Russische propaganda over Oekraïne en het Westen lijkt steeds meer op satire

Er wordt in oorlogen veel geprojecteerd door strijdende partijen. Eigen (wan)daden worden de ander verweten. Zoals het gezegde luidt, de waarheid is het eerste slachtoffer.

In de Russisch-Oekraïense oorlog (2014 – ..) noemt iedereen elkaar (neo)-nazi’s. Dat is gek. Met een Joodse president zou Oekraïne een broeinest van neo-nazi’s zijn. Zo’n beschuldiging doet pijn aan het gezond verstand. Maar het gaat in propaganda en desinformatie niet om feiten, maar om emoties.

Het Kremlin is sterk in projectie. Om de eigen zwakke punten te verhullen verwijt het de ander wat het zelf is. Zo verdraait het Kremlin de werkelijkheid van nu en van toen. De geschiedenis wordt er bijgesleept om de projectie verder te ondersteunen en het verhaal waarschijnlijk te maken. Dat lukt bij mensen die slecht geïnformeerd zijn en de geschiedenis slecht kennen.

De valkuil is dat iemand als minister Lavrov van de Russische Federatie zo ver van de huidige en historische werkelijkheid afdrijft dat het lijkt alsof hij satire bedrijft. Wat hij zegt is absurd en wekt vooral een lachsalvo op.

Het Kremlin verliest in het Westen de informatieoorlog van Oekraïne. Dat is ondergeschikt omdat het Kremlin alleen de meerderheid van de slecht geïnformeerde bevolking van de Russische Federatie moet misleiden om aan de macht te blijven.

Mijn reactie bij de video:

‘As usual, secretary Lavrov twists the facts. It was not all of Europe that under Napoleon or Hitler went against the Russian Empire or the Soviet Union. 

Don’t forget the US Lend-Lease Act that was necessary to defeat Hitler. Soviet Premier Nikita Khrushchev and Soviet Marshal Georgy Zhukov both stated that Lend-Lease enabled the Soviet Union to defeat Germany on the Eastern Front. 

The Soviet-Union could only defeat Hitler because president Roosevelt and the allies supported the Soviet Union with all kinds of material. Without Western support, Stalin would have lost the war against Hitler.

Lavrov makes the mistake of trading images of the enemy, even when there are none historically. He could act better in making friends in 2023.’

Het Verdrag van Versailles, de Duitse herstelbetalingen en de les voor de Russische Federatie (1919)

Agence de presse Meurisse, ‘A Versailles, les malles des allemands‘ [In Versailles, de koffers van de Duitsers], 1919. Collectie: Gallica, de digitale bibliotheek van de Bibliothèque nationale de France en zijn partners.

Er wordt de laatste tijd in allerlei publicaties op een losse en onterechte manier verwezen naar de herstelbetalingen die Duitsland in het Verdrag van Versailles (1919) zouden zijn opgelegd en die averechts zouden hebben gewerkt. Dat opleggen van herstelbetalingen gebeurde onder Franse druk. Een groot deel van Frankrijk was immers vernietigd door de Duitse inval en de oorlog van vier jaar.

Historici als Patrick Dassen hebben aangetoond dat de hoogte van de herstelbetalingen die Duitsland zouden zijn opgelegd aanzienlijk lager was dan zoals het in de toenmalige publieke opinie werd voorgesteld. Dat was geen 132, maar 25 miljard goudmark (zie na 31’). Het had een publicitair belang om het beeld te vormen dat Duitsland moest boeten voor de Eerste Wereldoorlog, maar al vanaf 1919 was duidelijk dat het dat totale bedrag nooit zou hoeven te betalen. Ook niet kon betalen. Het was louter een theoretisch bedrag voor de bühne. De praktijk was anders.

Het merkwaardige is dat het misverstand van de te hoge herstelbetalingen die Duitsland zouden zijn opgelegd en die de weg plaveiden voor Hitler bijna een eeuw later in de publieke opinie nog bestaat. Het was trouwens niet de hoogte van de herstelbetalingen, maar het feit dat Duitsland in het Verdrag van Versailles als enige schuldige werd aangeduid voor het ontstaan van de Eerste Wereldoorlog dat het meeste kwade bloed zette in het Duitsland van 1919.

