De Sacklers profiteren van opioide crisis en sponsoren kunst. Daartegen komt verzet

De VS zucht onder een crisis van pijnstillers, de ‘opioide crisis’. Verslavende middelen die mensen afhankelijk maakt. Sommigen plegen zelfmoord. De Sackler familie die het bedrijf bezit dat de middelen verkoopt wordt er superrijk van. Afgelopen jaren hebben de Sacklers daarvoor veel kritiek gekregen. Maar zoals altijd in dit soort gevallen willen de leden van zo’n familie niet bekend staan als ordinaire geldboeren en zoeken ze maatschappelijke acceptatie om hun ware aard te verhullen. In dit geval doen ze dat via het sponsoren van kunst. Zo ploegen ze het geld van de verslaafden om naar musea. Kunstenaar Nan Goldin die ooit verslaafd was aan zo’n middel van de Sacklers voert in de VS en het VK al geruime tijd actie tegen musea die geld van de Sacklers accepteren. Dat is een lastige strijd omdat musea zich afhankelijk hebben gemaakt van sponsors. Maar afgelopen week boekte Goldin succes toen de National Portrait Gallery in Londen bekendmaakte een sponsorbedrag van 1 miljoen pond van de Sacklers af te wijzen. Musea zijn gewaarschuwd, publiek en kunstenaars pikken niet langer dat musea geld van dubieuze geldschieters aanvaarden. Musea die dat (nog) wel doen kunnen op negatieve publiciteit rekenen.

Filippijnse president Duterte vindt God dom en stelt Gods bestaan ter discussie. Mag hij dat binnen de grondwet zeggen, of niet?

De 16e president van de Filippijnen Rodrigo Duterte staat bekend om controversiële uitspraken en gedrag. Zo riep hij op om drugsdealers en verslaafden te vermoorden. Naar verluidt werden na die oproep meer dan 3600 mensen gedood. Maar er zijn controversiële uitspraken die goed en die slecht liggen bij de achterban.

Bij een bevolking die voor meer dan 80% staat geregistreerd als Rooms-Katholiek is een relativerende uitspraak over God per definitie afkeurenswaardig. Zo noemde hij onlangs God dom (‘stupid’) en zijn eigen God perfect. Hierop ontstond kritiek, maar een politicus van het kaliber Duterte bindt in zo’n geval niet in, maar verdubbelt zijn inzet. Zoals autoritaire leiders als Trump, Putin en Erdogan doen. Zodat een nieuwe controverse geboren is. Want hij stelt dat als iemand kan bewijzen dat God bestaat hij belooft af te treden, aldus een bericht van AP. Het bewijs mag van de president met een foto of selfie geleverd worden.

Vraag is of de president met zijn kritiek op God onder de vrijheid van religie of meningsuiting valt en hij dat mag zeggen of dat hij ermee in conflict met de preambule van de grondwet komt. Een woordvoerder herinnerde eraan dat Duterte ooit onthulde dat hij als student seksueel misbruikt is door een Rooms-Katholieke priester. Dat zou zijn uitspraken over de in zijn ogen domme en niet-bewijsbare God verklaren. Het is een juridische kwestie of Duterte in conflict komt met de grondwet waarvan de preambule zegt ‘wij smeken de hulp van de almachtige God af’ als hij God dom noemt of het bestaan van God ter discussie stelt.

Maatschappelijk lijkt de president bij de gelovige bevolking weerstand op te roepen. Wat hij met zijn kritiek op God denkt te winnen is onduidelijk. Zijn optreden is ongepast. Het is het spiegelbeeld van regeringsleiders die hun land en bevolking hun God willen opleggen. Dat is onaanvaardbaar omdat burgers voor zichzelf moeten kunnen beslissen. Evengoed moeten regeringsleiders niet het omgekeerde doen en hun land en bevolking een God afnemen. De kwestie roept nog een andere, meer principiële vraag op, namelijk waarom de preambule van de Filippijnse grondwet naar ‘de almachtige God’ verwijst. Dat sluit burgers van de Filippijnen die niks met God en religie hebben buiten. Ook dat is ongelukkig en onaanvaardbaar. Een debat daarover is zinvol.

