Obama vraagt Trump om het Kremlin te weerstaan terwijl hij dat zelf heeft nagelaten

Laten we er geen doekjes om winden, president Obama heeft in zijn buitenlands beleid mooi weer gespeeld. En blijft dat doen. Hij vraagt president-elect Donald Trump zich ferm op te stellen tegenover de Russische Federatie, terwijl hij dat zelf heeft nagelaten. Obama is hypocriet. Hoe meent hij er in hemelsnaam mee weg te kunnen komen anderen iets te vragen wat hij zelf heeft nagelaten? Vertrouwt hij zozeer op een welwillende houding van de establishment media dat hij dat straffeloos meent te kunnen zeggen? Obama’s gebrek aan zelfkennis en zelfreflectie zijn immens. Zijn intellectualisme heeft hem wereldvreemd gemaakt. Benauwd voor buitenlandse avonturen heeft hij de grootste en duurste militaire macht ter wereld de handen op de rug gebonden. Het is een wonder waarom Obama publiekelijk niet meer kritiek op zijn veiligheidsbeleid krijgt.

John Schindler toont in een opinie-artikel voor de Observer overtuigend aan dat Obama door zijn aarzelend, zwalkend en weinig doortastend buitenlands beleid president Putin onnodig veel ruimte heeft gegeven in Oekraïne, Syrië of Kaliningrad. Door toedoen van de afwachtende houding van Obama is vooral in Europa de instabiliteit nodeloos vergroot. Door dit gebrek aan tegenspel ontstond geen stabiel evenwicht tussen de VS en de Russische Federatie. Putin kon steeds meer initiatief naar zich toe trekken en zich steeds agressiever gedragen. Ondanks de Amerikaanse handtekening onder het Boedapester Memorandum 1994 weigerde   Obama in maart 2014 de daad bij het woord te voegen. De Russische Federatie bezette na een gemanipuleerd referendum in maart 2014 de Krim dat Oekraïens territorium is. Dat memorandum garandeerde de territoriale integriteit van Oekraïne in ruil voor het opdoeken van het weliswaar verouderde, maar wel zeer omvangrijke Oekraïense kernwapenarsenaal. Het maakte Oekraïne kwetsbaar. Obama maakte zichzelf ongeloofwaardig.

Het is niet het Kremlin dat door hacks en lekken via WikiLeaks Hillary Clinton de verkiezingen liet verliezen. Het is Obama met zijn slechte veiligheidsbeleid en gebrek aan durf om banken en bedrijven aan te pakken die het verlies van Clinton grotendeels op zijn geweten heeft. Hoewel Clinton niet het antwoord op Trump was  zoals ik in juni 2016 schreef: ‘Clinton is de aangekondigde ramp, zoals Cameron dat voor zijn land was. De Democratische partij heeft als backup kandidaat Bernie Sanders achter de hand die nog steeds niet uit de race voor de Democratische nominatie gestapt is. Hij houdt vermoedelijk vol om twee redenen. Om punten van zijn progressieve agenda op de Democratisch conventie van 25-28 juli binnen te halen en zo het progressive platform te versterken. En om in te stappen als het onwaarschijnlijke, maar niet onmogelijke scenario zich voordoet: een aanklacht tegen Clinton vanwege spionage in verband met haar privé server aan de hand van een FBI-onderzoek. Het feit dat over de timing van het naar buiten komen ervan de gezagsgetrouwe, maar ook Republikeinse FBI-chef James Comey beslist is het schrikbeeld voor allen die het populisme een halt willen toeroepen. Als dit pas na de Democratische conventie gebeurt in het midden van de campagne dan is de ramp niet meer af te wenden’. De ramp was aangekondigd en iedereen kon hem aan zien komen komen.

Corporate Democraten als Obama hebben het verlies van het presidentschap op hun geweten. Het zou Obama sieren als hij voortaan zijn mond hield. In de acht jaar van zijn presidentschap kon hij handelen en liet dat na. Nu zitten de VS opgezadeld met een semi-fascist als Trump en kan Putin ruimte van anderen inpikken.

