Brechtiaans leerstuk over kunstproject ’11 Friese Fonteinen’

Een project over kunst in de openbare ruimte is een ding, maar een film erover is iets anders. Het gaat om de film ‘11 Friese Fonteinen’ die ook als 3-delige documentaireserie ‘11 Friese Fonteinen’ door de NTR vanaf zondag 20 mei wordt uitgezonden op NPO2. Regisseur is Roel van Dalen en producent is Pieter van Huystee.

Bij het zien van het eerste deel kreeg bij mij het gevoel de overhand dat ik dit niet wilde zien, maar het toch wilde zien om te weten te komen waarom ik het ook al weer niet wilde zien. Deze film is de spreekwoordelijke worst van de slager van wie ook niemand wil weten hoe die gemaakt wordt omdat het te smerig is om te zien.

Dat lag niet alleen aan de epische vorm met de cabaretier Jan Jaap van der Wal die in deze film verdwaald leek te zijn en als een zelfverklaarde stijlbreuk fietsend en onstage commentaar gaf zoals een dominee de wereld en het opperwezen uitlegt, maar ook aan de werking van de kunstsector. En daar wordt het toch interessant.

Centrale figuur is beroepscurator Anna Tilroe die niet anders dan een gemengd gevoel van medelijden, consideratie en boosheid kan oproepen. Waar eindigt haar verwaandheid en begint de dwarse miskenning van de Friezen die zich zo schromelijk tekort gedaan voelen? Tilroe’s rol is ook een onmogelijke en ondankbare. Iemand moet het doen.

In de bijrollen treden onder meer autoriteiten op onder wie een burgemeester van Harlingen die zich bemoeit met de plaatsing van de fontein in zijn gemeente, kunstenaars die een plek voor hun fontein moeten zoeken en met bewoners in debat gaan en lokale kunstcommissies vol kritische en mondige burgers die niet altijd het idee geven dat hun oordeel bezonnen en onderbouwd tot stand komt.

In NRC noemt media-commentator Arjen Fortuin de film in een recensie een tragikomedie. Hij zegt: ‘een film die tegelijk een tragedie, een komedie, een bestuurskundig traktaat en absurdistisch meesterstuk is.’ Dat is wellicht iets te modieus vertaald en kan specifieker geformuleerd worden zonder aan de essentie van de film voorbij te gaan.

De film kan opgevat worden als een Brechtiaans leerstuk dat bedoeld is als voorbeeld voor een toekomstig kunstbeleid. Niet serieus, maar luchthartig bedoeld. Van der Wals interventies wijzen daarop en hebben als functie om de illusie van realiteit te doorbreken. Zowel de realiteit van een klassieke registratie van gebeurtenissen als die van een weerbarstig, stijfkoppig kunstproject. Roel van Dalen thematiseert zo de inhoud door de vorm. Vervreemding van een in Friesland door buitenstaanders geparachuteerd kunstproject.

Zie hier voor informatie over het project ’11 fountains/ 11 fonteinen

PVV benadeelt zichzelf door defensief te zijn over kunst en cultuur

De PVV doet mee aan de gemeenteraadsverkiezingen van 21 maart 2018 in Utrecht en publiceert een verkiezingsprogramma met de titel ‘Utrecht weer van ons’ dat nog niet digitaal te vinden is. Hoe dan ook maakt de website van de PVV een rommelige, niet actuele en weinig slagvaardige indruk. Als dat illustratief is voor de PVV, dan ziet het er slecht uit voor de partij. Wel is er uit 2015 het verkiezingsprogramma van de provinciale PVV Utrecht. Dat bevat de bovenstaande paragraaf Cultuur. Omdat de PVV zich onveranderlijk opstelt is dat een eerste indicatie voor wat het voor de stad Utrecht in petto heeft. Ik twijfel bij verkiezingen elke keer weer of ik ga stemmen en zo ja, op welke partij. Maar als inwoner van de stad Utrecht weet ik nu al één ding absoluut zeker, ik stem niet op de PVV. Voor lezers van dit blog zal dat geen verrassing zijn.

