In Pakistan dwongen islam-extremisten premier Imran Khan om publiekelijk te zeggen dat Westerse landen die het ontkennen van de Holocaust wettelijk hebben geregeld dat gelijk zouden moeten stellen aan het beledigen van de islamitische profeet Mohammed.
Maar islam-extremisten gaan daar niet over evenmin als de Pakistaanse premier. Khan weet dat natuurlijk ook wel. Daarnaast is het lastig om de grens te trekken tussen religiekritiek die valt onder de vrijheid van meningsuiting en laster. Wat weer wat anders is dan belediging.
Hoe men ook over de Holocaust denkt, onomstotelijk is onder historici vastgesteld dat het is gebeurd en een historisch feit is. Dat is van een andere orde dan de profeet Mohammed die een hoofdpersoon van de islam is. Hij is van belang voor degenen die in de islam geloven, maar is een fictief persoon voor degenen buiten de islam. Daarom is de eis van de islam-extremisten om andersdenkenden de dogmatiek van hun geloof op te leggen onhaalbaar. Andersdenkenden hebben een ander sentiment over profeten, verlossers en goden.
Een geloof is uitsluitend voor intern gebruik. Het belijden ervan kun je anderen niet dwingend opleggen. Achting ervoor is het hoogst haalbare en daartoe zijn de meeste andersdenkenden wel te porren. Religie is echter een fictief verhaal, een mythologisering die niet gelijk gesteld kan worden met historische feiten. Op een religieuze fantasie kan geen eis aan anderen afgedwongen worden die gelijk is aan historische feiten omdat de basis van religie denkbeeldig is.
Spanningen tussen Oekraïne en de Russische Federatie lopen op. De al sinds 2014 sluimerende ‘situatie’ tussen deze twee landen die naargelang de positie van de beschouwer wordt gekarakteriseerd als conflict, burgeroorlog of oorlog tussen twee landen, kan deze zomer in een volgende fase belanden. Het scenario bestaat dat Russische troepen die aan de grens met Oekraïne worden verzameld het gebied Cherson ten noorden van de Krim bezetten. Dan zullen de VS reageren zoals de ministers Tony Blinken en Lloyd Austin en president Joe Biden hebben aangekondigd.
De timing van de opgevoerde Russische druk is opvallend. Juist wanneer de politieke dekking van de Amerikaanse president Donald Trump wegvalt en de regering Biden aangeeft komende agressie van Moskou te zullen beantwoorden voert het Kremlin de druk op Oekraïne op. Dat voelt niet logisch. Vaker is beweerd dat president Poetin tactisch sterk en strategisch zwak is. Hij grijpt dan naar acties die hem op de korte termijn dienen, maar op de lange termijn verzwakken.
Als de Russische dreiging met de uitbreiding van het conflict of de oorlog tegen Oekraïne moet dienen als afleiding, dan zijn er twee heikele kwesties die daarvoor in aanmerking komen.
De aanleg van gaspijplijn Nord Stream II door de Oostzee die voor 90% voltooid is en de VS onder druk van de Senaat met sancties probeert te blokkeren heeft de VS in conflict met Duitsland gebracht. Want dat land wil dat Nord Stream II voltooid wordt zodat er goedkoop aardgas naar Duitsland kan stromen. Maar in Duitsland is de positie van kanselier Merkel er mede door een zwakke aanpak van de COVID-19 pandemie niet beter op geworden. Tevens heeft Duitsland zich hiermee vervreemd van opponenten van Nord Stream II, zoals Polen, de Baltische landen en Oekraïne. De paradox is dat Nord Stream Ii de verdeeldheid en de rancune binnen de EU groter maakt en het Kremlin optimaal profiteert van een conflict binnen de EU of tussen de VS en de EU als het de eigen gaspijplijn met een meerderheidsbelang van het Russische Gazprom tot inzet maakt. Zonder dat het uiteraard de bedoeling is van het Kremlin dat de aanleg van Nord Stream II werkelijk gestopt wordt. Om dat alles af te dekken kan Oekraïne als afleiding dienen. Want dat zet dezelfde agressie van dezelfde landen om naar een ander onderwerp.
