De video van het progressieve PAC (political action committee dat privé geld inzamelt om verkiezingen of wetgeving te beïnvloeden) Meidas Touch is onweerlegbaar waar, maar toch klopt het niet.
De Republikeinse partij onder Trump is een onmiskenbaar een cult omdat het alle kenmerken ervan vertoont, zoals godsdienstwetenschapper Reza Aslan al in 2017 in de LA Times beweerde. In een commentaar van april 2018 verwees ik daarnaar. Vooral sinds Trumps verkiezingsnederlaag in november 2020 is de Republikeinse partij geradicaliseerd en verschanst het zich in apartheid, leugens, misleiding en obstructie van de politiek. De waarheid is het slachtoffer. Met deze tactiek van de verschroeide aarde beschadigt het overigens niet alleen het beoogde doelwit, namelijk de Democraten en president Joe Biden, maar ook de VS, de gevestigde religie en de politieke wil tot samenwerking en verbinding.
De video klopt in het opsommen van de feiten, maar niet in het middel om daar een eind aan te maken: ‘We must vote them out!‘. Als er in de Senaat niet tijdig een brede, veelomvattende stemrecht of Voting Rights wet wordt aangenomen, dan is dat een loze oproep. Het geheel of gedeeltelijk afschaffen van de zogenaamde filibuster zodat in de praktijk geen 60, maar 50 stemmen nodig zijn voor een meerderheid is een eerste voorwaarde om de obstructie van de Republikeinen passend te beantwoorden.
De oproep gaat voorbij aan wat er op dit moment gebeurt in de staten waar de Republikeinen de bestuurlijke macht hebben. Ze hebben het in een kleine meerderheid van de staten voor het zeggen. Het stemrecht wordt niet alleen in staten als Texas zo aangepast dat in de toekomst zwarte en gekleurde minderheden ontmoedigd worden om te gaan stemmen door het opwerpen van praktische belemmeringen. Wat veel belangrijker is, nu maken de Republikeinse bestuurders nieuwe kieswetten die hun de bestuurlijk-administratieve middelen in handen geeft om los van de werkelijke uitkomst van verkiezingen een winnaar aan te wijzen. Het is zoals Stalin zei: ‘Het gaat er niet om hoe de mensen stemmen, maar wie de stemmen telt’.
‘Stem ze weg’, is daarom een onderschatting van de politieke situatie op staatsniveau van dit moment. Het enige wat helpt is het voor dit specifieke doel buiten werking zetten van de filibuster om in de Senaat de For the People Act aan een meerderheid te helpen. Dan kunnen op federaal niveau de recente Republikeinse aanpassingen teruggedraaid worden, inclusief het mandaat voor Republikeinse bestuurders om de uitslag van verkiezingen te overrulen.
Daarmee zijn nog lang niet alle onregelmatigheden in de kieswet verdwenen zodat de bevolking niet correct vertegenwoordigd is in de uitslagen van verkiezingen. Ook als ze wel gaan stemmen. Het is onverklaarbaar dat dunbevolkte gebieden even zwaar tellen als dichtbevolkte gebieden waar Democraten in de meerderheid zijn. Evenmin is het logisch dat gebieden als Washington DC en Puerto Rico niet vertegenwoordigd zijn in de Senaat, terwijl dat laatste unincorporated territory meer dan vijfmaal zoveel inwoners heeft dan de Republikeinse staat Wyoming. Een 18de eeuwse anomalie is het Kiescollege (Electoral College) waardoor swingstates een relatief groot gewicht hebben en de campagnes daar geconcentreerd worden. Het hertekenen van kiesdistricten (gerrymandering) bevoordeelt de Republikeinen in het Huis en is een tendens die alleen maar sterker wordt. Het geeft hun een voordeel van tientallen zetels dat het verschil kan uitmaken tussen winst en verlies. Met als gevolg dat Republikeinen driekwart van de zetels in een staat binnenslepen waar ze nog geen 60% van de stemmen behalen.
Ook als de For the People Act wordt aangenomen is het nog maar de vraag of bij de tussentijdse verkiezingen van 8 november 2022 de Democraten hun kleine meerderheden in Huis en Senaat behouden. Zeker wat het Huis betreft is de verwachting dat de Democraten daar hun meerderheid gaan verliezen. Waardoor de rode loper voor obstructie van de Republikeinen wordt uitgerold en de regering Biden in haar laatste twee jaar machteloos wordt gemaakt.
Het ligt aan twee aspecten of het de komende jaren ook zo zal gaan. Het eerste is de vraag of er een volledige oorlog binnen de Republikeinse partij uitbreekt waarbij de Trumpianen tegenover degenen komen te staan die Trumps macht willen breken. Onduidelijk is of Trump meedoet aan de verkiezingen van 2024. Opvallend was afgelopen week dat Trump in een bijeenkomst in Georgia de Democrate Stacey Abrams als kandidaat-gouverneur verkoos boven de Republikeinse gouverneur Brian Kemp die volgens Trump hem onvoldoende had gesteund in de Big Lie. Het andere aspect is het succes van de regering Biden en de volharding en het succes om op te treden tegen de obstructie van de Republikeinen in. Tot nu toe lijkt de regering Biden in deze strijd aan de verliezende hand. Het treedt niet hard op tegen de Trumpianen die op 6 januari 2021 de Amerikaanse democratie omver wilden werpen.
Het gaat er niet om of de mensen gaan stemmen en door progressieve lobbyisten gemotiveerd worden om dat te gaan doen, maar dat op federaal niveau wordt gegarandeerd dat de voorwaarden om te stemmen eerlijk en transparant zijn en de stemmen geteld worden zoals het bedoeld is. Dan nog is het de vraag of de onregelmatigheden in het kiessysteem (vertegenwoordiging in de Senaat, Electoral College, gerrymandering) onderhand niet zo groot zijn geworden dat er nog wel van eerlijke verkiezingen gesproken kan worden. Een fundamentele hervorming is nodig, maar kan niet van de grond komen omdat het samengaat met Republikeins machtsverlies. Deze partij weet dat het verkiezingen alleen nog kan winnen door obstructie en zich te beroepen op oude rechten uit een ver verleden. Die patstelling is geen gelijk spel, maar verlies voor de Amerikaanse democratie.