Neem bovenstaande paragraaf die begint met een alinea vol foute en impliciete aannames. Nederland is geen land met joods-christelijke wortels. Tot diep in de 19de eeuw werden joden uitgesloten en gediscrimineerd. Ze hadden niets in de melk te brokkelen en hun invloed drong politiek of maatschappelijk niet door tot de hoofdstroom. Datzelfde gold voor de katholieken die in de tijden dat Nederland zich als natie vormde hooguit getolereerd werden. Als met ‘humanistische wortels‘ de Verlichting bedoeld wordt dan valt nog enigszins te beredeneren waar volgens de PVV de scheiding van kerk en staat vandaan komt. Dat die scheiding mede zou voortkomen uit de joods-christelijke wortels maakt het er weer onbegrijpelijk op. Of er moet mee bedoeld worden dat aan de basis van de Verlichting christelijke denkers stonden die een proces op gang hielpen dat uiteindelijk leidde tot de scheiding van kerk en staat. Maar dat moest dan wel eerst voor de poorten van de hel uit de machtsgreep van de christelijke lobby van die tijd weggesleept worden. Vrijwillig ging dat niet. Dat de PVV de scheiding van kerk en staat niet beschermt, maar afbreekt blijkt uit de bruuske bejegening door de PVV van de islam. Om dat te rechtvaardigen wordt zoals bekend door de PVV de islam geen godsdienst, maar een ideologie genoemd. Dat slaat echter dood omdat elke godsdienst door de leerstellingen een ideologie is.

De PVV zegt voor de bescherming van het nationaal cultureel erfgoed in Utrecht te zijn. Dat lijkt zich te beperken tot landschappen en molens. Dat speelt zich af op het gebied van de materiële monumentenzorg. De PVV plaatst dat in het verlengde van het geschiedenisonderwijs, de openstelling en de vermarkting van de monumenten en de landschappen. Het is overigens de vraag of meer bezoek van monumenten altijd tot hogere recettes leidt vanwege de meerkosten om dat te beheersen. Daarnaast getuigt het van een buitenissige opvatting dat openstelling van monumenten een voorwaarde voor subsidie is. Sommige monumenten zijn te weerloos om ze voor een breed publiek openbaar toegankelijk te maken en ‘aan te laten raken’.

Utrechts kandidatuur van de Culturele Hoofdstad van Europa 2018 was zeker geen succes. Utrecht viel in de eerste ronde af, net als Den Haag. In een volgende ronde vielen Brabantstad (Eindhoven) en Maastricht af. Dat is het risico van een competitie waar er maar één kan winnen. In dit geval was dat het Friese Leeuwarden. Dat de gemeente Utrecht hieraan ‘vele miljoenen’ heeft besteed is niet terug te vinden in de documentatie, maar alleen in de fantasie van de PVV. Volgen een bericht van RTV Utrecht waren de promotiekosten 1,2 miljoen euro. Dat is geen geld dat aan kunst besteed is, maar het zijn projectkosten die juist deels aan de reguliere kunstbegroting werden onttrokken. Een en ander speelt zich af op het gebied van stadspromotie, marketing, ‘gastvrijheidseconomie’ en toerisme. Dat is de plaag die tegenwoordig kunstprojecten overspoelt, om niet te zeggen wegspoelt. Zoals het commercieel succesvolle, maar inhoudelijk voorspelbare en in veel gevallen platvloerse en te nadrukkelijk door marketing gedreven jubileumjaar 2017 van De Stijl illustreert.

