Voorbehoud bij verhoging NAVO-budget: Defensie is gepolitiseerd en geëconomiseerd, en moet hoognodig gemilitariseerd worden

Update 28 februari 2021: Afgelopen week zei een hoge Amerikaanse luchtmachtofficier dat de F-35 (ook JSF genoemd) heeft gefaald. In een bericht van 23 februari 2021 komt Forbes tot de volgende conclusie: ‘The 25-ton stealth warplane has become the very problem it was supposed to solve. And now America needs a new fighter to solve that F-35 problem, officials said.’ Er wordt al jaren door luchtvaartingenieurs en defensiedeskundigen voor gewaarschuwd dat de F-35 niet deugt, maar de kritiek werd keer op keer genegeerd. Ook in de Nederlandse politiek waar in 2012 een meerderheid in de Tweede Kamer in een motie tegen het JSF-project stemde. Waarom dit ondeugdelijke project erdoor moest worden gedrukt en wie daarvan hebben geprofiteerd maak ik duidelijk in onderstaand commentaar van 2018 met een verwijzing naar een commentaar van 2012. In elk geval zijn de nationale veiligheid en de territoriale verdediging van Nederland door de F-35 niet verhoogd met deze ‘Ferrari die alleen op zondag uit de garage komt’. Integendeel, door de meer dan 5 miljard euro kosten is de toch al onder druk staande Defensiebegroting nog verder uit het lood komen staan. Het is onderhand tijd voor een parlementaire enquête die de aanschaf, de lobby en de politieke besluitvorming van de F-35 in kaart brengt en daar lessen voor de toekomst uit trekt. De Nederlandse politiek was gewaarschuwd …

Er is onduidelijkheid over defensiebudgetten. Die kun je niet zomaar met elkaar vergelijken in de hoop op duidelijkheid. Dat komt niet alleen door de verschillen in prijspeil tussen landen, maar ook door het verschil in doelmatigheid, standaardisatie en overhead. Inzichtelijk is in dit verband een voorbeeld uit 1985 van asbakjes in een Amerikaans marinevliegtuig die per stuk 660 USD kostten. En er zijn meer van dit soort voorbeelden.

Het probleem is dat de defensie-industrie een in zichzelf gekeerde, niet open markt is. Er bestaat nauwelijks concurrentie op. Dat geldt trouwens niet alleen de Westerse, maar ook de Russische en Chinese defensie-industrie. De prijs/kwaliteit verhouding is niet stabiel. Defensie is ook een sector om gemeenschapsgeld rond te pompen en in de zakken van politici te laten verdwijnen buiten de controle van toezichtsinstanties om.

Voormalig president Juan Bosch van de Dominicaanse Republiek wees er in de jaren ’60 al op in zijn boek  ‘Pentagonismo, sustituto del imperialismo’ dat in het Engels werd vertaald als ‘Pentagonism’ en in die tijd redelijk invloedrijk was. Ik las het in de vroege jaren ’70. Hij zei dat in navolging van president Eisenhower die in zijn afscheidstoespraak van januari 1961 het begrip ‘militair-industrieel complex’ muntte. ‘Ike’ zag deze macht van de defensie-industrie en de besteding van militaire budgetten als niets meer dan ‘een verstoord gebruik van de middelen van de natie’. Omdat de hoogste geallieerde militair uit de Tweede Wereldoorlog met deze waarschuwing kwam, maakte dit in 1961 indruk. Nog voor de escalatie van de Vietnam-oorlog.

