Kritiek op Drents Museum dat half miljoen euro van NAM in ontvangst neemt

Schermafbeelding van deel artikel ‘Drents Museum krijgt half miljoen euro van NAM voor verbouwing‘ op RTV Drenthe, 20 september 2022.

Een gift van 500.000 euro van de NAM voor het Drents Museum legt het accent op het ethisch handelen van musea. Hoe zuiver gedragen ze zich? Er is veel kritiek op het Drents Museum dat de gift in ontvangst neemt.

Musea hebben er doorgaans weinig moeite mee om de eigen goede naam naam of die van de museumsector in het algemeen voor geld te verkopen. Door het aannemen van sponsorgeld van controversiële gevers tegen wie veel maatschappelijke weerstand bestaat en waarvan betreffend museum op de hoogte is komen ze op een glijdende schaal terecht.

Nog steeds een schandvlek voor de Nederlandse museumsector is het Ammodo-pensioengeld dat havenarbeiders op slinkse wijze werd ontfutseld. Het werd omgekat tot een goede doelen-fonds. Een kleine 10 beeldbepalende Nederlandse musea zagen er geen moreel bezwaar in om in vol bewustzijn over deze misstand dit besmette geld aan te nemen. Kamerlid Pieter Omtzigt zei daarover: ‘De ontvangers moeten weten waar het geld vandaan komt en moeten overwegen het niet in ontvangst te nemen‘.

De gedragscode (2012) van het Instituut Fondsenwerving dat overigens weinig gezag afdwingt zegt in artikel 1.4.6: ‘Iedereen
 die
 organisaties
 of
 projecten 
in
 de 
sector
wil
 steunen, 
met
 respect
 voor
 de 
belangen van 
de
 organisatie
 en
van 
de
 consumenten,
 zal 
naar 
algemene 
fatsoensnormen 
en 
met

 respect
 voor
 hun
 wensen
 worden 
behandeld.
 Ter 
bescherming 
van 
de 
goede
 naam 
van 
de

 organisatie
 en
 van
 de 
sector 
in 
het
 algemeen 
worden 
bepaalde 
donateurs 
echter
 bij
 voorbaat

 geweerd 
als 
het 
risico 
bestaat
 dat 
de
 geloofwaardigheid 
van 
de 
organisatie 
in 
het 
geding 
kan

 komen.’

We kennen de NAM (Shell en ExxonMobil) dat niet alleen decennia lang het Groningse gas heeft geëxploiteerd, maar ook als een organisatie die moeilijk begon te doen over het vergoeden van schade aan huizen in Groningen ten gevolge van de bodemdaling door gaswinning. Dat was nadat de regering in 2018 bekendmaakte de gaskraan dicht te gaan draaien. De regering heeft de regie van het herstel, maar de NAM moet dokken.

Het is wellicht wat te simpel gedacht om te vragen of die 500.000 euro niet beter past bij Groningers die een beschadigd huis hebben ten gevolge van de gaswinning en nog steeds op het geld van de NAM wachten. Maar het geeft wel aan hoe gevoelig dit in Groningen ligt. NAM en Drents Museum gaan daar willens en wetens aan voorbij.

Directeur Harry Tupan van het Drents Museum zegt dat hij begrijpt dat de goede naam van het Drents Museum in gevaar kan komen door het aannemen van het sponsorgeld van de NAM. In een artikel van 20 september 2022 op RTV Drenthe reageert hij desgevraagd over de gift van 500.000 euro aan het Drents Museum.

Schermafbeelding van deel artikel ‘Drents Museum krijgt half miljoen euro van NAM voor verbouwing‘ op RTV Drenthe, 20 september 2022.

Tupan verschuilt zich achter een uitleg dat het ingewikkeld is. Dat is onzin. Er is niets ingewikkeld. Tupan presenteert het als ingewikkeld zodat hij zich daar achter kan verschuilen. Er is algemeen beleid over sponsoring en fondsenwerving om dit geld niet in ontvangst te nemen. Voor iemand met een zuiver geweten is het niet ingewikkeld, maar simpel. Van de NAM die in het Noorden nog zoveel schade aan huizen heeft te vergoeden neem je geen sponsorgeld in ontvangst. Tupan brengt de geloofwaardigheid van het Drents Museum in gevaar.