Kritiek op de Vrede van Utrecht is zinvoller, maar wordt verkeerd gericht. Dat kostte 27,5 en mogelijk 35 miljoen euro, zoals dit bericht uit 2013 van de SP verduidelijkt. Maar het is te kort door de bocht van de PVV om dat door associatie te koppelen aan ‘kunstsubsidie’, omdat het hier ook voornamelijk ging om kosten voor stadspromotie, marketing, ‘gastvrijheidseconomie’ en toerisme. De toegenomen stroom toeristen naar Utrecht lijkt hier een gevolg van te zijn. De vraag die de PVV niet stelt is of tot die diepte-investering in stadspromotie en toerisme in 2012 wel besloten had moeten worden vanwege de ongewenste neveneffecten die zich nu openbaren. Utrecht wordt in navolging van Amsterdam steeds meer overspoeld door massaal toerisme. Dit heeft onder meer geleid tot onbeheersbaarheid van verkeersstromen (probleem parkeerplekken fietsen), café’s en restaurants en de Airbnb-verhuur in woonwijken. Utrechts gemeentebestuur heeft mede door dit beleid dat leidde tot een exponentiële toename van het bezoek de grip op delen van de stad verloren.

Het is een slecht doordacht uitgangspunt van de PVV dat overheidssubsidies altijd een tijdelijk karakter hebben. Het onderwijs en het openbaar vervoer worden door overheidssubsidies in de lucht gehouden. Wie doorklikt op de externe link ‘Subsidies van de overheid’ bij het lemma ‘Subsidie’ op Wikipedia komt terecht op het ondernemersplein voor bedrijven. Landbouwsubsidies zijn eveneens doorgaans structureel.

Het is jammer dat de PVV zich defensief opstelt als het om kunst en cultuur gaat. De partij gaat voorbij aan de positieve rol die Nederlandse kunstenaars voor de nationale identiteit, de sociale cohesie en het thuisgevoel kunnen spelen. Elementen die de PVV in beginsel aanspreken. De partij laat zich telkens weer afleiden door de dwanggedachte dat kunstenaars lid van een linkse kerk zijn en zich tegen de PVV zouden richten. Maar als de partij kunst een grotere rol zou durven geven, dan zou de PVV zich positief kunnen onderscheiden van andere partijen. En aan steun winnen. Want die gaan evenmin ruimhartig om met kunst en cultuur die ze op de koop toe nemen. Voor de PVV zou kunst een onderwerp kunnen zijn om zich positief te onderscheiden, zoals de partij dat bij dierenwelzijn ook deed. Datzelfde geldt voor kunst in het algemeen. In Frankrijk en Duitsland wordt kunst actief ingezet voor het tot stand brengen van verbinding tussen burgers. Precies wat de PVV ook beoogt, maar koudwatervrees om dat via kunst en cultuur te doen blijft de partij onvoordelig in de weg zitten.

Foto: Schermafbeelding van paragraaf ‘Cultuur’ uit ‘Verkiezingsprogramma 2015-2019 ‘Nee tegen windmolens’’, van de provinciale PVV Utrecht, 2015.

Expositie ‘Animals inside out’ naar Leeuwarden. Is dat slim?

Leeuwarden moest Culturele Hoofdstad worden om de tentoonstelling ‘Animals inside out’ van het bedrijf van reizende tentoonstellingen Body Worlds in het Natuurmuseum Fryslân mogelijk te maken. Zo meent directeur Gerk Koopmans. Eerder op diverse plekken in Duitsland, Zwitserland, de VS, Groot-Brittannië en Oostenrijk te zien. Maar is een met de plastinatie-techniek behandeld dier nou echt de beoogde ambitie in de aanloop naar Leeuwarden Culturele Hoofdstad 2018? Dat zet de toon wat publieksbereik, diepgang en doelstelling betreft.

Filosoof Rob van Gerwen formuleerde in 2006 zijn kritiek op een andere tentoonstelling van Body Worlds, namelijk die over het menselijk lichaam. De formule van de Duitse anatoom en ondernemer Gunther von Hagens wordt niet door iedereen geaccepteerd, zoals de oppositiesite leert. Waarom moet het menselijk of dierlijk lichaam verhandeld worden en deel uitmaken van een commercieel project van Body Worlds? Dus zo vanzelfsprekend is Koopmans’ opstelling niet. Hij kiest partij en de vraag is of hij precies beseft wat voor controversieels hij in huis haalt. En welke oppositie hij uitlokt. Van Gerwen werd misselijk van het feit ‘dat tentoonstellingen als de onderhavige mensen in de verdediging dwingen’. Bij een zelfde type tentoonstelling over dieren geldt dat nog in meerdere mate. Wie spreekt Koopmans tegen dat dit initiatief geen goed idee is?

this is wrongposter copy

Foto: Protestaffiche ‘This is Wrong’ naar aanleiding van tentoonstelling menselijk lichaam van Body Worlds.

