In een aardige discussie op TPO over de associatie-overeenkomst van de EU met Oekraïne en de oplossing die het kabinet Rutte zoekt kwam ik tot onderstaande reactie die kan dienen als zelfstandig commentaar. Klik op Toon/Verberg Reacties. En het functioneren van de EU in een context zet. Aanleiding is een tekst van Kees Pieters die precies doet wat ik hier afwijs. Namelijk zonder een brede blik niet constructief met anderen naar een oplossing zoeken, maar het laten bij afwijzing en kritiek.
In Oekraïne is de corruptie groot en de welvaart ongelijk verdeeld. Dat kan beter. Het is opvallend dat de voor- en de tegenstanders van de associatie-overeenkomst in de corruptie het iultieme argument vinden. Voorstanders menen dat door hervormingen die door de associatie op gang kunnen komen de hervormingsgezinde en jongere krachten gesteund kunnen worden. En de corruptie beteugeld. De tegenstanders menen dat de corruptie niet of onvoldoende bestreden kan worden. Ik neig naar dat eerste standpunt, maar zie dat de top van de Oekraïense politieke klasse verrot is omdat het nog steeds een Sovjet-mentaliteit heeft. En patronage het leidende principe is.
De EU moet de eigen belangen behartigen. Het kan zich wel verdeeld opstellen en terugtrekken achter de dijken, maar dan kiezen andere landen voor de EU en krijgen het voor het zeggen. Zoals de VS of de Russische Federatie. Daar hebben Nederlanders niks aan. In een geglobaliseerde wereld neemt het belang van Europa toch al af. En Nederland is echt te klein om het alleen in zo’n wereld te redden.
Ik ben het met iedereen eens die zegt dat de EU grondig verdiept en hervomd moet worden. Dus gedemocratiseerd. Anders dreigt inderdaad fragmentatie. Dat kan het best door een welwillende, constructieve oppositie. Niet door bewust zand in de machine te gooien. En maar steeds te praten over alles waar men tegen is. Ook omdat dat nou exact de tegenstanders van de EU dient. Dus de Amerikanen en Russen. De EU staat voor een stevige klus. Het moet zichzelf tegelijk in de kern sterk maken en de eigen omgeving stabiliseren. Dat vraagt meer samenwerking tussen de EU-lidstaten.
Het is een Catch-22. De resultaten zijn slecht omdat de EU niet eensgezind en krachtig optreedt, maar federalisering om dat te realiseren wordt geblokkeerd. De VS, China of de Russische Federatie treden wel tamelijk eensgezind vanuit een machtscentrum aangestuurd op in hun buitenlandse politiek. Anders dan dat kan ook niet. Maar de EU komt niet of onvoldoende tot dat besef en blijft hangen in het idee van de natiestaat die de tegenstanders aanvoeren als tegenargument en de voorstanders eveneens. De laatsten gebruiken dat als argument hoe het niet moet. Dat is de paradox van het huidige debat over de EU. Een kwestie van emancipatie voor allen.
Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘Mark Rutte doet NEE-stemmers associatieverdrag Oekraïne geen recht’ van Kees Pieters op TPO, 3 november 2016.
Het zijn interessante tijden. Turkije en de Russische Federatie glijden af naar dictatuur, hun leiders Erdogan en Putin zetten de democratie op sterk water. De EU biedt onvoldoende tegenwicht omdat het nauwelijks nog militaire macht heeft. Autocratische leiders buiten dat uit. De VS hebben in Obama een president die zwak opereert in z’n buitenlandse politiek. Het land met de grootste militaire macht laat zich in Syrië vernederen.
In Europa laten extremistische partijen zich of financieel of mentaal opkopen door het Kremlin dat uit is op verzwakking van de EU door het zaaien van verdeeldheid. Zo ontstaan er merkwaardige monsterverbonden die inhoudelijk onlogisch zijn. De SP die ooit ging voor het internationaal socialisme neemt het idioom over van de natiestaat van Thierry Baudet die zijn carrière vervolgt door zich te profileren als voorman van het NEE-kamp in het Oekraïne-referendum. Vraag is hoe echte SP’ers dat verteren. En allerlei partijen die de mond vol hebben over vrijheid, democratie, de verzorgingsstaat en verworven rechten schurken aan tegen het Rusland van Putin waar van alles in opmars is, maar niet de vrijheid, democratie, verzorgingsstaat en rechtsstaat.
