Rusland: Mistral-schepen passen niet in militaire doctrine. Dus?

Het beste antwoord op iets wat men niet kan krijgen is dan men het niet meer hoeft. Het Russische leger en de politieke leiding hebben de Franse regering in 2014 onder druk gezet om twee Mistral-helicopterschepen aan Rusland te leveren. Na de annexatie van de Krim door Rusland werd dat door de Franse regering al teruggebracht tot een schip. Dat uitgerekend bij de Krim in de Zwarte Zee inzetbaar zou zijn wat het politiek gevoelig maakte. De levering van de Mistral aan Rusland werd symbool voor de machtsverhoudingen. De druk van de VS en de EU ten gunste van Oekraïne was blijkbaar sterker. Nu zegt de Russische vice-president van het Russische militair-industriële complex Youri Mikhaïlov dat de Mistral niet meer in de militaire doctrine van Rusland past. Een tegenstrijdigheid omdat de Russen gedurende 2014 hun best hebben gedaan de schepen geleverd te krijgen. Wat rest is een rechtszaak over de betaling en een symbolische nederlaag voor Rusland.

Foto: Schermafbeelding van ‘Les Mistral ne correspondent pas à la doctrine militaire russe (responsable)’ op La Voix de Russie.

Advertentie

Petitie voor vrijlating Saoedische activiste Souad Al-Shammary

De petitie ‘Free Souad Al-Shammary’ roept op Change.org op om deze Saoedische mensenrechtenactiviste vrij te laten. Ze werd afgelopen week gearresteerd toen ze verscheen op een hoorzitting vanwege een klacht van islamistische geestelijken. Al-Shammary wordt ervan beschuldigd op te komen voor vrouwenemancipatie en de positie van de vrouw, de scheiding van kerk en staat, en de macht en voorrechten van de orthodox-islamitische geestelijkheid ter discussie te stellen. Saoedi-Arabië heeft baat bij een overgang naar democratie en rechtsstaat. Mensenrechtenactivisten als Souad Al-Shammary zijn onmisbaar om dat proces te begeleiden. Daarom moet ze vrijkomen. Ze hoort niet in de gevangenis van de theocratie Saoedi-Arabië thuis. Waar de heerschappij van God en geestelijken die in Zijn naam zeggen te spreken de inwoners gevangen houdt.

Foto’s: Schermafbeelding van petitie ‘Free Souad Al-Shammary’ op Change.org van de Worldwide Women’s Support Circle.

Oekraïne: Strijd tussen muis, kat en hond. Zo simpel is het

Een race tegen de klok in Oost-Oekraïne. Tussen muis, kat en hond. De muis zijn de separatisten die door de Oekraïense kat worden opgejaagd. Achter de schutting wacht de Russische hond die de separatisten steeds meer militair materiaal levert, met artilleriebeschietingen de kat bekogelt en troepen opbouwt aan de grens.

Wordt de muis door de kat gevangen voordat de hond de kat aanvalt? President Putin aarzelt met een grootschalige militaire invasie. Dan wacht hem verdere isolatie in de internationale gemeenschap en een ronde van zware sancties die voor dit scenario achter de hand gehouden worden. Met als gevolg een inzakkende economie. De bewoners van deze onwerkelijke wereld vol wapens en geweld krijgen klap na klap.

Foto: Still uit Tom en Jerry-film: Jerry schudt hond de hand.

Oekraïne: vlaggen, vijandbeelden, vergelding en Vice News

Oorlog wakkert nationalisme aan. En nationalisme wakkert oorlog aan. Over vlaggen, vijandbeelden en vergelding. De relatie tussen Rusland en Oekraïne is op een dieptepunt beland. Rusland heeft er alles aan gedaan om Oekraïne in de armen van het Westen te jagen. De meeste bewoners van beide landen zien de ander als schuldig, als de ‘fascist’. Zo’n lekker scheldwoord uit de oude doos dat bij gebruik heerlijk oplucht.