Een commentaar vat samen hoe het werkt. Het verklaart tevens waarom Europa geen defensie-industrie heeft die bij haar economische macht en statuur past: ‘But Europeans saw the whole effort as too much of a one-way street. The United States showed little inclination to accept European designs for cooperative production either in the United States or in other European countries, even when European designs were favored by those countries. According to one view expressed at the time, this situation was the natural result of American technological superiority and Yankee salesmanship. Another suggested that it was due at least in part to pressure by the U.S. government, which had been lobbied by its own defense industries.‘

Met als aanleiding het regeerakkoord schreef ik in een commentaar van oktober 2012 dat de nationale veiligheid van Nederland gaat over van alles en nog wat, maar nauwelijks over de territoriale verdediging van Nederland. In de afgelopen zes jaar en mede door de recente discussies over de NAVO-begroting ben ik nog meer in mijn mening gesterkt dat Defensie is gepolitiseerd en geëconomiseerd, en nodig gemilitariseerd dient te worden. Feitelijk zou militaire sterkte of slagkracht de enige norm voor de toewijzing van het defensie-budget moeten zijn. Dat is niet zo. Omdat het nog even actueel is als toen herplaats ik wat ik in 2012 schreef:

Wat is er aan de hand met het debat over de krijgsmacht? Het lijkt nog erger uit het lood te staan dan die krijgsmacht zelf. Aan Defensie zitten meerdere kanten en in de publieke opinie wordt er doorgaans maar één belicht, namelijk de hoogte van het budget. Hoe doelmatig dat besteed wordt, hoeveel waar voor het geld wordt verkregen en welke belangen bij de aanschaf van wapensystemen spelen, hoeveel er aan de strijkstok van het bedrijfsleven en lobbyisten blijft hangen, hoe urgent de keuzes zijn en wat de relatie tussen budget en kwaliteit is blijft onderbelicht. In het regeerakkoord (p. 49) wordt de krijgsmacht als een verlengde van de industrie beschouwd. Op zijn best worden het nationaal veiligheids- en het economisch belang gelijkgesteld.

Zo resteert het beeld dat de nationale of territoriale veiligheid van Nederland niet de hoofdzaak is en op zichzelf staat, maar ondergeschikt is aan andere doelstellingen. Zoals het belang van de industrie of de relatie met bondgenoten, zoals de VS. Anders gezegd, de investeringen in Defensie dienen het militair-industrieel complex waarvoor de uitgaande president Eisenhower in zijn befaamde afscheidstoespraak van 17 januari 1961 waarschuwde: ‘In de overheidsdiensten moeten we waken tegen het gezocht of ongezocht verwerven van ongerechtvaardigde invloed door het militair-industriële complex.’ Dat complex strekt zich uit van wapenfabrikanten, krijgsmacht en inlichtingendiensten tot gevestigde media, wetenschap en partijpolitiek.

De aanschaf van 37 F-35 straaljagers van het grootste Amerikaanse defensieconcern ter wereld Lockheed Martin door Nederland voor naar schatting zo’n 5,2 miljard euro is een voorbeeld van de werking van het militair-industrieel complex. Lobbyisten onder wie veel voormalige CDA- en VVD-politici, de luchtmacht en de Nederlandse luchtvaartindustrie die zich richt op het binnenhalen van compensatieorders bepaalden de keuze. Maar zelfs dat economische argument dat niet volledig spoort met de nationale veiligheid is onjuist. De F-35 levert vooral banen op voor lobbyisten en ondernemers en niet voor Nederland. Evenmin dringt tot het Nederlandse publiek debat door dat militaire uitgaven de slechtste manier zijn om banen te scheppen, zoals uit een Amerikaanse studie blijkt. Niet het parlement, maar externe partijen beslisten over aanschaf. Daarbij komt dat al vanaf het begin vraagtekens werden gezet bij de prestaties in het luchtgevecht en de kosten van de F-35. In de testfase is de software kwetsbaar gebleken, waarschijnlijk ook nog eens gehackt door China.

Door gebrek aan munitie oefenen Nederlandse militairen door ‘poef poef poef’ te roepen. Zo is de persiflage én stand van zaken van de Nederlandse krijgsmacht. In een ideale wereld zou het de ultieme oplossing voor de beteugeling van agressiviteit zijn. Militairen die cowboytje spelen zoals kinderen het doen. Maar Nederland bevindt zich niet in een ideale wereld en moet zich serieus verdedigen tegen de agressie van andere actoren.

