Aanleg van Nord Stream II kent geen winnaars, maar alleen verliezers

‘Their destination is the shop – the only one for hundreds of kilometers around.
– Ninety loaves of bread, please‘. In publicatie ‘Bovanenkovo stands still letting deer herds pass‘ (2013) van Gazprom.

De voltooiing van gaspijplijn Nord Stream II wordt als overwinning voor president Poetin gezien. Dat lijkt een terechte constatering. Hij is de enige betrokkene die ervan profiteert. Maar het addertje onder het gras is dat dit slechts voorlopig is. Voor de langere termijn kent deze kwestie uitsluitend verliezers.

Reken maar na. De politieke druk op het Kremlin neemt ermee af zodat Poetin met vrije handen kan werken aan het met geweld afdwingen van zijn macht in Oekraïne, Polen of op de Balkan. De dreiging alleen al zorgt voor oplopende spanning.

De Duitse Alleingang legt de EU een energiepolitiek op die feitelijk door slechts een van de 27 EU-lidstaten is bepaald. De Europese Commissie is vanaf het begin tegen de aanleg van Nord Stream II geweest, maar heeft geen middelen om het te blokkeren.

De Duitse Alleingang wordt ingegeven door het Duitse belang en vindt logischerwijze weerstand bij tegenstanders als Polen of de Baltische landen die de Russische adem in hun nek voelen. Maar ook bij andere lidstaten die in beginsel positief staan tegenover Duitsland valt de Duitse dominantie in verkeerde aarde. Zoals bij Frankrijk en Zuid-Europese landen.

Ook binnen Duitsland is de weerstand na het akkoord met de VS niet verminderd. Het verzet ertegen is ook een manier om zich tegen kanselier Merkel en regeringspartij CDU te verzetten. Het verwijt dat de kanselier gemaakt wordt is dat ze het Russisch belang dient en de nationale veiligheid van Europa in gevaar brengt. De Groenen die meedoen in de race voor het kanselierschap brengen twee soorten argumenten in. Die van politieke en milieutechnische aard. Het oprekken van de levensduur van het gebruik van fossiele brandstoffen en de blijvende uitstoot van CO2 geeft de Groenen in de campagne krachtige argumenten om zich tegen Merkels CDU en de Nord Stream II vriendelijke SPD te verzetten.

In de Nederlandse pers werd over het Duits-Amerikaanse akkoord over Nord Stream II gezegd dat er een eind zou zijn gekomen aan de Amerikaanse weerstand ertegen of dat de VS nu voor de voltooiing ervan is. Dat is onjuist. Zelfs binnen de regering Biden waren specialisten bij het ministerie van Buitenlandse Zaken tegen de aanleg. Maar ze werden door de politiek leiding overruled. In de Senaat blijft een overgrote meerderheid van Republikeinen en Democraten in een zeldzaam teken van eensgezindheid tegen Nord Stream II. Het was president Biden die vanwege de relatie met Duitsland de afweging maakte om het verzet tegen de aanleg te staken. Daarmee is de weerstand binnen de VS niet gestopt, maar eerder aangewakkerd..

Oekraine zet nu alle middelen in om zich tegen het Duits-Amerikaanse akkoord te verzetten. Want het ziet de bui van dreigende Russische agressie die nu minder belemmeringen heeft om teruggefloten te worden al hangen. Dit komt bovenop de derving van de transitiegelden om Russisch gas via het eigen grondgebied naar Europa te transporteren.

Achter de schermen zijn en worden afspraken gemaakt in de marge van het Duits-Amerikaanse akkoord. Duitsland heeft de VS moeten compenseren voor het stoppen van de blokkade tegen Nord Stream II. Onduidelijk is hoe. Oekraïne zet zowel de VS als Duitsland onder druk voor economische, politieke en militaire steun. Het is koehandel door een uitruil van belangen op allerlei verschillende beleidsterreinen.

De Russische Federatie rekent zich vooralsnog rijk, maar zit over 10 jaar met een lege huls. De zittende macht in het Kremlin bekommert zich minder om de strategie van de toekomst dan om de tactiek van het heden. Het meest absurde van deze episode is dat Nord Stream II straks overbodig wordt. Europa stapt geleidelijk over op duurzame energie en gas als fossiele brandstof past voor de langere termijn niet in die energiemix.