Leeuwarden Culturele Hoofdstad 2018. Eindhoven verliest

Leeuwarden wordt namens Nederland Culturele Hoofdstad 2018. Dat maakte een jury in Amsterdam vandaag bekend. Maastricht en Eindhoven grepen net naast de hoofdprijs. In de eerste rond waren Utrecht en Den Haag al afgevallen. Verliezen is moeilijk zoals artistiek directeur Martijn Sanders van Eindhoven overtuigend aantoont. ‘Het is niet eens dat we het doel gemist hebben, als het aan mij ligt ging de bal gewoon over de doellijn, maar de scheidsrechter besliste anders.’ Verliezen is een kunst die in de kunst van Sanders niet vanzelfsprekend is. De scheidsrechter heeft het gedaan. Kunst lijkt met dat verwijt op voetbal. Misschien ligt daar een kans voor kunstbobo’s om te emanciperen, gewoon te doen en aansluiting bij het publiek te vinden?

10534351-large

Foto: ‘In this July 16, 1952, file photo, Harry Keough, left, captain of the U.S. Olympic men’s soccer team, greets Italy’s captain, E. Pandolfini, right, and referee A.E. Ellis, of Great Britain, prior to the start of their match in Tampere, Finland.

Dé Europese stad van cultuur verliest twee musea: Utrecht

TH-1992-G-01

Twee niet gelukte projecten komen soms samen: Utrecht Culturele Hoofdstad 2018 en het Geldmuseum. Met op de achtergrond de Vrede van Utrecht. Dit in Utrecht gevestigde rijksmuseum sluit per 1 november omdat Financiën het laat vallen. In november 2012 werd bekend dat Utrecht in 2018 geen Culturele Hoofdstad zou worden. Eindhoven, Maastricht en Leeuwarden mochten door na de tweede ronde. Cultuurwethouder Frits Lintmeijer vond in een eerste reactie ‘dat Utrecht een – zo niet dé – Europese stad van kennis en cultuur blijft.’

Maar wat betekenen woorden in de praktijk als tijdens het wethouderschap van Lintmeijer het Moluks Museum (Museum Maluku) en het Geldmuseum uit Utrecht verdwijnen? Nu blijkt de Vrede van Utrecht 35 miljoen euro te kosten. Behalve gemeenschapsgeld omvat dat ook subsidie van derden. Hoe erg is een ‘puur elitair‘ feest? Voor het Utrechtse CDA zijn de kosten geen nieuws. Maar hadden beide musea met een deel van dat geld niet voor de stad bewaard kunnen blijven? Soms wordt cultuurbeleid beredeneerd vanuit een aparte wereld vol stadspromotie en netwerkbeheer van de politiek. Met minder voeten in de modder, dan hoofden in de wolken.

Foto: Thomas Huber, Bank in der Nacht, 1992. Credits: Thomas Huber, 2013.

Utrecht vs Utrecht: vragen bij stadspromotie

482112_171377859681699_1458710185_n

Het Facebook-spel Utrecht vs Amersfoort heeft Utrecht verloren. Het benadrukt inhoudelijk het tekort van de domstad en in vorm de ultieme leegte. Marketing voor een immaterieel produkt probeert die leegte doorgaans te verhullen door een verbinding te maken met een ‘hoger’ doel. Dat uitgebannen of bevorderd moet worden. Armoede, solidariteit of honger in Afrika. Noem maar op. De eerlijkheid van de initiatiefnemers valt te prijzen dat ze dit spel niet gekoppeld hebben aan een ‘hoger’ doel. Maar de wezenloosheid ervan valt des te meer op.