Nu heeft Nederland dat vermogen verloren. Het beeld van een onverdedigd Nederland alleen al tast de soevereiniteit aan en maakt een land kwetsbaar voor buitenlandse druk. Maar de verhoging van het budget met 1,5 miljard euro zegt niet alles. Als het wordt doorgesluisd naar buitenlandse wapenfabrikanten die te veel voor hun producten vragen, dan verhoogt dat de weerbaarheid van Nederland niet. Het debat over de nationale veiligheid van Nederland moet gaan over de kwaliteit van de krijgsmacht, inclusief de toetsing ervan, en de mate waarin Nederland door de eigen krijgsmacht en directe partners territoriaal, in cyberspace of op afstand verdedigd wordt. Het debat over de nationale veiligheid reduceren tot een budgettaire boekhoudsom is een valkuil die allen dient die andere belangen hebben en zich hierachter kunnen blijven verschuilen.

Foto: ‘Een Spandau M.25 op luchtdoelaffuit tijdens de mobilisatie in een versterkte positie langs de Nederlandse kust. FOTO Beeldbank NIMH’

Advertentie

Evaluatie bevestigt opnieuw mislukking van F35-programma. Agendeert GroenLinks deze kritiek in informatiebesprekingen?

Aan de hand van het laatste jaarrapport van de inmiddels gepensioneerde Michael Gilmore, als Director of Operational Test and Evaluation zet Dan Grazier voor War is Boring in een overzicht de kwaliteiten van de JSF (F-35) op een rijtje. Hij concludeert dat het F-35-programma een nationale ramp is die nodig grondig moet worden geëvalueerd. Vragen moeten niet aan generaals of bestuurders gesteld worden omdat ze er belang bij hebben dat het programma wordt voortgezet. Ze hebben geen prikkel om de harde waarheid over de mislukking te openbaren (‘no incentive to tell the hard truth because they have a vested financial interest in making sure the program survives — regardless of capability’). Het debat over de F-35 moet breder en opener.

De politiek moet op zoek naar tegengeluid zodat het hele verhaal wordt verteld. In Nederland kan GroenLinks ervoor zorgen dat niet de pro-JSF lobby van VVD en CDA -vertegenwoordigd door communicatieadviesbureau Hill & Knowlton- alleen bepaalt hoe het defensiebudget wordt besteed. In september 2013 kwam toenmalig leider Bram van Ojik van GroenLinks met een petitie die ‘nee‘ tegen de JSF zei. Als de partij dat nog steeds vindt -en durft!- kan het dit standpunt in de besprekingen met informateur Edith Schippers agenderen.

Het is absurd dat in tijden waarin de Russische krijgsmacht als bedreigend wordt ervaren zo onverantwoord wordt omgesprongen met het defensiebudget. De JSF is te weinig waar voor te veel geld. En nog steeds een met veel onduidelijkheden omgeven eindproduct. Hoewel uitgaven aan de Amerikaanse wapenindustrie het Witte Huis tevreden zal stellen. Maar dat aspect gaat voorbij aan de beste verdediging van Nederland en West-Europa tegen Russische agressie. In november 2015 zei toenmalig presidentskandidaat Donald Trump in een verwarrend interview dat hij twijfels over de F-35 had. In 2013 maakte minister Hennis van Defensie bekend dat Nederland 37 JSF-toestellen aanschaft voor 14,6 miljard euro. Ondanks een meerderheid in de Tweede Kamer die in 2012 in een motie een streep door de JSF zette. CDA-minister en JSF-voorstander Hans Hillen manipuleerde in dat jaar de Algemene Rekenkamer met het door hem ‘bestelde’ rapport ‘Uitstapkosten Joint Strike Fighter’. In 2019 volgt een eindrapport met conclusies. De omgekeerde wereld van de wapenindustrie.