De EU valt ook het nodige te verwijten, of beter gezegd de EU-lidstaten die zich onverantwoord gedragen. Het is een prachtig project dat door de EU-lidstaten om zeep wordt geholpen. In haar columns in NRC wijst Caroline de Gruyter vanuit Wenen op de tegenstrijdigheden: ‘Zo werkt Europa: regeringen zorgen dat het machteloos is, en klagen vervolgens dat het niets kan. En de burger applaudisseert: „Europa heeft gefaald, het wordt tijd dat we onze zaakjes weer zelf regelen.”’ Maar er is geen alternatief voor de EU. Zo bekeken is de 19de eeuwse natiestaat van Baudet niet de redding voor de EU-lidstaten, maar juist de grootste bedreiging ervan. Trouwens zonder dat het nodig is dat de EU verder moet federaliseren zoals Eurofielen zeggen. De EU-lidstaten moeten gewoon doen wat ze jaren geleden toegezegd hebben te doen. En wat ze nu nalaten.
Zo verkruimelt alles. Turkije en de Russische Federatie zetten de EU onder druk. Onder meer door de stroom vluchtelingen en economische migranten Europa in te jagen wat de verdeeldheid tussen EU-lidstaten verder aanwakkert. Nationale regeringen zijn in de greep van de partijpolitiek en hebben het contact met de burger verloren. Ze trekken zich ook niets meer aan van de burger die zich terecht bedonderd voelt. Premier Mark Rutte lacht zich vaardig door debatten heen, maar straalt geen enkel gezag uit als geloofwaardige, integere staatsman. Zo is de politiek niet meer iets van de mensen, maar van een in zichzelf gekeerde kaste van partijpolitici. De oppositie met Geert Wilders en Emile Roemer is geen haar beter en biedt geen alternatief.
Ondanks alle tekortkomingen is de EU de enige uitweg uit de misère. De EU moet niet grondig veranderen om hetzelfde te kunnen blijven, maar de EU-lidstaten moeten veranderen om de EU hetzelfde te laten worden. De vooruitzichten zijn slecht. In Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk zijn respectievelijk president Hollande en premier Cameron zwakke leiders die niet doorbijten en strategische fouten maken. Duitsland worstelt met een onverwerkt verleden dat het land ontvankelijk maakt voor donkere sentimenten. Maar er is geen alternatief in afglijdende landen als Turkije en de Russische Federatie die zich nog minder bekommeren om hun eigen burgers. Of in de verdeeldheid van de natiestaat die ook op wereldniveau de Europese landen nergens laat. De ‘soft power’ van de EU mag wel wat harder worden door het op te tuigen met militaire macht, machtspolitiek en economische politiek die uitgaat van het Europees belang. Kortom, ambitie en zelfvertrouwen gevraagd.
Update 12 juli 2022: De Duitse toestemming voor het gebruik van gaspijplijn Nord Stream II waarvan de kosten zo’n 11 miljard dollar bedragen is door de Russische aanval op Kiev van februari 2022 opgeschort. Het jaarlijkse onderhoud aan Nord Stream I (2011) vindt nu plaats. Het is de vraag of het Kremlin deze gaspijplijn die eveneens in de Oostzee van de Russische Federatie naar Duitsland loopt met een transportcapaciteit van 55 miljard m³ per jaar om politieke redenen definitief sluit. Waardoor de Duitse economie in problemen komt.
De blinde naïviteit van de energiepolitiek van met name de Duitse politiek en het bedrijfsleven en de top van de EU is groot geweest. De politiek handelde welbewust in strijd met de eigen uitgangspunten met betrekking tot diversificatie en onafhankelijkheid van energie. Tegen staand EU-beleid in (Third Energy Package) werd de afhankelijkheid van Russisch gas vergroot in plaats van verkleind. Nu heeft vooral Duitsland zich in de hoek gebokst.
Het is niet dat men nu kan zeggen dat ‘de kennis van nu’ pas het inzicht biedt dat het fout beleid was. Het was op het moment zelf ook al fout beleid. Dat werd door wetenschappers, journalisten en politici publiekelijk gezegd en met argumenten onderbouwd. Maar vooral de Duitse politiek was doof en blind.