Het produkt is de stadspromotie van Utrecht dat in onnavolgbare reclametaal Utrecht vs. The World’ wordt genoemd. In Utrecht is ‘tze skai de li-mit‘. Het spel is een initiatief van Taskforce Innovatie Utrecht in samenwerking met Toerisme Utrecht en wordt ontwikkeld door Vuurrood Communicatie Ontwerp. Utrecht vs The World is bedoeld om mensen buiten Utrecht ‘op een speelse en vernieuwende manier‘ te laten zien wat Utrecht allemaal te bieden heeft, aldus Carlijn Leenders, marketeer van Toerisme Utrecht. Da’s taal die orakelt.

Zoals voetbal soms gekscherend de belangrijkste bijzaak in het leven genoemd wordt, komt dit spel over als de onbelangrijkste bijzaak. Op het Utrechtse DUIC.nl reageert Jiri: ‘Sjonge jonge, wat is dit kinderachtig zeg!‘. Dat roept deze speelse vernieuwing in Utrecht op. Een godgeklaagd inzicht in wat stadspromotie is. Mensen die er hun geld mee verdienen ontbreekt het aan goede ideeën. Hun werk wordt een spel. Zeker voelden ze zich niet. Daarom dekten ze zich in door het een test te noemen. Een test die gelijk al volop publiciteit trekt.

Utrecht heeft het spel kansloos verloren van Amersfoort. Een variant op de doctrine van Carl von Clausewitz over oorlog zegt ‘Er moet een redelijke kans op slagen zijn tegen redelijk verlies aan prestige‘. In de Utrechtse marketing en politiek weet dit besef maar niet door te dringen. Nog vers in het geheugen ligt de uitschakeling in de eerste ronde van Utrecht als Culturele Hoofdstad. De lokale politiek voelde wethouder Frits Lintmeijer erover aan de tand. Wat volgt? Utrecht vs. Utrecht? Da’s de echte strijd die nu speelt. Utrecht kan beter.

Foto: Einduitslag van Facebook-game Utrecht tegen Amersfoort: 1738-3430.

Utrecht geen Culturele Hoofdstad: Trust The Future Create Your City

MG_0068

In november 2010 was het volgende te lezen in de rapportage haalbaarheidsonderzoek ‘De Wegh der Weegen‘ over rijksmonument Oud-Amelisweerd te Bunnik: ‘De vestiging van het Armando Museum in Oud Amelisweerd is een belangrijke bijdrage aan de ambities van Utrecht in het licht van de Vrede van Utrecht in 2013 en Utrecht Culturele Hoofdstad van Europa in 2018.’ Nu blijkt dat Utrecht van de vijf kandidaten samen met Den Haag niet doorgaat naar de tweede ronde. Eindhoven, Maastricht en Leeuwarden gaan wel door.

Uit hun reacties blijkt dat Utrechtse verantwoordelijken het verlies nog niet hebben verwerkt. Wethouder Cultuur Frits Lintmeijer is onnavolgbaar: ‘Laat ik om te beginnen zeggen dat Utrecht een – zo niet dé – Europese stad van kennis en cultuur blijft. Met en zonder de titel culturele hoofdstad.’ Waarschijnlijk is-ie de enige die Utrecht nu ‘dé Europese stad van kennis en cultuur’ noemt. Gedeputeerde Mariëtte Pennarts is even onnavolgbaar: ‘Ik betreur het oordeel van de jury, maar constateer tegelijkertijd dat werken aan het bidbook heel veel energie en ideeën heeft opgeleverd hoe stad en regio cultuur kunnen inzetten bij hun toekomstige ontwikkeling. We gaan het merken dat 2000 mensen hebben meegewerkt aan het Utrechtse bidbook.

Er hebben dus maar liefst 2000 mensen aan een bidbook gewerkt dat deels verspilde moeite is. De kosten van het projectbureau en de onkostenvergoedingen hadden ook anders besteed kunnen worden. Bij een andere prioritering. Alle energie, kosten en ideeën hadden directer op de kunstenaars gericht kunnen worden. Zonder tussenschakel van projectbureau en stadspromotie waarvan nu blijkt dat de plannen en presentaties van het Utrechtse bidbook onvoldoende gewaardeerd werden. Volgens RTV Utrecht heeft Utrecht al 1,2 miljoen euro aan promotie voor de Culturele Hoofdstad 2018 uitgegeven. Een deel van de middelen had naar de reguliere cultuurbegroting kunnen stromen met zicht op betere resultaten. En een betere beeldvorming van de stad.

