NEE-kamp bij referendum vecht voor de eigen plek op het pluche. Over populisten, communisten, nationalisten en conservatieven

De NCPN (Nieuwe Communistische Partij Nederland) zegt ook Nee tegen de associatie-overeenkomst van de EU met Oekraïne. Daarover wordt zoals bekend op 6 april een referendum gehouden. In de aanloop daartoe komt de NCPN met bovenstaand pamflet dat oproept om op 2 april te demonstreren ’Tegenover Oekraïense ambassade’ in Den Haag. Het NEE-kamp bestaat grofweg uit drie categorieën: 1) links-populisten en ex-communisten (SP) of communisten (NCPN); 2) rechts-populisten (website Geen Stijl en andere media van de Telegraaf Media Groep) en rechts-nationalisten (PVV) en 3) conservatieven verzameld rond Thierry Baudet en diens Forum voor Democratie. Baudet wordt gezien als geestelijk vader van de campagne en sprak zich in een artikel in NRC uit 2013 uit tegen multiculturalisme, modernisme in de kunsten en het Europese project.

De EU is in het NEE-kamp het onderwerp waar bovengenoemde populisten, communisten, nationalisten en conservatieven op scherp stellen. Kritiek erop is nu hun bestaansreden. Baudet ziet dat Europese project als een thuisloze wereld omdat de beslissers in Brussel of Straatsburg ‘een afkeer hebben van het thuis’. De ongenoemde claim is dat het NEE-kamp thuis is gekomen en de anderen geen onderdak vinden. In praktijk is het omgekeerd. Het zijn juist deze populisten, communisten, nationalisten en conservatieven die geen politiek onderdak weten te vinden en door hun radicale denkbeelden en uitspraken zich aan de marges van het politieke spectrum bevinden. De campagne is een middel om zich naar het centrum van de macht te vechten.

Argumenten zijn in het NEE-kamp daarom doorgaans geen hoofdzaak, maar een halffabrikaat voor het krijgen van het eigen gelijk. Waar Baudet en PVV nog tamelijk beheerst opereren, houden SP en NCPN zelfs niet meer de schijn op om uit te gaan van de feiten. Vooral de NCPN maakt in de toelichting bij het pamflet geen geheim van de eigen achtergrond door het gebruik van ouderwetse Sovjet-retoriek over ‘het kapitalisme’, ‘een fascistische coup’, ‘een burgeroorlog’, ‘onderdrukking van de arbeidersbevolking’ en een ‘racistische wetgeving tegen Russische delen van de bevolking’. Het is kretologie uit de oude doos die in strijd is met de werkelijke situatie in Oekraïne. SP en NCPN gaan ook bewust voorbij aan de wil van de meerderheid van de Oekraïense bevolking die toenadering tot Europa zoekt en vanwege verdragen zoals de Helsinki Final Act (1975) over ‘Sovereign equality’ de vrije keuze heeft om een eigen geopolitieke keuze te maken.

Hoewel genoemde populisten, communisten, nationalisten en conservatieven onderling verschillen zijn er dwarsverbanden en overeenkomsten. De fondslijst van Uitgeverij De Blauwe Tijger die door Tom Zwitser wordt geleid maakt dat inzichtelijk. ‘De ouderwetse Rusland-haat is teruggekeerd in de media en politiek’ stelt hij plompverloren in een aanprijzing van een boek over Putin. Niet als iets wat uit intellectuele nieuwgierigheid onderzocht dient te worden, maar als vaststaand feit. Zwitser wordt in een boekbespreking van islamcriticus Wim van Rooy ‘een conservatieve katholieke filosoof die op zijn blog ‘de ontkerstening in de Nederlanden een halt toe wil roepen’ genoemd. We zien in het NEE-kamp steeds hetzelfde patroon terugkomen dat Baudet heeft geformuleerd: tegen modernisme in de kunst of architectuur, tegen de islam en tegen de EU. Dat alles beredeneerd vanaf de flanken van het politieke spectrum vanuit de obsessie om tekort te worden gedaan door degenen die het voor het zeggen hebben. Daartegen moet het volk met alle middelen gemobiliseerd worden.

