Het permanente Europese noodfonds ESM dat voor de actuele crisis met Nederlands geld wordt opgetuigd tot (voorlopig) 700 miljard euro kent steeds meer tegenstanders. Nederland moet 40 miljard euro betalen. Eind februari sprak de Algemene Rekenkamer zich er al tegen uit in een brief aan de Tweede Kamer vanwege de gebrekkige publieke externe controle. Bij monde van fractievoorzitter Arie Slob uit de ChristenUnie gelijksoortige kritiek. Evenals de SGP. PVV, SP, de Partij voor de Dieren en Lijst Brinkman zijn ook tegen.
De doelstelling van het ESM is ‘het verlenen van financiële ondersteuning aan leden (de eurolanden) die onder zware financiële druk dreigen te komen of die al in een financiële probleemsituatie verkeren en dat deze hulp noodzakelijk is om de financiële stabiliteit van het gehele eurogebied te beschermen’. Vandaag en morgen debatteert de Tweede kamer erover. Een meerderheid van VVD, CDA, D66, GroenLinks en PvdA wil voor 1 juli een besluit nemen. Landen hoeven het verdrag formeel echter pas uiterlijk 1 maart 2013 te ratificeren.
Geert Wilders ageert consequent tegen steun aan Brussel, zoals hij het noemt. Vanwege de steun aan het ESM begint-ie een kort geding tegen de staat met de opzet een besluit over de verkiezingen heen te tillen. Een tamelijk unieke actie. Juist nu gezaghebbende economen zoals de Duitse Hans-Werner Sinn speculeren over een failissement van Griekenland en de herinvoering van de drachme. Nadert het omslagpunt om afscheid te nemen van de euro? Maar Wilders’ kritiek is anders dan die van de ChristenUnie en SGP en overigens ook dan de flinterdunne steun van de PvdA die tegen het uit handen geven van toezicht en budgetrecht zijn.
Haast van voorstanders is ongelukkig. Mede omdat er tot 1 maart 2013 tijd is voor meer duidelijkheid over de voorwaarden van het ESM. Ontbrekende steun van Nederland stort geen eurozone in crisis. Binnenlandse politieke overwegingen rechtvaardigen geen haast ten koste van zorgvuldigheid. Niets rechtvaardigt de ondermijning van de rol van het parlement. Daarom hoeven minister De Jager en de voorstanders zich niet te overhaasten. Ze overschatten hun eigen rol. Zoals King Billy in een reactie Gregor Gysi van ‘die Linke’ citeert: ‘Es ist ein Vorrecht von Politikern, stolz auf Dinge zu sein, wo das Ergebnis aus eigene Leistung bei Null liegt.’
Foto: E. Spreeckmeester, Whatever the weather, we only reach welfare together. Finalist Marshall Plan Affiche wedstrijd, 1950