Sunday Times en Glenn Greenwald botsen over Edward Snowden

De Britse The Sunday Times bracht afgelopen zondag 13 juni een verhaal ‘British spies betrayed to Russians and Chinese’ dat een frontale aanval was op Edward Snowden die in juni 2013 de massale spionage door veiligheidsdiensten als de NSA en de GCHQ aan de orde stelde. Onderzoeksjournalist en geestverwant van Snowden Glenn Greenwald reageert in zijn column op The Intercept en beweert dat de gevestigde Britse en Amerikaanse media zich na de Irak oorlog opnieuw voor het karretje van de gevestigde macht laten spannen. De media zouden in die tussentijd niets geleerd hebben. Een ideologische strijd tussen The Sunday Times van miljardair Rupert Murdoch tegenover The Intercept van miljardair Pierre Omidyar. Conservatief en pro-establishment tegenover crypto-progressief en crypto-establishment. Wie heeft het bij het rechte eind?

Indirect bewijs dat Greenwald gelijk heeft is de poging van The Sunday Times om de column van Greenwald via de rechtbank te laten verbieden. Niet omdat de inhoud ervan onjuist zou zijn of belasterend is, maar het auteursrecht zou schenden. The Guardian noemt dat een slap antwoord van moedermaatschappij News UK die de Sunday Times uitgeeft. Claim van westerse veiligheidsdienst dat Snowden ‘bloed aan zijn handen heeft’ door samenwerking met de Chinese of Russische veiligheidsdiensten kan nog opgevat worden als een normale manier van misleiding door inlichtingendiensten, maar dat gevestigde media dat zonder bronvermelding en onderbouwing met feiten overnemen is de schande van de journalistiek waar Greenwald terecht op wijst.

Direct bewijs dat Chinese of Russische inlichtingsdiensten inzage hebben gehad in de geheime documenten die Snowden kopieerde en naar buiten smokkelde is nooit geleverd. Ook niet door de beschuldigingen in The Sunday Times. Greenwald heeft gelijk dat dit soort journalistiek een parodie op journalistiek is. De Sunday Times baseert zich uitsluitend op anonieme bronnen, spreekt zichzelf tegen en is ingefluisterd door de Britse regering. Het terugdringen van de macht van de NSA in de recent aangenomen Freedom Act geeft aan dat de inlichtingendiensten met massale spionage van burgers de slag om de publieke opinie aan het verliezen zijn. Alle middelen zijn dan geoorloofd om Snowden in diskrediet te brengen. Inclusief ondermaatse journalistiek.

Het effect van dit artikel moet niet afgemeten worden uit de controverse tussen The Sunday Times en The Intercept, of tussen de Britse inlichtingendienst MI6 en Greenwald. Zelfs als Greenwald deze strijd wint omdat hij de beste argumenten heeft en het dichtst bij de feiten blijft, kan hij toch de slag om de publieke opinie verliezen. Da’s ingecalculeerd door de aanvaller. Zo werkt de journalistiek tegenwoordig: een beschuldiging wordt als feit gebracht. Door de hoge omloopsnelheid van het nieuws zijn nieuwsconsumenten niet meer in staat te onderscheiden tussen feit en verzinsel. Zeker niet als een kwaadaardige bron als The Sunday Times het insteekt en andere gevestigde media zich opstellen als doorgeefluik zonder weinig kritisch vermogen.

Foto: Schermafbeelding van begin artikel ‘The Sunday Times’ Snowden story is journalism at its worst – and filled with falsehoods’ van Glenn Greenwald op online nieuwsbron The Intercept.

Advertentie

The//Intercept gelanceerd. Voorlopige focus op NSA is noodzaak

Het is zover. Vandaag is ‘The//Intercept‘ gelanceerd. De Onderschepper suggereert met deze titel dat de afluisteraar wordt afgeluisterd en berichten opvangt. Dit journalistieke project dat met 50 miljoen dollar gesteund wordt door eBay oprichter en multimiljardair Pierre Omidyar werd half oktober 2013 wereldkundig toen onderzoeksjournalist Glenn Greenwald zijn overstap van The Guardian naar Omidyars First Look Media aankondigde. Greenwald is een van de vertrouwelingen van Edward Snowden. De afgelopen maanden werden allerlei gelouterde journalisten binnenboord gehaald, zoals Jeremy Scahill, Laura Poitras en Peter Maass.