De veroordeling op valse gronden van oppositieleider Alexei Navalny en diens opsluiting in een strafkamp waar hem medische zorg onthouden wordt en hij bewust wordt geïntimideerd en gekweld is een kwestie waar het Kremlin in het Westen veel kritiek voor krijgt. Het trekt zich er niks van aan, maar zal het toch niet prettig vinden dat de eigen rechteloosheid zo duidelijk in de openbaarheid komt. Dat doorbreekt de schijn dat de Russische Federatie een functionerende democratie is. Dat wordt er alleen maar erger op nu Navalny in hongerstaking gaat wat publicitair betekent dat als het Kremlin hem blijft treiteren en medische hulp blijft weigeren zijn mogelijke dood direct in de schoenen van president Poetin zal worden geschoven. De reactie van de VS, het VK en de EU zal dan niet uitblijven.
Het is goed denkbaar dat het Kremlin nu al de spanning in Oekraïne opbouwt als ruilmiddel voor wat komen gaat. Wat het nog niet exact weet. Maar de opties zijn beperkt. Enerzijds als afleiding voor Navalny en anderzijds als wisselgeld om de druk van de ketel te halen en Navalny’s dood te neutraliseren en Nord Stream II te redden.
De documentaire ‘An American Affair: Trump & the FBI’ die afgelopen woensdag op de Duitse publieke zender ARD werd uitgezonden geeft stof tot nadenken. De waarde ervan is dat het met betrokkenen spreekt die van binnenuit bij het onderwerp waren betrokken. France 24 gaat in gesprek met co-regisseur David Carr-Brown.
In de late jaren 1970 en in de 1980s beheerste de Italiaanse maffia west New York en kon er niets gebouwd worden zonder hun medewerking. Dat was de periode dat in New York Trump vastgoed projecten van de grond probeerde te krijgen. Zoals het beschermde Jugendstil Bonwit Teller Building aan Fifth Avenuee dat Trump in 1980 schaamteloos en zonder gestopt te worden liet vernietigen om zijn Trump Tower te bouwen.
Later kwam daar de Russische maffia bij die vanuit Brighton Beach opereerde, nauwe banden had met de toenmalige KGB, de inlichtingendienst van de Sovjet-Unie, en door de Italiaanse maffia werd ingehuurd.
De Russen hielpen vanaf de jaren 1990 Trump op twee manieren. Omdat na een aantal faillissementen vanwege onder meer de dure mislukking van het Taj Mahal casino in Atlantic City geen enkele westerse bank hem nog geld wilde lenen werd hij afhankelijk van Russisch geld. Daar werd de Deutsche Bank voor gebruikt die als enige westerse bank nog zaken deed met Trump. Daarnaast wasten Russen door de aankoop van vastgoed in onder meer New York hun crimineel en illegaal geld schoon. Trump was een spil in die handel.
De verbazing tussen de inmiddels gepensioneerde FBI-agenten over hun leidinggevenden is voelbaar. De agenten vragen zich na al die jaren nog steeds af waarom Trump nooit stevig is aangepakt en of dat wellicht kwam omdat hij bescherming had in de top van het tamelijk zelfstandig opererende FBI-bureau in New York.
Spannend wordt het als een videoverbinding tot stand komt van oud-agent Myron Fuller, die de rol van vorser speelt, met de voormalig onderdirecteur van de FBI en tot in de late jaren 1990 een leidinggevende op het New Yorkse bureau James Kallstrom. Hij is een Giuliani- en Trump-aanhanger en mengde zich in de campagne van 2016 tamelijk ongebruikelijk in het publieke debat over de FBI. De suggestie wordt heel terloops gewekt dat hij in zijn tijd Trump diensten heeft bewezen. Men voelt de dunne lijn die de oud-agent niet kan overgaan om Kallstrom te beschuldigen op straffe van een zaak van smaad aan zijn broek te krijgen.