Kremlin kiest wapens boven boter, maar kan ze niet betalen

Wie recente berichten combineert krijgt het benauwd over de verslechterende veiligheidssituatie in Oost-Europa en de confrontatiepolitiek van de Russische Federatie. In een artikel in NRC schetst Eva Cukier hoe slecht het gesteld is met de Russische economie. Naar verwachting is halverwege 2017 of zelfs nog enkele maanden eerder het reservefonds uitgeput. Een bericht van Reuters uit juli 2016 beweert hetzelfde. Dat betekent dat de gaten in de begroting als gevolg van de dalende olieprijzen niet meer gedicht kunnen worden. Sociale smeerolie is op. Cukier eindigt positief in de constatering dat Russen door hun geschiedenis hebben geleerd de tering naar de nering te zetten en sociale onrust niet te verwachten valt: ‘Maar de Rus kan veel hebben en de situatie is nog lang niet uitzichtloos genoeg om protesten uit te lokken, denken experts.’

Paul Goble komt in een overzicht van de Russische pers met gegevens die noodgedwongen leiden tot een andere inschatting. Hij constateert dat de Russische regering zich de huidige hoge defensie uitgaven niet kan veroorloven en allerlei noodverbanden aanlegt die ten koste gaan van de burgers, inclusief de militairen. Hij citeert de liberale Yabloko-politicus Lev Shlosberg uit Pskov: ‘the Putin regime is throwing Russian society under the bus in its pursuit of military strength and doesn’t seem to care how much Russians suffer as a result’. Goble wijst op een maatregel om het defensiebudget te verlagen die bij het ministerie van Financiën ter discussie staat: verlaging van militaire pensioenen. Dat kan het ‘contract’ tussen overheid en krijgsmacht beschadigen. Dat deze optie besproken wordt geeft aan hoe slecht de budgettaire situatie van de overheid is. Het risico voor de zittende macht is dat ontevreden militairen gevaarlijker zijn dan ontevreden burgers.

Nationalisme en militair machtsvertoon van de Russische Federatie in Syrië, Oekraïne, aan de kusten en in het luchtruim van Europa, en in de cyberspace hebben vele doelen. Het stelt krijgsmacht en veiligheidsindustrie tevreden, beschermt het patronage-systeem dat overheidsgeld doorsluist naar relaties die het bewind steunen en moet vooral afleiden van de slechte economische situatie. Dat gebeurt  door het schetsen in staatsmedia van een revitaliserend land dat de schande van de Jeltsin-jaren uitwist en aansluit bij de glorie van de Sovjet-Unie. Maar als die slechte economische situatie zich direct doet voelen in de samenleving en in de financiering van de krijgsmacht dan raakt dat ‘contract’ uitgewerkt. Daarbij komt dat de Russische krijgsmacht geen partij is voor Westerse landen en zich slechts op twee terreinen onderscheidt: als kernmacht, en half in cyberspace en de informatie-oorlog. Door extra inspanning kan het Westen die laatste twee bedreigingen overwinnen.

Het gevaar voor de Europese veiligheidssituatie is dat een Kremlin-kat in het nauw rare sprongen maakt. Talloze commentaren wijzen daarop. Tel maar na. Naar verwachting is halverwege 2017 het geld op om gaten in de begroting te dichten, dreigt er gesneden te worden in militaire pensioenen en arbeidsvoorwaarden, dreigt de in Syrië en Oekraïne al zwaar belaste conventionele krijgsmacht nog verder overbelast te worden en heeft het Westen geleerd om gepast te antwoorden op de Russische dreigingen. Het Kremlin weet dat de tijd tegen haar werkt en het Westen kan afwachten. De stempel die het Kremlin op de krijgsmacht kan drukken neemt bij een teruglopende economie verder af. Wat rest is een sprong in het ongewisse met de inzet van de kernmacht. Of de enige uitweg uit dit onheilsscenario amnestie voor de leiders in het Kremlin en de daaraan gelieerde zakenelite is lijkt nu nog een vraag die ver weg is. Maar die met rasse schreden dichterbij komt.

Foto: ‘Admiral Kuznetsov, Russia’s sole aircraft carrier, in the English Channel on Friday. CreditDover-Marina.com’.  

 

SP wil oorlog voorkomen en vrede bevorderen. Hoe kan dat door wensdenken en wegkijken voor de realiteit?

