specifiek volk, etniciteit, religie of doelgroep, zodat niemand over culturele grenzen heen uitspraken over die andere cultuur kan doen. De reactie van Daelman vermengt een en ander. Ermee bereikt ze het omgekeerde van wat ze boogt. Volgens de laatste mode uit de VS die de eerdere mode van Marlboro Man en The Virginian verdringt.
Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘Misbruik van andermans cultuur voor commercieel winstbejag is een probleem’ van Yasmine Daelman op VRT NWS, 14 augustus 2018.
George Knight 