Foto: Pamflet van de NCPN met oproep voor demonstratie bij Oekraïense ambassade in Den Haag op 2 april.

Is het leed groter dan vroeger? Welnee, onzin, het is van alle tijden

Het beste antwoord op de observatie dat het nog nooit zo slecht is gegaan met de wereld en de verzuchting ‘dat het nog nooit zo erg is geweest’ omdat het geweld en het onrecht nog nooit zo groot waren is een duik in de geschiedenis. Daar zijn talloze  tegenvoorbeelden te vinden voor het idee dat het nog nooit zo erg was.

Vandaag viert China met een grote militaire parade dat er 70 jaar geleden een eind kwam aan de Tweede Wereldoorlog. Op 2 september 1945 tekende de Japanse vertegenwoordiger aan dek van de USS Missouri de overgave, ook aan het Nationalistisch China van Chiang Kai-shek.  De communisten vochten nauwelijks tegen de Japanners zodat ze de Nationalisten wat credits moeten geven om een geloofwaardig verhaal te vertellen.

De tweede slag om Shanghai (1937) duurde drie maanden. Het was de eerste grootschalige confrontatie tussen het Japanse en het Nationalistisch-Chinese leger en het echte begin van de Tweede Chinees-Japanse oorlog. Uitermate bloederig met veel slachtoffers. Beide foto’s met de rode stempels van het Japanse leger kwamen niet door de censuur. Want oorlog moet aan het thuisfront wel verkoopbaar blijven. Vele analisten realiseren zich nu pas goed dat China na de VS, de Sovjet-Unie en het Britse Rijk de vierde geallieerde was die het Japanse expeditionele Kanto Leger (ook: Kwantung) van op enig moment 700.000 manschappen bond zodat het niet elders ingezet kon worden. Hoewel het als zwak wordt ingeschat en niet tegen het Sovjet-leger opgewassen leek. Was het Japanse Kantokuen Plan voor de invasie van de Sovjet-Unie in 1941 een fabeltje?

Foto 1: ‘Orphaned Chinese baby crying in the South Station in Shanghai, China, 28 Aug 1937; this photograph was titled ‘Bloody Saturday’ and was seen in Hearst Corporation publications’. Credits: Wang Xiaoting.

Foto 2: ‘Killed civilians on Nanjing Road, Shanghai, China, Aug 1937; note Japanese censor’s disallow stamp’.

Foto 3: ‘Japanese soldier guarding a group of Chinese prisoners of war, Shanghai, China, 30 Aug 1937; note Japanese censor’s disallow stamp’.

Bezinningsruimte op school moet er voor iedereen zijn

Moslimstudenten verzoeken om een gebedsruimte binnen hun school. Ze vragen in de petitie Gebedsruimten in ROC’s ‘enkel een open plek of een leegstaand lokaal, waar de moslims in volledige rust gebruik van kunnen maken’. Het gaat dus feitelijk om leerlingen in het middelbaar beroepsonderwijs. Is hun verzoek redelijk?

Op de Facebook-pagina ‘From Athan to Salat‘ waarnaar petitionaris Shrouk Ibrahim verwijst wordt Artikel 6 van de Grondwet geciteerd in een versie eenvoudig Nederlands die uitlegt wat de Vrijheid van godsdienst en levensovertuiging inhoudt. Het artikel 6.1 luidt: ‘Ieder heeft het recht zijn godsdienst of levensovertuiging, individueel of in gemeenschap met anderen, vrij te belijden, behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet.’ Vraag van Ibrahim is ‘Welke reden houden zij dan nog aan om ons geen gebedsruimte te verlenen?‘

Onduidelijk is wat de petitionaris bedoelt met ‘open plekken’ binnen de school. Het creëren van wat ook een ‘bezinningsruimte‘ genoemd kan worden is een kwestie van redelijkheid. Leerlingen zijn echter geen werknemers die in een arbeidsrelatie tot de werkgever staan. Maar ze moeten in hun pauzes de religie of levensovertuiging van hun eigen keuze kunnen praktiseren. Dat kan van individu tot individu bekeken worden.

