Presidentskandidaat Bernie Sanders speelt een thuiswedstrijd bij The Young Turks. Playing softball zoals het heet. Nu de campagne is afgereisd naar Californië treedt Cenk Uygur zelfs af en toe op om Sanders op bijeenkomsten in te leiden en het publiek op te warmen. Op de grens van journalistiek en politiek activisme.
Sanders zal het onder normale omstandigheden niet schoppen tot presidentskandidaat omdat Hillary Clinton een voorsprong van 272 gedelegeerden heeft die hij waarschijnlijk niet kan inhalen. Maar wat abnormale omstandigheden zijn is niet geheel duidelijk. Sanders wil niet speculeren over de mogelijkheid dat Clinton strafrechtelijk aangeklaagd wordt als gevolg van een FBI-onderzoek. Vanwege het in gevaar brengen van de nationale veiligheid. Het is gericht op haar en haar medewerkers vanwege het gebruik van een privé server uit de tijd dat ze minister van Buitenlandse Zaken was. Ook als Clinton niet aangeklaagd wordt zal de veenbrand niet stoppen. Zij is een opvallend impopulaire kandidaat die vooral negatieve gevoelens oproept vanwege een gebrek aan ‘verbinding’ met de bevolking en haar aanleunen tegen Wall Street en het bedrijfsleven.
Valt uit dit fragment iets te leren voor Nederland? In elk geval dat het de politiek niet moet ‘Amerikaniseren’ en het essentieel is dat het grote geld geen kans krijgt om door te dringen tot de kern van de Nederlandse politiek. Daartoe moet de overheidssubsidie van politieke partijen eerder verhoogd dan verlaagd worden. Nederland heeft in Geert Wilders en in mindere mate de SP ook partijen die de populistische kaart trekken. Donald Trump is volgens velen een man zonder eigenschappen die onvoorspelbaarheid paart aan slecht doordacht en onuitvoerbaar beleid. Een leider die oplossingen belooft in de wetenschap dat hij die praktisch nooit kan invoeren. Ook dat kan een les zijn voor supporters van Wilders die hechten aan praktische politiek.
Tegelijk biedt de redelijk succesvolle opkomst van Bernie Sanders een links-liberale of progressive partij als GroenLinks een blauwdruk voor succesvol opereren. Met positivisme, ambitie, zelfvertrouwen en het benoemen van de verknoopte relatie van gevestigde politiek en bedrijfsleven heeft het goud in handen om bij de landelijke verkiezingen in maart 2017 de kiezers voor zich te winnen. De strategen van GroenLinks, maar ook van PvdA en D66 weten wat ze kunnen doen. Leren van de campagne van Sanders. En veel steviger dan tot nu toe afstand nemen van banken en bedrijven en de kloof met de burger verkleinen. Het Amerikaanse voorbeeld dat Sanders omschrijft als een schrikbeeld leert dat politici geen twee meesters kunnen dienen. Als ze de gevestigde belangen van bedrijven dienen, dan gaat dit direct ten koste van de belangen van de burger.
De opstand van onderop die nu in de VS vaart lijkt te krijgen kan ook nog op een andere manier effect op Nederland hebben. Want als Bernie Sanders op de een of andere manier de politieke macht van banken en bedrijfsleven weet terug te dringen, zal dat een weerslag hebben op de in Nederland opererende ondernemingen die zich vaak -mentaal- richten op wat in de VS gebeurt. Doorgaans doen ze dat in dreigende zin door te waarschuwen iets te doen of te laten. Maar als in de VS de macht van de mega-ondernemingen wordt teruggedrongen zijn ze in elk geval de verwijzing kwijt van een onbekommerd opereren dat ze in de Nederlandse politiek maar al te vaak gebruiken om dezelfde ruimte te claimen.
George Knight 