Aldus het concept verkiezingsprogramma van de SP over ‘Oorlog voorkomen, vrede bevorderen’ dat afgelopen week werd gepresenteerd. Wie wil nou geen einde aan oorlog en ontmanteling van de Amerikaanse, Chinese, Russische en Europese veiligheidsindustrie waarin wapenfabrikanten, politici, journalisten en wetenschappers onder een hoedje spelen? Maar de claim van de SP dat dat eenzijdig veranderd kan worden is niet realistisch.

Het is een wereldvreemde paragraaf vol verhullend taalgebruik. Maar ook een paragraaf die voorbijgaat aan de werkelijkheid en een fout beeld van de werkelijkheid schetst. Feit is dat de uitgaven van de NAVO-lidstaten enorm zijn afgenomen. Europa en Canada geven in 2015 volgens opgave van de NAVO nog zo’n 1,43% van hun bbp uit aan defensie. In de periode 1980-1984 was dat voor de Europese NAVO-leden gemiddeld 3,6% (zie tabel 2). Door het vredesdividend zijn de defensie-uitgaven sinds de hoogtijdagen van de Koude Oorlog in Europa aanzienlijk gedaald. Met als gevolg dat hoofdkwartieren zijn gesloten, Amerikaanse troepen uit Europa zijn teruggetrokken, nationale krijgsmachten onderdelen zijn afgestoten -Nederland heeft geen tanks meer- en Nederland een gebrek heeft aan reserveonderdelen en munitie (zodat het oefent door pangpang te roepen) dat het de vraag is of het nog kan voorzien in de opdracht om het eigen grondgebied te verdedigen.

Een politieke partij moet staan voor de verdediging van het eigen territorium. Dat wil zeggen de territoriale integriteit. Zeker voor een partij die pleit voor een afgeslankte EU met minder bevoegdheden. Dat kan door  het opbouwen van een compacte, hooggekwalificeerde en professionele krijgsmacht die Nederland niet afhankelijk maakt van vrienden en nog minder van vijanden. Een verzwakt Nederland dat zichzelf niet kan verdedigen voorkomt geen oorlog en bevordert geen vrede. Daar helpt geen 1984-achtige newspeak aan die oorzaak en gevolg omkeert. En los van de feiten ‘vrede‘ ‘oorlog‘ en ‘oorlog‘ ‘vrede‘ wenst te noemen.

Uiteraard moet een wapenwedloop worden voorkomen, want het geld kan beter naar onderwijs, cultuur of zorg gaan. Maar dat kan niet vanuit wensdenken en wegkijken voor de realiteit eenzijdig geforceerd worden vanuit het niets van een niet bestaande ideale wereld, zoals de SP het voorstelt. Als deze partij blijft weigeren om recente daden van de Russische Federatie te noemen wat ze zijn, dan blijft het zich ongeloofwaardig en zelfs onwaarachtig gedragen. Het Kremlin initieert daden van agressie die de Europese veiligheidspolitiek sinds 2014 op de kop hebben gezet. Het is de Russische Federatie die delen van buurlanden volgens VN-resolutie 68/262 onrechtmatig bezet houdt, verplichtingen en garanties van internationale verdragen niet nakomt (Boedapester Memorandum 1984, Helsinki Final Act 1975), voortdurend het luchtruim van andere landen schendt en dreigt met de militaire invasie van Oekraïne, Polen, de Baltische landen en Roemenië.

De paragraaf over veiligheidspolitiek maakt de SP electoraal ongeloofwaardig voor kiezers die deze partij om andere redenen willen steunen. Dan loopt de partij opnieuw de kans op een teleurstellend stembusresultaat. Wellicht kan het erover nadenken of het correct weergeven van oorzaak en gevolg van de veiligheidspolitiek niet meer kiezers over de brug trekt. De SP heeft als vanouds de pretentie om de façade van het Westers kapitalisme door te prikken, maar vlucht vervolgens weg in een andere, eigen schijnwereld. Dat helpt niet.

