India heroverweegt de relatie met China. Andere landen beginnen dezelfde heroverweging te maken

FT geeft een analyse van de toegenomen spanningen tussen India en China. Behalve de militaire opbouw van beide landen in hun grensgebied is er de economische relatie tussen beide landen. Net als Europese landen is India steeds afhankelijker geworden van China. De afweging die India nu maakt om de afhankelijkheid van China te verminderen is dezelfde afweging die in Brussel en andere Europese hoofdsteden de komende tijd gemaakt wordt. China dat de afgelopen decennia sinds de opening naar het Westen werd geholpen door andere landen en zich nu publiekelijk laat kennen om niet te willen integreren binnen Azië, maar te willen domineren wordt met terugwerkende kracht door die andere landen als valsspeler gezien. Dat wordt versterkt door de machtsverhoudingen binnen China. Niet langer staat de economische expansie centraal, maar is het zwaartepunt verschoven naar militaire expansie en de nationale veiligheid. In de analyse blijft de rol van president Trump onderbelicht. Dat China nu toeslaat in de Zuid-Chinese Zee en in het Chinees-Indiase grensgebied kan niet los worden gezien van het geopolitieke vacuüm dat door het gebrek aan leiderschap van Trump is ontstaan. Hij heeft de relatie met de traditionele bondgenoten van de VS veronachtzaamd. Op India na. Tegelijkertijd loopt China het risico dat het allerlei landen in de regio, van India, Australië, Vietnam, Japan, Zuid-Korea, Maleisië, de Filippijnen, Indonesië en daarnaast de VS en het VK tegen zich in het harnas jaagt.

French Connection bij FIFA: Sarkozy zorgde dat WK naar Qatar ging. Niet naar VS

Sepp Blatter was nog in charge geweest als FIFA-baas als de toenmalige Franse president Nicolas Sarkozy niet had ingegrepen. Malcolm Moore van de FT interviewde Blatter en legt het uit. Dat zit zo, er was een afspraak achter de schermen dat de WK’s van 2018 en 2022 aan de Russische Federatie en de VS toegewezen zouden worden. Maar vermoedelijk vanwege de verkoop van Franse vliegtuigen aan Qatar kwam via Sarkozy de Franse UEFA-president Michel Platini tussenbeide. En zei het akkoord op. Blatter was niet blij dat op 2 december 2010 Qatar als gastheer voor het WK van 2022 werd gekozen. Hij had juist de stemming willen beïnvloeden ten gunste van de VS. Omdat de VS het niet pikten ging de Amerikaanse justitie vervolgens achter Blatter aan.

Wat deze uitspraak van Blatter betekent voor het onderzoek naar de toekenning van beide WK’s van 2018 en 2022 aan de Russische Federatie en Qatar is de vraag. Het zou krom zijn als de VS ingrijpen in dezelfde besluitvorming die het meende te kunnen sturen en waarover het tevreden was, enkel en alleen omdat het uiteindelijk geen WK toegekend kreeg. Maar door de dynamiek van de onthullingen over corruptie bij de FIFA die door het ingrijpen van de Amerikaanse en Zwitserse justitie naar boven zijn gekomen en tot op de bodem gaan is alles mogelijk geworden. En is ook de ‘gewone’ koehandel zonder corruptie verdacht geworden. De doos van Pandora bij de FIFA staat wijdopen en maakt elk vervolg onvoorspelbaar.

Foto: Schermafbeelding van begin artikel ‘Lunch with the FT: Sepp Blatter’ van Malcolm Moore voor de FT, 30 oktober 2015.

Wolfgang Münchau: EU stuurloos in Griekse en Oekraïense crises

‘Ik heb euroscepsis altijd een irrationeel onderbuikgevoel gevonden. Maar inmiddels bestaan er volkomen rationele redenen om tegen een lidmaatschap van de eurozone en de EU zelf te zijn‘, aldus de Der Spiegel– en Financial Times-columnist Wolfgang Münchau in de NRC van woensdag 4 maart 2015. Een eerdere versie die inging op de rol van Duitsland binnen de EU verscheen op 9 februari 2015 in Der Spiegel onder de titel ‘Was Griechenland und die Ukraine gemein haben’.