Op 4 maart 2016 schreef ik onderstaand commentaar en vroeg ik me af of de aanleg van Nord Stream II die ook toen al controversieel werd bevonden wel verenigbaar was met de Europese wetgeving en energiepolitiek. Ik concludeerde van niet. Het kantelpunt was 2014, het begin van de Russisch-Oekraïense oorlog die tot op de dag van vandaag voortduurt.
Hoe kan het dat een blogger en andere critici dat toen al concludeerden en de elite van Duitsland en de EU de kop in het zand hadden gestoken en ook na de onrechtmatige Russische inval van de Krim in 2014 nog vertrouwen in Poetin had? Het antwoord speelt op het raakvlak van economisch opportunisme en een verstoorde psyche. Ofwel, zelfbedrog en het ontbreken van zelfkennis en -reflectie.
Het is gewenst dat er een Europese parlementaire enquête komt die het energiebeleid van de EU sinds eind 2005 (begin aanleg Nord Stream) tegen het licht houdt. Dit soort naïviteit in de top van de EU is schadelijk voor de geloofwaardigheid en het functioneren van de EU.
Update 12 februari 2017: Volgens een bericht in NRC wordt de EU steeds afhankelijker van Russisch gas. Met de tweede pijplijn Nord Stream II zal de afhankelijkheid nog groter worden. Maar de EU is oorverdovend stil over Nord Stream II. De EU zegt zich in theorie onafhankelijker te maken van Russisch gas, maar doet in praktijk het omgekeerde. De pseudo-populisten, rechts-extremisten of Brexiteers brengen minder schade aan de EU aan, dan de EU zelf. Zo wordt het zelfs voor supporters van de EU onmogelijk om nog in een EU te geloven die het één zegt, maar het ander doet. Een EU waar multinationals de geopolitiek bepalen.
Is het gasproject Nord Stream II verenigbaar met de Europese wetgeving en energiepolitiek die streeft naar onafhankelijkheid? De vraag stellen is de vraag beantwoorden. Omdat Nord Stream II de EU-lidstaten minder onafhankelijk van de Russische Federatie maakt dient het geblokkeerd te worden. Het is meer dan een commercieel project van bedrijven als Gazprom, E-ON, OMV, Shell, Wintershall en Engie. Het is een politiek project dat in tijden is bedacht toen de relaties van Europa met de Russische Federatie redelijk waren. Sinds het Kremlin de Europese veiligheidssituatie ernstig heeft verstoord door de onrechtmatige bezetting van de Krim en de inmenging in de hybride oorlog in Oost-Oekraïne is dat veranderd. Wat in een recent verleden een project was om de onderlinge samenwerking te bezegelen is veranderd in een project dat de Russische agressie jegens Europa niet kan belonen. Inclusief de informatie-oorlog van het Kremlin tegen de EU.
In een artikel op de Vlaamse site Doorbraak.be schetst Theo Lansloot de achtergronden van de besluitvorming over Nord Stream II. Ik herhaal hier mijn reactie die ik er vanmiddag plaatste:
Mee eens. Het is krom om Nord Stream II een commercieel project te noemen, terwijl South Stream feitelijk om politieke redenen is afgeblazen door de EU vanwege strikte regelgeving die niet van toepassing is op Nord Stream II. De Italiaanse premier Renzi heeft meermalen op deze tegenstrijdigheid gewezen.
Inderdaad bevat de rol van Duitsland in de relatie tot de Russische Federatie volop tegenstrijdigheden. Het lijkt erop dat niet steeds dezelfden aan de touwtjes trekken. Duitsland is een land waar soms de emotie de boventoon voert en dan weer de rede. Het is nog steeds WOII die het de Duitsers moeilijk maakt om zich op een passende manier te verhouden tot het Kremlin. Onverwerkt schuldgevoel maakt het er onmogelijk op.
Toch hebben de belangrijkste partners, te weten Nederland (MH17), Frankrijk (Russische lening aan het Front National), Duitsland (Lisa en de Russische informatie-oorlog tegen kanselier Merkel, Duitsland en de EU) en het Verenigd Koninkrijk (Litvinenko) alle redenen om niet met Gazprom in zee te gaan. Dat zich niet geheel toevallig deze week tot China wendde voor een miljardenlening.
De EU kan het niet maken om met Nord Stream II zowel Oost- als Zuid-Europa te passeren en het Kremlin te dienen. En door het erop te gooien dat het een louter commercieel project betreft maakt het er hypocriet en ongeloofwaardig op. Iedereen weet dat het grote geopolitieke gevolgen heeft.
