Bomen in de stad, de hitte, droogte en klimaatverandering, het goede geweten van de stadbewoner en de blik naar de toekomst

De langdurige hitte heeft tot schade aan de natuur geleid. Vraag is of in steden niet meer bomen geplant moeten worden en of dat niet de soorten moeten zijn die beter tegen de hitte kunnen dan de nu aangeplante soorten. Want bomen hebben in de zomer een dempend effect op oplopende temperaturen. Een gevolg kan zijn dat de Nederlandse steden in dat opzicht in de toekomst een Zuid-Europees uiterlijk krijgen. Want de verwachting is dat door de klimaatverandering hete zomers en droogte steeds vaker zullen voorkomen.

Ik woon in de Utrechtse wijk Wittevrouwen die aan het centrum grenst. Gisteren liep een buurtbewoner met een emmer water naar een naastgelegen openbaar plantsoentje. Desgevraagd bleek hij koers te zetten naar drie bomen, waarvan één er goed, één gemiddeld en één er slecht aan toe was. Mede als gevolg van de aanhoudende droogte. Ook het zonlicht was van invloed op de boomgroei waarbij de boom in de schaduw van een gebouw het slechtst presteerde. Wij buurtbewoners volgden zijn voorbeeld en laafden met emmers water de dorst van de gemiddelde en slechte boom. Onder het besef dat het een emmer op een gloeiende plaat was.

Het is een kwestie van een goed geweten. Vergelijkbaar met het redden van dat zielige zeehondje, terwijl de natuur wereldwijd in de knel zit en de bioindustrie is verworden tot fabrieken waar dieren op grote schaal ruw worden behandeld. Bij een gezakt grondwaterniveau heeft water geven aan bomen nauwelijks zin. Genoemde buurtbewoner vertelde dat hij de gemeente Utrecht over de drie bomen had geïnformeerd. Hem was te verstaan gegeven dat niet alle bomen gered konden worden. Dat is de werkelijkheid. Waar het om gaat is een passend antwoord op de in gang gezette klimaatverandering. Van den Berk Boomkwekerijen speelt er op in.

Advertentie

Wat is een nieuw neutraal onderwerp om over te leuteren? Het gesprek over het weer is sinds zomer 2018 niet meer onpartijdig

Water. Hitte. Hitteplannen. Code geel. Code oranje. Verdamping. Waterstand rivieren. Uitblijvende regen. Neerslagrecord. Droogte. Droogtemonitor. Watertekort. Record 1976. Record 1994. Klimaatverandering.

Klagen over het weer zou in de Nederlanders ingebakken zijn. Dat is natuurlijk niet zo. Dat heeft een andere reden. Praten over het weer was ooit een neutraal onderwerp. Daarom kon niemand zich er een buil aan vallen. Praten over de wind, de regen, de zon, de droogte, de kou of warmte was een neutraal onderwerp waar iedereen iets over te zeggen had. Waarbij het niet ging om de inhoud van wat men zei, maar om de vorm.

Is dat sinds de zomer van 2018 anders? Het kan bijna niet anders. Beseffen de Nederlanders op dit moment met een blik op de oplopende thermometer wel dat het weer niet langer een neutraal onderwerp kan zijn? De klimaatverandering die door de mens veroorzaakt wordt maakt het een politiek onderwerp. Hoe moet dat straks dan? Dat andere neutrale onderwerp schiet tekort omdat het nationale elftal slecht presteert, namelijk voetbal met Nederland dat spreekwoordelijk 17 miljoen bondscoaches heeft. Hoe vinden we een nieuwe neutraal onderwerp waarover we met elkaar ongegeneerd kunnen leuteren zonder dat het beladen wordt?

Foto: ‘Water supply, Vladivostock’, 17 augustus 1921. Collectie: Library of Congress.

Klimaattop Warschau: VS wil arme landen niet helpen

De een z’n brood is de ander z’n dood. Zo is het ook met het klimaat. Dat verandert. Kleine eilanden dreigen te verdwijnen omdat de zeespiegel stijgt, stormen en orkanen lijken sterker dan voorheen in een seizoen dat langer duurt dan voorheen en andere gebieden worden weer getroffen door extreme droogte. Het zijn de minst-ontwikkelde landen die het zwaarst getroffen worden. En juist deze landen hebben de minste reserves of infrastructuur om de schade die door de klimaatverandering ontstaat op te vangen. De aarde wordt zwaar belast, en de minst-ontwikkelde landen het allermeest. Ze hebben ook nog eens weinig politieke invloed.

Er is een politiek debat over de vraag of de klimaatverandering door de mens ontstaat. Wetenschappers zijn het er in overgrote meerderheid over eens dat dat zo is. Klimaatrapporten worden onderdeel van die strijd. Landen en lobbyisten die naar voren brengen dat klimaatverandering niet het gevolg is van menselijk ingrijpen hebben een eigenbelang. Ze willen doorgaan met produceren en het vasthouden van het welvaartspeil voor de eigen bevolking. Complicatie is dat zich ontwikkelende landen als India, Brazilië, Zuid-Afrika of China recht hebben op hetzelfde welvaartspeil als de klassieke geïndustrialiseerde landen. De kwantificering van de ecologische voetdruk van de toekomst geeft aan dat de aarde nog meer overbelast dreigt te worden dan deze nu is. Reageert het klimaat daar neutraal op? Een ramp kondigt zich aan. Hoe verdedigen landen hun positie?

Indirect bewijs dat een land als de VS er belang bij heeft om de milieuproblematiek te bagatelliseren en een oplossing in supranationale overlegorganen te vertragen geeft een uitgelekt document van de Amerikaanse delegatie op de UN-klimaattop in Warschau. Nitin Sethi van The Hindi legt het uit aan Amy Goodman.