Dat aspect van herstelbetalingen is weer actueel door de Russisch-Oekraïense oorlog. De krijgsmacht van de Russische Federatie heeft tot nu toe honderden miljarden euro’s schade aangericht in Oekraïne. Dat is grotendeels geen bijkomende schade van de oorlogshandelingen, maar bewuste vernietiging van de economische infrastructuur. Zoals fabrieken, opslagplaatsen, havens, wegen, bruggen en spoorwegen, maar ook woonhuizen, culturele gebouwen en regeringsgebouwen. De huidige schattingen duiden erop dat de totale schade kan oplopen tot 1000 miljard euro.

Het idee in westerse hoofdsteden is dat de Russische Federatie in hoge mate moet bijdragen aan de financiering van de heropbouw van Oekraïne. Want het is als enige schuldig aan de oorlog en de schade aan de Oekraïense infrastructuur.

Hoe dat wordt betaald is nog onduidelijk. Dat kan door confiscatie van tegoeden van de Russische staat en Russische oligarchen in het Westen. Dat kan door extra belasting op Russische energie. Dat kan door herstelbetalingen. Of een combinatie van een en ander.

Het is onterecht om uit de ontwikkeling van de Weimarrepubliek en het Derde Rijk te concluderen dat de herstelbetalingen die de Russische Federatie opgelegd kunnen worden na beëindiging van de huidige Russisch-Oekraïense oorlog niet te hoog mogen zijn. Dat is het misverstand dat tegenwoordig in interviews en analyses herhaald wordt door opinieleiders die een misverstand napraten.

Het is trouwens zo dat de Russisch-Oekraïense oorlog niet alleen Oekraïne vernietigt, maar ook de Russische Federatie. De eerste door bewuste vernietiging van de infrastructuur door de Russische Federatie, de laatste door stagnatie, mentale stilstand en isolatie van de wereldgemeenschap. Vooral Oekraïne moet opgebouwd worden, maar de Russische Federatie op termijn ook als president Poetin zijn functie heeft neergelegd. Het wordt een hele puzzel om straks die stukjes goed te leggen.

Toenemende kritiek op ‘appeasement’ met Poetin

De Britse premier Neville Chamberlain ‘Declares “Peace for Our Time”. On September 30, 1938, British Prime Minister Neville Chamberlain received a rowdy homecoming after signing a peace pact with Nazi Germany.’ Bron: History.

Naar aanleiding van een hoofdredactioneel in de NYTimes (achter betaalmuur, kopie bij reacties) van 19 mei 2022 en de recente verzoenende opstelling van Franse, Duitse en Italiaanse regeringsleiders wordt het woord ‘appeasement’ weer gebruikt in de publieke opinie als het om het eindspel in de Russisch-Oekraïense oorlog gaat.

Onvermijdelijk gebeurt dat onder verwijzing naar München 1938 toen de Duitse kanselier Hitler concessies kreeg van de Britse premier Chamberlain die dacht dat hiermee de vrede in Europa verzekerd was. Het omgekeerde was waar. Achteraf is Chamberlain belachelijk gemaakt om zijn naïviteit omdat hij zich door Hitler in de luren had laten leggen. Laten Macron, Scholz en andere Europese regeringsleiders zich nu om de tuin leiden door Poetin? ‘Appeasement’ is een schrikbeeld.

Zowel de opstelling van het hoofdredactioneel in de NYTimes als de Europese regeringsleiders heeft kwaad bloed gezet. Hoe denken ze van een veilige afstand te kunnen oordelen over een oorlog en de ware aard van de Russische Federatie waar ze aantoonbaar geen goed zicht op hebben?

‘Appeasement’ geeft het slecht presterende Russische leger een rustpauze om in de toekomst hard terug te komen, terwijl het Oekraïense leiderschap meent dat de Russische krijgsmacht nu is verzwakt en op de knieën kan worden gedwongen. Tevens is de Russische economie door westerse sancties verzwakt.