Hoe populisten te bestrijden? Door te wijzen op hun eigenbelang en hun claim dat zij alleen namens het volk spreken

Cenk Uygur en Ana Kasparian van The Young Turks wijzen op de Republikeinen die nu ze de macht ruiken het Consumer Financial Protection Bureau willen afschaffen. Senator Richard Shelby (R-Ala) neemt daartoe het initiatief. Het is zo ongeveer de enige verworvenheid van de regering Obama die ‘de gewone mensen’ beschermt tegen grote banken en bedrijven. Het was een initiatief van Elizabeth Warren (D-Ma) toen ze in 2010 nog geen progressieve senator was als onderdeel van de hervorming van Wall Street.

Republikeinen willen een hervorming die de consument beschermt terugdraaien. Dat geeft aan dat ze zich niets bekommeren om de gewone man, om Joe Sixpack. Rechts-populisten als Donald Trump zeggen dat ze namens het volk spreken, maar in werkelijkheid laten ze uit eigenbelang dat volk in de steek. Hillary Clinton met haar Clinton Foundation was corrupt, maar Trump is niet minder corrupt. Populistische leiders stellen het graag zo voor dat ze een directe band met het volk hebben. Tegen de macht van het establishment in. Maar dat is niet meer dan politieke marketing. Populistische partijen hebben helemaal geen hechtere band met het volk zoals ze zelf suggereren. Ze zijn er alleen beter in om die rol voor zichzelf op te eisen.

Hier kondigt zich een begin van een antwoord op de retoriek van de populisten aan. Dat bestaat eruit om hun eigenbelang en achtergrond te belichten. Donald Trump is als marketing-goeroe en media-persoonlijkheid die zegt miljarden te bezitten onderdeel van het establishment. Hij is er tot in zijn haarvaten commercieel mee verweven. Hetzelfde gold voor de initiatiefnemers van het Brexit die zich in het Leave-kamp bevonden en voor het grootse deel Eton-boys waren. Vice News noemde dat in een recensie van de documentaire ‘Brexit: The Movie’ van Martin Durkin ‘de upperclasses in opstand’. Zie hier voor een commentaar. Gevestigde media besteden te weinig aandacht aan het feit wie als sponsors bij populistische partijen aan de touwtjes trekken.

Hoogleraar politicologie Jan-Werner Müller verbaast zich er in een interview in NRC over dat de populisten in politiek, maatschappij en media zo weinig weerwerk krijgen: ‘Ik ben sowieso verbaasd dat de Europese intellectuelen de strijd met de populisten niet harder aangaan. Onze democratieën staan op het spel.’ Ja, onze democratieën staan op het spel. Maar een doelmatige strategie om de populisten aan te spreken blijft uit.

Twee uitgangspunten kondigen zich aan: 1) Wijzen op het eigenbelang van populistische leiders en hun sponsors die onderdeel van het establishment zijn en zich niet laten leiden door hun bekommernis om het volk en het belang van het volk; 2) Wijzen op de tekortkomingen en tegenstrijdigheden in de claims in de politieke marketing van de populisten dat zij alleen per definitie namens ‘het volk’ kunnen spreken.

Trump kon verkiezingen winnen omdat Clinton ze verloren heeft

De meeste analyses over de winst van Donald Trump slaan de plank mis. Trumps winst wordt voorgesteld als een waterscheiding en intrede in een nieuw tijdperk. Waarin het populisme oprukt. Dat is deels zo, maar feiten wijzen ook op iets anders. Cijfers laten zien dat de Republikeinse kandidaat Mitt Romney in 2012 meer stemmen (60.933.504) behaalde dan Donald Trump in 2016 (60.116.240). Dat laatste aantal kan nog licht stijgen. Romney kreeg in 2012 47,2% en Trump in 2016 47,3% van het totaal aantal stemmen.

Dat is tamelijk constant. Gelijkmatiger dan de analyses doen vermoeden. Komende kiezersonderzoeken zullen er waarschijnlijk op duiden dat Trumps achterban is geradicaliseerd. Doordat gematigde Republikeinen thuisbleven of op Clinton stemden en de thuisblijvers en sociaal achtergestelden op Trump stemden. Maar door dat stuivertje wisselen werd het totaal aantal stemmen op de Republikeinse kandidaat er niet groter op.

