Kremlin betaalt voor 2000 doden in Oekraïne (stand 1/2/15)

Update 28 augustus 2015: Het bericht uit Delovaya Zhizn zou fake zijn. Maar ook dat is niet zeker. Paul Roderick Gregory heeft op Forbes nog geen rectificatie geplaatst. Zie ook Rob Garver in The Fiscal Times.

Het pro-Oekraïense Ukraine Today bespreekt in de nieuwsrubriek het opinieartikel ‘Russia Inadvertently Posts Its Casualties In Ukraine: 2,000 Deaths, 3,200 Disabled‘ van Paul Roderick Gregory in Forbes. Hij baseert zich op een inmiddels verwijderd maar door het Oekraïense Novy Region gewebcachede artikel ‘Stijging in kosten voor militairen in 2015’ in het tijdschrift voor de zakelijke markt Delovaya Zhizn. Het gaat om een document van de Russische overheid over de compensatie van militair personeel dat in 2014 en tot 1 februari 2015 in actie was in Oekraïne. Hieruit valt het aantal Russische doden en gewonden in Oekraïne uit op te maken.

Het gaat om 2000 dode en 3200 zwaargewonde Russische militairen. Omdat de strijd rond Debaltseve nog niet in de cijfers is meegenomen en er sinds die tijd naar schatting continu zo’n 9000 Russische militairen in Oekraïne opereren zullen de cijfers verder opgelopen zijn. Het Kremlin ontkent dat het militair aanwezig is in Oekraïne, maar het bewijs dat dit wel zo is is inmiddels overweldigend geworden. Vraag blijft nog of het artikel in Delovaya Zhizn per ongeluk of opzettelijk is gepubliceerd. Vermoedelijk het eerste omdat zo’n massale Russische invasie in Oekraïne ook in overheidsdocumenten niet lange tijd verborgen kan blijven.

Vice News: voetsporen van het Russische leger in Oekraïne

Simon Ostrovsky volgt voor Vice News het spoor van de Russische militair Bato Dambayev die dient bij de 37ste gemotoriseerde Infanterie Brigade en in februari 2015 met zijn onderdeel deelnam aan de slag om Debaltseve. Hij is een etnische Buryat met Aziatische trekken en daarom goed te onderscheiden van lokale strijders. Dambayev wordt genoemd in het rapport Hiding in Plain Sight van The Atlantic Council (p.16-17).

Simon Ostrovsky volgt het spoor van Dambayev in Rusland en in Oekraïne. Maar ondanks spijkerhard bewijs van diens aanwezigheid in het Oekraïense dorp Vuhlehirsk rond 23 februari 2015 en getuigenissen van de dorpelingen die de aanwezigheid van Russische militairen in februari 2015 bevestigen ontkent Dambayev in een telefoongesprek met Ostrovsky zijn aanwezigheid in Oekraïne. Zoals de Russische president Vladimir Putin, de Russische delegatieleider van de monitoring-missie in Oekraïne (SMM) van de OVSE luitenant-generaal Alexander Lentsov en de Russische media de aanwezigheid van het Russische leger in Oekraïne blijven ontkennen. Russische autoriteiten kunnen de aanwezigheid van onderdelen van het Russische leger in Oekraïne ontkennen, maar ze kunnen het bewijs ervan niet weerleggen. Een propagandistische patstelling.

Foto:  Pagina 16 over de Russische militair en etnisch Buryat Bato Dambayev in het rapport Hiding in Plain Sight van The Atlantic Council. 

Rapport toont Russische militaire betrokkenheid in Oekraïne aan. En roept op tot bewustwording

Wie meer wil weten over de betrokkenheid van het Russische leger in Oekraïne geeft het rapport ‘Hiding in Plain Sight: Putin’s War in Ukraine’ van The Atlantic Council informatie. De op openbare bronnen (commerciële satelliet-informatie en sociale media) gebaseerde conclusie is dat het om een heuse oorlog tussen Oekraïne en de Russische Federatie gaat. Het rapport stelt vast dat Rusland de agressor, de indringer is. Het Kremlin ontkent dat het Russische leger opereert in Oekraïne en vraagt steeds weer om feiten die dat bewijzen. Het rapport probeert de feiten zo overtuigend te presenteren dat het de Russische ontkenning ontmaskert.