In de publieke opinie wordt het idee gepusht dat Oekraïne de oorlog met de Russische Federatie wel degelijk kan winnen. Inclusief de teruggave van Krim en Donbas. Indien het van voldoende materiaal e.d. wordt voorzien. De titel van een interview in The Kyiv Independent spreekt boekdelen: ‘Andriy Zagorodnyuk: ‘Those who say Ukraine can’t win don’t understand the situation’

Het idee van Kyiv is dat Oekraïne met militaire steun van het Westen de unieke kans heeft om zich voorgoed te onttrekken aan de greep van het Kremlin dat het bestaan van Oekraïne als autonome staat niet erkent. Dat zal de stabiliteit in Oost-Europa bevorderen. Tevens geeft het China het signaal dat het niet moet proberen Taiwan met een militaire invasie te veroveren.

De voorstanders van ‘appeasement’ pleiten voor een territoriale tegemoetkoming aan Poetin. Het idee daarachter is dat Oekraine de oorlog niet kan winnen en Poetin om binnenlandse redenen zonder gezichtsverlies een wapenstilstand met redelijke voorwaarden moet kunnen tekenen. Poetin zou vernederd zijn en daarom een uitweg geboden moeten worden. Op de achtergrond sluimert de angst dat de Russische krijgsmacht tactische kernbommen in Oekraïne inzet.

Een nieuwe vorm van ‘appeasement’ met Poetin wijzen commentatoren, het Oekraïense leiderschap en de belangrijkste bondgenoten als Polen, de VS en het VK af. Het wordt gezien als een halfslachtige oplossing die het conflict tussen Oekraïne en de Russische Federatie niet oplost, maar verlengt.

Op mediaite zijn enkele afwijzende reacties te lezen op het hoofdredactioneel van de NYTimes dat het zelf trouwens geen houding van ‘appeasement’ noemt, maar dat volgens critici wel degelijk is. De schrandere juridische journalist Benjamin Wittes zegt:

Schermafbeelding van deel artikel ‘NY Times Editorial Board Sparks Fury With Suggestion Ukraine Cede Territory to Russia: ‘Really Shameful, Guys’’op mediate, 20 mei 2022.

Sommige critici wijzen ook naar Timothy Snyder die in een opinieartikel in dezelfde NYTimes van 19 mei 2022 de Russische staat onverbloemd fascistisch noemt: ‘A time traveler from the 1930s would have no difficulty identifying the Putin regime as fascist.’ Het achterliggende idee is: fascisten moet je militair verslaan omdat ze verderfelijk en onbetrouwbaar zijn en er met hen geen afspraken zijn te maken.

Aanvullende argumenten om ‘appeasement’ met de Russische Federatie af te wijzen omdat het geen antwoord is op de dieperliggende oorzaak voor de huidige Russisch-Oekraïense oorlog en de Russische agressie geeft Dennis Soltys in een opinieartikel van 21 mei 2022 voor Atlantic Council. Hij meent dat appeasement ‘het slechtst mogelijke beleid voor zowel Oekraïne als Rusland’ is. De oorzaken voor de Russische-Oekraïense oorlog liggen volgens hem in een imperialistische houding van de Russische centrale macht die al eeuwenlang bestaat. Daarmee zegt Soltys dat het futiel en misleidend is als het Westen tegemoetkomingen aan Poetin doet omdat ze het onderliggende probleem van het Russische imperialisme buiten beschouwing laten:

Schermafbeelding van deel artikel ‘Appeasement is the worst possible policy for both Ukraine and Russia‘ van Dennis Soltys voor Atlantic Council, 21 mei 2022.

The Downfall. Trumps gijzeling van de Republikeinse partij moet eerder religieus en psychologisch, dan politiek verklaard worden

Wat er op dit moment binnen de Republikeinse partij gebeurt, kan beter begrepen worden binnen een religieus of psychologisch, dan binnen een politiek kader. De Republikeinse strateeg Mike Murphy en de Democratische strateeg James Carville geven hun opinie over de gekte in de Republikeinse partij. Politici als senator Ted Cruz weten beter, maar leveren zich over aan de eindstrijd van president Trump. Ze weten dat ze samen met hem ten onder zullen gaan, maar kunnen zich blijkbaar niet aan zijn dwang onttrekken. Geen enkele objectieve waarnemer begrijpt waarom deze Republikeinse politici die nota bene eerder door Trump geschoffeerd werden hun goede naam te grabbel gooien en de politieke geschiedenis in zullen gaan als domme meelopers.