Foto: Schermafbeelding van preambule van de Filippijnse grondwet (1987).

Controversiële kunst in Florida. ‘The Face of MLK’ van Jerry Sparkman verwijderd na politieke druk. Censuur of vrijheid?

Een controverse over kunst in Newtown (Sarasota) in Florida. Architect Jerry Sparkman heeft onder druk van activisten zijn werk ‘The Face of MLK‘ teruggetrokken van de inmiddels stopgezette tentoonstelling ‘Human Tales on Refrigerator Doors’ in The Center for Architecture Sarasota. In een toelichting zegt Sparkman dat het niet zijn opzet was te beledigen, maar dat het wel zo uitpakt, aldus een bericht in de lokale Herald-Tribune.

De titel verwijst niet naar Martin Luther King, maar naar de Martin Luther King Boulevard in Newtown. Daar zegt Sparkman als architect commentaar op te geven met zijn collage. Hij voegde elementen samen, zoals spuiten, plastic zakjes gevuld met wit poeder, luidsprekers en basketbalschoenen. Onder meer omdat hem in Newtown verschillende keren drugs zijn aangeboden. De reflectie van Sparkman op de buurt werd hem door activisten van Black Lives Matter Manasota niet in dank afgenomen omdat hij de buurt zou stigmatiseren met zijn werk dat volgens een activist zelfs ‘schaamteloos racistisch’ zou zijn. De collage hing eerder 8 maanden op de 2016 Architectuur Biennale in Venetië zonder dat dit tot beschuldigingen, opwinding of actie leidde.

Foto: Schermafbeelding van collage ‘The Face of MLK’ van Jerry Sparkman die tot controverse leidde in Newtown, Florida.

Nieuwe religie in Indiana: de First Church of Cannabis. Holy smoke!

In de Amerikaanse staat Indiana is de First Church of Cannabis van Bill Levin geregistreerd. Een voorspeld en onbedoeld neveneffect van de onlangs getekende Religious Freedom Restoration Act (RFRA) die discriminatie tegen LGTB’s legaliseert. Een idee van conservatieve Republikeinen in beide kamers om LGTB’s diensten te weigeren op religieuze gronden. Levin is de fondsenwerving gestart voor zijn kerk waar hasj gerookt kan worden. Advocaat Abdul-Hakim Shabazz zegt: ‘Ik zou zeggen dat als je met verwijzing naar de de RFRA kunt aantonen dat een joint een deel van je religieuze praktijken is, je een goede kans hebt om vrijuit te gaan’.

Foto: Schermafbeelding van fondsenwervingsactie/ crowdsourcing van Bill Levin voor The First Church of Cannabis in Indiana, VS.

Chasing the Scream: 100 jaar War on Drugs. Met Billie Holiday

Update 28 maart 2015: De media zijn er vroeg mee, 100 jaar te laat. Op 7 april 2015 is het 100 jaar geleden dat Billie Holiday werd geboren. Ze stierf in 1959 op haar 44ste. Nu herdenken we. Wat herdenken we? Een grote zangeres of een zangeres die leed onder racisme? Wat is zo’n herdenking eigenlijk? Nostalgie? Ophalen van bekende verhalen? Een kapstok voor de media om ruimte te vullen en voor bedrijven om winst te maken? Maar kan Billie Holiday dan beter vergeten worden? Nee, dat niet, ze was te goed. Ze maakte iets van niets. En soms maakte ze verschil met iets waarmee ze haar nek uitstak. Moedig. Een kunstenaar om niet te vergeten:

Southern trees bear strange fruit
Blood on the leaves and blood at the root
Black bodies swinging in the southern breeze
Strange fruit hanging from the poplar trees

Pastoral scene of the gallant south
The bulging eyes and the twisted mouth
Scent of magnolias, sweet and fresh
Then the sudden smell of burning flesh