We kunnen op dit moment nog niet zonder aardgas. De essentie van het klimaatakkoord van Parijs waaraan ook Duitsland, Nederland en de VS zich gecommitteerd hebben is de verduurzaming van de energievoorziening en het verminderen in 2050 tot 5% (vergeleken met 1990) van de uitstoot van broeikasgassen.

Nord Stream II schermt in de eigen publicaties met een reductie in 2030 met 40% van de uitstoot van broeikasgassen. Maar de Green Deal van de EU rekent al met een reductie van 55%. Als in 2030 Nord Stream II al achterhaald is omdat het niet meer past binnen de energievoorziening van de EU, is in 2050 de toevoer van (extra) Russisch gas naast de aanvoer van gaspijplijn Nord Stream I praktisch onnodig. Dat voorziet at al vanaf 2012 Europa jaarlijks van ongeveer 55 miljard m³ Russisch gas.

Nord Stream I en II zijn dure projecten waarin veel geïnvesteerd is. Nord Stream AG zegt dat de gaspijplijn Nord Stream I de capaciteit heeft om naar bedrijven en huishoudens in de EU gedurende ten minste 50 jaar gas te transporteren. Dat gaat dus uit van een afschrijving/ amortisatie van 50 jaar die in dit geval loopt tot 2062. Nord Stream II dat waarschijnlijk in 2022 in bedrijf komt zou tot 2072 Russisch gas, dus fossiele brandstoffen, naar Europa moeten transporteren. Dat zijn papieren scenario’s die niet meer met de werkelijkheid overeenkomen en waarvan men nu al weet dat Nord Stream II al achterhaald is terwijl het nog in werking moet treden.

Daarnaast is er nog de complicatie van de liberalisering van de energiemarkt van de EU om monopolies tegen te gaan. Het Russische Gazprom kan juridische bezwaren verwachten als het zich hiervoor niet openstelt en de infrastructuur niet loskoppelt van de productie en opwekking van gas. Maar dat is onwaarschijnlijk omdat de Russische olie- en gasmarkt een staat in de staat is die de zakenelite rond Poetin als eigen bezit beschouwt. Dat is het strijdpunt voor de toekomst.

De verliezers zijn ook de lokale bewoners uit de wingebieden van het Russische gas. Zoals op het Jamal schiereiland. Zij moeten wijken voor exploitant Gazprom en de Russische staat en zien hun leefgebied aangetast. Deze Nenets nomaden worden beperkt om met hun kuddes rendieren rond te trekken. Ondanks de propaganda van Gazprom dat dit niet zo is. In alle geopolitieke overwegingen wordt dit menselijk aspect vaak over het hoofd gezien.

De paradox is dat Russen en Duitsers altijd zeiden dat Nord Stream II een zuiver commercieel, economisch project was zonder politieke implicaties. Dat is nu definitief weerlegd door het politieke gewicht dat Duitsland in de afspraak met de VS heeft gelegd. Met terugwerkende kracht maakt dat de Duitse positie nog onhoudbaarder dan die al was.

De Duitse macht om Nord Stream II er samen met internationale bedrijven eenzijdig door te drukken en met geld bij tegenstanders af te kopen heeft het gezag van Duitsland binnen de EU beschadigd. Daarom lijkt het Duits-Amerikaanse akkoord over Nord Stream II voor beide ondertekenaars een Pyrrusoverwinning. Het heeft zoveel inspanning gekost en voor weerstand gezorgd dat het neerkomt op een nederlaag. Zeker als Poetin zich voorlopig kan kronen als winnaar. Daarnaast heeft kanselier Merkel haar politieke gewicht in de schaal gelegd voor een project dat nu al achterhaald is en niet past binnen de energievoorziening van de toekomst.

Advertentie

Een woordje terug aan Frexit-voorstander François Asselineau over Nord Stream II

Bijna als een parodie op een GBJ Hilterman-achtige figuur debiteert François Asselineau zijn wijsheden. Deze rechtse politicus heeft de Popular Republican Union opgericht die Frankrijk eenzijdig wil terugtrekken uit de NAVO, Eurozone en EU. Dat laatste wordt Frexit genoemd. Als kandidaat haalde hij nog geen procent bij de laatste presidentsverkiezingen.