Het verschil ziet hem in het aantal stemmen voor de Democraten. Vergeleken met de steun voor president Obama in 2012 nam dat in 2016 af met bijna 5,5 miljoen. Dat waren thuisblijvers die zich er niet toe konden zetten om op Clinton te stemmen. Onder wie veel jonge en progressieve kiezers die Clinton afstootte omdat ze een neoliberale koers voer en geen handreiking deed naar de linkervleugel van de partij. Waarschijnlijk ook niet mocht doen van haar sponsors. De teleurstelling in Obama kan trouwens ook een rol hebben gespeeld.

Hoe dan ook hebben de Democratische partij (DNC) en kandidaat Hillary Clinton een wanprestatie geleverd. Vooral door haar nominatie, maar ook door een campagne die de sterkte van Trump onvoldoende erkende. Dat kwam doordat Clinton al kort na 2012 de macht in de partij overnam -dus kaapte- en opponenten werden ontmoedigd. Of geen eerlijke strijd kregen door manipulatie van de partijleiding die tot een verlengstuk van Clintons campagne was geworden. Zoals uit de door WikiLeaks gelekte Podesta Emails blijkt.

De gematigde anti-establishment kandidaat Bernie Sanders werd daarvan het memorabele slachtoffer. Uit alle peilingen bleek dat hij een betere kans maakte om van Trump te winnen dan Clinton. Vooral omdat hij de witte, laagopgeleide kiezer in de oude industriegebieden beter aansprak dan Clinton. Deze groep kiezers bleek beslissend voor winst in het Electoral College. Mede omdat de marges in de swing states klein waren. Als per staat 1% niet had gekozen voor Trump maar voor Clinton, dan had dat tot winst van laatstgenoemde geleid, zoals Nate Silver voor FiveThirtyEight beredeneert. Trump won in gebieden van Clinton waar Sanders ook van haar had gewonnen. Sanders had ook de gematigde Democratische kiezers kunnen vasthouden.

Trump heeft de verkiezingen niet gewonnen, maar Clinton heeft ze verloren. Zij is er door kortzichtigheid en zelfoverschatting verantwoordelijk voor dat de VS en de wereld straks opgescheept zitten met een clowneske, ongekwalificeerde en onberekenbare president. Populisme en een sfeer van anti-establishment waren een factor in de verkiezingen, maar moeten niet overschat worden. Trump en Clinton verloren een deel van de traditionele achterban van hun partij. Deze twee historisch impopulaire kandidaten maakten de verkiezingen atypisch. De les is dat een radicale anti-establishment kandidaat als Trump beter bestreden kan worden met een gematigde anti-establishment kandidaat als Sanders, dan met een establishment kandidaat als Clinton.

De les voor partijen in andere landen die verkiezingen wachten is duidelijk. Mits de leiders mentaal de omslag kunnen maken en niet als konijnen gevangen zitten in de lampen van hun eigen partijpolitieke en persoonlijke belangen. Paradox van partijpolitiek is dat het continuïteit biedt die nodig is om de democratie te schragen, maar door partijbelangen onvoldoende flexibel is om op bedreigingen van buitenaf slagvaardig te reageren.

Foto: Hillary Clinton, 2015.

De les van Trumps populisme voor Nederlandse politieke partijen

Een commentaar van George Ciccariello-Maher voor US Uncut. Het pleit voor progressieve politiek. Het is getiteld ‘Dear Neoliberal Democrats: This is Your Mess, Own It’ en zegt dat de Democraten het aan zichzelf te wijten hebben dat Trump tot president is gekozen. Samen met de establishment media die te dicht tegen het bedrijfsleven aanleunden. Ze prezen de schijnwereld van de Democraten als nastrevenswaardig aan. Maar dat was het niet.  Het samenspel van gevestigde media, bedrijfsleven, de Clinton machine en de partijleiding van de Democratische partij hield de kiezers een presidentschap van Clinton voor als een Potemkin-dorp dat niets met de realiteit te maken had. Het was een lege dop. Die leugen is doorgeprikt. Nu wacht de fascist Trump:

Het kan goed dat Clinton de popular vote heeft gewonnen en een meerderheid van kiezers achter zich heeft gekregen, maar daar gaat het in het Amerikaanse kiesstelsel niet om. De kiesmannen per staat tellen.