Wat nu gebeurt in de Republikeinse partij doet denken aan een omschrijving van een boek van de Duitse socioloog en filmtheoreticus Siegfried Kracauer: ‘Die These ist, dass es in Deutschland bestimmte „Kollektivdispositionen“ gegeben habe, nämlich eine Neigung zum Morbiden und Makabren bei gleichzeitiger politischer und kultureller Verunsicherung, die zum tieferen Verständnis des Nationalsozialismus berücksichtigt werden müsse‘. Het idee is dat er in het Duitse volk in pakweg de eerste drie decennia van de 20ste eeuw “collectieve disposities” waren die de bedding vormden voor de opkomst van Hitler. Namelijk de neiging tot het morbide en macabere met gelijktijdige politieke en culturele onzekerheid. Welnu, dat morbide en macabere treft nu ook de Republikeinse partij waar de traditionele Republikeinen uit zijn verdreven of zich stilzwijgend ophouden in de marge.

Als lemmingen schaarden de Duitsers zich achter de nationaal-socialisten van wie al snel bleek dat ze een verloren zaak vochten en alle toenmalige grootmachten tegen zich kregen. Maar toen konden ze zich mentaal en fysiek niet meer aan Hitlers dwang onttrekken. Hetzelfde gebeurt nu met president Trump. Hij is net als kanselier Hitler leider van een gevaarlijke sekte die met religieuze aantrekkingskracht en wit racisme zijn volgelingen bezweert en meesleept in zijn eigen ondergang. Het verschil met nazi-Duitsland is dat er een alternatief is en dat president-elect Joe Biden op 20 januari 2021 Trump opvolgt als president. Uit rancune en een slecht verwerkt verlies gijzelt Trump de Republikeinse partij waar hij de baas speelt en probeert hij de Amerikaanse democratie te vernietigen. Na mij de zondvloed, ofwel ‘Après moi, le déluge’ is Trumps hogere waarheid.

Deze storm van gekte zal overwaaien. Zoals alle gektes met de claim van een parallelle wereld overwaaien. Die van de nazi’s en de Japanners in de jaren 1930, die van de hippies in de jaren 1960 of die van de Sovjet-communisten tot 1989 die gegijzeld werden door de leugen van de ideale samenleving die bij nader inzien niet zo volmaakt was. Hoe dan ook zal Trumps macht vanaf januari 2021 afnemen. De harde kern van supporters die angst hebben voor alles wat niet past bij hun witte eigenheid zal hem blijven steunen, maar steeds meer mensen zullen hem hun steun ontzeggen. Het valt te hopen dat in de Republikeinse partij de gekte afneemt en dat de VS zichzelf hervindt.

Het feit dat om te beschrijven wat er op dit moment in de VS gebeurt uitsluitend apocalyptische parallellen kent geeft aan hoe ernstig de situatie op dit moment is. Straks in het theater: The Downfall, Donald Trump in zijn bunker.

 

Toenemende binnen- en buitenlandse zorgen over fascisme in VS

Ooit begrepen wat de Duitstalige filmregisseurs Ernst Lubitsch, Fritz Lang, Billy Wilder, Fred Zinneman of Otto Preminger in de VS deden? Losgeknipt van hun moedertaal? Ze werden opgenomen vanwege hun meerwaarde. Ze kwamen graag naar dat beloofde land omdat ze in hun land van herkomst geen kansen kregen.

Dat was jarenlang de logica en het winstmodel van de VS. Talenten van andere landen in kunsten, wetenschappen en economie voegden waarde toe aan de VS. Zo kon de VS profiteren van de talenten die op kosten van andere landen waren opgekweekt. Ze werden weggekocht of wisten zelf hun weg te vinden.

Hoe anders is dat onder president Trump die een wit, christelijk nationalisme predikt waar geen plek is voor religieuze of etnische minderheden? Trump is hoe dan ook binnen 1,5 of 5,5 jaar weg. Maar wat is er dan van dat open land geworden dat zich ooit afficheerde als exceptioneel en grootste democratie ter wereld?

De democratische instituties kraken in hun voegen. Openbaar bestuur en gerechtshoven worden gepolitiseerd. De partijpolitiek is tot op het bot verziekt, niet functioneel en in de greep van big money. Een minderheid van de bevolking van meer dan 40% juicht als groupies de racistische uitspraken van Trump met instemming toe.