In een opinie-artikel van 26 september 2022 in het Dagblad van het Noorden ziet klimaatwetenschapper Leo van Kampenhout van Extinction Rebellion Drenthe de beslissing van Tupan en het Drents Museum als ‘een moreel verkeerde beslissing’. Hij beredeneert het vanuit de klimaatcrisis. Hij schrijft: ‘Kortom, het Drents Museum maakt moreel gezien de verkeerde beslissing door de NAM te blijven greenwashen.’

Schermafbeelding van deel opinie-artikel ‘En weer neemt Drents Museum geld aan van de NAM. Een moreel verkeerde beslissing‘ in het DvhN, 26 september 2022.

Groningse politiek worstelt nog steeds met Groningen Airport Eelde

Er komen steeds meer petities met de woorden ‘red’, ’steun’, ‘behoud’ of ’stop sluiting’ in de kop. Redenen die aangevoerd worden zijn vaak tweeledig. Er wordt verwezen naar de financiële schade van de coronacrisis en per kwestie komt daar nog een specifieke reden bij. De commissarissen beroepen zich in het geval van Vliegveld Eelde op ‘het economische en maatschappelijke belang in zowel regionaal als nationaal opzicht’.

Zowel het een als het ander en de relatie ertussen valt lastig te checken. De claims zijn niet altijd rechtmatig.

Vliegveld Eelde (ook: Groningen Airport) was al een bodemloze put zonder duidelijk bestaansrecht en zicht op een gezonde exploitatie voordat de economische gevolgen van het coronavirus toesloegen. Hetzelfde geldt voor (de plannen voor) vliegvelden in Enschede, Lelystad of Zuid-Limburg. Een rapport uit 2004 van Rand Europe concludeerde uit analyse van de aspecten bedrijfsresultaat, werkgelegenheid en milieueffecten, en reistijdwaardering en grondlasten dat Eelde, samen met Enschede en Lelystad ‘op basis van de beschouwde aspecten waarschijnlijk een negatieve toegevoegde waarde hebben’. Hoe dan ook is de uitgangspositie slecht.

Provincies of gemeenten laten zich vaak chanteren om te blijven investeren in regionale ‘voorbeeld’-projecten en blijven vervolgens met de gebakken peren zitten. Om erger te voorkomen, zo zeggen ze grootmoedig, saneren ze ten koste van de belastingbetaler het verlies. Maar de politiek is per definitie geen ondernemer.

Dat doet sterk denken aan wat er met professionele voetbalclubs gebeurt. Vanuit een idee van regionale trots wordt het lokale bestuur onder druk gezet om geld te storten in een project dat niet rendabel is en weinig maatschappelijke waarde heeft. En ook geen basistaak voor de overheid is. Zoals gezegd, de overheid is geen ondernemer. De gelijkenis is dat in bepaalde kringen die het best de publiciteit bespelen wordt gesuggereerd dat luchtvaart en professioneel voetbal ’sexy’ zijn en daarom ten koste van alles gered moeten worden.

Dat straalt ongunstig uit naar de lokale politiek die zich laat overbluffen of in het geval van individuele bestuurders vanwege lijfsbehoud bang gemaakt wordt door de dreiging met geweld. En daarom instemt met iets waar het om politieke redenen tegen is. Is dat bij de voetbalclub de dreiging van de baksteen door de ruit, bij het regionale vliegveld gaat dat om sociale uitsluiting door een economische elite (of maffia). Daarnaast wil niemand er verantwoordelijk voor worden gesteld om de stekker uit een kansloos project te trekken.

Zo ontstaat een nieuw genre van zielige gevallen die zich beroepen op de schade van COVID-19. Die reden wordt er aan de haren bijgesleept en is er bij nader inzien helemaal niet op van toepassing. Dat vertroebelt de bereidheid van overheden om kansrijke en maatschappelijk belangrijke projecten die economisch in zwaar weer zijn gekomen te redden. De vliegvelden Eelde en Lelystad verstieren door hun gedrag de boel. Ze hebben een negatieve toegevoegde waarde, niet in het minst voor de lokale politiek die er zich geen raad mee weet.

Is voornaamste reden waarom het gezin dat zich negen jaar in een kelder verschanste hun persoonlijke gesteldheid of hun religie?