Trump is niet echt een anti-establishment kandidaat, maar heeft zich wel op die manier geprofileerd. En zo kiezers gemobiliseerd. Hij was hierin halfslachtig. Want hij hengelde wel naar de gunsten van de grote donors, maar kreeg die niet altijd. Zoals de Koch broers die hem links lieten liggen. Maar casinobaas Sheldon Adelson steunde hem daarentegen wel. Clinton is een 100% establishment kandidaat. Daarop wijzen haar ‘geheime’ toespraken voor Goldman Sachs en de tegendiensten die ze leverde voor donaties aan de Clinton Foundation. Handelen dat wettelijk is toegestaan, maar moreel verwerpelijk is. Dat was haar onmogelijke uitgangspositie.

Wat valt uit de foute opstelling van de Democratische partij te leren voor Nederlandse partijen?  Want dat de geest uit de fles is bewijzen de Brexit, de NEE-stem in het Oekraïne referendum en de winst van Trump. Populisme is niet per definitie slecht en een wisselwerking tussen politiek en burger. Ze richten zich naar elkaar. Kiezers volgen politici die hun ongenoegen het beste verwoorden. Of uitvergroten. De vergelijking tussen de beweging van Trump (of Bernie Sanders) die van onderop wordt gevoed en Clintons campagne die van bovenaf wordt gevoed maakt duidelijk wat het meeste perspectief heeft. De beweging van onderop.

Dat brengt politieke partijen in een moeilijk parket. Naar hun aard zijn ze gesloten en op eigen voortbestaan gericht. Maar om de beweging uit het volk in te sluiten moeten ze zich openen. Dat druist tegen hun natuur in. Nederlandse partijen doen er verstandig aan om voor de komende verkiezingen voor de Tweede Kamer op 15 maart 2017 goed de beweging van onderop te bestuderen. Klassieke campagnes die politieke programma’s centraal zetten zijn grotendeels uitgewerkt. De PvdA wacht een grote afstraffing als het meent dat Lodewijk Asscher en Diederik Samsom aantrekkingskracht hebben als ze onder elkaar voor partijleden het programma uitleggen. Burgemeester Ahmed Aboutaleb zou de schade kunnen beperken, maar weigert zich in de strijd te mengen. Geert Wilders volstond met een conceptprogramma op een A4-tje. Zo werkt het.

Partijen moeten de-professionaliseren door het zoeken van samenwerking tussen een kern van eigen professionals met deskundige buitenstaanders. Zo kunnen ze de ongenoegens van onrecht en miskenning die in de samenleving leven oppikken en insluiten. Partijen moeten niet vertrouwen op gevestigde media, zoals de NOS, RTL4, NRC, De Volkskrant of Trouw, maar er juist afstand van nemen. Deze media vormen een valkuil omdat veel kiezers vinden dat ze het establishment en de status quo vertegenwoordigen. Partijen moeten zich niet afzetten tegen het populisme, maar het juist voor zich laten werken door het in hun richting bij te buigen.

Partijen moeten buitenstaanders op hun kieslijsten zetten. Partijen moeten minder op hun eigen belang en voortbestaan gericht zijn. Partijvertegenwoordigers moeten hun eigen functie en carrière niet langer voorop zetten. Linkse partijen moeten krachtige standpunten innemen, zoals rechtse partijen ook doen. Partijen moeten het belang van Nederland en de burger centraal zetten en verbinden met hun gedachtegoed. Mooie woorden van president Obama die woorden blijven zijn niet het goede voorbeeld. Het gaat om actie. Partijen moeten werken aan de legitimatie en het draagvlak van de democratie door belastingontwijking te bestrijden en privileges af te schaffen. Zonder oppervlakkig te worden moeten partijen verbreden, niet verdiepen.

Foto 1: Cartoon.