Dat ishet onbevredigende van de documentaires over Trump (soms met Biden) die nu ter gelegenheid van de presidentsverkiezingen op 3 november 2020 verschijnen. Ze kunnen niet doorbijten en het achterste van de tong tonen. Ze hebben gemeen dat ze alle stoppen voordat de eindconclusie getrokken kan worden en de slotsom wordt opgemaakt. Want Trump heeft de essentiële gegevens afgeschermd en openbaarmaking ervan succesvol geblokkeerd. Daarin zal pas verandering komen als de bescherming van het presidentschap wegvalt. Daarnaast zit de angst voor een rechtszaak wegens smaad er in de Amerikaanse media diep in. Trump staat erom bekend rechtszaken te gebruiken als machtsmiddel tegen partners en opponenten. Het wachten is op het post-Trump tijdperk voordat de media echte openheid kunnen geven. Zonder schroom.
Met als middel de islam staan regeringsleiders fel tegenover elkaar. Religie fungeert al eeuwenlang als splijtzwam tussen landen. In een combinatie van actie en reactie. De leiders lijken op elkaar te reageren, maar spreken vooral de inwoners van hun eigen land aan. Zoals altijd. Dat doen de Turkse president Erdogan, de Pakistaanse premier Khan, de Franse president Macron en zelfs de Nederlandse premier Rutte die in een tweet stelling neemt door Macron en de gemeenschappelijke waarden van de EU te steunen. Omdat over religie de emotie altijd aan de oppervlakte ligt kan dit zo makkelijk ontbranden. Ook om te scoren op geopolitieke meningsverschillen wordt de islam uit de kast gehaald. Zo verdwijnt de onthoofding van een Franse leraar door een islamitische extremist naar de achtergrond. Het onderwerp gaat met iedereen op de loop. Of de hardste schreeuwerds uit deze samenklontering van aspecten de meeste winst slepen valt af te wachten.
Foto: Tweet van de Nederlandse premier Mark Rutte, 26 oktober 2020.
Het is een debat waarover de meningen rigoureus verdeeld zijn. Wat te doen met het werk van een controversiële kunstenaar? Gisteren vond de uitreiking plaats van de Franse filmprijzen, de Césars. De film ‘J’accuse’ met regisseur Roman Polanski was genomineerd in 12 categorieën. Daar ontstond zoveel oppositie tegen dat het bestuur van de Césars is afgetreden. Polanski liet vanwege de verwachte protesten verstek gaan op de ceremonie. De film verzilverde er twee, voor beste regisseur en voor beste script. In tegenstelling tot een schilder of schrijver die in hun eentje opereren is film het product van een industrie op het raakvlak van commercie en kunst. Zoals gezegd is een grote publieksfilm een product waar honderden mensen aan meewerken. Het is daarom merkwaardig en wellicht typisch Frans om een film te reduceren tot de regisseur. In realiteit bestaat de auteursfilm niet die in jaren 1950 als antwoord op de oude cinéma de papa ontstond. Kan de regisseur van de film gescheiden worden tot een anonieme Alan Smithee? Kan de kunstenaar van de man gescheiden worden? Hoe dient een goed kunstwerk waar een slecht mens aan heeft meegewerkt te worden gewaardeerd? Hoe dan ook lijkt een debat tussen beide kampen onmogelijk. Dat is jammer, maar tekent de tijdsgeest. De verliezer is de Franse filmindustrie. Dat is spijtig voor een industrie die het van dit soort publiciteit moet hebben, maar waar de aandacht voor de demonstranten nu de meeste aandacht krijgt.
