Franse onderzoeksjournalistiek naar de invloed van het Kremlin op het Front National

Waarom is er toenadering tussen het Franse Front National van Marine Le Pen en het Kremlin? Waaruit bestaat die relatie precies? Onderzoeksjournalist Raphaël Tresanini zocht het uit voor het Franse Canal+ dat werd uitgezonden op 2 november 2015. Het spektakel in vorm moet de inhoud maskeren die echter interessant genoeg blijft als achtergrondinformatie. Het is het genre van auto’s met gierende remmen, draaiende camera die mensen achtervolgt, name dropping, schimmige beelden en spannende muziek. Is het Front National door de financiële afhankelijkheid definitief onder invloed gekomen van het Kremlin? In elk geval proberen de Russen en de Franse rechts-nationalisten hun relatie te verbergen en zijn ze er niet open over. Alleen Jean-Marie Le Pen is bereid tot een interview. Hij ziet president Vladimir Putin als een kans op vrede voor de wereld.

Frankrijk dat een altijd ambivalente houding tegenover de VS heeft -politiek en cultureel- is het grootste land in Europa dat ontvankelijk is voor Russische avances. Hoewel het niet altijd duidelijk is of dat gemeend is of een strategische zet is om de binnenlandse opponenten de pas af te snijden. Maar zo beïnvloedt de opstelling van het Front National ook de toenadering van president Hollande of ex-president Sarkozy tot Putin. Dat het Kremlin de EU wil destabiliseren door extreem-rechtse en in mindere mate extreem-linkse Europese politieke partijen te steunen is de afgelopen twee jaar in onderzoeken en journalistieke artikelen vastgelegd. Zie hier.

Frankrijk dat net als de Russische Federatie terugverlangt naar een roemrijk -en voorgoed voorbij- verleden en in een morele crisis verkeert door die onduidelijke identiteit is in de EU de zwakste schakel en vormt het grootste risico voor een eensgezinde opstelling tegenover de politiek van het Kremlin. Onder meer noodzakelijk vanwege de annexatie van de Krim in maart 2014 en de Russische steun en initiatieven voor de oorlog in Oost-Oekraïne die de Europese veiligheidspolitiek de afgelopen twee jaar in gevaar heeft gebracht.

De conclusie dat Alexander Doegin die tijdens een gesprek met de assistent van Jean-Marie Le Pen in de lobby van een Moskous hotel wordt gefilmd een naaste (un proche) van Putin is valt te betwijfelen. Daartoe is de rechts-nationalistische Dugin te ver van de hoofdstroom van de Russische politiek afgedwaald. Hoe radicaal-nationalistisch deze sinds 2012 ook geworden is. Doegin, Konstantin Malofeev en Jean-Marie Le Pen zijn outsiders in hun omgeving van wie het de vraag is wie ze vertegenwoordigen. Vraag is dan ook of  Raphaël Tresanini wel het hoofdspoor volgt en zich niet te veel verdiept in de bijfiguren, en geen direct bewijs voor de band tussen het Front National en het Kremlin levert. Als inleiding in het onderwerp voldoet de reportage wel.

Familieruzie in het Front National. Gevoelskwestie met verliezers

Het is de vraag of de conclusie klopt dat Marine Le Pen wint bij de schorsing uit het Front National van haar vader Jean-Marie Le Pen. Medeoprichter van de partij en nog steeds populair bij hardliners, vooral in Zuid-Frankrijk. Marine kan dan wel haar tanden laten zien, maar als ze straks minder troepen aanvoert is dat verlies. Toch moest ze electoraal optreden om haar kansen op het presidentschap te behouden. Daartoe moet ze immers de kiezers in het centrum aanspreken. Ze kon niet wegkijken voor de uitspraken van haar vader die de Holocaust een detail van de geschiedenis noemt, en dat als provocatie maar bleef herhalen. Mogelijk heeft Marine zich verrekend omdat haar vader zich strijdbaar opstelt en het uitschreeuwt dat hij het gedachtegoed van het FN representeert. De vader zaait twijfel die ten koste van de geloofwaardigheid van de dochter gaat.