Ook wie zich niet in EU-politiek, Griekenland of Oekraïne verdiept heeft zal aanvoelen wat Münchau bedoelt. De opstelling van de EU uit zich in beide kwesties in pappen en nathouden. Niet in daadkrachtig handelen. De aanpak bestaat uit doorschuiven, aarzelen en reageren op incidenten. Dat maakt een onmachtige indruk en tast het vertrouwen in de Europese leiders aan. Griekenland heeft ‘in de economische geschiedenis slechter gepresteerd’ dan welk land ook, maar de EU zet het bestaande beleid voort. Is dat logisch? Oekraïne zal straks met gespeelde verbazing en ontzetting aan zijn lot overgelaten worden. Zonder toegenomen zelfkennis.

Münchau: ‘De EU had de Griekse schuld en de territoriale ambities van Poetin in een vroeg stadium moeten aanpakken, in plaats van beide uit de hand te laten lopen.’ Wat is de oplossing? ‘Wil de EU een zeker moreel en politiek gezag herwinnen, dan zal ze de Griekse schuldencrisis moeten oplossen en moeten opkomen voor Oekraïne.’ Het zit er niet in met een verdeelde, chaotische en besluiteloze EU. Wie gelooft op dit moment nog in een EU die krachtig opkomt voor de waarden waarvoor het staat en doet wat het zegt te doen?

Nog in 2005 keek een zich kosmopolitisch voelende elite hooghartig neer op de meerderheid van 61,5% van de Nederlanders die tegen het referendum over de Europese grondwet stemde. Het licht zou volgens D66 uitgaan als Nederland tegenstemde. De VVD suggereerde dat de Holocaust alleen door een JA-stem was te voorkomen. Dus al in 2005 spraken niet alleen de eurosceptici  de onderbuik aan, maar de eurofielen evenzeer. In het Duitsland van Münchau lag dat mogelijk anders. Maar nu zijn de rollen in Europa omgekeerd.

Iedereen die nu nog ondubbelzinnig voor de EU is kan zich niet meer op rationele gronden beroepen, maar moet dat beredeneren met irrationele onderbuikgevoelens. Want wie nadenkt komt tot de conclusie dat de EU in z’n huidige vorm leidt tot de ondergang van Europa. Wat is de oplossing? De regeneratie van de natiestaat?

Foto: Affiche Griekenland.

Santralistanbul Museum veilt volledige collectie. Hoe kan dat?

In Nederland kreeg het Wereldmuseum het afgelopen jaar tegenwind vanuit de samenleving, en de erfgoed-, museum- en kunstsector toen het opperde haar Afrika-collectie te verkopen. Eigendom van de gemeente Rotterdam. Uiteindelijk zette de Rotterdamse politiek directeur Stanley Bremer de voet dwars. Voorlopig eind goed, al goed. Nederland kent een fijnzinnig maaswerk van belangen die soms zichtbaar, soms onzichtbaar langs fundamenten en luchtbogen lopen. Burgerschap mobiliseert tegenkrachten als het allerergste dreigt.

In Turkije ontbreekt zo’n burgernetwerk dat zich in Nederland sinds de 19de eeuwse Victor de Stuers heeft ontwikkeld. Met volop politieke kracht. Gevolg is dat de volledige collectie van het door de Bilgi Universiteit in 2007 opgerichte museum voor hedendaagse kunst Santralistanbul op de veiling verkocht is. Bij het Turkse veilinghuis Macka Mezat. De opbrengst was omgerekend 4,5 miljoen euro volgens de Financial Times.

Er hielp geen protest aan. Kunstenaars, conservatoren, kunstcritici en betrokkenen uit de kunstsector konden de veiling niet verhinderen. Vasif Kortun legt uit dat in Turkije de norm voor verkoop de ouderdom van de objecten is. Het ministerie van Cultuur en Toerisme gaf toestemming om deze collectie hedendaagse kunst te veilen. Kortun vindt dit kwestieus omdat de Turkse overheid er zo aan meewerkte om deze collectie te onttrekken aan het openbaar kunstbezit. Een complicatie waaraan de Bilgi Unversiteit voorbij ging was dat vele geveilde werken schenkingen waren of ooit voor schappelijke prijzen verworven konden worden om het museum op de been te helpen. Martijn Sanders wees in 2008 bij de veiling van de BAT-collectie op hetzelfde argument. Hij noemde het cultuurbarbarisme. De moraal is dat donateurs en kunstenaars niet op voorhand culturele instellingen kunnen vertrouwen. Ze moeten contractueel voorwaarden aan hun schenking verbinden.

Foto 1: Lot 18 van de veiling van een werk van Sarkis, Kirmizi Yesil (Rood & Groen), 1993. Uit collectie Museum Santralistanbul.

Foto 2: Schermafbeelding van inmiddels gesloten petitie op change.org om de collectie van Museum Santralistanbul niet te veilen.