Informatievoorziening over Oekraïne-referendum is beneden peil. Gevraagd media-educatie en beter geschiedenisonderwijs

In de aanloop naar het Oekraïne-referendum op 6 april wordt Nederland overspoeld met hotemetoten, tweets, rapporten, meningen, opinieartikelen, satire, debatten, bijlagen, argumenten en emoties over de associatie-overeenkomst van de EU met Oekraïne. Het is vermakelijk en irritant tegelijk. Maar vooral veelzeggend over de stand van Nederland. Bijna altijd gaat het over de handelsbetrekkingen. Daar wordt de kiezer op 6 april geen uitspraak over gevraagd. Handelsbetrekkingen vallen wettelijk gezien onder de bevoegdheid van de Europese Unie en daar heeft de Nederlandse kiezer geen invloed op. Media, opinieleiders en organisaties doen net alsof ze dit niet weten en houden niet op het over de voor- en nadelen van de handelsbetrekkingen te hebben. Om moedeloos van te worden. De waarheid over de strekking van de overeenkomst is definitief ondergesneeuwd in een lange koude winter vol geestelijke armoede. En een fundamenteel gebrek aan historisch besef.

Een interview door Wilmer Heck in NRC met drie initiatiefnemers en bestuursleden van het Burgercomité EU valt in die toch al misplaatste toonzetting nog eens extra uit de toon. Burgercomité EU is met het Forum voor Democratie van Thierry Baudet initiatiefnemer van het referendum. Voorzitter Arjan van Dixhoorn, penningmeester Pepijn van Houwelingen en Beata Supheert (digitale communicatie en website) vertellen dat Oekraïne hun niets kan schelen. Ze geven toe dat het hun er om te doen is om de EU kapot te maken of ‘Nederland uit de EU te drijven’. Ze grijpen de associatie-overeenkomst met Oekraïne aan, maar interesseren zich niet voor dat land. Pepijn van Houwelingen kan gezien worden als geestelijke vader van het referendum.

Historicus Arjen van Dixhoorn draait in zijn  argumentatie moeiteloos oorzaak en gevolg om. Hoewel bekend is dat president Putin al in april 2008 hintte op het opdelen van Oekraïne houdt hij vol dat de annexatie van de Krim door de Russen in maart 2014 een gevolg van de associatie-overeenkomst van Oekraïne met de EU was. In 1991 trok de Oekraïense regering de stekker uit de Sovjet-Unie en verklaarde zich in een referendum met 90% van de stemmen eensgezind voor onafhankelijkheid. Dat draagt Putin vanuit een houding van revanchisme Oekraïne nu na, hoewel de echte oorzaak voor het uiteenvallen van de Sovjet-Unie elders ligt. Maar in april 2008 dreigde president Putin er al mee de Krim in te nemen voordat er gesproken werd over een associatie. Verkennende gesprekken over associatie van de EU en Oekraïne begonnen pas in september 2008.

Gebrek aan historisch besef van historicus Van Dixhoorn is tekenend voor het slechte begrip van de actuele geschiedenis. Dat is weer een gevolg van het lage niveau van het Nederlandse geschiedenisonderwijs. Een gebrek aan historisch besef in combinatie met de relatief eenvoudige mobilisatie via sociale media van een groep makkelijk te beïnvloeden en op het verkeerde been te zetten malcontenten die altijd in een samenleving bestaan heeft Nederland het referendum opgeleverd. Conclusie? Het geschiedenisonderwijs moet verbeterd worden zodat elk individu in staat wordt gesteld onzinargumenten te ontmaskeren. Media-educatie dient er daarnaast voor te zorgen dat informatie beter op waarde geschat wordt. De burger moet geholpen worden zich te wapenen tegen misleiding. En tegen valse profeten. Nederland verdient goed geïnformeerde burgers.

Foto: Twee passages uit interview van Wilmer Heck met bestuursleden van het Burgercomité EU Arjan van Dixhoorn, Pepijn van Houwelingen en Beata Supheert in de NRC, 31 maart 2016.

Wat gebeurt er met de uitslag van het referendum? Dreigt binnen kabinet een tweedeling tussen VVD en PvdA?