Foto 2: Schermafbeelding van deel artikel ‘Dear Neoliberal Democrats: This is Your Mess, Own It’ van George Ciccariello-Maher voor US Uncut, 9 november 2016.

Trump neemt leiding in peilingen. Clinton kamp is in ontkenning

Cenk Uygur van TYT spreekt verstandige taal vanuit zijn hart. In de peilingen heeft Trump in Ohio en Florida een voorsprong genomen op Hillary Clinton, maar de establishment media die op haar hand zijn ontkennen nog steeds dat zij een gerede kans loopt om te verliezen. Hetzelfde gebeurde bij de Brexit waar establishment media in hun bubble de stemming in het Verenigd Koninkrijk niet aanvoelden. Statistische site 538 schetst in een artikel het scenario hoe Trump kan winnen ondanks het feit dat hij niet de meeste stemmen krijgt. Niets is zeker in deze verkiezingen met twee historisch impopulaire kandidaten. Uygur refereert enkele malen aan Bernie Sanders die wel populair is en een betere kans had om Trump te verslaan. De Democratische partij heeft nu eenmaal Clinton genomineerd. Volgens Uygur is zij de enige kandidaat die van Trump kan verliezen.

Daarbij komt de vraag wat Clinton wil als ze president is. Gaat het om meer dan het nastreven van de ambitie om president te worden en het verlies van 2008 tegen Obama recht te zetten? Niemand weet het. Hoe dan ook is het een aangekondigde ramp. Of Clinton wint of Trump. Omdat Trump nog erger en onberekenbaarder is, verdient Clinton toch de voorkeur. Echter alleen om die reden. Nodig is dat ze zich in de campagne realistisch opstelt en niet blijft handelen vanuit de eigenwaan waarin ze tot nu toe verstrikt zit. En haar wereldvreemd en kil maakt. Of Clinton en haar team zich kunnen herpakken is twijfelachtig. Media dienen dat door te prikken.

Merkwaardig artikel van Frans Verhagen in NRC dat voorbijgaat aan Bernie Sanders als Clinton om gezondheidsredenen afhaakt

NRC plaatste gisteren een artikel van Frans Verhagen over Hillary Clinton en haar gezondheid. Een actueel onderwerp nu deze 68-jarige presidentskandidate van de Democratische partij (DNC) longontsteking heeft. Wat zij verborgen heeft gehouden. Verhagen is geen medewerker van de krant en in de aftiteling wordt hij als volgt voorgesteld: ‘Frans Verhagen is journalist. Van hem is net verschenen: Founding Fathers, De grondleggers van de Verenigde Staten.’ Het is onduidelijk wat de noodzaak voor de plaatsing van dit artikel is.

Verhagen meent dat de beoogde vice-president Tim Kaine zonodig het stokje van Clinton over kan nemen. Grappig is de titel ‘Kaine is minstens zo goed als Hillary Clinton’. Dat is echter nietszeggend omdat hij over Clinton verre van positief is. Dat bleek ook in juli 2016 uit een artikel van Verhagen met de onheilspellende titel ‘Hillary, de paranoïde president’ dat NRC plaatste. Hij maakte Clinton hierin met de grond gelijk.

Er is iets merkwaardigs aan de hand met deze artikelen van Frans Verhagen. Hij gaat volledig voorbij aan Bernie Sanders die 46% van de stemmen in de Democratische voorverkiezingen haalde. Meer dan 12 miljoen personen stemden op hem. Hoe bijzonder dit resultaat was blijkt wel uit het feit dat Donald Trump die de Republikeinse voorverkiezingen won 13,3 miljoen stemmen behaalde. Niet zoveel meer dan Sanders.