De tragiek van publieke figuren als Asselineau is dat ze met hun anti-establishment overtuiging na verloop van tijd in Russisch vaarwater terechtkomen en in eigen land gaandeweg hun geloofwaardigheid verliezen. Het type dat in de Sovjet-Unie werd gezien als ‘bruikbare idioten’. Hetzelfde overkwam de rechtse politicus Marine Le Pen die een lening van 9 miljoen dollar kreeg van een Russische bank en zo afhankelijk werd gemaakt. Ook de met de beste intenties begonnen Julian Assange werd de mentale diepte ingetrokken. Hij liet zich door het Russische propaganda-apparaat ronselen, kreeg geld voor programma’s en speelde uiteindelijk in opdracht van het Kremlin een rol in de campagne van de Amerikaanse presidentsverkiezingen in 2016 die eruit bestond de aantrekkingskracht van kandidaat Hillary Clinton te verkleinen.

De terechte kritiek die deze dissidenten op hun land, de EU, de VS of de NAVO hebben passen ze niet toe op de Russische Federatie. Dat is hun zwakte en tegenstrijdigheid. Ze laten zich door pluimstrijkerij of geldelijk gewin door de Russische staatspropaganda verlokken en er deelgenoot van maken.

Bij Asselineau straalt de ijdelheid, de zelfgenoegzaamheid en de miskenning eraf. Thierry Baudet heeft ook zo’n innerlijk, hoewel Asselineau aanzienlijk meer politieke inhoud heeft. Dat maakt deze personages tot een ideaal doelwit voor manipulatie. Zelfs als ze zonder hun medewerking genoemd worden door de Russische propaganda worden ze bewust de fuik ingetrokken waar ze na verloop van tijd niet meer uit kunnen ontsnappen. Dat is waarachtig diep tragisch.

Gezien zijn anti-EU overtuiging is het begrijpelijk en voorspelbaar hoe Asselineau reageert op het project Nord Stream II. In dit gaspijplijnproject heeft het Russische staatsbedrijf Gazprom een meerderheidsbelang. Het is een politiek project van de Russische Federatie dat nog steeds door politici als premier Rutte wordt afgeschilderd als een commercieel project met politieke implicaties. Kanselier Merkel zei dat ooit ook, maar heeft dat later genuanceerd en erkend dat het wel degelijk een politiek project is, zonder dat ze overigens haar steun ervoor heeft ingetrokken. De vijand van zijn vijand (EU, VS) is voor François Asselineau zijn vriend de Russische Federatie. Het wil immers de EU verzwakken door ondermijning. Daarom neemt hij het op voor Nord Stream II. Ik heb hem geantwoord op zijn YouTube-kanaal Frexit UPR. Zie onderin voor een Nederlandse vertaling:

Il reste curieux que les entreprises européennes et la politique allemande (à l’exception des Verts) financent le Kremlin via Nord Stream II pour être attaqué. C’est une politique de sécurité contre-productive avec laquelle l’Europe donne à l’agresseur la Russie des ressources financières supplémentaires pour être attaqué.

Pensez à l’ingérence dans les élections et l’opinion publique américaines, allemandes et françaises (France : récente campagne russe anti-Pfizer), les cyberattaques russes continues contre ces pays, le soutien russe à la Biélorussie et la répression de l’opposition russe (Alexei Navalny, ONG), la violation des droits de l’homme et la poursuite de l’érosion de l’état de droit.

L’Europe veut-elle financer l’agression russe qui se retourne contre elle-même en achetant du gaz russe qu’elle pourra acheter ailleurs ? Pensez à la Norvège, l’Algérie ou le Qatar.

La dépendance à l’égard du gaz russe, qui augmente en raison de la construction de Nord Stream II, est en conflit avec la politique énergétique de l’UE convenue, telle que définie dans le troisième paquet énergétique en 2019. Il mentionne comme objectifs la diversification et l’indépendance des fournisseurs. Comme mentionné, Nord Stream II est contraire à cela.

À plus long terme après 2030, l’utilisation de combustibles fossiles tels que le gaz doit être réduite. Les pays en ont convenu en 2015 dans l’Accord de Paris sur le climat ratifié. L’amortissement du Nord Stream II de plus de 9 milliards d’euros a une durée plus longue. D’ici 10 ans, Nord Stream II (s’il entre en vigueur en 2022) entrera donc en conflit avec les objectifs de durabilité.