In de publiciteit werd steeds gesteld dat dit project van First Look Media programmatisch weliswaar de focus op zware onderzoeksjournalistiek had, maar verder de gewone rubrieken van nieuwsmedia (binnenland, sport, entertainment) zou brengen. In de verklaring van de missie wordt die verscheidenheid nu ietwat naar de lange baan geschoven. Als korte termijn doel wordt de voortzetting van publicaties aan de hand van de Snowden-documenten omschreven. Met naast de onthulling -als tegenstem- ook een commentaar van buitenstaanders op de onthulling. Het lange termijn doel is ‘het realiseren van onbevreesde, hoor en wederhoor journalistiek over een breed scala van onderwerpen’. Met redactionele onafhankelijkheid voor de journalisten.

De focus van ‘The//Intercept’ ligt voorlopig dus nog op de NSA. Een noodzaak omdat zoals Glenn Greenwald in een commentaar uitlegt kritische onderzoeksjournalisten in de VS en het Verenigd Koninkrijk onder vuur liggen en door politici (Mike Rogers, Peter King) worden geïntimideerd en als medeplichtigen (accomplices) worden aangemerkt. Deze intimidatie vanuit de politiek, de veiligheidsindustrie en de gevestigde media is de afgelopen weken toegenomen en wordt volgens Greenwald steeds beter en vaker georkestreerd.

Het project van First Look Media gaat feitelijk over de positie en het bestaansrecht van onafhankelijke journalistiek in de Angelsaksische landen. Is deze in de mainstream nog levensvatbaar buiten enkele enclaves zoals The Guardian, The Washington Post of The New York Times? De reactie van het establishment op de onthullingen aan de hand van de Snowden-documenten is na een fase van paniek, onzekerheid en aarzeling steeds zelfbewuster geworden. De NSA-affaire is daarom steeds meer een verhaal over de rol van de journalistiek geworden. ‘The//Intercept’ bundelt de meest onafhankelijke geesten en biedt ze een platform om met minimale overheidsdruk te publiceren. Dat laatste deed Snowden bijvoorbeeld besluiten niet The New York Times te benaderen dat op directieniveau hechte banden met de regering-Obama onderhoudt.

De lakmoesproef is of The//Intercept de weg naar de mainstream weet te vinden. En bij het grote publiek ‘landt’. De urgentie om nu alle aandacht aan de NSA te blijven besteden is dat journalisten als Scahill, Greenwald of Poitras geïntimideerd worden en een beroepsverbod of zelfs gevangenisstraf wacht als ze hun krachten niet bundelen en niet blijven komen met onthullingen die het illegale karakter van de NSA-operaties aantonen. Er is geen weg meer terug. Scahill en Greenwald openen met een artikel over de geheime rol van de NSA in het drone-programma. En Trevor Paglen toont met z’n foto’s de industriële schaal waarop de NSA werkt. Zie hier de toespraak van Paglen eind december 2013 op een Duits hackerscongres.

Foto: Schermafbeelding van The//Intercept, About, 10 februari 2014.

Aanval op Omidyar vanwege blokkade WikiLeaks door PayPal

Advocaat Stanley Cohen prikt het verhaal van Pierre Omidyar door. De multimiljardair begint met gelouterde journalisten als Glenn Greenwald en Jeremy Scahill een nieuwsorganisatie. Ze beloven het anders te gaan doen. Maar Cohen ziet in Omidyar de nieuwe Rupert Murdoch. Omidyar is eigenaar van eBay en dochterbedrijf PayPal. Hij verzette zich er eind 2010 niet tegen dat er via PayPal geen geld meer overgemaakt kon worden naar WikiLeaks. Zonder enige wettelijke basis blokkeerde PayPal WikiLeaks op aandringen van de regering-Obama samen met Visa en Mastercard. Volgens WikiLeaks tot op de dag van vandaag. Het kwam hiermee aan de rand van de afgrond kwam te staan omdat zo’n 95% van de donaties wegvielen. Maar nu wast in de ogen van Cohen Omidyar zijn straatje schoon door een ethische houding aan te nemen die niet rijmt met zijn zakelijk opereren. Cohen doet Omidyars artikel in The Huffington Post als onwaarachtig en schijnheilig af.