Verhagen is van mening dat als Clinton om gezondheidsredenen moet terugtreden Tim Kaine een goed alternatief is. Het zal wel. Elke serieuze kandidaat is vergeleken bij Hillary Clinton een goed alternatief. Maar de beantwoording van de vraag wat het passeren van de achterban van Sanders electoraal zou betekenen gaat Verhagen uit de weg. Uit kiezersonderzoek blijkt weliswaar dat vele fans van Sanders met forse tegenzin op Clinton zullen stemmen omdat ze aanvaard hebben dat zij de kandidaat is. En zij beseffen dat Trump een ramp zou zijn als president. Maar dit betekent niet dat de DNC straffeloos het stokje aan Kaine kan overgeven als Clinton om gezondheidsredenen stopt. Des te meer omdat na haar nominatie hacks in de openbaarheid zijn gekomen waaruit blijkt dat door manipulatie en partijdigheid van de leiding van de DNC Sanders een eerlijke kans op nominatie is onthouden door het establishment. Het valt niet in te zien hoe de progressieve kiezers overtuigd zouden moeten worden om op de niet progressieve kandidaat Kaine te stemmen die als gelovig katholiek voor abortus is en er geen blijk van heeft gegeven progressieve standpunten te steunen.

Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘Kaine is minstens zo goed als Hillary Clinton’ en reacties op Facebook-pagina van NRC, 12 september 2016.

Springtime For Trump. Psychogram van een verkiezingsstrijd

Bij het overlijden van Gene Wilder werd de filmkomedie The Producers (1967) van Mel Brooks in herinnering gebracht. Het verhaal heeft actuele waarde, zoals blijkt. Het gaat om theaterproducent Max Bialystock (Zero Mostel) die met boekhouder Leo Bloom (Gene Wilder) een constructie bedenkt om de verliesgevende productie ‘Springtime for Hitler’ -die grenst aan de wansmaak en daarom niet kan slagen- op de planken te brengen. Maar de productie slaat aan ondanks de verwachtingen en de calculatie van Bialystock en Bloom en wordt een financieel succes. Alleen niet voor de producenten die een verlies nodig hadden om winst te maken.

Het verhaal van The Producers doet denken aan Donald Trump. De grandioze overdrijving, de slechte smaak, de pogingen om te mislukken die in hun tegendeel verkeren omdat het publiek het volstrekt anders opvat dan de initiatiefnemers het bedoelen. Ondanks alle moeite die Trump steeds weer doet om zijn eigen glazen in te gooien. Het sterke vermoeden bestaat dat Trump om twee redenen in de presidentsrace is gestapt. Om er financieel beter van te worden en om aan prestige te winnen die de statuur van de vastgoedmagnaat doet vergeten. Het plan van Trump was dat hij zou winnen door te verliezen. Verliest Trump straks door te winnen?

Amerikaanse media zijn vol van complottheorieën, zoals een commentaar van Brent Budowsky voor The Hill. Maar omdat het ook dient om Trumps kandidatuur in diskrediet te brengen is het toch minder eenduidig dan het op het eerste gezicht lijkt.  Evenmin is het onmogelijk dat Trump zich halverwege de race heeft bedacht. Of twijfelt of hij wil winnen of verliezen. Er zit daarom geen plan achter omdat elke uitkomst hem uitkomt.

Het onmogelijke gebeurt. Eerst wint Trump tamelijk gemakkelijk de nominatie van de Republikeinse partij door in te zetten op wansmaak, persoonlijke emotie, overdrijving en interne tegenstrijdigheid en al zijn opponenten te vermorzelen. En nu maakt hij een redelijke kans om president te worden. Zijn tegenstander Hillary Clinton is bijna even impopulair als Trump en kan in de peilingen geen afstand van hem nemen.

Clinton heeft een ijzer in het vuur door een goede voorbereiding van de ground game in de afzonderlijke staten. Zij heeft lokale kantoren geopend die de kiezers naar de stembus moeten brengen, terwijl Trump dat aspect verwaarloost. Hij hoopt op de blanke kiezer en op onthullingen over de Clinton Foundation en haar privé email server waar de FBI en het ministerie van Buitenlandse Zaken onderzoek naar instelden. Het is in alle opzichten een asynchrone strijd. Terwijl Trump wansmaak, wispelturigheid en overdrijving tot zijn handelsmerk heeft gemaakt en er niet door wordt beschadigd is dat bij Clinton anders. Zij zet in op ernst en het uitstralen van ervaring en deskundigheid. Beide kandidaten kunnen ondanks zichzelf (mis)lukken.