Ce conflit est maintenant reporté à l’avenir, tandis que les États membres de l’UE veulent parvenir à la durabilité grâce à un Green Deal, ce qui est également rendu plus difficile par cela. Nord Stream II peut donc être vu comme la paresse d’une génération plus âgée qui va pour le gain économique et affecte l’avenir des jeunes générations.

La conclusion est claire. Nord Stream II est un projet malheureux qui n’aurait jamais dû être réalisé pour de nombreuses raisons :

1) il entre en conflit avec la sécurité nationale de l’UE;

2) elle renforce les divisions au sein de l’UE (notamment l’Allemagne vis-à-vis de la Pologne et des pays baltes) ;

3) elle entre en conflit avec la politique énergétique de l’UE car elle réduit la diversification et augmente la dépendance ;

4) il complique les relations avec les États-Unis où le Sénat est presque unanimement opposé à Nord Stream II, alors que l’UE est largement dépendante des États-Unis pour la défense ;

5) renforce avec un financement supplémentaire le régime autocratique du président Poutine, qui est économiquement largement tributaire des exportations de gaz et de pétrole qui se retournent directement contre l’UE par des actions subversives ;

6) il entre en conflit avec les objectifs de l’Accord de Paris sur le climat en ce qui concerne le verdissement et la durabilité car il maintient l’utilisation des combustibles fossiles après 2030, alors que l’accord est de le réduire.

Het blijft merkwaardig dat het Europese bedrijfsleven en de Duitse politiek (op de Groenen na) via Nord Stream II het Kremlin financiert om aangevallen te worden. Dat is een contraproductieve veiligheidspolitiek waarmee Europa de agressor Rusland extra financiële middelen geeft om aangevallen te worden.

Denk aan inmenging in Amerikaanse, Duitse en Franse verkiezingen en de publieke opinie (Frankrijk: recente Russische anti-Pfizer campagne), continue Russische cyberaanvallen tegen deze landen, Russische steun voor Wit-Rusland en de crackdown van de Russische oppositie (Alexei Navalny, NGO's), de schending van de mensenrechten en het verder uithollen van de rechtsstaat.

Wil Europa de Russsiche agressie die zich tegen zichzelf keert financieren door het kopen van Russisch gas dat het ook elders kan kopen? Denk aan Noorwegen, Algerije of Qatar.

De afhankelijkheid van Russisch gas die door de aanleg van Nord Stream II toeneemt is in strijd met de afgesproken energiepolitiek van de EU zoals die in 2019 werd vastgelegd in het Third Energy Package. Daarin worden diversificatie en onafhankelijkheid van leveranciers als doelstellingen genoemd. Zoals gezegd, Nord Stream II is daarmee in strijd.

Voor de langere termijn na 2030 moet het gebruik van fossiele brandstoffen zoals gas verminderd worden. Dat zijn landen in 2015 overeengekomen in het geratificeerde Klimaatakkoord van Parijs. De amortisatie van het meer dan 9 miljard euro kostende Nord Stream II heeft een langere looptijd dan dat. Binnen 10 jaar zal Nord Stream II (als die in 2022 in werking treedt) dan ook in conflict komen met de duurzaamheidsdoelen.

Dat conflict wordt nu doorgeschoven naar de toekomst, terwijl de EU-lidstaten de duurzaamheid via een Green Deal willen realiseren die hier ook door bemoeilijkt wordt. Nord Stream II kan dan ook gezien worden als de gemakzucht van een oudere generatie die gaat voor economisch gewin en de toekomst van jongere generaties aantast.

De conclusie is duidelijk. Nord Sream II is om vele redenen een ongelukkig project dat nooit gerealiseerd had mogen worden:
1) het is in conflict met de nationale veiligheid van de EU;
2) het versterkt de verdeeldheid binnen de EU (vooal Duitsland tegenover Polen en de Baltische landen);
3) het is in strijd met de energiepolitiek van de EU omdat het de diversificatie vermindert en de afhankelijkheid vergroot;
4) het bemoeilijkt de relatie met de VS waar de Senaat bijna eensgezind tegen Nord Stream II is, terwijl de EU voor de defensie grotendeels afhankelijk is van de VS;
5) het versterkt door extra financiering het autocratische bewind van president Putin die economisch grotendeels afhankelijk is van de export van gas en olie dat zich direct tegen de EU keert door ondermijnende acties;
6) het is in strijd met de doelstellingen van het Klimaatakkoord van Parijs waar het streven naar vergroening en duurzaamheid betreft omdat het na 2030 het gebruik van fossiele brandstof in stand houdt, terwijl de afspraak vermindering ervan is.