Zo’n rapport met verfijnde details had 5 jaar geleden niet gemaakt kunnen worden doordat toen de technische tools ontbraken. Eliot Higgins van het in Groot-Brittannië gevestigde onderzoekscollectief bellincat speelt een doorslaggevende rol bij het opsporen en analyseren van de feiten. Geolocatie die foto’s van sociale media aan een locatie koppelt geeft aanwijzingen over verplaatsingen en locatie van Russische militairen en materieel.

Voor wie de Russisch-Oekraïense gebeurtenissen sinds het voorjaar van 2014 op de voet gevolgd heeft biedt het rapport in de aanwezige feiten niets nieuws. De waarde ervan zit ‚m in de presentatie. Die bestaat uit een dwingende vorm met het accent op enkele duidelijke voorbeelden die onvermijdelijk tot de conclusie leiden dat het Russische leger in Oekraïne betrokken is. Die voorbeelden gaan over het in Oekraïne aanwezige Russisch militair materieel en personeel (inclusief doden), artilleriebeschietingen vanaf Russisch grondgebied en de vestiging van trainings- en doorgangskampen op Russisch grondgebied aan de Oekraïense grens.

Aanbevelingen voor ander beleid (zie hierboven) slaan een nieuwe toon aan en bewandelen een middenweg. Ze roepen niet op tot alertheid van de NAVO of bewapening van het Oekraïense leger met defensieve lethale wapens zoals een eerder rapport ‘Preserving Ukraine’s Independence, Resisting Russian Aggression: What the United States and NATO Must Do’ van maart 2015 deed waaraan The Atlantic Council ook meewerkte. ‘Hiding in Plain Sight‘ roept aan de hand van de feiten op tot bewustwording over de Russische agressie in Oekraïne.

Opvallend genoeg is die bewustwording niet alleen gericht op een onwetend westers publiek, maar ook op westerse politieke leiders van wie gezegd wordt dat ze niet altijd even duidelijk en moedig zeggen waar het bij deze oorlog op staat. Tevens menen de opstellers die het politiek deel voor hun rekening nemen dat de feiten eerder het aanscherpen, dan het versoepelen van de sancties tegen Rusland rechtvaardigen. Het rapport is feitelijk niet gericht aan Putin, maar aan Obama en die westerse leiders die de Russische agressie het liefst willen vergoelijken om zo snel mogelijk over te gaan tot de orde van de dag. Met voorbijgaan aan Oekraïne.

Foto: Schermafbeelding van ‘Policy Recommendations’ in het vandaag verschenen rapport Hiding in Plain Sight: Putin’s War in Ukraine’ van The Atlantic Council. 

Wat verandert gevangenneming van twee Russische GRU-militairen in Oekraïne?

Kapitein Evgenii Yerofeyev van de Russische militaire inlichtingendienst GRU doet verslag voor de Oekraïense Inlichtingendienst SBU van zijn opereren in Oekraïne. Hij werd op 16 mei 2015 gevangen genomen door Oekraïense militairen bij Shchastya in de regio Luhansk, samen met sergeant Alexander Alexandrov die ook dient bij de Russische speciale troepen. Het Russische ministerie van Defensie ontkent dat de twee gevangen genomen Russen in actieve dienst waren, maar vraagt toch om hun uitlevering. Dat laatste klinkt tegenstrijdig.