Behalve de plannen over Utrecht Culturele Hoofdstad 2018 zijn nu ook argumenten en onderbouwingen over Oud-Amelisweerd doorgeprikt. De bestuurlijke behandeling heeft uitgewezen dat het primair een onroerend goed project was en dat de bestemming daaraan ondergeschikt werd. Het tonen van ambities is goed als het realistisch gebeurt, dat kan iets of iemand boven zichzelf doen uitstijgen. Maar als ambities als argument dienen om projecten te realiseren dat komt de politiek terecht in het domein van het wensdenken. De Utrechtse raad moet die ambities nog maar eens evalueren om er lering uit te trekken voor de toekomst.

PS: Op 30 november vierde CBK Utrecht de slotavond. Door het intrekken van overheidssubsidie gaat het dicht. ‘Tussen het gesloten wereldbeeld van BAK en het gebrek aan focus van het Centraal Museum wist het een perfecte middenweg te vinden. Ook interessant voor een breed publiek‘. Zie ‘CBK Utrecht verdwijnt om politieke redenen‘.

Foto: Promotie Utrecht Culturele Hoofdstad 2018: ‘Trust The Future Create Your City‘.

Cultuurbezuinigingen moeten eerlijker verdeeld worden

Bezuinigen moet. Ook in de kunst. Dat betwijfelen weinigen. Jammer is alleen dat de politiek met misnoegen over kunst praat. Alsof niet de bankiers, maar de kunstenaars de crisis hebben helpen veroorzaken. Maar kunstenaars worden extra gekort en bankiers gaan door met potverteren van overheidssubsidies op kosten van de gemeenschap. Cultureel ondernemer Ernst Veen merkt op dat de toon waarop met name door de rechtse politiek in Den Haag over kunstenaars wordt gesproken een schande is. De VVD en in haar spoor de PVV zijn verantwoordelijk voor deze afleiding waarin kunst en kunstenaars als zetstuk voor het onrecht van de financiële crisis worden geschoven. Burgers zien dit niet en volgen in hun onbegrip voor kunst de misleiding.

Uiteindelijk zal de neerbuigendheid van de politiek jegens de kunst zich tegen de politiek keren. Zelfs burgers beseffen maar al te goed wat waardevol is. Zeker is dat politici als uiterste vorm van opportunisme in hun onbetrouwbaarheid als het tegenovergestelde van authentiek worden beschouwd. De finale kwijting wacht. Voor de tussentijd wacht de vraag of de cultuurbezuinigingen eerlijk verdeeld zijn binnen de sector. Lezing van een stukje van Simon Jenkins in de Evening Standard zet aan het denken over de verdeling in Nederland tussen de reguliere cultuurbegroting en de extra potjes die relatief goed gevuld worden. Hoe eerlijk is dat?

Jenkens mijmert over het welwarende Londen dat zojuist de Olympische Spelen achter de rug heeft. Er was een culturele Olympiade en festival aan gekoppeld waar 97 miljoen pond aan werd besteed, zo’n 120 miljoen euro. De controle op de besteding blijft volgens Jenkins duister. In een stad die grotendeels was ontdaan van toeristen claimen de organisatoren meer dan 19 miljoen bezoekers voor hun culturele evenementen. Volgens The Art Newspaper, aldus Jenkins zijn deze getallen verzonnen om het hoge budget te verantwoorden.

Dezelfde schijnbewegingen als in Londen zijn waar te nemen in ons land rond de promotie van de Culturele Hoofdstad 2018. Op plekken waar project – en evenementenbureau’s hun stempel op de cultuur zetten gaat dit ten koste van het reguliere budget. Huub Mous memoreert dat voor het bidbook van Leeuwarden alleen al 850.000 euro is uitgetrokken. Aan drukwerk, vergaderruimtes, hapjes, drankjes, reiskosten, adviseurs en alles meer. En zegt Mous: ‘Het wordt steeds duidelijker dat het vorig jaar een zootje is geweest bij CH 2018, niet alleen organisatorisch, maar ook financieel.’ Zo wordt elke Culturele Hoofdstad een klap voor Cultuur.