Aan de Russische Federatie moeten geen concessies gedaan worden. Want het leidt alleen nog maar tot het moeten doen van meer concessies. Een streep in het zand is voor iedereen duidelijker. De Russen met hun militaire macht hebben niets anders dan dat. Daarom moet de EU achter die eenzijdige macht kijken. En trouwens snel de eigen legers op orde brengen. Oekraïne lukt dat vanuit een slechtere uitgangspositie in 18 maanden. De EU moet dat in 12 maanden lukken. Als het wil.
De EU is zwak, verdeeld en niet in vorm. Dat valt de EU-lidstaten te verwijten. De oplossing is niet zozeer meer EU door federalisering zoals iemand als Guy Verhofstadt herhaaldelijk bepleit, maar gewoon het nakomen van gemaakte afspraken. De EU is levensvatbaar en valt op te vatten als een ballon die nu slechts half opgeblazen is en zieltogend toont. De EU heeft geen nieuwe ballon nodig, maar een ballon die zoals lang geleden overeengekomen de lucht krijgt die bij haar past. Niet meer en niet minder.
Foto: Partners/aandeelhouders in het vermeende project Nord Stream II.
Het zwijgen van Europa over Oekraïne is om mismoedig van te worden. Verergerd door een machtscarrousel waarin baantjes, nationaliteit en prestige belangrijker zijn dan beleid. Die stilte is schadelijk omdat het de escalatie van de strijd bevordert. Europa kan geen streep in het zand trekken. Het maakt als heelmeester stinkende wonden. Kanselier Merkel vraagt president Putin wat Russische militairen op Oekraïense boden doen. Niet alleen beschermen ze niet de grens met Oekraïne, maar trekken deze sinds afgelopen weekend massaal over. Rusland ontkent en noemt het allemaal ‘per ongeluk‘. Volgens sommigen maakt dat president Putin een lafaard en een stiekemerd die niet eens wil toegeven dat-ie Oekraïne militair binnenvalt. Maar hoe het kan dat Russische troepen Novoazorsk veroveren is een vraag die Putin niet wil beantwoorden.
Volgens Paul Goble levert de EU Oekraïne over aan Rusland. Voor de bühne biedt het wat tegenstand, maar dat is minimaal. De EU geeft zich in gebrek aan zelfrespect, angst voor het eigen welzijn en ontbreken van een geloofwaardige buitenlandse politiek over en kruipt voor Rusland. Ontluisterend en veelbetekenend was de verdediging van voormalig Shell-topman Jeroen van der Veer afgelopen zondag bij Buitenhof. Ook hij levert de Europese en Nederlandse waarden -en die van het internationaal recht- in voor opdrachten en een plek aan tafel bij de Russen. Wat heeft Oekraïne nog in de mouw om de EU te dwingen de eigen Europese normen en waarden te volgen? Van de EU moet het niet komen. Zie ook een Facebook-debat hierover met Luc Vancraen.
Foto: ‘Ukrainian soldiers regrouped in a defensive position after coming under heavy shelling in Novoazovsk, a border town near Russia in southeastern Ukraine.Credit Mauricio Lima for The New York Times’
De strijd in Oekraïne vertoont absurde trekken. Tien Russische paratroepers die volgens de mededeling van de Oekraïense veiligheidsdiensten zo’n 20 kilometer van de Oekraïens-Russische grens gevangen genomen zijn zouden volgens het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken per ongeluk de grens zijn overgestoken. Het geeft te denken over de vaardigheden en het professionalisme van het Russische leger als manschappen 15 kilometer uit koers raken zonder te weten wat ze doen en waar ze zijn. Ondanks herhaalde getuigenissen van journalisten die materiaal en manschappen Oekraïne zien binnenrijden ontkent het Kremlin dat het Russische leger ingezet wordt bij de strijd in Oost-Oekraïne. De gevangen genomen paratroepers verklaren volgens Kiev dat ze via de grensregio Rostov naar Oekraïne zijn gestuurd en dat dit hun strijd niet is. Rusland vertoont trekken van absurd theater, gruwelijk achter de façade die het in de lucht probeert te houden.