Bondgenoten slaan het met verbazing gade hoe een land met zichzelf op de loop gaat. In een cultbeweging. Regeringsleiders als premier Theresa May of kanselier Angela Merkel keuren Trumps racistische uitspraken af.

De dorpsgek is niet alleen de baas, maar niemand in zijn omgeving kan nog een matigende invloed op hem uitoefenen. Het gaat van kwaad tot erger. Hoe beïnvloedt dat het (zelf)beeld van een land waar de hemel de limiet was? Voor nu, maar ook voor de toekomst over 10 of 20 jaar? Wat wordt er nu kapotgemaakt?

Het antwoord op dit ontluikend fascisme is geen radicalisering zoals de geschiedenis van de Weimar Republiek leert, maar samenwerking in het centrum. Dat moet lukken als de Democratische partij handig opereert. Een andere historische parallel is het fenomeen van de ‘Innere Emigration’. Tijdens Hitler trokken kunstenaars en wetenschappers zich uit lijfsbehoud terug in eigen kring. Nu is het omgekeerd, aanhangers van het witte, christelijke nationalisme die in Trump een woordvoerder vinden nemen afstand van hun land en voeren de VS vanuit hun eigen kring in een ‘inner emigration’ die haaks staat op de ziel van het land. Hoelang blijven banken en multinationals stil als dit racisme steeds harder gaat klinken? Zijn Apple en Google de Krupp van nu? Zo probeert een binnenlandse minderheid een meerderheid haar wil op te leggen. Dat kan demografisch niet lukken, maar hoelang de worsteling duurt is onduidelijk. De zielenstrijd is pas begonnen.

Een beleggingsanalist zegt: ‘Angst overheerst’. Wat moeten we ermee?

De titel bij deze video met beleggingsnieuws is veelzeggend: ‘Angst overheerst’. Oh, bij wie? Dat betekent een negatief koopadvies en een positief verkoopadvies. Maar waarom praat de analist van Paribas over angst als hij dalende koersen bedoelt? Wat heeft dat met angst te maken? Haakt hij aan bij een onderstroom die al in de samenleving bestaat? Iedere belegger kan met een muisklik kopen of verkopen. Maar angst die overheerst?

De Duitse filmtheoreticus Siegfried Kracauer had het in zijn boek ‘From Caligari to Hitler’ (1947) over de Duitse samenleving waarin het ‘collectieve dispositie’ gegeven zou hebben. Dus een aanleg of gevoeligheid van allen voor iets. In dit geval een tendens naar het morbide en macabere bij politieke en culturele onzekerheid die de opgang van het nationaal-socialisme zou verklaren. Op de onderbouwing van Kracauers stelling is volop kritiek op gekomen, maar dat een collectieve onderstroom, gevoeligheid of aanleg in een samenleving tot iets kan leiden valt niet te ontkennen. Soms is dat al uit een simpel woordje af te leiden.

Hebben we werkelijk angst of wordt ons die van allerlei kanten om allerlei redenen aangepraat? Door bedrijven die ons willen laten kopen of verkopen, politici en complotdenkers. De meeste Nederlanders zijn gelukkig en tevreden met hun leven. Ze hebben het economisch nog nooit zo goed gehad. Verklaart dat de angst omdat men juist dan beseft dat men kan verliezen wat men heeft? Tot zolang het duurt. Dat betekent dat angst een teken van geluk, welvaart en voorspoed is. Het omgekeerde van hoe het doorgaans voorgesteld wordt. Angst moet dan gekoppeld worden aan een positief gevoel tegen een negatieve achtergrond. Angst is een emotie die verwant is aan verlangen. Als het ingelost wordt, dan verdwijnt de gemoedsaandoening.

Van president Franklin D. Roosevelt is bij zijn inaugurele rede in 1933 de zin blijven resoneren ‘Het enige wat we moeten vrezen is de angst zelf’ (‘Only Thing We Have to Fear Is Fear Itself’). Hij probeerde de angel uit de verlammende angst te halen die door de economische crisis van 1929 was ontstaan en in 1933 op zijn dieptepunt was. Hij pompte hoop en perspectief in zijn volk. Dat is anders dan wat de analist van Paribas en anderen doen. Wat moeten we met onheilsstemmingen die klinken als een zichzelf vervullende voorspelling?