Ook in Eindhoven, Den Haag, Maastricht en Utrecht wordt apart het wiel uitgevonden. In tijden van schaarste is het pervers dat een sector die toch al zo onder druk staat door de schoffering van de rechtse politiek extra wordt gekort vanwege dat idee van Culturele Hoofdstad. Dat zo een excuus wordt om aparte potjes te vullen en aan de reguliere cultuurbegroting te onttrekken. Bijdragen van sponsors en stadspromotie compenseren dat niet. Waarom regering en parlement niet gewoon een ranglijst van steden opstellen en daar het geld concentreren is een raadsel. Zoals de voorbeelden van de Londense Olympiade en Leeuwarden leren komt een normale verantwoording van uitgaven er nooit. Cultureel hobbyisme van bestuurders is een dure hobby.

Foto: Promotie 2018 Eindhoven Culturele Hoofdstad

Oud-Amelisweerd: staalkaart van bestuurlijke onzorgvuldigheid

Sinds 13 december 2010 is dit het 53ste stuk over de huisvesting van de Armando Collectie in landhuis Oud-Amelisweerd. De toon was kritisch vanwege de onlogische keuze, de slechte voorbereiding door de beoogde exploitant en de onheldere besluitvorming. Wethouder Lintmeijer gaf zonder openbaar debat de exploitant het groene licht. Met als gevolg dat deze gemeenschapsgeld ging uitgeven dat niet formeel gedekt was en zo een machtspositie opbouwde. De exploitant kreeg toegang tot Oud-Amelisweerd zonder dat dit formeel besloten was. Dit bracht ambtenaren van gemeentelijke diensten in een lastige positie, dat soms tot ontslag leidde. Als symbool van bestuurlijke onzorgvuldigheid verdient wethouder Lintmeijer een motie van treurnis.

Op 12 juni beslist een commissie van de Utrechtse raad over de kredietaanvraag voor een nieuw museum. Voor degenen die zich voor het eerst in dit dossier willen verdiepen en voor anderen die details willen opzoeken verwijs ik naar onderstaande selectie. In chronologische volgorde zijn alle stukken hier te vinden.

Achtergrond en overzicht:
Verhuizing Armando Museum naar Oud-Amelisweerd in 10 raadsels 28-10-11
Armando Museum past niet in Oud-Amelisweerd 11-04-11
Onderzoek Armando Museum roept vragen op 13-12-10

Samenhang museumsector in tijden van krimp
Utrechtse museumsector moet in samenhang gezien worden 24-05-12
Armando Museum en musea in tijden van krimp 01-11-11

Belangenverstrengeling Jacobs-Ploum
Wethouder Lintmeijer loopt risico door Oud-Amelisweerd 22-02-12
Belangenverstrengeling Oud-Amelisweerd in openbaarheid 17-02-12
Wethouder Lintmeijer wordt bij Oud-Amelisweerd niet aan goed bestuur gehouden 07-12-11

Amersfoort
Politiek wikt en BMC beschikt over Museum Oud-Amelisweerd 28-03-12
Terugvaloptie Armando Museum op kosten van Amersfoort? 16-01-12
Armando Museum en het bestuurlijk onvermogen 07-01-11

Kritiek in Utrechtse raad
Bezwaren Utrechtse D66 en VVD tegen Oud-Amelisweerd niet weggenomen 06-06-12
Vragen van de VVD over Oud-Amelisweerd 01-04-12
Utrechtse VVD heeft kritiek op Armando Museum in Oud-Amelisweerd 19-12-11

Beheer Centraal Museum sinds 1990 en Lintmeijer
Koewaarheden, melkkoeien en koehandel bij Oud-Amelisweerd 03-02-12
Amersfoort-in-C verdraait waarheid over Oud-Amelisweerd 29-12-11
Wethouder Lintmeijer verdraait waarheid over Oud-Amelisweerd 26-11-11