Naar het referendum op 6 april over de associatie-overeeenkomst van de EU met Oekraïne kan men op verschillende manieren kijken. Los van de politieke stellingname voor of tegen. Het valt te beredeneren vanuit wat in de verdragstekst ‘opgesloten is’. Wat er logischerwijs direct uit volgt. Dat betreft onder meer de mate van stabilisering door hervormingen van Oekraïne, handelsbelangen, soevereiniteit van Oekraïne dat een eigen koers kiest, geopolitieke belangen in Oost-Europa en de Europese veiligheidssituatie, de relatie tussen Europese natiestaten en de supranationale EU en tenslotte belangen van maatschappelijke groeperingen, politieke partijen en individuen die zich om uiteenlopende redenen (profilering, carrière, overtuiging, partijbelang, financieel gewin) betrokken voelen bij de associatie-overeenkomst. Of dat suggereren te zijn.

Men kan het ook beredeneren vanuit de buitenkant. Daarmee wordt niet de informatievoorziening bedoeld. Want zelfs als het gaat om misleiding als onderdeel van een informatie-oorlog wordt dat nog vanuit de verdragstekst beredeneerd. Of dat onzin is doet er niet toe. De kritiek die trouwens van vele kanten klinkt is dat de informatievoorziening onvoldoende is en het publiek slecht wordt voorgelicht. Dat betreft zowel delen van de overheid als radicale partijen die pro-Kremlin standpunten verkondigen. Misleiding en verwarring gaan tot aan de top. Zo wijst premier Rutte op de handelsbelangen als voordeel van de associatie, maar in het referendum wordt daarover de Nederlandse kiezer geen uitspraak gevraagd. Handelsbetrekkingen vallen wettelijk gezien onder de bevoegdheid van de Europese Unie en daar heeft de kiezer geen invloed meer op. Dit is al sinds begin februari in de Nederlandse publiciteit bekend, maar wordt toch niet overgenomen.

De buitenkant is wat er gebeurt met de uitslag van het referendum als het is gehouden. Wat doet het kabinet en welke reactie geven betrokkenen daar vervolgens weer op? In een ingezonden brief in NRC van 23 maart spreekt het oud-lid van de Tweede Kamer (D66) Bob van den Bos de verwachting uit dat het kabinet de associatie-overeenkomst zal ratificeren. Wat de uitslag ook is van het niet bindende referendum: ‘Ook als de (zeer lage) drempel van 30% gehaald wordt, zal de regering het advies niet opvolgen. (..) Na zorgvuldige heroverweging gaat de regering over tot ratificatie, zelfs als de Tweede Kamer haar oproept om dit na te laten.’ Hij schat in dat de regeringspartijen het eigen kabinet niet met de verkiezingen van maart 2017 in het vooruitzicht naar huis sturen. Maar de voorkeur van VVD-stemmers die volgt uit een opinieonderzoek van I&O-Research maakt dat minder vanzelfsprekend omdat het kan leiden tot meningsverschillen in het kabinet.

De achterban van D66 en GroenLinks is het meest positief over het goedkeuren van de associatie-overeenkomst van de EU met Oekraïne. Beide partijen tellen veel hoogopgeleiden in hun achterban en profileren zich als vanouds als internationaal en EU-gezind. Een tegengesteld beeld laten de SP en PVV zien die EU-kritisch zijn, weinig hoogopgeleide kiezers hebben en gaan voor een nationalistische oriëntatie. Deze tweedeling komt niet onverwachts en sluit aan bij de politieke standpunten van genoemde partijen. Anders is het gesteld met de opstelling van de kiezers van PvdA en VVD die een onverklaarbaar verschil laten zien.

De PvdA-kiezers zijn het meest positief over de associatie met Oekraïne. Dat kan behalve programmatisch verklaard worden door het afstand nemen van PVV en SP en in tweede instantie de rechts-populisten van GeenStijl en de nationalistisch-conservatieve Thierry Baudet. Een verschil kan tevens zijn dat de PvdA voor en de VVD tegen het referendum is en laatstgenoemde partij zich nauwelijks laat horen in de campagne. Of zoals gezegd, als Rutte zich laat horen dan komt hij met verkeerde argumenten over handel. De PvdA’ers vice-premier Lodewijk Asscher of fractieleider Diederik Samsom spreken zich onomwonden en met overtuiging uit voor de associatie. Voormalig PvdA-partijvoorzitter Michiel van Hulten voert actief campagne met Stem Voor.