Het optreden van Yerofeyev en Alexandrov past in het patroon van de hybride oorlog van het Russische leger in Oekraïne. Het is een complex beeld dat deels opgetuigd wordt voor de propaganda, en deels om politieke en militaire doeleinden. Er zijn lokale leiders met hun entourage die optreden in de Russische media om een idee van draagvlak onder de lokale bevolking te suggereren, er zijn naar schatting zo’n 25.000 huurlingen uit Rusland en uit landen in de sfeer van Rusland die het voetvolk (ook: kanonnenvlees) vormen, er zijn zo’n 9.000 reguliere Russische militairen met modern materiaal die vanuit de tweede linie vuurkracht geven als het penibel wordt (Ilovaisk, Debaltseve) en op roulatiebasis de Oekraïense grens oversteken, en er zijn zo’n 1000 speciale Russische troepen die operaties uitvoeren zoals sabotage, het leggen van mijnen en het achter de linies opereren om Oekraïense militairen in hinderlagen te doden. Yerofeyev behoort tot de laatste groep.

Ondanks overtuigend en omvangrijk bewijs dat reguliere Russische onderdelen in Oekraïne opereren is het een raadsel waarom dit bewijs toch maar geen doorslaggevende rol speelt in de bewustwording in het Westen over de Oekraïens-Russische oorlog. Er zit een rem op westerse regeringen en media om een feit een feit te noemen. Het hoor en wederhoor van de media wordt ongeloofwaardig en zelf beschadigend voor die media als het maar steeds de Russische ontkenning van de militaire aanwezigheid in Oekraïne zonder kanttekening blijft herhalen. Zoals de NOS doet. Toch is er beweging en is de tot voor kort terughoudende BBC kritischer geworden op de Russische ontkenning. Vraag is wat eerder komt: het einde van deze oorlog of de bereidheid bij westerse media en regeringen om volmondig te benoemen wat de Russen feitelijk in Oekraïne uitvoeren.

Simon Ostrovsky (Vice) interviewt Aleksandr Zakharchenko (DPR)

De vraag die niet gesteld mag worden is de meest interessante. Simon Ostrovsky interviewt de in Donetsk geboren Aleksandr Zakharchenko. Leider van de zogenaamde Volksrepubliek Donetsk (DPR) in Oost-Oekraïne. Waarom kreeg Vice News toestemming om hem te interviewen? Zoals in elke oorlog doen geruchten de ronde dat Zakharchenko ontslagen dreigt te worden. Door het Kremlin dat in Donetsk en Luhansk aan alle touwtjes trekt zonder dat toe te willen geven. In 2014 ontsloeg Moskou de toenmalige Russische leiders van de DPR Igor Girkin en Aleksandr Borodai om de leiders te disciplineren en de opstand een Oekraïens gezicht te geven.

Zolang Moskou de eigen betrokkenheid ontkent kan Zakharchenko niet toegeven dat er reguliere Russische troepen in Oekraïne vechten. De veldslagen bij Ilovaisk en Debaltseve konden uitsluitend gewonnen worden doordat Russische stoottroepen Oekraïne in en uit werden gevoerd. Naast de Russische ondersteuning ter plekke. Zwakte van de zogenaamde Volksrepublieken is dat ze de inwoners weinig bieden aan staatsvorming.

Er is geen perspectief. Er wordt vernietigd, niet opgebouwd. Ostrovsky legt in de kleine marge die hij heeft daarop het accent. Naast de voor de hand liggende onderwerpen als de MH17 en de Russische betrokkenheid. Die niet genoemd mag worden. Maar toch wordt genoemd. Zakharchenko stelt zich voor z’n doen redelijk op.