Hoofdoorzaak van rentree Europees antisemitisme is normalisering van extreem-rechts dat de radicale islam extra vleugels geeft

Sociale media schieten alle kanten op. Voor een blogger is het dan ook ondoenlijk om alle negatieve commentaren op het eigen blog te zien. Laat staan te weerleggen of te corrigeren. Maar toevallig kwam ik bovenstaande reactie tegen bij een artikel op het blog van E.J. Bron. Het individu achter The Balkans Chronicles had op 2 januari 2019 bij mijn commentaar ‘Afleiding voor identificatieprobleem van rechtse Joden. Hoe door extreemrechts in Europa en VS het antisemitisme z’n rentree maakt’ gereageerd. Ik had het individu vervolgens met als onderwerp ‘Moderatie’ een e-mail gestuurd met de tekst ‘Uw reactie op mijn blog is verwijderd omdat u geen argumenten geeft, maar enkel niet onderbouwde verwijten en vraagtekens over mijn vermeende gebrek aan motivatie. Ik ga graag het debat met u aan, maar dan op een serieuze, faire manier aan de hand van feiten en argumenten.’ Het individu antwoordde niet, maar plaatste enkele uren later op het blog van E.J. Bron bovenstaande reactie. Daar reageerde ik zojuist op met de volgende reactie:

Ik haat geen Joden, en ik heb nooit gezegd dat ik Joden haat of heb me ooit hatelijk over Joden uitgelaten. U verwijst naar mijn commentaar, maar daar noch in welke uiting van me is haat tegen Joden terug te vinden. U kunt niet onderbouwen wat u zegt. U had het dan ook beter niet kunnen zeggen.

Het is dan ook onduidelijk waar u uw mening op baseert. Graag geef ik u een toelichting over dit commentaar waar u naar verwijst. De vork zit naar mijn idee anders in de steel dan u meent. Ik breng een andere nuancering aan. In de uitwisseling van reacties met Awi Cohen bij dit commentaar heb ik een en ander al toegelicht.

In het commentaar verwijs ik naar de video ‘Hoe door de massa-immigratie in Europa het antisemitisme zijn rentree maakt’ van ‘Do re mi fa so la ti’. De claim van die video is dat door de massa-immigratie van moslims naar Europa het antisemitisme zijn rentree maakt. Ik ontken het antisemitisme van moslims niet en keur dat af. Een aanhanger van de islam of welke religie dan ook ben ik overigens niet, hoewel ik het grondrecht van de vrijheid van godsdienst erken. Ik ontken evenmin dat er op dit moment een opleving van het antisemitisme in Europa is.

Ik leg alleen de hoofdoorzaak van de rentree van het antisemitisme in Europa niet bij de massa-immigratie, maar bij de normalisering van extreem-rechts.

Reden daarvoor is naar mijn idee dat de radicale islam in Europa weliswaar kwantitatief is gegroeid, maar in de kern van het establishment van politiek en media weinig steun heeft verworven. Dat is anders bij de rechts-extremisten die in sommige landen in de mars door de instituties verder zijn gekomen dan de radicale islam. Zie Trump, zie Orban, zie Kaczyński en zie de marginale Jean-Marie Le Pen en Gerard Batten (UKIP). Die machtspositie maakt naar mijn idee het verschil voor die normalisering.

Die rentree koppel ik dus niet aan de massa-immigratie van moslims, maar aan de opkomst van extreem-rechts in de VS dat door de opkomst van president Trump en (de inmiddels door Trump afgedankte) adviseur Steve Bannon (oud-hoofdredacteur Breitbart) aan populariteit en publiciteit heeft gewonnen. Miljardair Robert Mercer en diens dochter Rebekah steunden Bannon tot nu toe ruimhartig met financiële middelen en het vermoeden bestaat dat die steun gecontinueerd wordt in Bannons kruistocht met de opzet om radicaal-rechtse partijen in Europa met elkaar te verbinden. Ofwel, extreem-rechts in de VS, en in het kielzog daarvan in Europa, is met ruime geldelijke middelen opgestoomd naar de kern van de politiek.

Die opkomst en de normalisering van extreem-rechts, witte nationalisten, neo-Nazi’s en Ku Klux Klan-leden kwam tot uitbarsting bij de mars in Charlottesville van augustus 2017 waarbij 1 dode viel en de vergoelijkende reactie erop van president Trump die dat rechts-extremisme niet ondubbelzinnig veroordeelde. Trump kreeg daarop veel kritiek.