Foto: In Oekraïne gevangen genomen Russische militair: ‘We were told that we were making a 70-kilometer march and nothing else,” a man, who identified himself as Ivan Melchakov,19, said on camera.‘
De Duitse vice-kanselier Sigmar Gabriel heeft in een interview met Welt am Sonntag gezegd dat het Verenigd Koninkrijk en Spanje gefederaliseerd moeten worden. Het is opmerkelijk dat de SPD’er, minister van Economie en tweede man van de grote coalitie van CDU/CSU en SPD over andere landen zegt hoe ze hun eigen staat moeten inrichten. Doorgaans zijn dat besluiten van interne politiek waarover andere landen geen uitspraken doen. Vraag is wat Berlijn denkt te bereiken door Londen en Madrid aan centrale macht te laten inleveren ten koste van deelstaten als Schotland en Catalonië. Komt dat neer op een Pruisisch staaltje verdeel en heers?
Het bovenstaande zei Gabriel niet over beide EU-landen, maar over Oekraïne. Ondenkbaar dat Gabriel dit over het Verenigd Koninkrijk of Spanje zou zeggen. Die landen zouden dat als inmenging in hun interne politiek opvatten. De Duitse ambassadeur zou op het matje worden geroepen. Gabriel had het in z’n wijsheid over de federalisatie van Oekraïne. Kanselier Merkel corrigeerde dat onmiddellijk tot het minder vergaande ‘decentralisatie’. De rechtse Gabriel heeft z’n carrière te danken aan een andere rechtse SPD’er: oud-kanselier Gerhard Schröder. Slechts enkele weken na diens terugtreden in 2005 trad Schröder toe tot het door het Russische Gazprom gecontroleerde Nord Stream als voorzitter van de Commissie van Aandeelhouders.
Ieder tijdperk krijgt de problemen die het verdient. De wereld lijkt uiteen te vallen in onsamenhangendheid. Er zijn nauwelijks politici die nog sturing weten te geven. In hun primitivisme denken ze niet verder dan de inzet van militaire middelen: Putin in Oekraïne en Obama in Irak. Ze doen dat voor hun eigen geloofwaardigheid, onder het besef dat het niks oplost, problemen alleen verergert en hoogstens tijdelijk onderdrukt. Leiders kopen met hun vliegtuigen, artillerie en infiltratie tijd. Vooral vanwege hun eigen positie. Om wanhopig van te worden. Want het is ook onze tijd. Maar als politici als Sigmar Gabriel als handlangers van het onrecht vervolgens de rechteloosheid en het gebruik van geweld legitimeren wordt het er nog onoverzichtelijker op.
Politici als Gabriel zijn een ramp voor stabiliteit. Ze geven geen duidelijke signalen af en werken niet aan een consistente oplossing. Het is lastig voor een zorgvuldig opererende kanselier Merkel als olifant Gabriel door de Europese porseleinkast en haar kabinet dendert. Zijn optreden benadrukt het gebrek aan kwaliteit van de hedendaagse generatie politici. Die is niet alleen meer in staat problemen in te dammen, maar verergert deze onnodig. Niet alleen gebrek aan strategisch inzicht kan Gabriel verweten worden, maar ook leugenachtigheid en onwaarachtigheid. Als hij zegt ‘een directe militaire confrontatie tussen Oekraïne en Rusland onder alle omstandigheden te willen vermijden’, dan doet-ie alsof-ie niet weet dat die directe militaire confrontatie al bestaat en nu al immense schade aan mensen, infrastructuur en relaties tussen landen aanbrengt.
Staat Europa op de rand van een ongeremde oorlog tussen Rusland en Oekraïne? Het lijkt er sterk op. Maar de informatieoorlog beneemt het zicht op de feiten. Wordt het Oekraïense leger nu al beschoten vanaf Russisch grondgebied? Hoe hard is het verhaal dat eenOekraïens AN-62 transportvliegtuig dat op 6500 meter hoogte vloog en daarom onbereikbaar was voor de mobiele raketten van de separatisten door een krachtiger wapen is neergehaald? Maar ook, als de betrokkenheid van het Russische leger onomstotelijk bewezen is, waarom is de Oekraïense regering dan zo belabberd in het aantonen daarvan en het overtuigen van de publieke opinie?