De relatie tussen Nederland en Rusland is ook op een dieptepunt beland. De Nederlanders zijn woedend op de schuldigen van de ramp met de MH17. En het gesol met de lijken. Omdat er sterke aanwijzingen zijn -maar nog geen 100% sluitend bewijs- dat de pro-Russische separatisten de raket afschoten richt zich de woede op de separatisten. En op Rusland dat de wapens levert. De dochter van Putin is haar appartement in Voorschoten ontvlucht. Premier Mark Rutte roept op tot harde sancties tegen Rusland dat materiaal blijft leveren aan de separatisten en het Oekraïense leger vanaf Russisch grondgebied blijft beschieten. De machthebbers in het Kremlin zitten in de kramp en zijn niet in staat bij te draaien. Anderen koesteren dan maar hun vijandbeeld.

Mark Rutte moet niet langer bierdrinken met Vladimir Putin

De Litouwse president Dalia Grybauskaite zei gisteren dat de EU afbreuk doet aan de eigen waarden door de handelsbetrekkingen met Rusland te beschermen. The Baltic Times doet verslag. Ze doelde op de verkoop van een Frans militair Mistral-helicopterschip aan Rusland -mogelijk gevolgd door een tweede- dat het machtsevenwicht in de Zwarte Zee zal beïnvloeden en in strijd is met de Gedragscode voor Wapenverkoop dat de EU in 1998 ratificeerde. Vele criteria zijn er trouwens mee in strijd, maar vooral 6a dat gaat over ‘de steun of aanmoediging van het terrorisme en de internationale georganiseerde criminaliteit’ door de koper. Door zijn inmenging in Oekraïne en z’n andere geheime oorlog in Moldavië is het goed verdedigbaar om president Putin onderhand als de grootste terrorist van Europa te beschouwen. Die verkoop je toch geen Mistral?

De ‘Mistralisatie‘ van de Europese politiek verscheurt de Europese waarden. Het scheidt de onderkruipers van de activisten. Kwartaalcijfers van bedrijven, werkgelegenheid en goedkope kredieten winnen het tot nu toe van samenwerking, solidariteit en een coherente buitenlandse politiek. In een opinieartikel in de NRC constateert Bas Heijne dat al het socializen en bierdrinken met Putin niets opgeleverd heeft. Een diepte-investering van niks. Terwijl ander westerse landen afhaakten en wegbleven in Sochi. Maar Nederland niet. Toen het er echter op aankwam toonde president Putin geen respect voor Nederland en de MH17-slachtoffers. De kruiperige houding en de gedienstigheid van het Nederlandse politieke en economische establishment betaalden niet uit.

Nederland wordt laat wakker. Wie weet hoe snel het weer wegkijkt richting business as usual als opnieuw het tij keert. Maar er zijn positieve signalen. Voormalig Gasunie-voorzitter George Verberg stelt een boycot van gas uit Rusland voor. Nederlands bedrijfsleven en politiek hebben zich jarenlang laten piepelen door Putin. Denk nogmaals aan het beschamende, onwaardige en naïeve bierdrinken van koning Willem-Alexander met Putin in Sochi. Terwijl deze de annexatie van de Krim voorbereidde. Slappe knieën en gebrek aan ruggengraat als gevolg van de influisteringen door Shell, Philips en Gasunie. Geen maatschappelijk protest hielp eraan.

Nederland kan alleen een vuist maken binnen de EU. De Nederlandse krijgsmacht is een schaduw van wat het ooit was. Landen als Frankrijk en Duitsland zijn bedeesd hun handelsbelangen te schaden en staan op de rem om Rusland harde sancties op te leggen. De EU is star en traag, gehypnotiseerd als het spreekwoordelijke konijn dat gevangen zit in de lichtbak. Europese en nationale leiders moeten niet oorlogszuchtig of impulsief zijn, maar de trage besluitvorming en het voor zich uitschuiven van besluitvorming vraagt veel van het geduld en inlevingsvermogen van de Europeanen. De EU lijkt een gedachtestop en een angst om op te treden tegelijk.

Foto: Obrechtstraat Utrecht, 2014  door Lydia van Oosten.

Petitie aan Frankrijk: Geen Mistral-oorlogsschepen voor Rusland

Update 3 september 2014: Het viel te verwachten en was onvermijdelijk, hoewel de Franse regering te lang tegenspartelde en de schepen toch wilde leveren. VS en EU en uiteraard ook Oekraïne uitten scherpe kritiek op Frankrijk. Maar vandaag haalt Frankrijk alsnog bakzeil. Het Elysée maakte bekend dat het de levering van de Mistralschepen aan de Russische Federatie opschort vanwege de oplopende spanningen in Oost-Oekraïne. 