Voor democraten is de afrekening van dochter met vader -en omgekeerd- een goede zaak. Het FN richt zich uit opportunisme tot Rusland dat waarden vertegenwoordigt die niet in lijn zijn met het Frans nationalisme. Het Kremlin heeft met een lening van 40 miljoen euro de stem van het FN gekocht. Daarom praat Marine Le Pen president Putin naar de mond. Het zijn vooral recht-nationalisten als Marine Le Pen, de Britse UKIP-leider Nigel Farage of de Hongaarse regeringsleider Viktor Orban die de politiek van Putin verdedigen. Vooral waar het gaat om het herdefiniëren van Europese waarden. Weg van de vermeende decadentie en op naar hogere morele waarden. Die de Europese democraten niet zouden bezitten, maar de Russen of de Europese rechts-nationalisten wel. En weg uit de euro, hoewel het beleid van het FN ook daarover minder radicaal wordt.

Hoe die trits nationalisme, religie en traditionele familiewaarden binnen rechts-radicale partijen werkt werd vandaag zichtbaar in de ruzie tussen Marine en Jean-Marie Le Pen. Dit is geen nieuwe ontwikkeling, maar de bevestiging van tegenstrijdigheden die al lange tijd binnen Europese rechts-nationalistische partijen bestaan. Ze proberen om electorale redenen tegenstrijdigheden met elkaar te verbinden door telkens per beleidsterrein een boeman op te roepen. Maar als de boeman in eigen gelederen huist wordt dat onhoudbaar. Dan dreigt het kaartenhuis in elkaar te storten omdat blijkt dat het programma niet is gebouwd op samenhangende inhoud en een toekomstvisie, maar op gevoel. Juist het beroep op gevoel wordt door de familievete ondermijnd.

Steun Kremlin aan Europese extremistische partijen geeft kans op aanpak partijfinanciering

De pro-Oekraïense nieuwszender Ukraine Today laat de kans niet liggen om te wijzen op Europese partijen die door de Russische Federatie worden gefinancierd. Zo werd afgelopen week bekend dat de Russische bank First Czech-Russian Bank het Franse Front National vorig jaar een lening van 40 miljoen euro heeft gegeven. Pikant is de steun van deze partij aan Rusland die tegen de buitenlandpolitiek van de EU in gaat om dit land twee Mistral-helicopterschepen te leveren. Inzetbaar in de Zwarte Zee. Vraag is hoe aanvaardbaar het is dat buitenlandse overheden politieke partijen financieeel ondersteunen zonder daar openheid over te geven.

Vanwege de politieke gevoeligheden dient dit opgepakt te worden op het allerhoogste niveau. Want het is ongewenst en onaanvaardbaar dat van buiten de EU politieke partijen worden ondersteund met als doel verzwakking van de EU. Een onderzoek dat wordt gecoördineerd door EU-voorzitter Jean-Claude Juncker, zijn rechterhand Frans Timmermans en buitenlandcoördinator Federica Mogherini dat de financiering van alle Europese politieke partijen inventariseert is gewenst. Nietsdoen is geen optie, maar grenst aan naïviteit.

Instituties dienen zichzelf te beschermen. De Russische inmenging geeft de EU-commissie de argumenten die tot nu toe ontbraken om de financiering door landen of bedrijven van Europese partijen in kaart te brengen en aan banden te leggen. De aanpak wordt er niet sterker op als alleen naar Rusland wordt gekeken. Westerse wapenfabricanten die met geld Europese politici kopen -zoals bij de JSF- zadelen landen niet alleen op met onnodige producten die ook nog eens te duur zijn, maar beschadigen de democratie. En het vertrouwen erin.

Over de inmenging door Rusland in de interne besluitvorming van de EU bestaat veel misnoegen. De aanpak van partijfinanciering is daarom een eenmalige kans die dankzij president Putin toevallig langskomt. Beperking van en transparantie over de financiering van Europese politieke partijen verdient apart beleid.

Ruslandpolitiek van PVV is raadselachtige uitzondering in EU

Uit een tweede bericht van het Franse Mediapart blijkt dat het Front National niet een lening van 9 miljoen euro van een Russische bank heeft gekregen, maar een lening van 40 miljoen euro. Genoeg voor de partij om de campagnestrijd in 2017 met de andere grote partijen met vertrouwen tegemoet te zien.

Euobserver zet de relatie van het FN en andere extremistische partijen met het Kremlin op een rijtje: ‘The National Front revelations come amid multiplying reports of Kremlin ties to anti-EU far-right parties. German tabloid Bild on Monday cited German intelligence sources as saying Russian intelligence services are financing the eurosceptic AfD party. (..) The left-wing SPO party in Austria has also accused the far-right FPO of receiving Russian money. AfD and FPO denied the claims. But their Kremlin links were on display this week in meetings in Berlin and Moscow.’