Donald Trump kan zomaar president worden. Of dictator

Donald Trump gaf een afsluitende toespraak van 75 minuten op de Republikeinse conventie in Cleveland. Gitzwart en negatief, zonder hoop en met weinig beleidsvoornemens hoe het land gerepareerd kan worden om het weer op de rails te zetten. Nog los van het feit dat Trump geen idee heeft hoe een democratie werkt, welke instituties daarin samenwerken en waaruit het politieke handwerk bestaat om iets voor elkaar te krijgen. Het blijven grote woorden. De macht van de president is relatief klein, zoals president Obama ervaren heeft. Hoewel hij zich soms verschool achter die machteloosheid vanwege zijn besluiteloosheid. Maar in de praktijk zijn de marges voor een president klein en rechtvaardigen ze niet het beeld van almacht dat Trump schetst.

Als Trump al beleidsvoornemens schetst, zoals over de NAVO, dan zijn ze zo wereldvreemd en onrealistisch dat ze nooit gerealiseerd kunnen worden omdat internationale verdragen en afspraken ze in de weg staan. Intussen zorgen ze voor onrust en onzekerheid. Trump zaait verdeeldheid. Zijn toespraak ging niet over het bereiken van een ideale wereld (utopie), maar over het schetsen van een wereld met akelige kenmerken (dystopie). Hij begint steeds meer te lijken op de hoofdpersoon Charles Lindbergh uit de roman ‘The Plot Against America‘ (2004) van Philip Roth. Diens antisemitisme uit 1940 is vervangen door Mexicanen- en moslimhaat. De roman die 12 jaar geleden als waarschuwing opgevat kon worden dreigt realiteit te worden.

Trump wordt door vele Amerikanen gehaat, maar hetzelfde geldt voor zijn belangrijkste opponent Hillary Clinton die in de peilingen geen afstand van hem kan nemen. Volgende week is de Democratische conventie en te verwachten valt dat de Democraten wel hoop bieden en Trumps ongeschiktheid zullen benadrukken. Maar toch tekent zich het onheilsscenario af van een Amerikaanse president die alle kenmerken van een fascistische leider vertoont. Europese rechts-nationalistische politici als Geert Wilders en Nigel Farage steunen Donald Trump en zeggen zich met hem te identificeren. Die identificatie verraadt wie ze werkelijk zijn.

Het blijft jammer dat Bernie Sanders geen kandidaat namens de Democratische partij is. Dan zou tegenover Trump met zijn historische lage favorable ratings een kandidaat in het veld gebracht worden die positieve gevoelens bij grote delen van het electoraat losmaakt. Niet zo gehaat wordt als Trump en Clinton. Amerikanen moeten in november hun president kiezen. Dat kan zomaar Trump worden. De strijd binnen de Republikeinse partij kan het verschil maken. Veelzeggend is dat de Koch broers die 900 miljoen in de campagnes stoppen zich distantiëren van lokale kandidaten die zich met Trump verbinden, zoals Ron Johnson ervoer volgens een bericht in de Huffington Post. Een derde kandidaat als Gary Johnson kan zich ook nog in de race mengen.

Nate Silver zegt in een afrondende reactie op Trumps toespraak dat er geen peil is te trekken op de uitkomst: ‘Trump could become president, obviously. Or he could lose by 15 points. I’m not sure we really know a lot more than when the general election unofficially started six weeks ago.’ De race is onvoorspelbaar met een onvoorspelbare kandidaat en twee kandidaten die door grote delen van het electoraat diep gehaat worden. Europa moet op het ergste voorbereid zijn: een presidentschap van Trump. Een dictator als vriend. Awesome. 

Foto: Tweet van Bernie Sanders, 22 juli 2016.