Here is fruit for the crows to pluck
For the rain to gather, for the wind to suck
For the sun to rot, for the trees to drop
Here is a strange and bitter crop

Een protestsong over Amerikaans racisme, het lynchen van Afro-Amerikanen. Billie Holiday nam het op 20 april 1939 op met een formatie van trompettist Frankie Newton voor het onafhankelijke merk Commodore Records. Zowel tekstdichter Abel Meeropol als Newton stonden bekend als communist. CBS, de studio waar Holiday onder contract stond of producent John Hammond durfden hun vingers er niet aan te branden. Verder met Tab Smith (as), Kenneth Hollon en Stanley Payne (ts), Sonny White (p), Jimmy McLin (g), John Williams (b) en Eddie Dougherty (d). De opnamekwaliteit kon stukken beter, maar het gevoel telt. De song was een succes.

Politico plaats deze week een passage ‘The Hunting of Billie Holiday; How Lady Day found herself in the middle of the Federal Bureau of Narcotics’ early fight for survival’ uit het vandaag verschenen boek van Johann Hari ‘Chasing The Scream: The First and Last Days of the War on Drugs’. Drugs zijn in de VS dit jaar sinds een eeuw verboden. Zodat er ook een eeuw een War on Drugs bestaat met alle nadelen die daarbij horen. Zoals het expliciete racisme waarvan de stukken over Billie Holiday getuigen, maar ook een ander soort racisme dat dient om bevolkingsgroepen eronder te houden. Hari zet vragen bij een in een eeuw scheefgegroeide praktijk.

WCIT stelt voor om digitale burgerrechten in te perken: DPI standaard

Dirk Poot uit in Tros Nieuwsshow zijn ongenoegen over de ontwikkelingen op de World Conference on International Telecommunications (WCIT) in Dubai. Dat gaat over de inrichting van het internet en wordt georganiseerd door de ITU. Het gaat niet de goede kant op volgens Poot omdat politici het overnemen van de techneuten. Ofwel overheden trekken de macht over het internet naar zich toe. Vraag is of zelfs goedwillende politici begrijpen waarover het gaat en wat ze in de onderhandelingen weggeven. Wat is internetvrijheid?

Op initiatief van China schijnt een voorstel goedgekeurd te zijn dat DPI (Deep Packet Inspection) tot standaard maakt. Dit voorstel is nog niet gepubliceerd, maar zou uit een gelekt Koreaans document blijken. Als het klopt dan is dat zo verstrekkend dat het als het oversteken van de Rubicon van de burgerrechten gezien moet worden. Erik King van Privacy International kenschetste dat als volgt: ‘DPI staat de staat toe in ieders internetverkeer te snuffelen, te lezen en te kopiëren, en zelfs e-mails en webpagina’s te wijzigen‘.

King zei dat ruim een maand geleden naar aanleiding van Rusland dat met nieuwe wetgeving DPI tot standaard maakte. Elena Kolmanovskaya van de Russische zoekmachine Yandex maakt zich zorgen over de inperking van de privacy. Maar straks zijn het niet alleen de burgers in politiestaten als Rusland of China die de controle van hun computer door de overheden moeten slikken, maar ook burgers in Nederland of andere westerse landen. Als de staat hun computer overneemt, dan verliezen ze ook nog eens hun internet-identiteit.

Inperking van de internetvrijheid past in een tendens dat overheden de burgerrechten inperken. Onder het mom van terrorisme, drugs of pornografie wordt zo de macht van de staat vergroot. Het voorstel over DPI brengt de Nederlandse controlestaat dichterbij. Dan is elke burger bij voorbaat verdachte. Individuele politici als Marietje Schaake of Sophie in ’t Veld of maatschappelijke groeperingen als Bits of Freedom verzetten zich tegen de controlestaat, maar aan de meederheid gaat het voorbij. Geen wonder trouwens omdat de ITU-onderhandelingen in Dubai uit de openbaarheid worden gehouden en de burger het nakijken heeft.