Een video van politiegeweld in de Russische Federatie laat zien hoe de 26-jarige vrouw Daria Sosnovskaya door een lid van de oproerpolitie in de maag wordt gestompt tijdens een door de autoriteiten officieel toegestane demonstratie in Moskou. Ze had het opgenomen voor een andere demonstrant. Volgens een bericht op Guardian News heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken een onderzoek gelast nadat deze video op internet verspreid werd. De protesten begonnen zo’n maand geleden toen de oppositie deelname aan het politieke proces door de zittende macht verboden werd. De laatste weken zijn de protesten omvangrijker geworden en krijgen ze een politiek karakter. De zittende macht in het Kremlin is doodsbenauwd voor onrust en probeert dat met overmacht de kop in te drukken. Oppositionele politici worden geïsoleerd en opgesloten.
De Russische Federatie is een immense multinationale staat met veel taalgroepen, etnische en religieuze minderheden. Misschien is dat geen zwakte, maar ook geen sterkte, vooral omdat het pluralisme van bovenaf wordt onderdrukt. De natuurlijke uitlaatklep zit vast. De Russische ruimte heeft grote niet-Russische minderheden die misschien geen neiging hebben om zich af te scheiden, maar evenmin voor binding zorgen die de staat versterkt. Dat plaatst deze Federatie in een niemandsland tussen integratie en desintegratie.
Het is logisch om aan te nemen dat dit onstabiele evenwicht fundamenteel wordt verstoord bij een politiek belangrijke gebeurtenis in het centrum van de macht. Zoals de opvolging van Poetin, activisme van een groot deel van de bevolking in de grotere steden of de druk van het bedrijfsleven dat de nadelen van de huidige politiek te groot ziet worden. Dit laatste is analoog aan de situatie in de VS en het VK waar bedrijven en miljardairs tot nu toe voorzichtig – en kortzichtig – hebben gehandeld in hun oppositie tegen de centrale macht. Omdat ondernemers hun land economisch, politiek en mentaal zien wegglippen, zullen ze daar uiteindelijk uit eigenbelang een politieke positie in moeten innemen. Als die drie krachten elkaar versterken dan wordt het precair voor het Kremlin. Als de voorhoede van de burgers in de steden en het bedrijfsleven samen inhaken op een toekomstig machtsvacuüm in het Kremlin dan is een omwenteling geboren.
Wat zegt het over landen als ze als leider een clown als Boris Johnson benoemen? Een grappenmaker die niet echt serieus genomen wordt. De VS hebben de spits afgebeten met Donald Trump. Maar deze amateur-politicus is eerder een leugenaar dan een clown. De hoop voor het Verenigd Koninkrijk is gelegen in het De Gaulle-scenario. Nadat hij in 1958 tot president van Frankrijk gekozen werd ging Charles de Gaulle succesvol onderhandelingen aan met de Algerijnse rebellen. In 1962 werd Algerije zelfstandig. De Franse Algerijnen die hem hadden gesteund voelden zich verraden. Is het ontworstelen aan zijn eigen schaduw Johnsons scenario voor de Brexit? Als hij constateert dat de situatie hopeloos is omdat een No Deal-vertrek uit de EU niets oplost en dat vertrek het VK eenzijdig overlevert aan de grillen van de VS van Trump zonder dekking van de EU, dan kan Johnson zijn outsider-status verzilveren door af te wijken van wat van hem verwacht wordt. We zullen de komende maanden zien of stoethaspel en kwibus Boris Johnson zichzelf weet uit te vinden als staatsman.
De paradox van de gevestigde journalistiek, maar ook van veel gebruikers van sociale media is dat ze met hun waarschuwingen tegen het rechts-populisme of de populisten het omgekeerde bereiken van wat ze bedoelen. Ze menen verslag te doen van een feitelijke situatie, maar schieten in hun alarmeringen hun doel voorbij. Wie grasduint op online media of op Facebook, Twitter of blogs ziet hoe het werkt. Waarschuwingen tegen wat rechts-populisten, rechts-nationalisten, rechts-radicalen, alt-right of Nieuw Rechts wordt genoemd zijn immens. Maar het werkt averechts omdat het de invloed van deze populisten er onevenredig groot op maakt.