De tragiek van de VVD is dat het geen overtuiging heeft en lijdt aan intellectuele armoede. Een oude klacht die zich nu tegen de partij keert. De VVD beseft niet dat bij een buitenlands beleid dat de handelsbetrekkingen voorop zet een solide veiligheidsbeleid hoort met een defensie die op sterkte is en een pragmatische, neorealistische koers vanwege de verstoring van de internationale rechtsorde door Rusland uitgewerkt is. De VVD kan niet de kool en de geit blijven sparen in buitenlandse betrekkingen of in de binnenlandse electorale opstelling. De VVD moet spieren en kloten durven tonen en niet lachend wegdraaien als het menens wordt. De VVD moet zich niet laten gijzelen door een idee van een verdeelde achterban, maar er juist op inzetten om die het JA-kamp binnen te loodsen. Binnen de VVD zijn nog veel JA-stemmen te mobiliseren als de politieke leiders afstand durven nemen van de PVV, het nationalisme en de eigen angst om zich uit te spreken. Als dat niet lukt valt het niet uit te sluiten dat er op 7 april binnen het kabinet een tweedeling ontstaat tussen de PvdA die de uitslag naast zich neer wil leggen en de VVD die blijft twijfelen over de eigen standpunten.

Foto 1: Premier Mark Rutte en Europarlementariër Hans van Baalen op het najaarscongres 2013 van de VVD. Credits: ANP. 

Foto 2: Grafiek 4.1 uit het rapport ‘Het referendum over de associatie-overeenkomst met Oekraïne’ van Onderzoek I&O Research, maart 2016.

Oproep aan jonge generatie in de PvdD om afstand te nemen van de SP. Die relatie dient de eigen doelstelling niet

Zo’n kop stuurt de meningen. Weliswaar geven de aanhalingstekens aan dat het een citaat is, maar het bepaalt wel in hoge mate de strekking van het artikel van regionale omroep L1. Door het zo vanuit het perspectief van een van de deelnemers aan een radiodebat te presenteren, ontstaat de indruk dat de redactie partij in dit debat kiest. Dat is voor objectieve journalistiek een doodzonde. De kop geeft de mening weer van PvdD-kamerlid Frank Wassenberg en doet zijn opponent Henk Donners (docent aan de universiteit van Kiev) tekort.

De kop roept naast twijfel aan de journalistieke integriteit van L1 vragen op. Dat betreft aspecten die hieronder worden behandeld. Het gaat om 1) de werking van de associatie-overeenkomst tussen de EU en Oekraïne; 2) de relatie van de PvdD met de SP en 3) de rol en machtspositie van SP-senator Niko Koffeman.

1) Wassenberg stelt dat bij een associatie-overeenkomst van de EU met Oekraïne producten uit het Oost-Europese land zonder enige beperking naar Nederland kunnen komen. Maar dat valt te bezien. De tekst van de overeenkomst spreekt op verschillende plaatsen over dierenwelzijn, zoals in artikel 404, ad c: ‘bevorderen van moderne, duurzame landbouwmethoden waarbij milieu en dierenwelzijn worden gerespecteerd’. De terechte vraag is of dat een dode letter is of concreet kan worden gemaakt door toezicht en regulering. Wassenberg doelt op een grootschalig kippenbedrijf in Oekraïne. NRC maakte er op 16 maart melding van in een bericht en was niet mals over de nadelen van de vrijhandel. De Nederlandse pluimveesector vreest de goedkope Oekraïense kip en enkele vertegenwoordigers ervan zeiden zich daarom tegen de associatie-overeenkomst te keren vanwege wat het ziet als oneerlijke concurrentie. Protectionisme als noodrem.

Achterliggende vraag is wat het meest doelmatig is om de uitwassen van de vrijhandel te verhinderen, het dierenwelzijn te bevorderen en steun te onthouden aan foute bedrijven in Oekraïne. Een cirkelredenering is het om te menen dat de associatie met Oekraïne afgewezen moet worden vanwege nadelen die alleen gerepareerd kunnen worden met behulp van de verplichtingen die de associatie biedt. Als Wassenberg als volksvertegenwoordiger invloed wil uitoefenen op het dierenwelzijn in Oekraïne, dan dient hij juist voor de overeenkomst te stemmen om via de EU te zorgen dat het dierenwelzijn in Oekraïne verbetert. In plaats van de associatie af te wijzen kan de Nederlandse pluimveesector beter inzetten op monitoring en opleggen van verplichtingen. Voor de korte termijn helpt voor het bedrijfsresultaat wellicht het afgrendelen van de eigen markt, maar voor de toekomst is Nederland gediend bij open grenzen en goede toepassing van regelgeving.

