Verbiedt Rotterdamse officier van justitie voordracht Sharia-lied?

Bart FM Droog zette me op het spoor van een opvallende inperking van de meningsuiting. Jack Terrible, dichter en beeldend kunstenaar uit Amersfoort, wilde op 24 mei in Rotterdam op een bijeenkomst van de Dutch Defence League bovenstaand Sharia-lied voordragen. Voor de demonstratie was toestemming gegeven. Maar zijn voordracht ging niet door. E. J. Bron geeft op zijn blog de details: ‘Nog tijdens de redevoeringen werd Jack discreet benaderd door één van de aanwezige politiemensen met de mededeling dat hij zijn lied NIET mocht voordragen: De Officier van Justitie had dat de avond tevoren nog besloten. Als reden werd opgegeven dat er ‘aanstootgevende dingen’ in de tekst zouden staan. Jack werd te verstaan gegeven dat een poging de voordracht tóch door te zetten, zou resulteren in arrestatie. . .’

Als dit verslag van Bron klopt, dan is er iets merkwaardigs aan de hand. Het is de vraag hoe ‘aanstootgevend’ -dat valt op te vatten als ‘ergerlijk’, ‘ergerniswekkend’ of ‘scandaleus’- een grond voor een wettelijk verbod kan zijn. Waar baseert de officier van justitie zich feitelijk op? Het Sharia-lied zal voor velen niet getuigen van goede smaak, fijngevoeligheid of een correcte politieke mening en zal tot onder de huid irriteren, maar dat is nog geen grond voor een verbod. Het Sharia-lied valt de islam frontaal aan en kan als politieke stellingname gezien worden. Het is ook opvallend dat het verbod door een politiefunctionaris tersluiks aan Jack Terrible wordt gedaan. Dit lijkt alle ingrediënten van een hoax te bezitten. Dus een broodjeaapverhaal. Het is maar te hopen dat dat het is. Want als een Rotterdamse officier van justitie werkelijk dit lied heeft verboden, dan is dat een slechte zaak voor de open samenleving en de vrijheid van meningsuiting van Nederland.

Foto: Schermafbeelding van posting ‘Strijdlied ‘Sharia’ gecensureerd door officier van justitie!’ door Peter Frans Koops.

Commercial Donorweek in strijd met goede smaak. Rare uitspraak

Dick Maas is de regisseur van De Lift, Amsterdamned en Flodder. En nu voor het eerst van z’n leven van een commercial in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid. Voor een niet-commercieel doel, de Donorweek. Maar na een uitspraak van de Reclame Code Commissie die reageerde op klachten wordt het niet meer vertoond op televisie of in de bioscoop. De Commissie acht het in strijd met de goede smaak en nodeloos kwetsend. Voorlopig einde loopbaan Dick Maas wat de niet-commerciële commercial betreft.

De Commissie motiveert: ‘Strijd met de goede smaak, omdat van de spot de suggestie uitgaat dat het “risicovolle” gedrag van de triatleet stoer is en een mens het uiterste uit zijn leven haalt als hij risico’s, die zijn leven in gevaar brengen, neemt.’ En ‘nodeloos kwetsend, omdat de Commissie – anders dan het ministerie – van oordeel is dat de getoonde beelden niet als fictieve situaties herkenbaar zijn. Daar waar de atleet de spoorwegovergang oversteekt op het moment dat de slagbomen sluiten en een trein met hoge snelheid nadert, wordt – ook door de geluiden – op realistische wijze een levensgevaarlijke situatie getoond.‘

Machinisten van treinen en degenen die bij ongelukken op het spoor betrokken waren zouden volgens de Commissie in hun gevoelens gekwetst kunnen worden. Een begrijpelijk standpunt. Maar het is vreemd om het ook in ‘strijd met de goede smaak‘ te noemen. Hoe kan risicovol gedrag in strijd met de goede smaak zijn? De Commissie zegt in artikel 2 waarnaar het in de uitspraak verwijst: ‘Reclame dient in overeenstemming te zijn met de wet, de waarheid, de goede smaak en het fatsoen.‘ Maar in de toelichting ontbreekt wat ‘goede smaak‘ is. De Commissie had zich kunnen beperken door de commercial als ‘nodeloos kwetsend‘ af te doen. Onnodig om ‘goede smaak‘ erbij te halen. Of moeten we concluderen dat de goede smaak van Dick Maas niet deugt?

Foto: Opa Flodder in Flodder (1986).

Commercial met ‘God’ leidt tot klachten

Update 13 augustus: Er zal gepast gevloekt zijn bij de Bond tegen het Vloeken, want de Reclame Code Commissie oordeelt de klachten tegen de commercial ongegrond. De Bond weigert haar verlies te nemen als het in een reactie stelt dat dit een vrijbrief is voor reclamemakers om religieuze gevoelens te kwetsen. Een onjuiste conclusie omdat het nu binnen de wet ook al mogelijk is om religieuze, of andersoortige gevoelens te kwetsen. De Bond kon alleen niet aantonen dat de belediging ‘nodeloos kwetsend‘ was. Meer is het niet. 

De Bond tegen het vloeken maakt bezwaren tegen een commercial van de Nederlandse Energie Maatschappij. Die zou in de campagne IkZegZon.nl de suggestie wekken dat God spreekt. De Bond tegen het vloeken voelt zich hierdoor gekwetst en stelt zich de vraag of de NEM zich ervan bewust is dat dit godlasterlijk is.

De Reclame Code Commissie laat weten dat het diverse klachten over de commercial ontvangen heeft. De klachten komen er volgens de RCC op neer ‘dat de reclame in strijd is met de goede smaak en het fatsoen, nodeloos kwetsend is voor gelovigen en misleidend is‘. De RCC heeft een aantal klachten geselecteerd dat als representatief kan worden beschouwd. Ze worden op 2 augustus 2012 behandeld, daarna volgt de uitspraak.

In de commercial klinkt een Robbie Muntz-achtig commentaar. Een brommende tweede stem (=’God’) geeft daar commentaar op. Bij een 5-jarig energiecontract krijgt de klant drie zonnepanelen. De vormgeving van het 20 seconden lange reclamefilmpje leent sterk van een Terry Gilliam/Monty Python-achtige animatie.

Gebruikt de Bond tegen het vloeken het protest om haar bestaan te rechtvaardigen? Is de commercial godlasterlijk en nodeloos kwetsend? Ik zie het niet. De makers lijken niet ‘nodeloos‘ te kwetsen. ‘God’ wordt weliswaar opgevoerd, maar niet belachelijk gemaakt. Waaruit de misleiding zou bestaan is ook een raadsel. Mogelijk zien de klagende gelovigen de humor niet. Maar dat kan geen voldoende grond voor een verbod zijn.