In het studiogesprek legt de ‘Europese journalist’ Alex Taylor dit voor het Verenigd Koninkrijk uit. Als de hevig verdeelde Conservatieven en Labour buiten beschouwing worden gelaten, dan blijkt dat er bij de Europese Verkiezingen meer kiezers stemden op anti-Brexit dan op pro-Brexit partijen. Maar wie de afgelopen week de media en sociale media heeft gevolgd loopt grote kans uitsluitend het succes van Nigel Farage en de Brexit Party uitgemeten te hebben gekregen. Dat de LibDems en de Greens volgens opgave van het Europarlement met de regionale partijen en Change UK samen een hoger percentage (39,31%) scoorden dan de Brexit Party en UKIP (33,96%) wordt nauwelijks in de media gesignaleerd. En ook niet gebruikt om de golf van rechts-populisme die Europa zou overspoelen te relativeren en minder bedreigend te noemen dan die werkelijk is.
In Nederland wordt al enkele jaren gewaarschuwd voor Thierry Baudet en zijn FvD terwijl hij in de Tweede Keer sinds 2017 twee zetels van de 150 inneemt. Maar wie de Nederlandse media volgde leek FvD een belangrijke, grote partij die volop aandacht verdiende. Hetzelfde geldt voor de Britse Nigel Farage die met UKIP en nu de Brexit Party weliswaar in het Europees Parlement is vertegenwoordigd waar hij paradoxaal genoeg tegen ageert, terwijl hij in het Lagerhuis niet vertegenwoordigd is. Wordt het geschreeuw van de populisten door de media niet uitvergroot en worden ze niet gewichtiger gemaakt dan ze redelijkerwijs aan aandacht verdienen?
De nationaal-populisten of hoe ze ook genoemd worden zetten handig de gevestigde media in voor het vergroten van hun macht. De media en de thuisgebruikers op sociale media doen wat de populisten willen dat ze doen. Sinds 2014 worden we doodgegooid met waarschuwingen voor president Putin en zijn agressieve politiek in Oekraïne. Dat jaagt angst aan en vergroot de macht van zo’n autoritaire leider die uitsluitend aan de hand van een vermeende sterkte wordt afgemeten. Dat zaaien van angst is precies wat de populist om twee redenen wil. Het maakt de macht groter dan die werkelijk is en leidt af van de zwakte. Want wat grotendeels ongenoemd blijft is dat een leider als Putin nooit de steun van een meerderheid van de bevolking achter zich heeft gekregen in vrije, eerlijke verkiezingen. Het volk tolereert uit onmacht zijn greep naar de macht. In zekere zin geldt dat ook voor president Trump die in zijn campagne van 2016 als geen andere kandidaat vrije publiciteit van de gevestigde media kreeg, maar het zelfs bij de verkiezingen af moest leggen tegen zijn tegenstander die drie miljoen stemmen meer kreeg. Door het bijzondere kiessysteem won Trump toch.
Uiteraard zijn er ook nationaal-populisten die wel op een min of meer eerlijke en open manier verkiezingen hebben gewonnen, zoals Modi in India, Salvini in Italië of het PiS (Prawo i Sprawiedliwość) in Polen. Maar hun gang naar de macht gaat wel vergezeld met intimidatie, manipulatie van de beeldvorming, het op een zijspoor zetten of belemmeren van de oppositie en het oprekken van de rechtsstaat door de rechterlijke macht voor eigen doeleinden in te zetten. In Hongarije zijn de verkiezingen van de rechts-populistische Viktor Orban door het kapen van de publieke opinie en de instituties daarom nauwelijks nog eerlijk te noemen. Zoals gezegd zijn er in de Russische Federatie onder president Putin nog nooit niet gemanipuleerde verkiezingen gehouden.
Wat is de les die we moeten trekken? Laten we ons ervan bewust zijn dat media de zuurstof van de populisten zijn. Gevestigde en sociale media. Ze proberen gebruik maken van de media en die voor hun karretje te spannen. Als ze de macht hebben veroverd bestendigen ze die door intimidatie, manipulatie en misleiding. Beeldvorming en afschrikking zijn hun wapens. Als de macht nog moeten veroveren dan doen ze dat door angst aan te jagen voor wat komen gaat door bijvoorbeeld ondergangsfantasieën te schetsen of gebruik te maken van onze angst en verontwaardiging voor hun grofheid en op handen zijnde overtreding van de regels.