De associatie-overeenkomst is geen handelsverdrag, maar een gemengd verdrag met politieke en juridische componenten. De handelsbetrekkingen vallen wettelijk gezien onder de bevoegdheid van de Europese Unie en daar heeft de Nederlandse kiezer geen invloed op. Ze kunnen niet teruggedraaid worden en over deze 80% van de overeenkomst vraagt het referendum op 6 april geen uitspraak. Dus om verdragstechnische redenen zijn de bezwaren van Wassenberg of de pluimveesector verkeerd gericht en verkeren ze in hun tegendeel omdat ze de juridische en politieke component die hun doelstelling dichterbij kan brengen niet benutten.

2) Voor de vraag waarom de PvdD tegen de associatie-overeenkomst is kan de SP niet ongenoemd blijven. De PvdD voert in de schaduw van de SP campagne tegen de associatie met Oekraine. Het is te wensen dat de PvdD zich onafhankelijker opstelt van de SP en definitief afscheid neemt van de rol van spreekwoordelijke bijwagen. Het standpunt van de PvdD om tegen de associatie te zijn is met grote waarschijnlijkheid onder geestelijke druk van de SP voorjaar 2015 tot stand gekomen zonder de gevolgen ervan goed in te schatten.

Electoraal was het voor de PvdD wellicht in het verleden voordelig om programmatisch, facilitair, financieel en persoonlijk aan te haken bij de SP, maar de partij verdient een open debat om te evalueren of dat niet een nadeel is geworden voor verdere groei naar volwassenheid. Het wordt tijd voor een paleisrevolutie binnen de PvdD van een jongere generatie leden. De PvdD verdient betere standpunten en betere vertegenwoordigers die op een meer vrije en open manier standpunten voor het voetlicht kunnen brengen. Het is tijd dat een nieuwe generatie kaderleden in de PvdD afstand neemt van die nauwe ongeschreven relatie met de SP en definitief een eigen weg inslaat. Want hoe kan het dat SP en PvdD al jarenlang programmatisch nauw verweven zijn en de afstand tot een meer natuurlijke partner als GroenLinks nauwelijks kleiner wordt? Dat oogt onlogisch.

3) De spil die de verbondenheid van PvdD met SP symboliseert en in stand houdt is PvdD-senator en SP-sympathisant Niko Koffeman die blijkbaar achter de schermen nog steeds aan de strategische touwtjes trekt en de hoofdlijnen uitzet. Tot aan Frank Wassenberg toe die zich voegt in de partijdiscipline. Essentieel is dat Koffeman jarenlang intens betrokken is geweest bij de SP. Zijn uitspraak dat hij afscheid genomen heeft van de SP klinkt ongeloofwaardig. Daarbij is hij zevendedagsadventist en heeft zo een persoonlijke band met fractieleider Marianne Thieme. Dat onttrekt zich aan het democratisch debat in de partij. Het wordt tijd dat de PvdD democratiseert en verjongt, op eigen benen gaat staan en zich niet meer spiritueel baseert op de SP.

Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘Verdrag met Oekraïne betekent meer dierenleed’ op L1, 20 maart 2016.

Raadsleden moeten zich in de raad niet met buitenlandse politiek inlaten

Ik kan me best voorstellen dat voor raadsleden het debat over stoeptegels, speeltuinen, financiële kengetallen, sociale regelingen en regionale samenwerking maar saai is. Het is sexier om met sexy onderwerpen bezig te zijn. Zoals buitenlandse politiek. Maar die onderwerpen vallen buiten de kaderstelling. In Rotterdam vroegen SP, Nida en GroenLinks in raadsvragen op 18 juni 2015 om geen ‘nauwere banden c.q. samenwerking aan te knopen met Israël’. Een begrijpelijk standpunt, maar volkomen misplaatst in een gemeenteraad. Het debat hoort elders thuis: in een commissie buitenland van een politieke partij, de Tweede Kamer of in de publiciteit. Een gemeente bedrijft immers niet zelfstandig buitenlandse politiek. In elk geval zou dat niet zo moeten zijn.