De rechts-extremisten schreeuwden leuzen als ‘Jews will not replace us’ en de nazi-leus ‘blood and soil‘, droegen Swastika-vlaggen en waren klaarblijkelijk geobsedeerd door Joden. Een rechtse demonstrant verklaarde in de media: ‘This city is run by Jewish communists and criminal niggers’. De marcheerders droegen hemden die praatten over Adolf Hitler. Kortom, extreem-rechts heeft een sterke onderstroom van antisemitisme.

Ik vraag me daarbij af hoe radicaal-rechtse Joden als Leon de Winter die onvoorwaardelijk president Trump steunen die tegengestelde geluiden met elkaar in harmonie kunnen brengen. Want hoe kan iemand van welke achtergrond dan ook die zich verzet tegen antisemitisme of racisme in algemene zin, het opnemen voor Trump die samenwerkt met rechts-extremisten en ze in de praktijk uit de wind houdt en niet ondubbelzinnig veroordeelt? Dat is uiteindelijk een vraag van moraliteit voor elk individu.

Het zal duidelijk zijn dat ik geen politieke bondgenoot van Trump of extreem- of radicaal-rechts ben. Van extreem- of radicaal-links trouwens evenmin. Evenmin ben ik een aanhanger of goedprater van de radicale islam en tolereer de islam niet van harte, maar simpelweg omdat de vrijheid van godsdienst onder de rechtsstaat is gegarandeerd. Evenmin haat ik Joden of welke bevolkingsgroep dan ook.

Ik probeer de wereld te verklaren aan de hand van de feiten en de wisselwerking daartussen. Een paradox als rechtse Joden die via een omweg het antisemitisme van David Duke of Richard Spencer steunen probeer ik te begrijpen. Of evangelische christenen die Trump steunen die alles doet dat tegenstrijdig is en dat haaks staat op de leer en het geloof van Jezus Christus.

Over de vraag of de rentree van het antisemitisme in Europa ongewenst is zijn we het denk ik eens. Dat antisemitisme is ongewenst en moet bestreden worden. Alleen over de vraag wat de precieze oorzaak is van die rentree zijn we het oneens. Ik leg die oorzaak bij de normalisering en vermaatschappelijking (mede in politiek en media) van extreem-rechts waardoor het bestaande antisemitisme van de radicale islam extra vleugels krijgt die het daarvoor niet had.

Foto: Schermafbeelding van een reactie van The Balkans Chronicles op het blog van E.J. Bron, 2 januari 2019.

RT Deutsch doet verslag van oproep van Duitse buitenlandminister Heiko Maas om op te komen tegen de rechts-extremisten

Een a-typisch bericht van RT (voorheen: Russia Today) Deutsch. RT doet verslag van het bezoek van de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Heiko Maas (SPD) aan het voormalige concentratiekamp Dachau. Hierbij veroordeelt hij de rechts-extremistische betogingen in Chemnitz waarbij de Hitler-groet werd gebracht. RT benadrukt doorgaans de verdeeldheid in westerse landen en probeert de radicalen aan beide zijden van het politieke spectrum wind in de zeilen te geven. Reden dat RT dit bericht brengt is dat Maas benadrukt dat de Duitse politiek het niet alleen afkan en de burgers hun mond open moeten doen. Indirect geeft Maas hiermee aan dat de Duitse politiek dit niet alleen aankan en de regie dreigt te verliezen. Dat benadrukt RT Deutsch.

Naar schatting 8000 tegenstanders van migratie betoogden in Chemnitz. Maas roept burgers op om van de bank te komen, niet langer weg te kijken, in actie te komen en de rechts-extremisten van repliek te dienen. Hij vreest naast maatschappelijke onrust ook voor Duitslands reputatie in het buitenland. Democraten en goedwillenden vormen de meerderheid van de bevolking, maar ze moeten zich wel laten horen en de publieke opinie niet laten kapen door een kleine rechts-extremistische minderheid. Het is een les die voor alle liberale democratieën geldt. De boodschap van Maas is dat de democratie elke dag weer verdedigd moet worden.