Amerikaanse sancties van Nord Stream II heeft EU (lees: Duitsland) over zichzelf afgeroepen

DDS behoort tot de radicaal-rechtse media en laat dat graag weten. Het is een wetmatigheid dat dit soort media afstand neemt van de EU, de ‘talking points’ van het Kremlin napraat en president Trump zoveel mogelijk krediet geeft terwijl het waar mogelijk kritisch is op de VS. Het is niet anders. Jammer is wel dat het tot gewrongen en gekunstelde standpunten leidt die alle logica en realiteitsbesef missen. De logica sinds 2012 en vooral 2014 van de Europese veiligheidspolitiek is dat de Russische Federatie en de VS uit elkaar zijn gegroeid en dat de Russische bezetting van de Krim en Oost-Oekraïne de sfeer tussen het Westen en de Russische Federatie heeft verziekt. De landen groeien niet naar elkaar toe, maar nemen juist afstand van elkaar. Daar helpt geen Nord Stream II aan. Dat geldt zowel voor de EU-lidstaten, de VS als de Russische Federatie afzonderlijk tegenover de anderen. Mijn commentaar bij het artikel ‘Russisch-Duitse gaspijplijn provoceert Amerikanen en laat zien hoe de geopolitieke vork in de steel zit’ van Wout Willemsen op DDS.

Als de Russische Federatie in de nabije toekomst democratiseert, dan lijkt het nog goed te komen. Maar het ziet er niet naar uit dat dat gebeurt. Daartoe zijn de persoonlijke belangen van Putin en zijn partners te groot omdat ze vooral goed voor zichzelf zorgen. Bij democratisering zullen ze in moeten leveren of zelfs terecht moeten staan voor wat ze in het verleden gestolen hebben van de gewone Russen.

Welnu, dat gebeurt nergens, namelijk dat een autoritaire macht vrijwillig de macht opgeeft. Een revolutie waarbij het huidige bewind omver wordt gegooid is eveneens mogelijk, maar zal evenmin op korte termijn voor stabiliteit zorgen in de Russische Federatie. Kortom, hoe dan ook is de Russische Federatie geen evenwichtige partner op basis van gelijkheid.

De aanleg van Nord Stream II heeft vele aspecten. Een ervan is inderdaad de Amerikaanse concurrentie, maar dat is zeker niet het enige aspect. De aanleg is in strijd met het in 2018 aangenomen energiebeleid van de EU dat zegt te streven naar energieonafhankelijkheid en -diversificatie van de EU. Zowel het een als het ander wordt door Nord Stream II niet dichterbij gebracht, maar zelfs verminderd. Dat is onbegrijpelijk.

En daar komt nog eens de afbouw van fossiele brandstoffen bij waar de EU nu beleid voor ontwikkelt. Dat valt niet te rijmen met een project van 10 miljard euro dat voor tientallen jaren investeert in de transitie van fossiele brandstof, te weten aardgas. In dit opzicht is Nord Stream II niet alleen in strijd met het energiebeleid van de EU, maar ook met het staande klimaatbeleid.

De EU handelt dus in strijd met eigen beleid. Eigenlijk moet dat anders geformuleerd worden. Duitsland handelt in strijd met het energiebeleid van de EU dat het met powerplay geblokkeerd heeft. Dat heeft tot onmin geleid bij vooral Oost- en Zuid-Europese landen die zich als tweederangs landen behandeld voelen. Daarin hebben ze gelijk. Dat roept weer reacties op van deze Oost- en Zuid-Europese landen die in de hoofdsteden van West-Europa dan hoegenaamd niet begrepen worden. Maar in deze miskenning ligt de oorzaak.