Exploitatie en onderbouwing
Museum Oud-Amelisweerd nog steeds zonder goed onderbouwde exploitatiebegroting 01-05-12
Bedrijfsmodel Museum Oud-Amelisweerd buigt door onder voorwaarden 20-02-12
Economische afweging voor Armando Museum gevraagd 13-10-11

Kritiek van buitenstaanders
Toon Gispen stelt kritische vragen over Oud-Amelisweerd 21-01-12
Huisvesting Armando Collectie in Oud-Amelisweerd krijgt kritiek 16-12-11
Rini Dippel vernietigend over Armando Museum in Oud-Amelisweerd 07-11-11

Alternatieve locatie
Armando Museum heeft kansen in voormalig Moluks Museum 29-05-12
Provincie Utrecht beantwoordt vragen over Armando Museum 09-01-12
Huisvesting Armando Museum in Fort Vechten biedt kansen 14-11-11

Alternatieve bestemming voor Oud-Amelisweerd
Antwoorden over Oud-Amelisweerd pleiten voor Chinahuis 11-04-12
Oud-Amelisweerd als Museum voor Chinoiserie 04-10-11

Alternatieve bestemming voor Armando Collectie
Amersfoort blijft problemen Armando Museum van zich afschuiven 11-10-11
Collectie Tony de Meijere en Armando naar Kröller-Müller Museum 22-08-11

Foto: Wegwijzer naar Armando Museum in Amersfoort, Klaas Mulder

Protesteert GroenLinks ook tegen Museum Oud-Amelisweerd?

GroenLinks Utrecht roept onder de titel ‘Wandelen nu het nog kan!‘ op tot een protestwandeling op zondag 25 maart op landgoed Amelisweerd. Aanvangstijd 13.00 uur bij de ingang van Nieuw-Amelisweerd. Met de wandeling protesteert het tegen de bedreiging van dit gebied: Het is namelijk niet duidelijk hoe lang bewoners van Utrecht en omliggende plaatsen nog kunnen genieten van dit mooie stukje Nederland. GroenLinks ziet kabinetsplannen als de ‘forse‘ verbreding van de A27 als grootste bedreiging van dit natuurgebied.

Op de site van GroenLinks Utrecht lacht cultuurwethouder Frits Lintmeijer ons tegemoet. De man die er alles aan gelegen is om in rijksmonument Oud-Amelisweerd een Museum Oud-Amelisweerd te huisvesten als onderdeel van de Culturele Hoofdstad 2018. Als legitimatie daarvoor verdraait-ie zelfs de waarheid over het verleden en positioneert-ie zich als redder van het rijksmonument. Consolidatie en restauratie ervan worden echter zonder hem al sinds 1990 onder de hoede van beheerder Centraal Museum gefaseerd aangepakt.

Oud-statenlid voor GroenLinks Jos Kloppenborg en ‘Vriend van Amelisweerd‘ is initiator van de wandeling. Op een Raadsinformatieavond van 31 januari 2012  over het Museum Oud-Amelisweerd door de Gemeente Utrecht gaf-ie zijn grenzen aan: Een nieuwe functie moet specifiek passen binnen het karakter van het landgoed waar het wordt gerealiseerd. De nieuwe functie mag geen onevenredig grote publieksaantrekkende werking hebben. En het autoverkeer en de parkeerdruk mag niet of nauwelijks toenemen. 

Politieke partijen wegen af en stellen prioriteiten. Maar ze zijn niet altijd eenduidig. GroenLinks Utrecht bekritiseert de aantasting van de landgoederen door de geplande verbreding van de A27. Maar in 40.000 bezoekers per jaar aan een Museum Oud-Amelisweerd in een natuurgebied ziet het geen overwegend bezwaar. Het neemt het zelfs niet mee in de protestwandeling. GroenLinks Utrecht laadt de verdenking op zich dat het de kleur van de indiener van plannen bepalender laat zijn voor de afweging dan de plannen zelf.

Foto: Nieuw-Amelisweerd met zichtlaan