Het antwoord daarop is bezinning en het stellen van de volgende drie vragen: 1) wat is de concrete macht van de populist; 2) wat is het politieke programma van de populist en 3) welke positie die overeenkomt met concrete macht heeft de populist? De betrekkelijkheid van de populist is dat die uitsluitend kan gedijen door onze angst en verontwaardiging en alleen op die manier groot kan worden. De remedie is om ons niet bang te laten maken en telkens weer terug te gaan naar de realiteit en ons niet af te laten leiden door doemscenario’s of spookbeelden die de favoriete hulpconstructies van de populist zijn. Door voortdurend te waarschuwen voor de brutaliteit, de overtreding van het fatsoen, goede smaak of normen spelen we de populist in de kaart. Want daardoor benadrukken we de sterkte en vergeten we de zwakte van de populist. Dat werkt averechts.
Een artikel in FP gaat in op de verkiezingsoverwinning van de hindoenationalistische partij BJP en de Indiase premier Narendra Modi. In alle redelijkheid had Modi vanwege negatieve economische indicatoren niet moeten winnen, maar deed dat wel. Modi heeft succesvol de nationale kaart getrokken met een sterke campagne. De oppositie presteerde slecht en was verdeeld. Nu zet Modi officieel het Indiase secularisme bij het vuilnis. FP: ‘In tegenstelling tot de westerse variant heeft het Indiase secularisme nooit een strikte scheiding tussen staat en religie vereist. In plaats daarvan is het gebaseerd op het beginsel van gelijk respect voor alle religies. De BJP weerspiegelt echter een heel ander begrip van de relatie tussen religie en de staat. Onder Modi’s voogdijschap is partij een parochiale visie van het hindoeïsme gaan omarmen. In deze visie worden moslims slechts beschouwd als quasi-burgers (..)’. Dus alle burgers zijn gelijk voor de BJP mits ze hindoeïstisch zijn.
Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘Modi’s election win is a victory for far right Hindu nationalism – India’s secular democracy is under threat’ van Dibyesh Anand in The Independent, 23 mei 2019.
Gisteren verscheen de door minister van Justitie William Barr geredigeerde versie van het Mueller-rapport. Vele passages zijn afgelakt, maar minder dan werd gevreesd. Nog niet alle feiten zijn goed verteerd door de politiek en de media. Het is een typisch product van Robert Mueller zoals we dat de afgelopen jaren hebben leren kennen uit de aanklachten tegen Russen en medewerkers uit het Team Trump: gedetailleerd tot in de voetnoten, logisch en duidelijk gestructureerd zodat het idiotproof is, en hard, maar rechtvaardig van toon.
Toch worstelen vele media nog met de materie. Zo wordt onvoldoende begrepen hoe de twee componenten, te weten collusion (geheime verstandhouding) en obstruction (belemmering van de rechtsgang) samenhangen. NOS Journaal en Nieuwsuur sloegen gisterenavond 18 april opnieuw de plank mis. Vooral de correspondent van Nieuwsuur gaf er in haar duiding blijk van de materie niet onder de knie te hebben. Dat maakt somber over de Nederlandse journalistiek. In het Mueller-onderzoek volgt namelijk het een uit het ander. Overigens praat Mueller in zijn rapport over ‘conspiracy’ (samenzwering) en vertalen Barr en Trump dat naar ‘collusion’. Mueller pleit Trump niet vrij van ‘collusion’, maar kan ‘conspiracy’ niet bewijzen. Mede door de obstructie.