In het rijtje van rechts-extremistische (Forza Italia, Lega Nord, Vlaams Belang, Fidesz, Jobbik, FPO, AfD, FN) en links-extremistische partijen Die Linke and Griekenlands KKE die onder invloed van het Kremlin staan wordt de PVV niet genoemd. Logisch omdat de partij voor de fondsenwerving vooral van neo-conservatieve kringen in de VS, VK en Israel afhankelijk is. Dat bijt met het Rusland van Putin. Geert Wilders riep eind april 2014 voor Russia Today de EU en Rusland op zich niet in Oekraïne te mengen. Genuanceerder en minder eenduidig dan de opstelling van de hierboven genoemde partijen, maar Wilders legt wel de eerste fout bij de EU.

Opmerkelijk is dat er op de site van de PVV weinig berichten over Rusland staan, die na maart 2014 stilvallen. Op berichten over de MH17 na. Dat zwijgen is opmerkelijk. Buitenlandwoordvoerder Raymond van Roon geeft in een overleg met de minister van Buitenlandse Zaken van 12 maart 2014 zoveel gemengde signalen dat het nauwelijks te volgen is of de PVV zich laat leiden door euroscepticisme, aanhankelijkheid aan de VS, angst voor economische sancties of een soort realisme à la Henry Kissinger dat Realpolitik en pragmatisme voor internationaal recht en principes stelt. De Ruslandpolitiek van de PVV is uniek omdat de partij als enige belangrijke Europese rechts-extremistische partij zich aan de invloed van het Kremlin lijkt te onttrekken.

Foto: ‘Dutch MP Geert Wilders (PVV) and French MP Marine Le Pen (FN)’, november 2013.

Russische bank leent Front National 9 miljoen euro. Billijke deal?

Update 4 april 2015: Met verwijzing naar de onderzoekssite Mediapart zegt Le Monde dat door Russische hackers (‘Anonymous International’) achterhaalde teksten uit 2011-2014 aantonen dat er contacten waren tussen het Kremlin (‘Timur Prokopenko’) en Front National-intermediair (‘Kostya’) over de opstelling van Marine Le Pen over de Krim. In ruil voor haar welwillende opstelling zou Le Pen in september 2014 een lening van 9 miljoen euro van een Russische bank hebben gekregen. Le Pen pleit ervoor dat Frankrijk de annexatie door Rusland van de Krim erkent. In de electorale strijd is deze lening en de welwillende opstelling jegens Rusland een onderwerp waarop de andere partijen het Front National kunnen aanvallen. Zie ook Newsweek. 

Het is niet verrassend dat het Franse rechts-nationalistische Front National van Marine Le Pen in september 2013 een lening van 9 miljoen heeft gekregen van de kleine in Moskou gevestigde First Czech-Russian Bank, waarvan al 2 miljoen is uitgekeerd. Onthullend is het wel. De Franse site Mediapart maakte het nieuws op 22 november bekend en het is koren op de molen van de pro-Oekraïense nieuwszender Ukraine Today.

Nationalisme is een kneedbaar product. Evenals partijpolitiek dat in woord doorgaans anders uitpakt dan in daad. Eigenbelang en continuïteit voor doelstelling. Want hoe het kan dat een partij die ‘Front National‘ heet zich richt tot een land dat waarden vertegenwoordigt die op z’n zachtst gezegd niet in lijn zijn met het Franse nationalisme? Marine Le Pen beweert dat ze nergens anders een lening kon krijgen. Maar waarom moet een politieke partij zich kwetsbaar maken door een lening aan te gaan? Waarom doet een partij met 83.000 leden niet aan crowdfunding?  Trouwens, het FN ontving in 2014 ook een staatssubsidie van 5 miljoen euro.

Het belang van de lening van 9 miljoen euro door de Russische bank krijgt reliëf voor wie naar het stemgedrag van Marine Le Pen in het Europarlement kijkt. Op 7 oktober 2014 legde Le Pen er onderstaande verklaring af. Ze meent dat het associatieverdrag tussen de EU en Oekraïne een ernstige schending van het democratische proces is en legt dat procedureel uit. Zo koopt het Kremlin stemmen in Europa. Bij vijanden van de vijanden.

Foto: Marine Le Pen en delegatie wordt ontvangen door Dmitri Rogozin, vice-premier van de Russische Federatie, juni 2013.