Zo ontstaat de situatie dat Duitsland de kat is die de muizen van de EU de hoeken van de kamer laat zien. De VS is de hond die het opneemt voor de muizen. De Duitse kat en zijn partners (Nederland, Frankrijk, Oostenrijk) schreeuwen moord en brand en zegt dat de hond zich hier niet mee moet bemoeien. Maar de kat vergeet dat het zelf op de muizen jaagt en de interventie van de VS door eigen onrechtmatig en agressief handelen over zichzelf afgeroepen heeft.

Ik ben het niet vaak eens met de buitenlandse politiek van de VS, maar in dit geval wel. Het is trouwens eerder beleid van het congres in zeldzame eensgezindheid dan van president Trump die een 2/3de veto van beide kamers niet kan overrulen. Naast het feit dat de sanctiewet over Nord Stream II en Turkstream van senator Ted Cruz is opgenomen in de Defensiebegroting voor 2020. (Wel wat laat nu de pijplijn naar verwachting binnen een half jaar voltooid en opgeleverd wordt).

Het is jammerlijk dat de sancties van Nord Stream II door de VS opgelegd worden omdat het de machteloosheid van de EU symboliseert. Maar Duitsland en haar economische partners hebben dit te danken aan hun eigen autisme. Ze hadden beter na moeten denken voorbij hun idee van een ‘fast buck’ en afstand moeten houden tot het Kremlin en hadden beter het energiebeleid van de EU naar de lezer en de geest gevolgd.

Foto: Schermafbeeling van deel artikel ‘Russisch-Duitse gaspijplijn provoceert Amerikanen en laat zien hoe de geopolitieke vork in de steel zit’ van Wout Willemsen op DDS, 22 december 2019.

Amerikaanse sancties tegen Nord Stream II in werking getreden: pijpenlegger Allseas trekt zich terug. Duitsland sputtert

Zoals verwacht heeft president Trump de Defensiebegroting voor 2020 ondertekend waarin het wetsvoorstel the Protecting Europe’s Energy Security Act of 2019 van de senatoren Cruz en Shaheen opgenomen was. Daarmee is dit voorstel ook in werking getreden. Met direct resultaat, want het Zwitsers-Nederlandse bedrijf Allseas heeft vandaag in een persbericht aangekondigd haar werk (pijpenleggen) aan Nord Stream II op te schorten. Dit zorgt voor verdere vertraging van het project met een budget van 10 miljard euro. De sancties gelden ook voor Turkstream. Volgens een bericht van Politico wijst een woordvoerder van de Russische regering de Amerikaanse sancties af omdat het ‘kredietwaardige landen verbiedt om de reële sector van hun economie te ontwikkelen’. Een woordvoerder van de Duitse regering zegt in een tweet dat het ‘dergelijke extraterritoriale sancties afwijst’ omdat ze ‘inmenging in onze interne aangelegenheden vertegenwoordigen’.

De EU, en dan vooral Duitsland lijkt deze Amerikaanse sancties die in strijd met de sfeer in Washington overweldigende steun van beide partijen genieten over zichzelf afgeroepen te hebben. Ze tonen vooral de machteloosheid van de EU aan en het ontbreken van een geloofwaardige en doelmatige buitenlandse politiek.

Foto: Tweet van Ulrike Demmer, plaatsvervangend woordvoeder van de Duitse regering, 21 december 2019.

Aanleg Nord Stream II stagneert: Duitsland heeft zich klem laten zetten tussen Russische expansiepolitiek en Amerikaanse sancties

De Duitse minister van Buitenlandse Zaken Heiko Maas heeft gelijk als hij in deze reportage van de Russische televisie zegt dat de Europese energiepolitiek in Europa beslist moet worden en niet in de VS. Het probleem met de aanleg van Nord Stream II is echter dat het niet in Europa, te weten het Europarlement, de Europese Commissie of de Europese Raad van regeringsleiders beslist is, maar in Duitsland, het Kremlin en in de bestuurskamers van energiebedrijven als het Brits-Nederlandse Shell, het Franse Engie, het Oostenrijkse OMV en het Duitse Uniper en Wintershall. Minister Maas heeft ongelijk omdat Europese energiepolitiek evenmin ‘in Europa’ wordt bepaald. Kritiek van Oost-Europese lidstaten is nooit serieus in overweging genomen. Omdat Duitsland Nord Stream II heeft doorgedrukt en dat slecht heeft weten te verbergen en zelfs lange tijd bleef ontkennen dat het een politiek project was gaf het de VS munitie in handen om het tegen te werken.

