Is het verschil tussen links en rechts in de politiek verdwenen? De Gruyter en De Ridder geven hun duiding

Wat is het nieuwe constructief en het nieuwe destructief? Rechts of links, geen van de twee of iets ertussenin? In een prikkelende NRC-column zei Caroline de Gruyter afgelopen week met verwijzing naar de Franse politicus ‘en marche’ Emmanuel Macron: ‘Het verschil tussen links en rechts is verdwenen. Nu ontstaat een nieuw politiek onderscheid: constructief versus destructief. Constructieve – decente – politici onderscheiden zich door onbesproken gedrag en het vermogen om een positieve toekomstvisie te ontwikkelen. Ze proberen burgers daarvoor warm te krijgen, zelfs al suggereren peilingen dat die visie impopulair is. Deze politici komen met realistische analyses en plannen. Ze spelen op de bal, niet op de man. Negativistische politici werken andersom: ze maken mensen bang en beloven hen dan gouden bergen – die natuurlijk niet bestaan.’

Het betoog van De Gruyter die vanuit Wenen verslag nauwgezet verslag doet van de gevoelstemperatuur in de EU zal vooral degenen aanspreken die vrezen dat de EU onder binnen- en buitenlandse druk fragmenteert. Alle hens aan dek om de instituties overeind te houden en de vijanden af te troeven die van buiten tegen de EU schoppen. Het lijken er op dit moment al zeker drie te zijn: Putin, Trump en May die om partijpolitieke redenen vlucht in haar idee van een harde Brexit. Om dat te weerstaan en de EU weerbaar te maken moeten de constructieve krachten samenwerken, zo is het idee. JOVD-voorzitter Rutger de Ridder reflecteert hierop.

Maar is hiermee ook het verschil tussen links en rechts verdwenen? Zeg, sociaal-economische principes van inkomensverdeling, belastingdruk, machtsdeling en eigendomsverhoudingen. Kapitaal en arbeid. Wat heeft een have-not aan een EU die voor de poorten van de hel voor aanstormende trolls en retorische praatjes uit Washington en Moskou wordt weggesleept? Niets. Onmiskenbaar bedrijven Trump, Wilders en Krol feitenvrije politiek. Waarbij ze uitgaan van respectievelijk een vlucht vooruit, een vlucht opzij en een vlucht achteruit.

Rutger de Ridder heeft gelijk dat feiten centraal behoren te staan in het politieke debat. Het is echter ook een ontwijkend verhaal dat politiek verpakt in een pseudo a-politieke boodschap. Zeker, constructieve politiek is nodig om negativistische politici als Trump, Wilders of Krol de pas af te snijden. Maar om dit tegenspel inhoud te geven is meer nodig. Verwijzing naar constructieve politiek geeft immers nog geen politieke richting aan. Een analyse van politiek wordt pas geloofwaardig als principes erbij betrokken worden die te maken hebben met de sociaal-economische positie van burgers en bedrijven. Dan helpt het niet om de verschillen tussen links en rechts af te waarderen in een zogenaamd a-politiek verhaal dat in essentie klinkklare politiek is. De Gruyter en De Ridder vluchten voor de dood van links/rechts-politiek om hem ’s avonds in Isfahan te treffen.

Advertentie

Wapenstilstand in Oekraïne is oorlog. Maar oorlog is niet-oorlog

De zogenaamde wapenstilstand in Oekraïne zou voor Nederlandse begrippen oorlog zijn. Terwijl oorlog voor Nederlandse begrippen een vredesmissie is. Nederland ontkent de oorlog. Da’s best verstandig van Nederland omdat het oorlogen altijd verliest. In elk geval sinds prins Maurits. In zo’n geval kun je beter ontkennen dat ze bestaan. Oorlog wordt in Nederland omgeleid richting woordenstrijd. Daarin zijn Nederlanders beter dan in het voeren van oorlog. Nederland is een domineesland, zo muntte Menno ter Braak die term in 1931. Oorlog is in Nederland dus bovenal een vredesmissie of niet-oorlog. Afgelopen maand stierven er in de zogenaamde wapenstilstand meer Oekraïense militairen dan Nederland sinds 1951 in vredesmissies heeft verloren.

Wat zijn de verwachtingen van een zogenaamde wapenstilstand die geen wapenstilstand is? De verwachting is dat de wapenstilstand weer echt oorlog wordt. Behalve Oekraïne komt geen enkel land die erkenning goed uit. Daarom duiken politici van alle landen op de oorlog tegen ISIS omdat het een goede oorlog is met duidelijke helden en schurken. Zo menen ze. Ze overtreffen elkaar in verontwaardiging. Hun uitgesproken zorgen over ISIS zijn de compensatie voor het in de steek laten van Oekraïne. Ondanks de garanties van het Boedapester Memorandum uit 1994 met de handtekening van de VS en het Verenigd Koninkrijk dat Oekraïne soevereiniteit en onafhankelijkheid garandeert en vrijwaart voor intimidatie met geweld of economische druk. Als de tuinman vluchten westerse leiders voor de dood die ze in Isfahan treffen. Karakterloosheid is hun klasse.

Er is zoveel meer te zeggen. De claim van Rusland op de Krim valt historisch niet hard te maken. De Tataarse activiste Fauziya Bayramova krijgt een jaar cel omdat ze zich uitspreekt voor rechten van moslims en Tataren. Rusland heeft meer kernkoppen dan de VS. Separatisten bestrijden vooral elkaar in facties die onderhorig zijn aan krijgsheren die in Somalië of Afghanistan niet zouden misstaan. Aanwezigheid van Russische militairen op Oekraïens grondgebied is verder onderbouwd door het Russische tijdschrift RBC. Het Russische leger voert versterkingen Oekraïne in voor de volgende stap in de vernietiging van dat land. En de VS en Europa? Ach, daarover is al zoveel gezegd. Ze voeren oorlog waar ze geen oorlog moeten voeren, en voeren geen oorlog waar ze wel oorlog zouden moeten voeren. Of vredesmissie of niet-oorlog. Wat het etiket ook is. Nogal weeïg.

Foto: Otto Dix, Der Krieg, 1929-1932.  Middendeel uit het Dresden Triptiek. Collectie: Staatlichen Kunstsammlungen Dresden.