Vragen over rol Russische generaal Lentsov in Oekraïne-missie OVSE

Al maanden voert GorseFires Collectif actie tegen de Special Monitoring Mission to Ukraine (SMM) van de OVSE omdat deze missie de Russische luitenant-generaal Alexander Lentsov die plaatsvervangend commandant van het Russische leger is in de gelegenheid zou stellen om onder bescherming van de OVSE commando te voeren en ter plekke informatie te verzamelen die hij aan het Kremlin doorspeelt. De SMM werd op 21 maart 2014 op Oekraïens verzoek ingesteld en is een civiele, onbewapende missie met observatie en het gaande houden van de dialoog als doel. Lentsov en de Oekraïense generaal-majoor Oleksandr Rozmaznin maken deel uit van de Joint Centre for Control and Co-ordination (JCCC) die toeziet op de strijd en voortdurend locaties bezoekt. SMM rapporteert in dagrapporten en spotrapporten. Tweets van GorseFires zijn geblokkeerd door de SMM.

Of GorseFires gelijk heeft dat Lentsov een paard van Troje, een ‘spearhead general’ is valt lastig uit te maken. Maar het is merkwaardig dat een hoge Russische militair als Lentsov in de afgelopen maanden ongehinderd alle strijdterreinen ongehinderd kon verkennen, zoals het vliegveld van Donetsk, Debaltseve, de omgeving van Mariupol of Ilovaisk. Het valt niet uit te sluiten dat deze plaatsvervangende commandant van het Russische leger als coördinator en informant betrokken is bij de versterkingen die vanuit Rusland Oost-Oekraïne binnen blijven stromen. Is de OVSE-SMM missie een weeffout die in de huidige vorm maar beter gestopt kan worden?

Het is tegenstrijdig dat een hoge Russische generaal een hoofdrol kan spelen in een observatiemissie van een oorlog waarbij Rusland elke betrokkenheid ontkent. Wat heeft een Russische generaal er te zoeken? Door hem te vervangen door een militair uit een Scandinavisch land, Wit-Rusland of Kazachstan wordt de schijn van belangenverstrengeling tussen de Russische vertegenwoordiging in de JCCC en het Russische leger vermeden.

Reporter Simon Ostrovsky besteedt opvallend geen enkel woord aan de al maanden durende controverse over de rol van generaal Lentsov. Inclusief de aantijgingen die woordvoerder Michael Bociurkiw van de SMM keer op keer weerspreekt dat de SMM rechtstreeks gegevens zou doorgeven aan het pro-Russische leger in Oekraïne.

Foto 1: Tweet van GorseFires Collectif, 17 april 2015.

Foto 2: Simon Ostrovsky (Vice News) praat met de Russische luitenant-generaal Alexander Lentsov tijdens bezoek aan Shyrokyne, Donetsk op 16 april 2015.

Vice News bezoekt de Debaltseve-pocket in Oost-Oekraïne

Update 18 februari 2015: Debaltseve is gevallen. Het is geen gigantisch bloedbad geworden als Ilovaisk, maar gevreesd wordt toch dat het zeker zo’n 300 Oekraïense manschappen het leven heeft gekost. Ze hebben zich geweerd, maar konden het niet winnen van het Russische leger met een overvloed aan materiaal en een eigen bevelvoering die zo slecht was dat het geen toeval meer kan zijn. Met zo’n onkundige generale staf kan Oekraïne niet verder. President Porosjenko is het volgende doelwit van de Russen. De nederlaag van Debaltseve dient om hem onder druk te laten zetten door critici in eigen huis. Als Europa blijft aarzelen en economisch niet durft op te treden tegen president Putin, dan is zonder politieke en publicitaire dekking Porosjenko’s lot bezegeld. Dan wordt hij Ilovaisk 3.0. De video is een terugblik van een aangekondigde dood. 

Vice News bezoekt Vuhlehirsk en Debaltseve in de zogenaamde Debaltseve-pocket dat aan drie kanten door de pro-Russen is ingesloten. Bijzonder omdat het een gevaarlijk frontgebied is waar de media wegblijven. De slag om Debaltseve is nog niet gestreden, maar wordt nu al dreigend Ilovaisk 2.0 genoemd omdat duizenden Oekraïense manschappen ingesloten en afgeslacht kunnen worden. Ook nu vallen er door de beschietingen vele doden die ongenoemd blijven. Vanwege het moraal, maar ook vanwege het houtje-touwtje leger dat gebrek heeft aan middelen en moet vechten tegen een kernmacht. Ukraine@War ziet het onheilspellend in.