Cohen verdedigde een van de 14 PayPal demonstranten die eind 2010 met DDos-aanvallen tegen PayPal reageerden op de blokkade van WikiLeaks en aangeklaagd werden. Het gaat om de vraag of een DDos-aanval onder de vrijheid van meningsuiting valt. Is het een ‘hack’ of een gewoon protest? Cohen legt uit dat er een deal gesloten is. De PayPal 14 geven een overtreding toe, maar geen misdaad. Als ze in de tussentijd niet opnieuw een DDos-aanval uitvoeren zijn ze binnen een jaar vrij. Na betaling van een boete van 5600 dollar.

WikiLeaks-medewerkster Sarah Harrison die Edward Snowden begeleidde van HongKong naar Moskou opende deze week in Stern de aanval op Pierre Omidyar. Lastig om te weten hoe haar beschuldiging luidt omdat de originele tekst niet online staat. The Guardian pakte het op met een verslag onder de titel ‘WikiLeaks’ Sarah Harrison: ‘How can you take Pierre Omidyar seriously?‘ Met de kernzin: ‘How can you take something seriously when the person behind this platform went along with the financial boycott against WikiLeaks?‘ In een parallelle ontwikkeling vertaalde The Guardian dat in de tweet ‘WikiLeaks’ Sarah Harrison: ‘You can’t take Omidyar and Greenwald seriously‘ die Glenn Greenwald op de kast joeg. Hij verliet kortgeleden The Guardian en stapte over naar Omidyar. Terecht tweette hij dat-ie geen deel uitmaakte van de blokkade tegen WikiLeaks. Pierre Omidyar wel dus. Hij is beschadigd. Maar WikiLeaks en Julian Assange vallen hem niet frontaal aan.

Pierre Omidyar stelt diepe vragen over wat overheden doen

De oprichter van eBay, multimiljardair en filantroop Pierre Omidyar spreekt tegen Scotland Tonight over zijn nieuwe nieuwsorganisatie die door Glenn Greenwald opgezet gaat worden. Omidyar verwijst naar de Schotse Andrew Carnegie die de rijkste man ter wereld was voordat-ie z’n geld weggaf aan goede doelen. Men mag hopen dat Nederlandse ondernemers en topdirecteuren aangegrepen worden door dit voorbeeld. En een deel van hun geld teruggeven aan de maatschappij. Aan kunsten, wetenschappen, natuur of media die los van overheidsdruk functioneren. Mensen van dat kaliber lijken in Nederland te ontbreken. Hun verbeelding gaat niet verder dan het oprichten van een eigen museum voor hun eigen kunstcollectie met hun eigen naam. ‘What’s important in society is to have people outside of government, asking deep questions about what government is doing‘, zegt Omidyar. Hoe waar is dat. Maar dat vraagt geld dat alleen rijken kunnen leveren.

Glenn Greenwald vertrekt naar Omidyar Networks

Onderzoeksjournalist Glenn Greenwald verlaat de Britse nieuwsorganisatie The Guardian. Hij stapt over naar een nieuwe organisatie waarvan nog niet alle bijzonderheden bekend zijn. Het nieuws van de overstap is voortijdig gelekt. Reuters meldt dat de oprichter van eBay en multimiljardair Pierre Omidyar de financier van de nieuwe organisatie is. Inmiddels is dit bericht door Omidyar Networks bevestigd aan CNN.

Glenn Greenwald publiceerde sinds juni 2013 in zijn column ‘On Security And Liberty‘ het merendeel van de onthullingen die gebaseerd waren op de documenten van klokkenluider Edward Snowden. De wereldwijde opschudding over de Amerikaanse spionage leidde onder meer tot wetsinitiatieven in het Amerikaanse congres om de macht van de inlichtingendiensten in te perken door het toezicht erop te verbeteren.

Greenwald zegt z’n tijd bij The Guardian absoluut niet te betreuren, maar het aanbod van Omidyar niet te kunnen laten lopen. Hij noemt het een ‘once-in-a-career dream journalistic opportunity‘.  Pierre Omidyar en Glenn Greenwald zijn beiden 46 jaar, dus leeftijdsgenoten. Ze maken zich zorgen over de opbouw van de Amerikaanse controlestaat, inperking van de burgerrechten en de corruptie van de gevestigde media die hun controlerende taak van de macht verzaken. Nu bundelen ze de krachten. Dat belooft wat voor de journalistiek.

Foto 1: Tweet van CNN, 16 oktober 2013.

Foto 2: Schermafbeelding van homepage Omidyan Networks, 16 oktober 2013.