Foto: Deel van de paragraaf ‘Oorlog voorkomen, vrede bevorderen’ in concept verkiezingsprogramma van de SP, oktober 2016.

Luchtmacht over geluidsoverlast JSF: ‘Ik hoor de herrie heel graag’

De JSF maakt meer herrie dan de F16. Dat is een gekend feit. De omwonenden van vliegbasis Volkel krijgen een meetsysteem die de herrie meet. Kabinet Rutte II heeft besloten 37 stuks aan te schaffen van de JSF. Er is veel kritiek op de JSF, onder andere van presidentskandidaat Donald Trump. Het zou in het dogfight met Russische toestellen uit de lucht geschoten worden. Het toestel zou ook veel te duur voor zijn geld zijn.

De geluidsoverlast wordt op een onnavolgbare en volstrekt onbegrijpelijke wijze weggeredeneerd door een woordvoerder van de luchtmacht: ‘Wat mij meeviel is dat het lijkt dat de frequentie waarop dat geluid geproduceerd wordt echt anders is en daardoor gevoelsmatig niet prettiger, alhoewel ik ben natuurlijk jachtvlieger vanaf mijn geboorte al bijna, dus ik hoor het geluid heel graag’. Opvallend is dat emoties zwaarder tellen dan feiten bij de luchtmacht. Een gebrek aan argumenten maakt zo’n opstelling weer logisch.

Digitale veiligheid vraagt om investeringen. En trotseren van de VS

Peter van Schelven stelt voor een deel van het geld voor de JSF aan de digitale bescherming van Nederlandse bedrijven te besteden. Nederland is van plan om 20-25 JSF-toestellen aan te schaffen die vier miljard euro kosten, hoewel de publiciteit over hogere aantallen toestellen spreekt. Deze ad interim directeur van de branchevereniging van Nederlandse ICT-bedrijven merkt op dat economische spionage een kernactiviteit van inlichtingendiensten is. Zoals de spionage van het Braziliaanse Petrobras door de NSA aantoont. ‘Hedendaagse veiligheid en defensie mag zich daarom niet beperkten tot marineschepen of straaljagers‘.

Van Schelven praat over nationale veiligheid en digitale veiligheid van bedrijven. Ze liggen in elkaars verlengde maar zijn niet identiek. Met de oproep om te investeren in de digitale veiligheid hengelt Van Scheven naar overheidsopdrachten voor zijn branche. Toch klinkt z’n waarschuwing dat de digitale dreiging misschien wel groter is dan de fysieke dreiging onrustbarend. Gezien alle onthullingen over spionage door de NSA en de Britse GCHQ klinkt dat aannemelijk. Het is dan ook merkwaardig dat het kabinet geen extra middelen in de digitale veiligheid van Nederland investeert. Wil ons land zich niet wapenen tegen de volgende oorlog?

De aanschaf van de JSF kan opgevat worden als het kopen van bescherming door de VS. Naar verluidt is de JSF het enige toestel van z’n generatie dat Amerikaanse kernbommen kan vervoeren. Deze liggen opgeslagen op de vliegbasis Volkel, zoals Ruud Lubbers onlangs nog opmerkte. Stilzwijgend wordt aangenomen dat de tegenprestatie van de VS bij de aanschaf van de JSF door Nederland de modernisering van het Amerikaanse kernwapenarsenaal in Nederland is. Zodat ons land onder de Amerikaanse atoomparaplu mag blijven schuilen.

Het zich wapenen tegen digitale spionage zou juist het omgekeerde signaal aan de Amerikanen geven. Want Nederland is doelwit van de VS. Door de onthullingen van Edward Snowden is niet onopgemerkt gebleven dat de NSA alles en iedereen bespioneert. Ook Nederland zoals de spoedig komende onthullingen van Glenn Greenwald duidelijk zullen maken. Met investering in digitale veiligheid  koopt Nederland geen Amerikaanse bescherming, maar trotseert het de VS. Natuurlijk zijn er ook andere landen en criminele organisaties die het gemunt hebben op Nederland en Nederlandse bedrijven, maar de Amerikanen spannen toch de kroon. Pas als het Nederlandse kabinet tot het inzicht komt dat de VS een bedreiging vormen voor onze digitale veiligheid zal het mentaal in staat zijn daarin te gaan investeren. Zoals Van Schelven met andere woorden zegt.