Het vervolg hangt af van vele factoren: het succes van de politieke en economische druk op het Kremlin om te deëscaleren, de inzet van Russische elitetroepen en de organisatie en bevoorrading van het Oekraïense leger dat hoogst gemotiveerde manschappen maar een slechte commandovoering kent en over te weinig modern materiaal beschikt om het hoofd te bieden aan de vuurkracht van het Russische leger. Vooral een  verhaal over menselijk leed, vaderlandsplicht, twijfel en het lange wachten op vrede. In een koude uithoek van Europa.

Oorlog in Oekraïne is niet zwart-wit. Vol fragmenten en fracties

Of het tegenpropaganda is van Oekraïense zijde valt niet uit te sluiten, maar InformNapalm biedt nuances die de Russische propaganda in haar informatieoorlog niet geeft. Dat leidt tot een beeld dat niet zwart-wit is en ruimte voor tegenstrijdigheden laat. De oorlog in Oekraïne is geen strijd tussen goed en slecht -wie dat ook is- of een geopolitieke strijd tussen Oost en West. Maar een spaghetti van belangen, solidariteit, berekening waar weinig lijkt wat het is. InformNapalm geeft vooral militaire achtergronden. Enkele voorbeelden.

In ‘Transcript of a Skype Call with a Russian Officer Deployed to Ukraine: What is Their Motivation?’ praat InformNapalm analist Artem Vasylenko met een officer van het Russische leger wiens eenheid naar Oekraïne werd gestuurd. Meer dan een dozijn militairen sneuvelden in Oekraïne. Niet in de strijd tegen het Oekraïense leger, maar door onderlinge gevechten. Niet bij alle separatisten zijn de Russische militairen populair: ‘A month ago one of my units was shelled by Ukrainian artillery. Then we discovered that a DNR militant was directing enemy fire. When we interrogated him, he told that locals are not happy with our presence. They expected Russian help, not humanitarian disaster.’ en: ‘We discovered several facts when militants coordinated their actions with Ukrainian Army against Russian army and Kozitsyn kazakh…’

Een gevangen genomen separatist vertelt in september 2014 zijn verhaal in ‘A DPR Combatant Describes how Orders are Given through Russian Officers’: Transcript: 7:42 Russian army shell not only UAF but DPR units as well; 7:50 Everything possible is done to further the conflict between DPR and the Ukrainian army’. In een opmerkelijke ontwikkeling voegden de Russen zich volgens een bericht in Kiyv Post bij de Oekraïense kritiek op de separatisten die zich niet houden aan de wapenstilstand die in september in Minsk is overeengekomen.

De strijd in Oekraïne wordt onoverzichtelijker. Separatisten staan niet in alle gevallen schouder aan schouder  met het Russische leger, maar behandelen deze vaak als vijand. Warlords zijn teleurgesteld in de Russische steun die minder winst brengt dan ze hoopten. Het Russische leger verliest zich steeds meer in een strijd zonder einddoel. Aan de andere kant bestaat er animositeit tussen het Oekraïense leger dat beter bewapend is dan de vrijwilligersbataljons die zich in de steek gelaten voelen. Tegelijk ontstaat er een Oekraïense guerrilla achter de frontlinie die de geschillen tussen Russen en separatisten aanwakkert, als onderdeel van wat hier eerder de derde hybride oorlog werd genoemd. Oorlog is mist, oorlog is wisselen van loyaliteit, oorlog is diffuus. Het is goed dat in gedachten te houden en niet een zwart-wit waarheid die niet bestaat.