Als binnen scholen een geschikte ruimte ingericht kan worden als bezinningsruimte, dan is het verstandig als de schoolleiding een plek voor de uitoefening van religieuze of levensbeschouwelijke plichten aanwijst. Er zijn honderden religies en levensovertuigingen. Zo kent de islam vele stromingen en richtingen die soms haaks op elkaar staan. Alle varianten dienen in gelijke mate gebruik te kunnen maken van de bezinningsruimte.

Er moet door de school goed op gelet worden dat leerlingen in gelijke mate gebruik kunnen maken van de bezinnigsruimte en niet een groep de ruimte claimt. Dus zich de plek toe-eigent. Leerlingen zijn individuen met individuele rechten. Juist het individueel kunnen belijden zonder dwang van anderen is karakteristiek voor de vrijheid van godsdienst. Groepsvorming is daarmee in strijd. Da’s het zwakke punt van Ibrahims verzoek.

Shrouk Ibrahims initiatief is sympathiek en verdient ondersteuning. Maar het is jammer dat-ie niet samen optrekt met christenen, communisten, vrijdenkers, boeddhisten, hindoes, jehova’s getuigen, humanisten, atheïsten, antitheïsten, joden, pacifisten, nihilisten en allen die vanwege religieuze of levensbeschouwelijke plicht gebruik willen maken van een bezinningsruimte op school. Nu lijkt het alsof het Ibrahim niet zozeer te doen is om het uitoefenen van een religieuze plicht, maar om het promoten van de islam. Hij zou z’n pleidooi er een stuk sterker op maken als-ie dat vermoeden wegnam door actief met vertegenwoordigers van andere religies en levensovertuigingen te pleiten voor een gezamenlijke bezinningsruimte voor alle leerlingen.

Foto: Zen-boeddhisme. De petitie van Shrouk Ibrahim kan hier getekend worden. 

Verbod Chinese film bevestigt het belang van kunst

China verbiedt een film zegt het verslag. Merkwaardig om te melden, want de film was altijd al verboden. Of werd oogluikend getolereerd. Reden is dat een verslag van de Chinese staatsmediawaakhond SARFT opduikt.

Het gaat om Guizi Lai Le ofwel Devils on the Doorstep van Jiang Wen. Op YouKu zonder ondertiteling te bekijken. Het won internationale prijzen en wordt wel als de beste Chinese film ooit beschouwd. Ik schreef eerder op GKKort: ‘Oorlog is dubbelheid. Perfect verbeeld in Devils on the Doorstep (2000) van Jiang Wen. Angst, kracht, afstoten, verleiding, schoonheid en vernietiging teruggebracht tot een Japanse muziekkapel.’

Over de Japanse bezetting van een Chinees kustplaatsje in de Hebei provincie. Bewoners die afgebeeld worden zouden te apathisch, onwetend en onderdanig zijn, aldus de kritiek van SARFT. Wreedheid van de Japanners zou onvoldoende afgebeeld worden. De Chinese Communistisch Partij heeft liever kunst die in dienst van de revolutie staat. Niet zelf nadenkt, of tot nadenken aanzet. Stel je voor, zoiets is ongewenst in een dictatuur.

Timing van dit bericht door het Taiwanese ChinaForbiddenNews is niet los te zien van de spanningen tussen China, Japan en Taiwan over de betwiste eilanden. De verwijzing in Devils naar het nationalistische Kwomintang van generaal Chiang Kai-shek helpt evenmin om de censuur te behagen. ChinaForbiddenNews wrijft het zout diep in de wond. Positief is dat kunst er soms toe doet. Ook, of liever: juist door een verbod.