Foto: Cyber security.

Kosten van oorlog en de dooddoener veiligheid

Een Australische visie op de kosten van oorlog. De een z’n brood is de ander z’n brood. Daarom slijt de VVD’er en oud-opperbevelhebber van de Nederlandse krijgsmacht Dick Berlijn nu gratis z’n lovende praatjes voor de aanschaf van de JSF in regionale kranten. Het Nederlandse leger heeft immers recht op het beste materiaal. Zo luidt zijn dooddoener. Hoe belangeloos is trouwens die Berlijn? Zou hij niet beter zwijgen? Waarom slikken media zijn verhaal? Hetzelfde gebeurt in de VS, India, China of waar dan ook.

Heeft de wereld al dat dure ‘speelgoed’ van mannen nodig die graag in uniform lopen en het vaderland ergens voor menen te moeten redden? Nee toch. Waarom al dat geld niet besteed aan gezondheidszorg, onderwijs of infrastructuur? Wie doorbreekt de spiraal van stijgende defensiebudgetten voor de aanschaf van duur materiaal dat verdergaat dan de verdediging van het eigen territorium? Wie zet de lobbyisten van de grote producenten en adviesbureaus buiten de deur van de machtscentra waar beslist wordt over de overheidsuitgaven? En de defensie-industrie altijd vooraan staat om de politiek om te kopen. Met de Dick Berlijns, Jack de Vriesen en andere lobbyisten die het zo goed met Nederland voorhebben. Zo zeggen ze zelf vol vaderlandslievendheid. Komt er ooit een tijd dat ze buiten de deur worden gezet?

GroenLinks komt met petitie tegen JSF. Hoe principieel is het?

GroenLinks is vanochtend een actie tegen de JSF begonnen. Men kan hier een petitie tegen de aanschaf ervan tekenen. Volgens Het Parool vindt fractieleider Bram van Ojik het ‘veel verstandiger en goedkoper om de eventuele opvolger van de F-16 van de plank te kopen‘. GroenLinks wil met de petitie laten zien dat er geen maatschappelijk draagvlak voor de aanschaf van de JSF is. Maar voor welk toestel is GroenLinks dan wel?

Onduidelijk is hoe principieel GroenLinks zich met deze petitie opstelt. De partij suggereert door de reactie van Van Ojik dat het vooral tegen de deelname van de Nederlandse industrie aan het JSF-project is. Dat zou binnenlopen door compensatie-orders. Deze industrie zet continu druk om de JSF aan te schaffen. Dit gebeurt vooral op VVD en CDA door politici van VVD en CDA die het voor veel geld op de loonlijst heeft gezet. Gevolg is dat aspecten van partijpolitiek, werkgelegenheid en industriepolitiek een militaire keuze vertroebelen.

De opstelling van GroenLinks roept de vraag op of de bezwaren politiek, ethisch, budgettair, economisch of militair van aard zijn. Dat wordt niet duidelijk uit de petitie en het commentaar vanuit de partij. Tot 1989 was er de pacifistische PSP, die met CPN, EVP en PPR opging in fusiepartij GroenLinks. Als de PSP nog had bestaan en vandaag een petitie had opgesteld dan was die zonder twijfel uit principiële redenen tegen de aanschaf van de JSF geweest. Zo’n petitie had ik vanwege de duidelijkheid en het idealisme wel kunnen ondertekenen.

Foto: Petitie van GroenLinks tegen JSF. 6 september 2013.

‘Samsom’ en ‘Opstelten’ begrijpen hoe het zit met de JSF. Anderen niet.