Foto: Delegatieleden tijdens de Opening WCIT in Dubai, december 2012. Credits ITU.

Geheime CIA-operatie met Chileens drugsgeld tegen Correa en Assange

Update 18 februari: Raffael Correa is herkozen als president van Ecuador. Contra-acties van de VS hebben niet geholpen. Als daar al sprake van was. Indirect verstevigt de herverkiezing de positie van Julian Assange. Na zijn herverkiezing deed president Correa een beroep op Europa om de zaak Assange diplomatiek te regelen. Assange zit verschanst in de Ecuadoriaanse ambassade in Londen. Nederland, minister Frans Timmermans? 

Binnen de Reagan-regering ontstond in 1986 de Iran-Contra affaire. Inkomsten uit geheime wapenleveranties aan Iran dienden om de tegenstanders van de Nicaraguaanse Sandinisten, de Contra’s te financieren. Alles buiten de bestaande fondsen om. Later betuigde president Reagan spijt. Niemand verdween in de gevangenis.

Nu herhaalt de geschiedenis zich. De VS halen de blauwdruk van een operatie van 25 jaar geleden uit de lade. Iran wordt Chili, en Nicaragua wordt Ecuador. Maar met de opkomst van de nieuwe media is het de vraag of zo’n geheime operatie zich niet snel tegen de initiatiefnemers zal keren. Da’s in 25 jaar veranderd.

Voormalige Britse ambassadeur Craig Murray onthult de details op zijn blog. Op 22 oktober beweerde hij dat de CIA de Ecuadoriaanse president Raffael Correa wil lozen. Op 9 november kwam-ie met aanvullend bewijs. Craig Murray steunt Julian Assange als oud-diplomaat die zich nu als mensenrechtenactivist beschouwt. Murray wordt door de gevestigde Britse media als buitensporig beschouwd, terwijl Murray op zijn beurt de gevestigde journalistiek buitensporig acht in haar volgzaamheid en gebrek aan kritisch vermogen.

Onder leiding van minister van Buitenlandse Zaken Hillary Clinton zouden de VS een illegaal project opgestart hebben om de regering-Correa te destabiliseren. Zodat hij niet herkozen wordt. In februari en april 2013 zijn er verkiezingen in Ecuador. Drugssmokkel via Chili ‘legaliseert’ de fondsen ter financiering van deze geheime operaties. Amerikaans ambassadeur in Ecuador Adam Namm ontkende Murrays beschuldiging van 22 oktober.

President Rafael Correa steunt Julian Assange in zijn strijd tegen de VS. Het plan van de VS is dat als er in Ecuador een rechtse president aan de macht komt het asielverzoek van Assange ingetrokken wordt. Deze moet vervolgens de Ecuadoriaanse ambassade in Londen verlaten. Via Zweden wordt-ie dan naar de VS getransporteerd waar hem eenzame opsluiting wacht. En de onmogelijkheid om zich nog ooit met WikiLeaks bezig te houden. Mensenrechtenactivisten verwijten de regering-Obama een heksenjacht tegen Assange en de vermeende klokkenluider Bradley Manning te voeren met voorbijgaan aan de universele mensenrechten.

Wat president Obama bezielt om publicitair zoveel risisco’s te lopen om de regering-Correa via een geheime operatie omver te laten werpen is een raadsel. De Chili-Correa affaire heeft het in zich om heel groot te worden en via negatieve publiciteit de regering-Obama voor lange tijd in de kern te beschadigen. Mogelijk is er een direct verband met het gedwongen aftreden van CIA-chef David Petraeus. Zeker is dat de aanleiding voor zijn aftreden, namelijk een buitenechtelijke affaire met Paula Broadwell niet het hele verhaal kan zijn.

De neo-conservatieve denker Francis Fukayama stelde in 1992 dat er een eind aan de geschiedenis was gekomen. In de laatste ontwikkelingen van de Chili-Correa affaire heeft-ie een nieuwe aanleiding voor de revisie van zijn gedachtengoed. Geschiedenis wordt gefabriceerd. Tevens kan-ie dan een update van het Bushiaanse neo-conservatisme geven dat door president Obama schimmig en wanhopig wordt omarmd.