Van GOP naar GOD. Spellbound. Heeft Trump voor- of nadeel van de vraag of hij zijn partij omvormt tot een eredienst voor hemzelf?

Verandert de Republikeinse partij door het optreden van president Trump in een cult? Afgelopen dagen heeft die vraag de kern van de nieuwscyclus in de VS bereikt. Opvallend is dat de vraag deze keer gesteld wordt door conservatieve Republikeinen en niet door progressieven zoals godsdienstwetenschapper Reza Aslan.

Er zitten twee kanten aan de vraag. Het kan opgevat worden als waarschuwing voor Trump die de democratie onder druk zet, uitholt en kapot dreigt te maken. Hij zou zijn persoonlijkheid als beslissende factor inzetten. Maar tegelijk kan het centraal stellen van Trumps almacht ook als afschrikkingsmiddel opgevat worden voor Republikeinse wetgevers die zich tegen Trumps macht verzetten. Hoe dan ook is dit een slechte ontwikkeling.

De a-religieuze Trump gedraagt zich als leider van een religieuze sekte en wordt door de gelovigen naar de mond gepraat. Hij voegt zich in de rij Stalin, Mao, Mussolini, Putin, Mugabe, Hitler, Erdogan en Kim Jung-un.

‘Darkest Hour’ vertelt niet het echte verhaal over mei 1940. Laten we het gewoon bekijken als amusement, maar als niks meer

Wat moeten we met historische feature films die zeggen een waargebeurd verhaal op een waarheidsgetrouwe manier te vertellen? We moeten ze met een korreltje zout nemen. Het is zelden wat het zegt te zijn, en in de regel het tegendeel van wat het zegt te zijn. Als een schets van de geschiedenis leidt dat vaker tot misleiding, dan tot een verklaring die inzicht geeft. Een bioscoopfilm is geen documentaire, laat staan een academisch werk. Film is een deels commercieel, deels artistiek product dat het niet om de waarheid te doen is, maar om het vertellen van een waarheidsgetrouw verhaal. Dat speelt op het niveau van ‘zo had het kunnen zijn’. Of dat vervolgens ook echt zo is doet er niet toe. We moeten in zo’n film geen spiegel van het verleden willen zien.

De trailer van Darkest Hour (2017) geeft een onjuiste weergave van wat er gebeurde in mei 1940 toen Winston Churchill Brits premier werd. Het is lariekoek wat de trailer zegt. In de traditie van dit soort publieksfilms wordt het verhaal opgehangen aan een karakter, en niet aan een structuur van wat Groot-Brittannië in 1940 was. Want als niemand in Churchill geloofde, dan had hij nooit in z’n eentje de conservatieve defaitisten in zijn oorlogskabinet die wilden onderhandelen met Hitler de pas af kunnen snijden. Het was in 1940 niet de conservatieve partij die Churchill door dik en dun steunde, maar Labour. Dit is in tegenspraak met claims uit de hoek van de hedendaagse conservatieve Churchill-adepten die er geen gat in zien om hun conservatisme onterecht van extra patina te voorzien. De geschiedenis leert dat de Tories in 1940 op het punt stonden om het hoofd in de schoot te leggen omdat het conservatieve establishment gemene zaak met het Derde Rijk wilde maken en Churchill daarom zijn steun buiten de eigen partij moest vinden. Bij Labour en Liberalen.

De analogie met vandaag is duidelijk voor wie niet blind is. Amerikaanse Republikeinen nemen president Trump in bescherming en omarmen de traditionele vijand  van de koude oorlog: Rusland. Dat is een hoogst opmerkelijke omslag. De linkse Democraten die ooit door de conservatieven werden uitgemaakt voor communisten of Sovjet-vrienden maken zich nu het meest sterk voor de verdediging van de democratie en de democratische instituties. Republikeinen gooien die te grabbel. De geschiedenis herhaalt zich. In 1940 en in de jaren daarvoor wilde het Britse naar het fascisme neigende establishment het maar al te graag op een akkoordje met de nazi’s gooien. Zo worden 78 jaar later nog oude rekeningen opgemaakt. Wellicht is dat de echte betekenis van een ‘historische film’. Dankzij Churchill en Labour ging de uitverkoop van de democratie op het nippertje niet door. Wie is de Churchill van nu die samen met links de defaitist Trump weerstaat?