Zoals vaker meent PvdA-leider Diederik Samsom iets te begrijpen wat anderen niet begrijpen. Heel tevreden met zichzelf wijst-ie met bovenstaande tweet niet alleen op zijn eigen slimheid, maar verwijt-ie ook anderen hun domheid. ‘Samsom’ profileert zich als slimmerik ten koste van de dommerikken. ‘Ivo Opstelten’ verklaart zichzelf ook tot het kamp van de slimerikken die het zo goed begrijpen. Hij retweet de tweet van ‘Samsom’.

Hoe kwam ik hierop? Al zoekend naar een reactie van Mark Rutte, Lodewijk Asscher, Frans Timmermans, Ivo Opstelten, Diederik Samsom of Halbe Zijlstra naar de onthullingen over de spionage door de Amerikanen in de gebouwen van de EU. Reacties van Nederlandse politici zijn niet te vinden. Worden ze niet gevraagd? Houden ze zich bezig met het winnen van de vorige oorlog? In Der Spiegel reageert de Luxemburgse minister van Buitenlandse Zaken Jean Assenborn: ‘Als deze berichten waar zijn, dan is dat walgelijk‘. Andere politici noemen het onacceptabel. Nederlandse politici begrijpen goed wat burgers niet begrijpen. Zo denken ze zelf.

Foto: Schermafbeelding van faketweet van PvdA-leider Diederik Samsom. 26 juni 2013.

Wordt krijgsmacht ondersteunende vredesmacht? Met 20-25 JSF’s

Update 17 september 2013: De Telegraaf komt met het nieuws dat minister van Defensie Hennis (VVD) vandaag in haar visie op de toekomst van de krijgsmacht bekendmaakt dat er 37 JSF-toestellen worden aangeschaft. Haagse bronnen spraken eerder over de aanschaf van 35 toestellen. Bij coalitiepartner PvdA bestaat weerstand. Nog niet geopenbaard is hoe de prijs per toestel wordt berekend en hoe het onderhoud in de kosten wordt meegerekend. Want de rekensom klopt niet. Kritiek is dat de voorstanders niet eerlijk zijn over de hoogte van de onderhoudskosten en deze te laag inschatten. En dus doorschuiven naar de toekomst.  

Nederland kiest de minimale variant voor de JSF. Volgens RTL Nieuws kiest Nederland definitief voor de F-35, de JSF. Het staat in de toekomstvisie op de krijgsmacht van minister Hennis. Als kosten van het project noemt RTL een bedrag van 4 miljard euro. Vermoedelijk is dit inclusief onderhoudskosten. Eerder werd een bedrag van 14,6 miljard genoemd voor 85 toestellen en het onderhoud van 30 jaar. Da’s ongeveer 171 miljoen euro per toestel per 30 jaar. Omdat de prijs van de toestellen iets toegenomen is betekent dit dat er voor 4 miljard 22 JSF’s kunnen worden aangeschaft. Afhankelijk van de rekenmethode tussen de 20 en 25 toestellen.

RTL Nieuws zegt dat er twee squadrons komen, in Volkel en in Leeuwarden. Door de minimumomvang van een squadron in NAVO-verband kan er net een squadron van 10 en een van 12 toestellen gevormd worden. Mogelijk zal het kabinet in haar toekomstvisie het voornemen uitspreken om een groter aantal toestellen aan te schaffen. Maar da’s misleidend. Dan worden de onderhoudskosten over 30 jaar onvoldoende meegerekend.

In februari 2013 schetste Clingendael in de verkenning ‘Clingendael’s visie op de krijgsmacht van de toekomst’ vier scenarios voor de Nederlandse krijgsmacht. Nu lijkt minister Hennis voor scenario 4,  ‘de ‘ondersteunende’ vredesmacht‘ te kiezen. Hiermee geeft de Nederlandse krijgsmacht de ambitie op om hoog in het geweldsspectrum op te treden. Samenwerking met partners en integratie van onderdelen wordt de toekomst. Gesteld dat de rekensom klopt die RTL Nieuws over de kosten van de JSF naar buiten brengt.

Foto: Schermafbeelding van scenario 4, Clingendael’s visie op de krijgsmacht van de toekomst met minimaal aantal JSF’s. Februari 2013.