Mark Rutte moet niet langer bierdrinken met Vladimir Putin

De Litouwse president Dalia Grybauskaite zei gisteren dat de EU afbreuk doet aan de eigen waarden door de handelsbetrekkingen met Rusland te beschermen. The Baltic Times doet verslag. Ze doelde op de verkoop van een Frans militair Mistral-helicopterschip aan Rusland -mogelijk gevolgd door een tweede- dat het machtsevenwicht in de Zwarte Zee zal beïnvloeden en in strijd is met de Gedragscode voor Wapenverkoop dat de EU in 1998 ratificeerde. Vele criteria zijn er trouwens mee in strijd, maar vooral 6a dat gaat over ‘de steun of aanmoediging van het terrorisme en de internationale georganiseerde criminaliteit’ door de koper. Door zijn inmenging in Oekraïne en z’n andere geheime oorlog in Moldavië is het goed verdedigbaar om president Putin onderhand als de grootste terrorist van Europa te beschouwen. Die verkoop je toch geen Mistral?

De ‘Mistralisatie‘ van de Europese politiek verscheurt de Europese waarden. Het scheidt de onderkruipers van de activisten. Kwartaalcijfers van bedrijven, werkgelegenheid en goedkope kredieten winnen het tot nu toe van samenwerking, solidariteit en een coherente buitenlandse politiek. In een opinieartikel in de NRC constateert Bas Heijne dat al het socializen en bierdrinken met Putin niets opgeleverd heeft. Een diepte-investering van niks. Terwijl ander westerse landen afhaakten en wegbleven in Sochi. Maar Nederland niet. Toen het er echter op aankwam toonde president Putin geen respect voor Nederland en de MH17-slachtoffers. De kruiperige houding en de gedienstigheid van het Nederlandse politieke en economische establishment betaalden niet uit.

Nederland wordt laat wakker. Wie weet hoe snel het weer wegkijkt richting business as usual als opnieuw het tij keert. Maar er zijn positieve signalen. Voormalig Gasunie-voorzitter George Verberg stelt een boycot van gas uit Rusland voor. Nederlands bedrijfsleven en politiek hebben zich jarenlang laten piepelen door Putin. Denk nogmaals aan het beschamende, onwaardige en naïeve bierdrinken van koning Willem-Alexander met Putin in Sochi. Terwijl deze de annexatie van de Krim voorbereidde. Slappe knieën en gebrek aan ruggengraat als gevolg van de influisteringen door Shell, Philips en Gasunie. Geen maatschappelijk protest hielp eraan.

Nederland kan alleen een vuist maken binnen de EU. De Nederlandse krijgsmacht is een schaduw van wat het ooit was. Landen als Frankrijk en Duitsland zijn bedeesd hun handelsbelangen te schaden en staan op de rem om Rusland harde sancties op te leggen. De EU is star en traag, gehypnotiseerd als het spreekwoordelijke konijn dat gevangen zit in de lichtbak. Europese en nationale leiders moeten niet oorlogszuchtig of impulsief zijn, maar de trage besluitvorming en het voor zich uitschuiven van besluitvorming vraagt veel van het geduld en inlevingsvermogen van de Europeanen. De EU lijkt een gedachtestop en een angst om op te treden tegelijk.

Foto: Obrechtstraat Utrecht, 2014  door Lydia van Oosten.

Waarom greep de Raad van Toezicht niet in bij het Groninger Museum?

Vandaag werd bekend dat het Groninger Museum een tekort van 4,3 miljoen euro heeft. Da’s groter dan gedacht. De nieuwe directeur George Verberg zegt dat het museum financieel ten onder dreigt te gaan. Zeven van de medewerkers zijn ontslagen en ook directeur Kees van Twist onder wiens leiding de tekorten zijn ontstaan is de laan uitgestuurd. Een deel van de Raad van Toezicht is afgetreden. Leden waren onder meer de voormalig Wegener-topman Jan Houwert, PvdA-politicus Hedy d’Ancona en Ann Demeester van De Appel.

Verberg spreekt over een samenloop van omstandigheden die hebben geleid tot het tekort. De schulden zijn vanaf 1999 opgelopen en in het afgelopen jaar scherp toegnomen door een verbouwing. In januari komt het zogenaamde Het Expertise Centrum (HEC) met een eindrapport. Het HEC stelt al wel vast dat de rol van de Raad van Toezicht moet worden ‘herijkt’. ‘De raad dient onverkort achter voorgesteld aangepast beleid te gaan staan en actief op de uitvoering toe te zien, zowel in zakelijke als artistieke zin.’

Dat toezicht heeft overduidelijk ontbroken. Nu vele culturele instellingen het financieel zwaar hebben en voor strategische keuzes staan neemt het belang van een Raad van Toezicht toe. Het is meer dan een erebaantje en vraagt geen leden op afstand. Maar geen enkele instantie houdt toezicht op de Raad van Toezicht.

De falende Raad van Toezicht bij het Groninger Museum staat niet op zichzelf. Diverse culturele instellingen kennen Raden die de actuele uitdagingen niet aankunnen, zoals bij museumgoudA. In Groningen vindt de ondernemingsraad dat ook de Raad van Toezicht schuldig is. Het meent dat George Verberg de Raad van Toezicht uit de wind houdt en brengt mede daarom een negatief advies uit over zijn beleidsplan.

Foto: Groninger Museum, ontwerp Studio Mendini