Amnesty verklaart Manning niet tot gewetensgevangene. Why not?

Het valt in het Westen niet mee een westerse dissident te zijn. De morele of politieke steun die een Chinese, Russische of Syrische dissident van westerse regeringen of organisaties als Amnesty krijgt missen ze. Het is simpel. Dissidenten uit landen die de vijand van de VS of EU verzwakken worden gesteund. En dissidenten van wie de VS of EU denken dat ze het Westen verzwakken worden tegengewerkt. Natuurlijk gebeurt dat niet in volle openheid. In de VS nog het duidelijkst zichtbaar waar de regering-Obama klokkenluiders hard aanpakt.

Amnesty is een wereldwijde organisatie die zich met mensenrechten bezighoudt. Het doet vaak goed werk. Nationale organisaties hebben vrijheid van handelen. Soms worden ze teruggefloten zoals in 2012 met de Zweedse afdeling gebeurde. Amnesty is dan verdeeld en laat zich voor een politiek karretje spannen. Of het koudwatervrees, berekening, politieke druk of angst is valt niet uit te maken, maar Amnesty neemt doorgaans de houding van westerse regeringen aan. Het springt eerder in de bres voor Pussy Riot dan Julian Assange.

Joe Emersberger vraagt zich af waarom Bradley Manning na meer dan 1000 dagen detentie door de VS nog steeds niet door Amnesty tot gewetensgevangene (‘prisoner of conscience’) is verklaard. Hij vroeg het aan Amnesty USA en kreeg een ontwijkend antwoord. Hem werd gezegd dat het nog wordt onderzocht. Want Amnesty zou niet zeker zijn over twee criteria: of Manning zijn informatie verantwoord geopenbaard heeft en of de regering hem gestraft heeft om te voorkomen dat de mensenrechtenschendingen aan het licht kwamen.

Twee onzinnige argumenten waarvan Amnesty USA weet dat ze onzinnig zijn. Manning heeft als politieke klokkenluider grove mensenrechtenschendingen door het Amerikaanse leger geopenbaard en is hiervoor zonder proces hard aangepakt. De speciale VN-rapporteur voor Marteling Juan Mendez heeft al een jaar geleden door onderzoek vastgesteld dat de Amerikaanse regering Manning wreed en onmenselijk behandelt. Da’s een feit. Hier werkt de dubbele standaard van een organisatie als Amnesty. Het voelt zich betrokken als het een niet-westerse dissident betreft, maar is terughoudend als het om westerse dissidenten gaat. Amnesty heeft een geloofwaardigheidsprobleem. Het moet depolitiseren en zich losmaken van de huidige politieke inmenging en invloed van westerse politici om voor iedereen aanvaardbaar te blijven als gesprekspartner.

Foto: Advertentiecampagne in opdracht van Amnesty Frankrijk uit 2008 die tot verontwaardiging leidde in China. Het internationale hoofdkantoor in Londen nam er vervolgens afstand van. Reclamebureau TBWA France won er uiteindelijk een prijs mee in een festival in Cannes.

Waarom zwijgt Amnesty International over Julian Assange en niet over Pussy Riot?

Wie op de Nederlandstalige site van Amnesty International zoekt op ‘Julian Assange‘ krijgt 1 hit. Een column van Linda Polman over een Somalisch gezin dat ijsjes eet bij de Ecuadoriaanse ambassade in Londen: ‘Het Somalische gezin keek ook‚ maar geërgerd: ze wilden erdóór. De Assange-fans stonden in de weg tussen de Somaliërs en de ijskar verderop.‘ Polman schetst een beeld dat de Assange-fans een Somalisch gezin in de weg staan. Wie het wenst kan het feitelijk opvatten. Polman verwoordt haar afkeuring voor Julian Assange.

Nee, dan de Russische punkgroep Pussy Riot. Zoeken op ‘Pussy Riot‘ levert maar liefst 17 hits op. Wat is hier aan de hand? Is het werkelijk zo dat AI en andere westerse ‘humanistische’ organisaties als Human Rights Watch in het vaarwater van de Amerikaanse regering zijn gekomen? Bij zoeken op HRW levert ‘Pussy Riot‘ tweemaal zoveel hits op als ‘Julian Assange‘, terwijl de kwestie Assange bijna twee jaar langer loopt.

Het lijkt erop dat een westerse dissident als Assange lastiger te plaatsten valt dan niet-westerse dissidenten als de Russische Pussy Riot of de Chinese Ai Weiwei. Diane Johnstone weet het zeker. De regering Obama heeft de ‘humanistische’ organisaties in de zak. De titel van haar artikel op Stop The War Coalition was snoeihard en duidelijk: ‘How Amnesty International became the servant of US warmongering foreign policy’. Ofwel ‘Hoe Amnesty International de dienaar werd van de oorlogszuchtige Amerikaanse buitenlandse politiek.’

Heeft Johnstone gelijk dat organisaties als AI onder de invloed van de Amerikanen zijn gekomen? Het lijkt er sterk op. Het is opvallend dat AI volledig de dreigende vervolging door de Amerikaanse regering van Assange negeert, maar wel volop aandacht aan Pussy Riot besteedt. Dat laatste is aandacht die past in het kraampje van de Amerikaanse regering. Weliswaar zet AI zich in voor Bradley Manning, maar da’s zo’n flagrante schending van het recht door de regering Obama dat zwijgen de geloofwaardigheid van de humanistische organisaties in het hart zou raken. Over Assange verwaardigen ze te zwijgen. Waarom blijft de vraag.

Foto: De Amnesty International-campagne in het Verenigd Koninkrijk (Foto Amnesty International)