De pro-Russische separatisten staan op instorten. Ze kunnen niet op tegen de vuurkracht van het Oekraïense leger. Ondanks de constante stroom wapens en huurlingen vanaf Russisch grondgebied. Het is van beide kanten dweilen met de kraan open. Oekraïne weet de grens niet af te sluiten en moet toestaan dat elke nacht tientallen tanks, pantserwagens en vrachtauto’s de grens passeren. Rusland moet toestaan dat het merendeel daarvan wordt vernietigd omdat de Oekraïense luchtmacht en infanterie vrij spel hebben. Het Westen heeft Rusland vermoedelijk duidelijk gemaakt dat het een rode lijn niet mag passeren: inzet in Oekraïne van reguliere grondtroepen en luchtmacht. Maar EU en president Obama zijn weinig vertrouwenwekkend als het om standvastigheid gaat. Dus Rusland rekt langzaam de rode lijn op. In de hoop op westerse verdeeldheid.
Pro-Maidan activist en militair analist Dmytro Tymchuk weet het zeker. Hij is doorgaans goed geïnformeerd en weet meestal tot in details wat er op militair gebied in de regio speelt. Maar hij laat soms ook zijn emoties meespelen. Hij was de afgelopen maanden trouwens niet altijd positief over de Oekraïense krijgsmacht en legerleiding die hij onkunde en nalatigheid verweet. Tymchuk meent dat vanaf 15 juli Rusland waarschijnlijk onder het mom van inzet van zogenaamde vredestroepen Oekraïne kan binnentrekken. Deze optie wordt op internet al enkele weken voorspeld. Een waar onheilsscenario. Maar ook een instrument in de informatieoorlog om door openbaarmaking het onheil af te wenden. Als dit scenario echter werkelijkheid wordt dan is het de vraag hoewel ruimte het Oekraïense leger van de VS en de EU krijgt om Russische grondtroepen te counteren.
Een colonne legervoertuigen rijdt door Donetsk op 11 juli 2014. Die uiteraard tegen bodemprijzen in de lokale supermarkt zijn gekocht en niet uit Rusland komen. Toch? Nog steeds is de Oekraïens-Russische grens niet afgesloten door het Oekraïense leger zodat elke nacht nieuw materiaal uit Russische legervoorraden geleverd wordt. Recept voor een eindeloze oorlog. Het gaat meestal om oud, maar soms opvallend nieuw materieel. De pro-Russische separatisten trokken zich terug uit Sloviansk en verschansen zich nu in Donetsk. Ze hebben gezworen zich dood te vechten. Rusland heeft de grens voor de terugtocht van de huurlingen uit de Russische Federatie afgesloten zodat ze feitelijk geen andere optie hebben dan de dood. De gladiolen zitten er niet meer in met een Oekraïens leger dat na veel vallen en opstaan eindelijk heeft geleerd goed te opereren.
De schande van de Oekraïens-Russische oorlog is de afwachtende houding van de EU. De presidenten Putin en Poroshenko menen in het belang van hun land te handelen, maar de EU maakt zich belachelijk. Ondanks dreigen met een derde ronde van sancties bij bewijs van Russische inmenging kijkt de EU half schuldbewust, half idioot de andere kant op nu die inmenging bewezen is. Verrast om op te moeten treden en de daad bij de eerdere beloften te moeten voegen. Onmachtig om interne meningsverschillen te overbruggen. Europeanen mogen zich verbazen over de tegenstrijdigheden in het buitenbeleid van de EU. Het doet pijn in een EU te wonen die krachteloos, lamlendig en krakkemikkig opereert. En anderen zedenprekerig nog de les leest ook.
Dat het Kremlin betrokken is bij dit conflict dat tot oorlog is geëscaleerd leidt geen twijfel. In het Museum van de Grote Patriottische Oorlog in Kiev opende gisteren een tentoonstelling van veroverd Russische materiaal en documenten. En hoe valt te verklaren dat op 11 juli bij Zelenophillia 19 militairen van het Oekraïense leger met een BM-21 Grad van 15 kilometer afstand werden gedood? Niet zozeer omdat het om Russisch materieel gaat, maar de precisieaanval zonder gebruik van een satellietnetwerk nooit succesvol had kunnen zijn. De militaire deskundigen van de EU weten dat de hand van het reguliere Russische leger hierin behulpzaam is.
Update: Elke keer na het uitstellen van het besluit door de EU om sancties te nemen tegen Rusland of een ronde van sancties die slap zijn en te veel uitzonderingen bevatten wordt het beeld bevestigd. Het buitenlandbeleid van de EU is een ramp. Ook weer na de slappe derde ronde van sancties. Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk spreken elkaar tegen. Rusland komt ermee weg en wordt minder onder druk gezet dan nodig voor een verandering in haar Oekraïne-politiek. De EU is slecht theater. Lachwekkend. De horror.