Foto: Sergeĭ Mikhaĭlovich Prokudin-Gorskiĭ, ‘Ukraina. Putivl’. Na zadnem plane Molchanskii monastyr’. Sprava reka Seim.’ tussen 1905 en 1915. Collectie: Library of Congress.

Porosjenko wordt onderbroken met kritiek bij herdenking Maidan

De Oekraïense president Petro Porosjenko wordt onderbroken door omstanders als-ie in Kiev bloemen legt ter nagedachtenis van de meer dan 100 doden die in februari 2014 vielen door toedoen van scherpschutters. Hij krijgt verwijten dat strijders van de Anti-Terroristische Operatie (ATO) in Oost-Oekraïne onvoldoende worden gesteund. Een herhaald verwijt is dat vooral de vrijwilligersbataljons in de steek worden gelaten. Omdat dit de ideologische druk op de zittende macht zou verlichten. Herinnering aan het verraad van Ilovaisk is illustratief.

Het idee is dat gewone Oekraïense burgers zich opofferen zonder wie de oorlog allang verloren zou zijn en de hoge heren profiteren. Zoals op de Krim dat zonder een schot door het verlamde Oekraïense establishment werd overgeleverd aan Putin. Vrijwillligers zouden verraden worden door pro-Russische separatisten, de Oekraiense legerleiding en de regering-Porosjenko. Dat sentiment leeft en komt bij deze herdenking aan de oppervlakte. Corruptie en politieke onwil zouden een grotere vijand zijn dan de Russen die hun troepen naar Oekraïne sturen. Gesymboliseerd in de weinig populaire premier Arseni Jatsenjoek (‘konijn’) en minister van Binnenlandse Zaken Arsen Avakov, maar ook in president Porosjenko. Chocolade-oligarch van professie.

Complicatie is dat de Russen er vanzelfsprekend alle belang bij hebben dat de onderlinge verdeeldheid wordt aangewakkerd. Zodat soms nog nauwelijks te volgen is waar het ongenoegen nou precies vandaan komt.

Komt Samopomich in Oekraïense regering? Maakt het wat uit?

Niet opvallend is dat uit de Oekraïense parlementsverkiezingen blijkt dat een meerderheid van de kiezers op een pro-Europese partij heeft gestemd. Dat werd verwacht. Het is een lijn die zich al sinds 2013 aftekent en door de Russische geheime inmenging vanaf maart 2014 en de publieke inmenging vanaf augustus 2014 alleen nog maar groter is geworden. Oekraïne en Rusland vervreemden steeds meer van elkaar. Opvallend is dat uit de parlementsverkiezingen blijkt dat een meerderheid van de Oekraïners op een Oekraïense partij heeft gestemd. Niet op de Communistische Partij of de partij van de Regio’s die in 2010 samen nog meer dan 40% van de stemmen kregen. Deze stemmen komen nu terecht bij het oppositieblok dat zo’n 9,4% kreeg.

Samopomich dat wordt geleid door de burgemeester van Lvov Andriy Sadovyi staat voorlopig op een derde plek met 11% van de stemmen. Na de partijen van president Porosjenko en premier Jatsenjoek. Omdat ook op personen gestemd kon worden zegt het percentage niet alles over de krachtsverhoudingen. Samopomich lijkt het geweten van de twee grootste partijen. Skrypnyk legt uit dat wat zijn partij betreft de scherpschutters van de Maidan uit februari 2014 nu eindelijk opgespoord en berecht moeten worden. Of liever gezegd de opdrachtgevers ervan. Daarnaast wil  Oleksiy Skrypnyk uitgezocht zien wie verantwoordelijk was voor de tragedie van Ilovaisk dat zo’n 1000 vrijwilligers het leven kostte, een omslag in de oorlog werd en kwaad bloed zette bij de vrijwilligersbataljons dat nog nakookt. Ook wil-ie weten wie er verantwoordelijk is voor het verlies van de Krim dat zonder er een schot gelost werd aan de Russen werd overgeleverd. Lukt dat met 11%?