Wie bepaalt dan uiteindelijk welke landen niet door de beugel kunnen? En volgens welke normen moet dat  worden bepaald? Als nauwere handelsbetrekkingen niet worden aangeknoopt of zelfs worden verbroken dan dient dat niet selectief, maar afgewogen en consequent te gebeuren. Maar raadsleden missen de expertise, het overzicht en gewoonweg de tijd om dat te bepalen. Uiterste consequentie is het verbreken van banden met belangrijke handelspartners als de Russische Federatie en Saoedi-Arabië waar de rechtsstaat en de democratie onder druk staan. Dat is pas principieel, maar gebeurt niet omdat zowel werkgevers (VVD) als vakbonden (PvdA, SP) dat vanuit hun eigenbelang  blokkeren. Blijft over symboolpolitiek over landen die niet het verschil maken en dienen om het gemoed te luchten en de eigen voortreffelijkheid te benadrukken. Maar deze verontwaardiging is ontwijkend en lafhartig omdat het een uit de weg gaan van de echte confrontatie is.

Foto: Schermafbeelding van FB-posting ‘Onwenselijk dat Rotterdam banden aanknoopt met Israël’ op Vers Beton met reactie.

Begint Putin Tulip Oorlog met Nederland? Hans de Vreij signaleert

Journalist Hans de Vreij die zich speciaal interesseert voor Rusland en bewapening wijst erop dat president Putin  een Tulip Oorlog met Nederland dreigt te beginnen. Dat houdt in dat de Russische Federatie Nederland straft voor de opstelling inzake de ramp met de MH17 die 193 Nederlanders het leven kostte. Nederland is met Australië, Maleisië, België en Oekraïne voorstander van een VN-tribunaal om de schuldigen te berechten.

Het Kremlin probeert dit te voorkomen en de macht van Nederland in het onderzoek te ondermijnen en bij de berechting van de schuldigen terug te dringen. Onder andere door de dreiging van een stop op de import van Nederlandse bloemen die volgens Phys.org hoogstwaarschijnlijk is. De Russische Federatie kan de instelling van zo’n VN-tribunaal met een veto in de Veiligheidsraad blokkeren. Dit is opmerkelijk omdat een formeel Russisch belang bij deze ramp (slachtoffers, grondgebied, luchtvaartmaatschappij etc.) volledig ontbreekt.

De dreigende bloemenboycot staat symbool voor het dieptepunt in de Russisch-Nederlandse relaties. Door het gebrek aan medewerking en de koude reactie van Putin bij de ramp van de MH19 werd Nederland van een van de grootste voorstanders van de Russische Federatie tot een van de grootste tegenstanders. Maar het heeft nog steeds een hechte economische relatie met Russische bedrijven. Nederland importeert vooral olie, gas, metaal, ijzer en staal. Nederland is een van de grootste handelspartners van de Russische Federatie en een van de grootste investeerders. Russische bedrijven als Gazprom en Rosneft genieten belastingvoordelen in Nederland. Zet Putin dat op het spel voor zijn blokkade van het zoeken naar de waarheid over de daders van de MH17? Dat zullen zijn Russische zakenpartners en de zakelijke elite hem niet in dank afnemen.

Foto: Schermafbeeldingen van tweets van Hans de Vreij.

Saudische ex-diplomaat houdt Nederland verantwoordelijk voor zijn leven

Dat Saudi-Arabië een fout land is leidt geen twijfel. Denk alleen maar aan wat de Saudische blogger Hamza Kashgari overkomt die al bijna een jaar in de gevangenis zit voor enkele tweets. Of schrijver Turki Al-Hamad die hetzelfde overkwam. Er is met het Wahabisme een onverdraagzame versie van de islam aan de macht dat ook nog eens als exportartikel de regio destabiliseert. In Bahrain wordt met steun van de Saudi’s de sjiitische meerderheid onderdrukt. Westerse media als CNN worden omgekocht om ons dat niet te vertellen, zoals journaliste Amber Lyon aantoont. Wat haar deed breken met CNN. Ofwel, oliegeld houdt de waarheid uit onze media. En wij blijven onwetend. Ondanks het hardhandig optreden leveren de VS wapens aan Bahrain.

Bruce Riedel noemt in een kristalhelder memorandum aan president Obama dat Brooking publiceerde Saudi-Arabië de laatste absolute monarchie: ‘Saudi Arabia is the world’s last absolute monarchy. Like Louis XIV, King Abdallah has complete authority.‘ Riedel pleit echter niet voor hervormingen, maar voor onderdrukking van de democratisering in de regio. Absurd is dat het land dat direct in verband kan worden gebracht met de daders van 9/11 een nauwe bondgenoot is van de VS en het Westen, en Iran dat er buiten staat opgescheept wordt met een vijandbeeld. Zoals Glenn Greenwald opmerkt in The Guardian. Het Westen steunt Saudische tirannie.