Rusland perkt internetvrijheid in

In Rusland staan burgerrechten onder druk. Internetvrijheid wordt door de overheid met nieuwe wetgeving ingeperkt. Onder het mom van bestrijding van pedofilie of drugs. Echte reden is het smoren van het politieke debat. President Putin probeert de oppositie monddood te maken. De onderdrukking neemt toe. Technisch is de Russische overheid in staat om via DPI-technologie (deep packet inspection) toezicht te houden op het internet, aldus Privacy International. Dit gebeurt met medewerking van onder andere Google. ‘DPI staat de staat toe in ieders internetverkeer te snuffelen, te lezen en te kopiëren, en zelfs e-mails en webpagina’s te wijzigen. We weten nu dat dergelijke technieken werden ingezet in het pre-revolutionaire Tunesië. Het kan ook kritische by-passes in gevaar brengen zoals ‘tools’ die burgers helpen om autoritaire internet controles in landen als Iran en China te omzeilen’, aldus Eric King, het hoofd onderzoek van Privacy International.

Gedoogbeleid Terneuzen ontspoorde door onkunde gemeentebestuur

Update 28 november 2017: De Volkskrant: ‘Het gerechtshof in Den Bosch heeft de ooit grootste coffeeshop van Nederland, Checkpoint in Terneuzen, dinsdag alsnog veroordeeld als ‘criminele organisatie’ die de voorwaarden van het gedoogbeleid heeft overtreden. Maar zowel het bedrijf als zijn eigenaar krijgt geen straf opgelegd omdat het huidige ‘paradoxale’ coffeeshopbeleid de strafbare feiten in de hand heeft gewerkt.’

Het Zeeuws-Vlaamse Terneuzen kende de grootste coffeeshop van het land. En van de wereld. Eigenaar Meddie Willemsen runde Checkpoint, een nieuw pand aan de rand van de binnenstad tegenover de plaatselijke Schouwburg. In 2008 grepen de burgemeester van Terneuzen en het parket Middelburg van het OM in en sloten de coffeeshop. Maar in hoger beroep is het OM door het Haagse gerechtshof niet ontvankelijk gesteld. Het OM kan nog in cassatie gaan bij de Hoge Raad. Kortom, de zaak van het bevoegd gezag is stuk gegaan.

Terneuzen is een havenstad op 17 kilometer van de Belgische grens en de grootste Zeeuwse gemeente. Sinds begin jaren ’70 kent het een bloeiende handel in soft drugs. Eerst in cafés, dan in slooppanden die door druk verkeer voor overlast zorgen. Vanaf midden jaren ’90 geconcentreerd in twee coffeeshops in de Westkolkstraat: Checkpoint en het kleinere Miami. Ongeveer 90% van de bezoekers komt uit België en Frankrijk. Want met zo’n 106.000 inwoners en een licht krimpende bevolking is de bevolking van de regio te klein om een coffeeshop met 100 medewerkers en een jaaromzet van 26 miljoen euro in de lucht te houden.

Onder CDA-burgemeester Ron Barbé (1989-2003) ontwikkelt Terneuzen een gedoogbeleid. Mede omdat de tijdgeest na 2002 is verhard wordt de gemeente, het OM en de fiscus de samenwerking met een criminele organisatie nagedragen. Zo wordt Checkpoint in maart 2010 in een rechterlijke uitspraak genoemd. Maar ook toen al was het een exces, zoals rechtsgeleerde Peter Tak uitlegt. Samenwerking bestond er onder meer uit dat de gemeente bezoekers via verkeersborden de weg naar Checkpoint wees. Ooit bedacht om overlast in te perken, maar met als neveneffect aanzuigende werking en marketing op kosten van de gemeente.