In het Amerikaanse congres is er unanieme overeenstemming bereikt tussen Democraten en Republikeinen in zowel Huis als Senaat om een wetsvoorstel van Senator Ted Cruz (Rep.) en Senator Jeanne Shaheen (Dem.), the Protecting Europe’s Energy Security Act of 2019 op te nemen in Sectie 7503 van de Defensiebegroting van 2020. Dat betekent dat sancties kunnen worden opgelegd aan bedrijven die meewerken aan de aanleg van Nord Stream II. Naar verwachting keurt in de komende, laatste week voor het reces na het Huis ook de Senaat de defensiebegroting goed, waarna president Trump er zijn handtekening onder zet zodat de wet nog voor eind 2019 van kracht wordt. Cruz legt de wet uit: ‘The Protecting Europe’s Energy Security Act would counter Russia’s expansionism by targeting the vessels involved in the pipeline’s construction. The United States must stand with our European allies, support energy diversity, and combat Russia’s economic blackmail. I am grateful for the serious consideration of this bipartisan measure, and its passage in committee. I urge my colleagues in the Senate to quickly pass our bill and ensure that construction of Nord Stream 2 is halted.’

De reportage van het Russische Vesti Nieuws kiest een andere invalshoek dan het Amerikaanse congres. Vesti heeft het niet over de energieonafhankelijkheid van de EU of Russische chantage, maar over de kansen van de Amerikaanse energie industrie in het verschepen van Liquid Natural Gas naar Europa. Maar ondanks de zogenaamde fact-checking myths die Nord Stream II op de eigen site geeft neemt door de aanleg ervan wel degelijk de energieonafhankelijkheid van EU-lidstaten van de Russische Federatie toe. Dat is in strijd met het beleid van de EU, zoals geformuleerd in het Third Energy Package uit 2018 dat streeft naar diversificatie en onafhankelijkheid. Nord Stream II is hiermee in strijd. Door zich hecht aan het Kremlin te verbinden en door de EU-lidstaten eenzijdig haar wil op te leggen heeft Duitsland zich kwetsbaar gemaakt voor kritiek.

Opmerkelijk is dat Vesti Nieuws Oekraïne niet noemt. Dat is vanuit Russische perspectief om twee redenen begrijpelijk. De Russen willen verzwijgen dat Nord Stream II mede bedoeld is om de gaspijplijnen in Oekraïne te omzeilen en zo Oekraïne inkomsten uit de doorgang van Russisch gas naar Europa te ontnemen. En financieel minder stabiel te maken. Een andere reden is dat Nord Stream II vertraging heeft opgelopen en de deadline van 1 januari 2020 niet heeft gehaald om in bedrijf te zijn. De verwachting is nu dat de pijplijn pas half 2020 wordt opgeleverd. Dat houdt in dat het Russische Gazprom met Oekraïne een nieuw contract moet afsluiten voor de doorgang omdat toevallig het 10-jarige contract verloopt. De Russen willen slechts een 1-jarig contract bieden, terwijl de Oekraïners een meerjarig contract willen. Daarover wordt nog onderhandeld.

In de buitenlandse politiek van de VS kan ik sinds het aantreden van president Trump en het uitkleden door hem van het State Department weinigs positiefs ontdekken. Trump is de spookrijder van de Westerse alliantie. Op één punt ben ik het hartgrondig eens met de buitenlandse politiek van de VS: de kritiek op Nord Stream II en de naïviteit en kortzichtigheid van de EU, en dan vooral Duitsland. Een politiek die overigens vooral wordt gevoed door het U.S. Congress en niet door Trump of het State Department. Hoe trouwens de aanleg van een megaproject dat Europa in de komende decennia van gas, dus fossiele brandstof voorziet zich verhoudt tot de voornemens van de Green Deal die nu in de Europese Commissie mede door Commissaris Frans Timmermans wordt vormgegeven is een bijkomend raadsel over de aanleg van Nord Stream II. Voor een debat hierover zie reacties bij een YouTube-video toen ik op een gematigde pro-Russische verdediger van Nord Stream II stuitte.

Foto: Schermafbeelding van deel wetsvoorstel ‘the Protecting Europe’s Energy Security Act of 2019’ van Senator Ted Cruz (Rep.) en Senator Jeanne Shaheen (Dem.).