Belemmering van de rechtsgang door Trump zadelde Mueller met inhoudelijke en juridische beperkingen op waardoor hij over conspiracy niet tot de conclusie kon komen die zonder obstructie door Trump ruimer, gedetailleerder en ongetwijfeld vernietigender geformuleerd had kunnen zijn. Maar ook dat ‘vernietigender’ weten we niet zeker omdat Mueller er zijn tanden niet in kon zetten. Dat is het geniepige en schrandere van Trumps obstructie. Trumps improvisatievermogen, hardheid en mediawijsheid worden toch nog onderschat. Hij verslijt ministers, stafchefs, communicatiedirecteuren en persoonlijke advocaten bij de vleet en laat niemand een bedreigende machtspositie innemen. Op zijn onbeduidende en ondeskundige dochter Ivanka en schoonzoon Jared Kushner na over wie niemand weet wat ze nou precies doen in het Witte Huis.
Trump verteert de macht, in de meervoudige betekenis: vernietigen, verbruiken en verkwisten. Hij kan dat vrijelijk doen. De Republikeinen hebben de meerderheid in de Senaat waar de buitenlandse politiek wordt vormgegeven en laten Trump niet vallen. Zijn afzetting (impeachment) is op dit moment politiek onhaalbaar. Van de andere kant dwingen de overvloedige bewijzen van obstructie het Congres om Trump af te zetten.
Het wordt al sinds 2016 gezegd, in de strijd tussen Democraten en Republikeinen is de Russische president Vladimir Putin de lachende derde. Trouwens een strijd waar Putin en andere actoren namens de Russische Federatie door inmenging tot op de dag van vandaag een rol in spelen. Die inmenging door het Kremlin was de aanleiding voor het onderzoek van speciale aanklager Mueller. Trump wil die Russische rol niet erkennen, laat staan aanpakken om herhaling in bijvoorbeeld 2020 te voorkomen omdat het in zijn ogen de legitimiteit van zijn overwinning uit 2016 ter discussie zou stellen. Dat past niet bij zijn zelfbeeld van eigen grootsheid.
Met Trump is het Witte Huis geen goed georganiseerde machinekamer van een wereldmacht, maar een haperend, chaotisch eenmansbedrijf van een slecht voorbereide, narcistische, onevenwichtige en geïsoleerde president. De vertrekkende Franse ambassadeur in de VS Gérard Araud maakt in een interview met The Guardian de vergelijking tussen het Witte Huis en Lodewijk XIV: ‘Het is net [proberen] om het hof van Lodewijk XIV te analyseren. Je hebt een oude koning, een beetje grillig, onvoorspelbaar, niet geïnformeerd, maar hij wil degene zijn die beslist.’ Trump staat als een Zonnekoning die wil stralen geïsoleerd in het Witte Huis en de VS zijn door z’n toedoen geïsoleerd geraakt in de wereld. Vervreemd van hun traditionele westerse bondgenoten.
Dat heeft de Westerse alliantie, inclusief de VS verzwakt. Ondanks het feit dat de relatie tussen de VS en de Russische Federatie slecht is en Trump in de praktijk niet eens heel anders handelt dan president Obama is het verschil dat door Trump nu ook de relatie van de VS met de Europese bondgenoten, of met NAVO en EU is verslechterd. Dat is Putins winst, hoewel de paradox is dat NAVO en EU zich sinds vorig jaar door Trumps capriolen en onberekenbaar gedrag schrap zetten en beter dan voorheen beseffen dat ze het zonder de VS moeten doen. Ook na het tijdperk Trump omdat de wending van de VS richting Azië onomkeerbaar is. De NAVO is overigens ook tot zinnen gekomen door de illegale bezetting van de Krim in 2014 door de Russen.
De chaos die Trump teweegbrengt is deels het brouwsel van Putin, deels het product van de door de macht van het grote geld en radicalisering verstoorde en niet optimaal functionerende partijpolitiek van de VS en deels het voortbrengsel van de narcistische persoon Donald Trump die de verkeerde man op de verkeerde plek is. Het belang van het Mueller-rapport zoals blijkt uit de door Barr geredigeerde versie is dat het al de geopolitieke, juridische, psychologische en gedragsmatige verbanden archiveert voor ons en de geschiedenis.
George Knight 