Er is een Nederlandse connectie aan dit treurige verhaal van opportunisme, handel, onrecht en wegkijken. Amnesty bracht onlangs naar buiten dat de Saudische diplomaat Mishal bin Zaar Hamad al-Mutiry die in 2011 naar Qatar is gevlucht onder druk van de Saudische autoriteiten uitgeleverd gaat worden. Al-Mutiry vreest voor zijn leven in Saudi-Arabië. Voordat-ie vluchtte werd-ie gemarteld in de gevangenis. De diplomaat had zich in 2003 het ongenoegen van de Saudi’s op de hals gehaald toen-ie klaagde dat de Saudische ambassade in Den Haag naar verluidt het terrorisme financierde. Na z’n ontslag trad-ie in 2004 met de feiten naar buiten.

In september 2004 kregen al-Mutiry en zijn gezin asiel in Nederland. Maar in 2006 werd-ie vanuit Nederland door vermoedelijk Saudische geheime agenten onder dwang naar Brussel gereden en op een vliegtuig naar Saudi-Arabië gezet. Omdat zijn 10-jaar oude zoon Youssef ook ontvoerd was had-ie geen keuze. Geert Wilders stelde vragen. Al-Mutiry heeft herhaaldelijk Nederlandse ambassades en consulaten in de Golfregio benaderd voor bescherming, aldus Jannie Schipper op RNW. Zonder resultaat. Mishal bin Zaar Hamad al-Mutiry houdt Nederland verantwoordelijk. De lange arm van de Saudische monarchie reikt tot in Den Haag.

Foto: James Bond in Nederland en Saudi-Arabië

Turki al-Hamad voor zijn mening gearresteerd in Saoedi-Arabië

De Saudische overheid heeft de politieke analist, journalist en schrijver Turki H. al-Hamad gearresteerd vanwege tweets. Afgelopen februari overkwam blogger Hamza Kashgari hetzelfde. Hij zit nog steeds in de gevangenis. Al-Hamad kreeg eerder al vanwege zijn werk vier fatwas aan zijn broek van de religieuze leiders van Saoedi-Arabië. Met zijn arrestatie wordt rechtstreeks de vrijheid van meningsuiting aangevallen.

De actie tegen al-Hamad staat niet op zichzelf. Zelfs de vrijheid van mensenrechtenactivisten wordt ingeperkt. Zo is Amnesty International een actie gestart om aandacht te besteden aan de rechtszaak tegen de mede-oprichters van de Saudische Vereniging voor Politieke- en Burgerrechten (ACPRA) Mohammad al-Qahtani en Abdullah al-Hamid. De aanpak van de liberalen lijkt een gevolg van de macht van de conservatieve islam.

De gewraakte tweets geven commentaar op de islam: ‘Onze Profeet kwam om het geloof van Abraham te herstellen, en nu is een tijd waarin we iemand nodig om het geloof van Mohammed te verhelpen‘ en ‘Neo-nazisme zit in de lift in de Arabische wereld onder het mom van het islamisme ….‘ en ‘Ze misleidden ons en zeiden dat het de wet van God was, maar uiteindelijk zijn er slechts de ideeën van meisjes‘. Ze leidden tot een felle strijd op sociale media tussen voor- en tegenstanders. Net als Hamza Kashgari werd al-Hamad na een tip van een religieuze organisatie opgepakt. Op ketterij of geloofsafval staat in Saoedi-Arabië de doodstraf.

PVV-Kamerleden Raymond de Roon en Geert Wilders hebben vandaag kamervragen gesteld aan minister Frans Timmermans van Buitenlandse Zaken over de arrestatie. De toon ervan is opvallend vlak en gematigd. Ze vragen Timmermans zich sterk te maken voor de vrijlating van Al-Hamad. Maar de PVV-ers roepen niet op om de relatie met Saoedi-Arabië te heroverwegen vanwege de inperking van de mensenrechten door de Saudische overheid. Die optie laten ze ongenoemd. De roep om mensenrechten boven handelsbetrekkingen te stellen zou de logische vervolgstap zijn. Zoals Harry van Bommel in februari 2012 bij Hamza Kashgari deed.

Foto 1: Turki H. al-Hamad.

Foto 2: Tweet van de Saudische mensenrechtenactivist Waleed Abu al-Khair: ‘Ze arresteerden Turki al-Hamad niet omdat-ie religie bekritiseerde, maar omdat-ie kritiek had hoe ze religie gebruiken om nieuwe slaverij te bevorderen‘.