Dominee Georg Naber van de Protestante Gemeente Ruinen die daar trouwens binnenkort afscheid neemt is duidelijk over het gezin in het Drentse Ruinerwold dat negen jaar in een kelder woonde. Het wachtte op het einde der tijden en de wederkomst van Jezus. Volgens Naber is het onvoorstelbaar dat dit gebeurde. Hij legt een direct verband met het geloof als hij zegt: ‘Je hebt natuurlijk bepaalde Bijbelse lijnen die zeggen dat aan het einde der tijden bijzondere dingen gebeuren. Dat ook de anti-Christ opkomt. Dat je voorzichtiger moet zijn, dat je de wereld moet mijden. Je hebt die lijnen die ook in de Bijbel staan, en als je die teksten als een puzzel, met wat ontbrekende delen, maar toch, naast elkaar legt en daar de nadruk op legt, dan kan het gebeuren dat mensen dat blijkbaar doen. Maar het heeft ook te maken met hun persoonlijke gesteldheid, denk ik. Mensen moeten wel heel kwetsbaar in het leven staan als je je eigen geloof op deze manier denkt te moeten inkleuren.’ Dominee Naber heeft gelijk dat het gezin kwetsbaar in het leven stond en zo van het leven was afged(w)aald dat het zich in de kelder verschanste. Maar hij geeft ook aan dat de Bijbel daar de elementen voor heeft aangereikt. Elementen die alleen in de eschatologie van religie zijn te vinden. Zonder religie was dit nooit zo gebeurd. Religie leidt niet in alle gevallen tot gekte, maar dit soort gekte komt alleen binnen religie voor. Religie geeft mensen met een zwakke persoonlijke gesteldheid het kader en de focus om te ontsporen.

Baudet werpt zich op als supporter van radicale boeren. Hoe geloofwaardig is dat?

Het bericht bij deze video van het YouTube-kanaal Boerenbusiness geeft de volgende tekst: ‘De provincie Flevoland wil het provinciale stikstofbeleid niet intrekken. Honderden Flevolandse boeren wilden daarom niet vertrekken uit het provinciehuis. Zij werden gesteund door Thierry Baudet, de fractievoorzitter van Forum van Democratie.’ Hoe geloofwaardig is dat, die ‘mesalliance’ tussen radicale protesterende boeren en FVD? Baudet zal waarschijnlijk denken dat het feit dat de NSB in de jaren ’30 in Drenthe veel steun van kleine boeren kreeg voor herhaling vatbaar is en de boeren hem electoraal kunnen helpen. Daarmee probeert Baudet zich ‘het groene front’ in te wurmen dat wordt gedomineerd door CDA, VVD, CU en SGP. Mijn reactie bij deze video:

Geloven de boeren nou zelf dat de Leids-Amsterdamse Baudet werkelijk iets geeft om de boeren? Nee, daar zijn ze te realistisch voor. Baudet is geen Hendrik Koekoek die zich als landbouwer en politicus vanuit zijn hart liet inspireren door het boerenbelang. Dat Baudet als leider van een politieke partij als franje dient bij de bezetting van het Flevolandse provinciehuis geeft aan hoever zijn democratische gezindheid en politiek gewicht reiken. Het Randstedelijk opportunisme druipt ervan af. Maar de boeren zullen lachend in hun vuistje denken, zolang we die bekakte Baudet voor onze boerenkar kunnen spannen, maken we gebruik van hem. Krom is het wel, dat gekunsteld samengaan. Ook interessant, want wie denkt nou eigenlijk wie te gebruiken?

RTV Drenthe constateert dat gemeente Midden-Drenthe geen zuipketenbeleid heeft

RTV Drenthe legt de vinger op de zere wonde en constateert een groot onrecht. Gekker moet het niet worden. De gemeente Midden-Drenthe heeft geen ketenbeleid. Dus er kan niet gehandhaafd worden en de controle van de gemeente is minimaal. Hoe dat zo heeft kunnen gebeuren wordt in de reportage uitgelegd. Door de jeugdwerker, de burgemeester en Jeroen Hepping. ‘En als er iets extra’s kan gebeuren, dan gaan we kijken of dat voor Midden-Drenthe ook zou kunnen passen’, zegt burgemeester Mieke Damsma. Wat dat betekent is volstrekt onduidelijk, maar in een reportage die nergens over gaat is zo’n citaat volkomen op zijn plaats.