Establishment Clinton kan verliezen van anti-establishment Trump. Dat is een les voor de Nederlandse politiek: vernieuw

Jimmy Dore weet hoe het zit. De Amerikaanse gevestigde media (ook: establishment media) onderschatten Donald Trump. Tot op de dag van vandaag. Het geniale van de Democratische partij bestaat eruit dat het tegenover de gehate kandidaat Trump een kandidaat het veld in brengt die even gehaat is. Dat is domheid die aan genialiteit grenst. Maar het is geen grap omdat de gevolgen van onderschatting groot zijn. De malloot Donald Trump die zo onberekenbaar is dreigt president van de VS te worden. En zoals dat heet, van de vrije wereld. Daarom gaat het ook Nederlanders aan. In de analyse van Nate Silver heeft Trump op dit moment een kans van 36% om te winnen. Angstaanjagend voor wie de worsteling van Clinton ziet met haar eigen schaduw.

De keuze van de Democratische partij voor Clinton is blijkbaar gemaakt toen de bewustwording over de veranderde anti-establishment sfeer in het land nog niet tot de kern van de partij was doorgedrongen. Clinton is de establishment kandidaat bij uitstek en wordt in de beeldvorming ook zo gezien. Dat de Democratische partij en de establishment media nu net doen alsof alles onder controle is hoort erbij. Ze brengen een positief verhaal naar buiten. Op 25 juli begint de Democratische conventie en wordt naar verwachting Clintons nominatie bekrachtigd. Dan is er geen weg terug. Bernie Sanders is ook nog kandidaat bij de Democraten.

Uit de neergaande ontwikkeling van Hillary Clinton valt iets op te steken voor de Nederlandse politiek. Op 15 maart 2017 vindt de Tweede Kamerverkiezing plaats. Het is voor partijen belangrijk om kandidaten die gezien worden als vertegenwoordiger van het establishment spaarzaam in te zetten. En niet op de voorgrond te plaatsen. De steun die Trump nu krijgt is te herleiden tot de anti-establishment sfeer die ook in Nederland bestaat. En onder meer tot de uitkomst van het Oekraïne-referendum leidde. Nederlandse partijen moeten niet dezelfde fout maken als de Democratische partij. Als ze verstandig zijn geven ze op hun kandidatenlijsten een jongere generatie de bovenste plaatsen. Verworven machtsposities van een oude garde binnen partijen zijn niet langer een garantie voor succes, maar juist het omgekeerde: een garantie voor mislukking.

Wat betekent het dat Clinton geen afstand neemt van Trump?

Een nieuwe peiling van Quinnipiac University geeft aan dat Hillary Clinton in de drie swing states Ohio, Florida en Pennsylvania terrein verliest op Donald Trump. Clintons zwakke punt is haar karakter, zo blijkt opnieuw uit dit kiezersonderzoek. Vergeleken met Donald Trump die de grootste clown van de actuele Amerikaanse politiek is wordt ze als minder eerlijk en betrouwbaar gezien. Als Clinton het op dit aspect niet eens weet te winnen van de onbetrouwbare Trump, dan ziet het er somber uit voor Clinton. Want als Trump zich weet te organiseren en goede mensen om zich heen verzamelt, dan maakt Clinton in staten waar de witte stemmen zwaar telt geen kans. En Donald Trump meent zelfs New York te kunnen winnen. De Democratische partij is overgenomen door Clinton-getrouwen en wordt door haar gegijzeld. Bernie Sanders nam in peilingen veel meer afstand van Trump dan Clinton doet en is electoraal een meer veilige keus. Maar hij wist niet te winnen.

Er is sprake van een politieke chicken race. Welke partij remt als eerste voor de afgrond en grijpt in? Beide kandidaten kunnen hun partij meenemen in de afgrond. Maar wie als eerste de eigen kandidaat vervangt, kan de eigen partij in chaos storten. De Democratische partij loopt een groot risico met Clinton. Tegen haar werd vorige week een FBI-onderzoek naar haar privé server in de doofpot gestopt omdat FBI-drecteur James Comey wist dat de regering Obama geen aanklacht tegen Clinton zou indienen. Maar er loopt tegen Clinton ook nog een onderzoek wegens corruptie bij de Clinton Foundation door het ministerie van Buitenlandse Zaken.

Amerikaanse presidentsverkiezingen zijn zelden zo spannend en onvoorspelbaar geweest door de twee meest onbetrouwbare en bij het publiek slecht gewaardeerde kandidaten Clinton en Trump. Waar gaat dat eindigen?