Het valt niet te verwachten dat Frankrijk twee helicopterschepen aan Rusland levert. Een Mission Impossible van de Franse regering. Vroeg of laat zal het in moeten binden. Zeker als de Oekraïens-Russische oorlog in hevigheid toeneemt en de VS, Groot-Brittannië en Duitsland openlijk de kant van Oekraïne kiezen. Probleem voor Frankrijk is dat grotere landen als de VS of China hun eigen oorlogsschepen bouwen en kleinere landen de dure schepen niet nodig hebben. Rusland blijft over als een regionale grootmacht die technisch achterloopt op het Westen, maar zich militair steeds agressiever opstelt tegenover de buren. Diplomatiek is het pikant dat Rusland een van de Mistral-helicopterschepen vanuit de marinehaven van Sebastopol op de Krim wil laten opereren. Nog steeds Oekraïens grondgebied dat Rusland eerder dit jaar onrechtmatig inlijfde. De internationale gemeenschap erkent dat niet. De petitie roept de Franse regering op af te zien van de verkoop.

De EU heeft in 1998 een Gedragscode voor Wapenverkoop geratificeerd. Alle EU-landen onderschrijven de criteria. Niet valt in te zien hoe de verkoop van de Mistral-schepen aan Rusland regionale gewapende conflicten niet doen oplaaien of de vrede, veiligheid en stabiliteit in de Zwarte-Zee regio dienen. De gedragscode stelt in criterium 5 dat lidstaten geen wapens mogen verkopen aan landen die de nationale veiligheid van bevriende staten in gevaar brengen. Door het tekenen van het associatieverdrag met de EU is Oekraïne een bevriende staat van de EU geworden. Er is nog veel meer te zeggen over de geheime oorlog van Rusland in Oekraïne, maar de hoofdzaak is dat de EU bij de beslissing over de verkoop van de Mistral-schepen haar eigen gedragsregels navolgt. Als het dat doet dan dient de verkoop aan Rusland afgeblazen te worden.

Een optie is om de schepen aan een andere partij dan Rusland te verkopen zodat Frankrijk niet eenzijdig met de schade blijft zitten. Te denken valt aan een constructie waarbij rijkere landen als Japan, VS, Duitsland of Saoedie-Arabië de schepen betalen en ze in bruikleen geven aan een land als Canada dat ze inzet voor een humanitair doel ten behoeve van een supranationale organisatie als de VN. Of wie weet kan een creatief Den Haag zorgen dat de Nederlandse marine betrokken wordt in onderhoud en beheer. Maar dat gaat voorbij aan de politieke onwil van de nieuwe Entente tussen Frankrijk en Rusland om een streep door de deal te zetten.

Foto: Schermafbeelding van petitie ‘France’s Foreign Minister Laurent Fabius: Stop supplying Russia with Mistral-class warships’ voor Avaaz.

Frankrijk verkoopt ‘Mistral’-schepen aan Rusland. Sans gêne

Wat zijn principes waard in de buitenlandse politiek? Zo goed als niets. Landen zetten tegenwoordig het eigen gewin voorop. Nederland heeft de mensenrechten ingewisseld voor economische politiek. Niks nieuws. In elke oorlog verkopen partijen wapens aan de andere partij. Als het maar geld oplevert. Oorlog is een hefboom voor winst. Van sommigen ten koste van velen. Vaak verhuld met een ethisch sausje van politieke praatjes die niks kosten, maar mooi tonen. Het verschil met de verkoop van twee Franse helicopterschepen Mistral aan Rusland is dat het zo ongegeneerd gaat. De Franse regering zoekt geen excuses om 1,4 miljoen euro te cashen en Rusland bruuskeert Frankrijk door te verklaren dat een van de schepen gestationeerd zal worden op de Krim. Dat door Rusland eerder dit jaar eenzijdig geannexeerd werd. Deze inlijving wordt door Frankrijk niet erkend.