Groningen: Debat over vliegveld Eelde geeft politieke spanningen

De Groningse wethouder Joost van Keulen (VVD) wil morgen de raad vertrouwelijk informeren over de plannen met vliegveld Eelde. Dat maakt de gemeenteraad monddood en aan handen gebonden omdat het vervolgens niet uit de school kan klappen vanwege die vertrouwelijkheid. Daarom is de SP bij monde van fractievoorzitter Jimmy Dijk tegen. Hij wil geen debat achter gesloten deuren, maar een openbaar debat. Groningen is mede-aandeelhouder van vliegveld Eelde en andere aandeelhouders (provincies Groningen en Drenthe, gemeenten Assen en Tynaarlo) willen dat de stad 12 miljoen euro investeert in het vliegveld. Het is een problematisch dossier. Andere aandeelhouders hebben hun mening bepaald, maar Groningen blijft aarzelen. Zo’n investering is veelgevraagd. Partijen als de SP en de PvdA zijn er tegen om miljoenen in het vliegveld te investeren omdat ze ondernemen niet als taak voor een gemeente zien. En het geld is elders harder nodig, zo vindt de SP.

Jesus Café in Emmen probeert ongelovigen te vangen

Het is weer eens iets geheel anders, een Jezus-café in het Drentse Emmen. In een mengelmoes van Engels en Nederlands Jesus Café Freedom geheten. Wie nooit in Jezus of Emmen is geweest kan zich er vermoedelijk niets bij voorstellen. Initiatiefnemer Louis heeft liever één persoon per week die ‘echt achter Jezus (of: Jesus?) aan wil’, dan 30 mensen per dag die ‘alleen maar’ willen discussiëren. Hoewel het café op Facebook toch promotie maakt voor ‘een goed gesprek over het geloof’. Deze gelovigen verstaan onder ‘een goed gesprek‘ niet een open discussie waarvan de uitkomst niet vooraf vaststaat, maar evangelisatie. Ofwel, het verbreiden van het christelijke geloof onder ongelovigen. In het Jesus Café is de communicatie niet tweezijdig, maar eenzijdig. Verticaal, van boven naar beneden. De ongelovige wordt beschouwd als de vis die gevangen moet worden. In deze opvatting verschilt het café niets van het traditionele christendom dat dit al eeuwen nastreeft.

Buurtsupers in krimpregio’s hebben de toekomst van het verleden

Krimp is niet zomaar een kwestie die makkelijk te overzien valt en de krimpcoach het antwoord op heeft. Hij meent dat het voor inwoners van kleine dorpen belangrijk is om elkaar te ontmoeten, maar dat dat niet per se in de buurtsuper hoeft te zijn. Dat lijkt op de aan Marie-Antoinette toegeschreven onbedoelde kwinkslag ‘Als ze geen brood hebben, dan eten ze toch cake!’. De zwarte humor in Drenthe wordt door de geschiedenis gekleurd. Ook burgers in krimpgebieden hebben een meervoudige identiteit. Ze willen voorzieningen houden en zien liever geen sociale functies uit hun dorp verdwijnen, maar ze denken ook aan hun portemonnee. De buurtsuper in het Drentse Gasselte gaat dicht, terwijl die in Gasselternijveen weer open gaat. Groeikrimp.

Militaire oefening Bison Drawso in Polen als noodzakelijk kwaad

Nostalgie, als ik de kazerne zie waar ik lang geleden een klein jaar gelegerd was. Zwaar tegen mijn zin. De Johannes Post kazerne in Havelte, Drenthe. Voor een jonge Zeeuws-Vlaming viel het niet mee om de cultuur van de Friezen en Drenten goed te begrijpen. Ze vormden de meerderheid aan manschappen op die kazerne.

Nu is er ‘de grootste landmachtoefening in jaren’ Bison Drawso in Polen waarover het ministerie van Defensie in een nieuwsbericht zegt: ‘Aan Bison Drawsko, genoemd naar de bizon in het brigade-embleem en oefenterrein Drawsko, nemen zo’n 3.600 Nederlandse militairen deel. Zij vormen samen met meer dan 900 militairen uit België, Canada, Duitsland, Estland, Polen en de Verenigde Staten een eenheid ter grootte van een brigade.’ De oefening heeft een drieledig doel: trainen van personeel, testen van de logistiek en het afgeven van een signaal aan de Russische Federatie dat NAVO-landen hun verplichtingen serieus nemen. Onder meer via de zogenaamde NAVO-flitsmacht waar Nederland met Duitsland en Noorwegen aan deelneemt.