Een verklaring waarom dit zo ontspoorde is dat Zeeland een zwak openbaar bestuur kent. Terneuzen werd na de Tweede Wereldoorlog aangewezen als groeigemeente. Maar op de Vlissingse Zeevaartschool na kende Zeeland geen hoger onderwijs, dus scholieren vertrokken naar elders. In Zeeland ontwikkelde zich een regenteske bestuursstijl door de geïsoleerde ligging, het tekort aan kritische massa en de calvinistische geest.

PVV-kamerlid Andre Elissen heeft over Checkpoint en het beleid van de gemeente Terneuzen kamervragen gesteld aan minister Opstelten. Naar aanleiding van een commentaar in De Telegraaf. Hij vraagt of de minister vindt of Terneuzen heeft deelgenomen aan strafbare feiten door gegeven steun. De kamervragen komen 15 jaar te laat. Dat valt Elissen niet te verwijten. Toch gaat het verder dan omkijken. Want 15 jaar geleden spraken Terneuzenaars zich al uit tegen Checkpoint en een slap gemeentebestuur dat actief meewerkte aan het laten ontstaan van een exces. Burgemeester Ron Barbé en zijn wethouders hoorden de bevolking niet.

Foto: Een speciaal bord voor drugstoeristen naar coffeeshops in Terneuzen.

Over politiek en religie

Politiek verdeelt de macht en is meer dan rede. Het omvat ook emotie. Absurd aan de laatste decennia is dat de politiek tegelijk een terugtrekkende en een annexerende beweging heeft gemaakt. Twee bewegingen die niet het centrum van de beweging, maar de omgeving vervormen.

In een wisseltruc van geven en nemen is politiek uit delen van de samenleving verdwenen. Verzelfstandiging van nutsbedrijven heeft de verantwoordelijkheid van de politiek uitgehold en is ingewisseld voor een accent op veiligheid en directe bemoeienis met het leven van de burger. Dat wordt mogelijk door de techniek.

De rechtsstaat behoort onze discussie te zijn omdat wij samen de wetten zijn. Daarbij past geen inmenging van overheden in de inhoud van een religie. Wel de garantie om grondrechten te garanderen. Dat staat haaks op terughoudend overheidsoptreden waar het de vrijheid van godsdienst betreft en actief optreden als het woord veiligheid of terrorisme klinkt. Maar het verband ertussen wordt afgewezen.

Rechten van leden van minderheden binnen een religie die uit willen treden staan onder druk. Dit kan slechts gewaarborgd worden als de overheid het recht van het individu boven dat van een groep of religie plaatst. De mentaliteit van bestuurders uit partijen die de overheid bedienen is daar nog niet aan toe.

Religie is aanleiding en afleiding tegelijk. Religie is een emancipator die op enig moment tot katalysator van apartheid wordt. Da’s voor overheden het moment om religie volledig ondergeschikt te maken aan de rechtsstaat. In ontwikkelde landen is dat omslagpunt al tientallen jaren bereikt, elders komt het eraan. Overheden zijn terughoudend in die consequentie.

Gelijkheid is geen realiteit, maar een continu streven. Besef van ongelijkheid is voor de praktijk belangrijker dan de schijn van gelijkheid. Groepen zetten zich apart. Dat optimaal benoemen is de uitdaging voor een politiek leider van nu. Hedendaagse politici doen dat onvoldoende.

Religie is als soft drugs. Men moet het vrijlaten om erger te voorkomen en uit de criminaliteit te halen. Zolang religie de bewegingsvrijheid van degenen die het inspireert beperkt, roept het tegenkrachten op die slechts door de overheid in goede banen kan worden geleid.

Zolang de politiek terughoudend blijft en religie niet bevrijdt uit haar ondubbelzinnige acceptatie van de rechtsstaat is de discussie gedoemd. Opwinding over religie op dat omslagpunt van emancipatie en apartheid is daarom gerechtvaardigd. Het taboe behoort aan de orde gesteld te worden.

Foto: James Stewart in Vertigo van Alfred Hitchcock (1958)