Hoe het komt valt te bezien, maar het buitenlands beleid van de EU is een grotere ramp dan nodig. Dat falen heeft iets te maken met de relatie tussen de supranationale EU en de nationale staten die op het niveau van de regeringsleiders op allerlei beleidsterreinen beslissingsbevoegdheid willen houden. Zodat elk land vooral het eigenbelang dient. Opmerkelijk is dat voor- en tegenstanders van federalisering het buitenlandbeleid van de EU een ramp vinden. De eersten willen meer centralisatie en overdracht van verantwoordelijkheden naar Brussel, terwijl de laatsten het omgekeerde willen. Waar beide groepen het over eens zijn is dat het huidige buitenlandbeleid niet werkt. Het moet meer of het moet minder. Maar niet zoals het op dit moment is.
Neem Oekraïne waarover de EU zich voortdurend tegenspreekt omdat de nationale staten niet op een lijn zijn te brengen. Frankrijk wil niet afzien van de verkoop voor 1,2 miljard euro van twee Mistral-helicopterschepen aan Rusland die een dreiging vormen voor alle landen rondom de Zwarte Zee. De verkoop geeft het verkeerde signaal aan Rusland hoe de EU denkt over de teruggave van de onrechtmatig ingelijfde Krim aan Oekraïne. Daarbij laat het ook Oekraïne in de steek dat de rechten op de Krim niet heeft opgegeven. Frankrijk denkt aan het eigenbelang en interesseert het geen fluit wat voor invloed dat heeft op de EU of Oekraïne.
Of neem de sancties van de EU die uitblinkt in holle dreigementen. In een gisteren gepubliceerde kamerbrief schrijft minister Timmermans: ‘Op 30 juni jl. werd duidelijk dat hoewel Rusland niet aan alle eisen had voldaan, het land wel bereidheid tot dialoog had getoond.’ In een zin koppelt-ie onwaarachtigheid aan een leugen die ook nog eens irrelevant is. Het is ongeloofwaardig dat de EU eerst met veel publiciteit harde eisen aan Rusland stelt om die uiteindelijk in te slikken. Verder is het aantoonbaar onjuist dat Rusland bereidheid tot dialoog toont. Het accepteert Oekraïne nog steeds niet als gesprekspartner, blijft wapens leveren aan de separatisten en dreigt zelfs kernwapens in te zetten als Oekraïne de Krim terug wil veroveren.
Naar verluidt zijn het vooral Italië, Oostenrijk, Slowakije, Frankrijk en Griekenland die tegen de aanscherping van sancties zijn. Dat speelt Rusland in de kaart. De landen van de EU laten zich uiteen spelen. Het gaat er niet om dat de EU zich per definitie hard tegenover Rusland moet opstellen. Da’s onverstandig vanwege de vele wederzijdse belangen. Maar een buitenbeleid moet wel consequent, inzichtelijk en voorspelbaar zijn. En dat ontbreekt eraan omdat de EU de daad niet bij het woord voegt. De EU maakt zich zo tot het lachertje van de wereld en laat bewust met zich sollen. Holle dreigementen over sancties zetten niet alleen Rusland te weinig onder druk om coöperatief te worden en laten Oekraïne in de steek, ze verkleinen ook het draagvlak voor de EU bij de Europeanen. Die zien het gedraai, geklungel en gebrek aan daadkracht in Brussel met afkeuring aan.
Foto: President Vladimir Putin met José Barroso en Herman Van Rompuy op de eendaagse top EU-Rusland in Brussel, 28 januari 2014.
Simon Ostrovsky gaat terug naar het Oost-Oekraïense Sloviansk dat op 5 juli door het Oekraïense leger werd ingenomen. De pro-Russische opstandelingen zijn naar Donetsk gevlucht. En hergroeperen zich. Ostrovsky doet verslag van de sfeer in Sloviansk en het leed van de oorlog, maar lijkt vooral bezig met de verwerking van zijn eigen leed uit april 2014. Hij werd toen drie dagen door de separatisten vastgehouden in het voormalige SBU-gebouw. Hij overleefde het, in tegenstelling tot andere gevangenen die gemarteld en vermoord werden. De schade aan gebouwen, mensen en onderlinge relaties is immens. Hoe kan dat ooit gerepareerd worden?
George Knight 