Deze oefening is het inwisselen van naïviteit voor ernst. Voor degenen die geweld en oorlog niet verheerlijken is zo’n oefening een nederlaag. Voor degenen die het geld liever aan zorg, onderwijs, sociale huisvesting of kunst besteden is het een schande. Het ‘metaal’ wordt door de arbeiders naar voren geleid om de strijd aan te gaan. Of in dit geval: de oefening van de strijd. De militaire oefening is uiteindelijk het ontkennen van de waarde in de wereld door het te camoufleren met een voorstelling van zingeving. Dit maakt dat niemand met enig sociaal gevoel zo’n oefening kan steunen, maar iemand met gezond verstand het evenmin kan afwijzen.

De oefening roept tegenreacties op die zich voor de feiten baseren op Breitbart, Tot zijn overstap naar het Witte Huis als invloedrijk adviseur werd deze Alt-right nieuwssite geleid door de conservatief en voormalige bankier van Goldman Sachs Steve Bannon. Deze reactie voedt het misverstand door het geven van onjuiste feiten: ‘Als reactie op de aankomst van 3000 Amerikaanse militairen en duizenden tanks, pantserwagens in Polen.’ Volgens opgave van het Amerikaanse leger gaat het om 87 tanks. Het valt te bezien of de in november 2016 aangekondigde permanente stationering van de S-400 Iskander raketten in de enclave Kaliningrad die met kernkoppen kunnen worden uitgerust een reactie is op het invliegen van een Amerikaanse tankbrigade, of andersom. Wat escalatie van beide kanten voor politieke zin heeft is de vraag. Want de Russische Federatie is afhankelijk van Europa voor de afzet van gas en de Baltische staten zijn militair niet te verdedigen tegen de Russische militaire overmacht in de regio. Stationering en oefening van troepen, men kan het eenzijdig afkeuren omdat men het perspectief van één partij kiest. Of men kan het als noodzakelijk kwaad accepteren.

Foto: Diagram van de opbouw van Westerse en Russische troepen in de Baltische regio, Bloomberg, juli 2016.

Angst regeerde in Meppel. Dat moet anders in 2017. Democratie dient weerbaar te zijn. Met burgers die voor zichzelf opkomen

In Meppel werd na de aanslag op de kerstmarkt op de Breitscheidplatz in Berlijn de kerstbijeenkomst op 22 december 2016 voor schoolkinderen en hun ouders op het Kerkplein afgelast. Het was een initiatief van de christelijke scholenorganisatie PCBO. Een bericht in De Stentor geeft de reden. Schooldirecteur Herman Langhorst: ”’Moet de angst dan regeren?’, kun je je afvragen. Maar iedereen is geschrokken, en ik wil dan niet over de ruggen van jonge kinderen het risico nemen dat er toch iets misgaat.’ Hij geeft een verkeerd signaal.

Meppel. Lang geleden kwam ik er wekelijks op zondagavond laat aan om over te stappen op de bus naar de kazerne in Havelte. Ik was als ziekenverzorger gedetacheerd bij de 43ste pantserbrigade. Meppel, het is zoals Anis Jadib het zegt. Een overstapplaats, een Nowhere Place, een stadje in Drenthe dat op geen enkele radar oplicht. Waar een schooldirectie in overleg met gemeente en hulpdiensten besluit om de angst te laten regeren. Zonder te vertrouwen op de bescherming van hun God van Nederland die het blijkbaar af laat weten.

In 2017 moeten burgers die de weerbare democratie voor ogen hebben de angst niet laten regeren. Een samenleving die zich zo snel schrik laat aanpraten en intimideren is verwend en niet bereid om voor de eigen waarden op te komen. Die daarmee gelijk een stuk minder geloofwaardig worden. In 2017 moeten burgers ruggengraat tonen in de strijd met de vijanden van de democratie. De terroristen, de buitenlandse militaire krachten die Nederland en de EU willen ondermijnen, de binnenlandse vijfde colonne die zich verzamelt in populistische partijen en de napraters op sociale media. Deze vijanden kunnen de democratie alleen verslaan als een reactie uitblijft. Vrijheid komt niet vanzelf maar moet dagelijks bevochten worden. De Meppelse school kroop in de schulp. Lafhartig en angstig. Zo zien de vijanden het graag. Een samenleving zonder Zivilcourage.