Wikileaks noemt Amnesty en HRW laf en ongeloofwaardig

Verbazingwekkend nieuws dat allang niet meer verbaast. Amnesty en Human Rights Watch weigeren Bradley Manning als politieke gevangene te beschouwen. WikiLeaks noemt dit op Twitter ongeloofwaardig en ziet het als een laffe houding van beide NGO’s die zich inzetten voor mensenrechten. WikiLeaks heeft gelijk. Amnesty of HRW spreken zich makkelijker uit voor niet-westerse dan westerse dissidenten. Ze zijn terughoudender als het om een westerse dissident gaat. Zo roepen ze de schijn op de confrontatie met westerse regeringen niet aan te durven. Hun hoofdkantoren zetelen in Londen, New York of andere westerse steden. Niet in Teheran, Moskou, Caïro of Beiijng. Deze NGO’s staan onder druk van westerse regeringen en laten zich beïnvloeden.

Bradley Manning betaalt de prijs van de westerse dissident. Zoals Julian Assange ook doet. Hun belangrijkste steun komt vanuit de westerse marge en van niet-westerse media en regeringen. Westerse media en politici winden zich terecht op over de zware straffen die leden van Pussy Riot treft. Of Ai Weiwei. Of welke dissident dan ook in een niet-westers land. Vanaf een afstand wordt deze verontwaardiging in vrijheid geuit. Het is de uitdaging voor Amnesty of HRW om dat vanuit hun westerse kantoren op dezelfde manier te doen als het een westerse dissident betreft. Maar dat gebeurt niet. Zo worden NGO’s tot een verlengde van de Amerikaanse of Britse buitenlandse politiek gemaakt. De globale wetmatigheid is dat regeringen doelgericht de ‘eigen‘ dissident buiten de orde plaatsen. Dat Amnesty en HRW daarin meegesleept worden tekent hun onvermogen.

Foto: Schermafbeelding van Twitter Wikileaks, 17 maart 2013.

Amnesty verklaart Manning niet tot gewetensgevangene. Why not?

Het valt in het Westen niet mee een westerse dissident te zijn. De morele of politieke steun die een Chinese, Russische of Syrische dissident van westerse regeringen of organisaties als Amnesty krijgt missen ze. Het is simpel. Dissidenten uit landen die de vijand van de VS of EU verzwakken worden gesteund. En dissidenten van wie de VS of EU denken dat ze het Westen verzwakken worden tegengewerkt. Natuurlijk gebeurt dat niet in volle openheid. In de VS nog het duidelijkst zichtbaar waar de regering-Obama klokkenluiders hard aanpakt.

Amnesty is een wereldwijde organisatie die zich met mensenrechten bezighoudt. Het doet vaak goed werk. Nationale organisaties hebben vrijheid van handelen. Soms worden ze teruggefloten zoals in 2012 met de Zweedse afdeling gebeurde. Amnesty is dan verdeeld en laat zich voor een politiek karretje spannen. Of het koudwatervrees, berekening, politieke druk of angst is valt niet uit te maken, maar Amnesty neemt doorgaans de houding van westerse regeringen aan. Het springt eerder in de bres voor Pussy Riot dan Julian Assange.

Joe Emersberger vraagt zich af waarom Bradley Manning na meer dan 1000 dagen detentie door de VS nog steeds niet door Amnesty tot gewetensgevangene (‘prisoner of conscience’) is verklaard. Hij vroeg het aan Amnesty USA en kreeg een ontwijkend antwoord. Hem werd gezegd dat het nog wordt onderzocht. Want Amnesty zou niet zeker zijn over twee criteria: of Manning zijn informatie verantwoord geopenbaard heeft en of de regering hem gestraft heeft om te voorkomen dat de mensenrechtenschendingen aan het licht kwamen.

Twee onzinnige argumenten waarvan Amnesty USA weet dat ze onzinnig zijn. Manning heeft als politieke klokkenluider grove mensenrechtenschendingen door het Amerikaanse leger geopenbaard en is hiervoor zonder proces hard aangepakt. De speciale VN-rapporteur voor Marteling Juan Mendez heeft al een jaar geleden door onderzoek vastgesteld dat de Amerikaanse regering Manning wreed en onmenselijk behandelt. Da’s een feit. Hier werkt de dubbele standaard van een organisatie als Amnesty. Het voelt zich betrokken als het een niet-westerse dissident betreft, maar is terughoudend als het om westerse dissidenten gaat. Amnesty heeft een geloofwaardigheidsprobleem. Het moet depolitiseren en zich losmaken van de huidige politieke inmenging en invloed van westerse politici om voor iedereen aanvaardbaar te blijven als gesprekspartner.

Foto: Advertentiecampagne in opdracht van Amnesty Frankrijk uit 2008 die tot verontwaardiging leidde in China. Het internationale hoofdkantoor in Londen nam er vervolgens afstand van. Reclamebureau TBWA France won er uiteindelijk een prijs mee in een festival in Cannes.

Julian Assange betaalt de prijs van de westerse dissident

UPDATE 17 augustus: Nederlandse politici maken zich terecht zorgen over de bovenmatige straf van 2 jaar die de leden van Pussy Riot vandaag kregen. Ze buitelen over elkaar heen om hun verontwaardiging te tonen. Maar gisteren toen de Britten met voorbijgaan aan het internationaal recht dreigden Julian Assange uit de Ecuadoriaanse ambassade in Londen te halen zwegen ze. Onze politici spreken op hoge toon over exotische dissidenten, maar zwijgen als het om westerse dissidenten gaat. Toch staat alleen in dat laatste geval onze eigen vrijheid van meningsuiting op het spel. Bij enige logica zou men het omgekeerde verwachten.  

Dissident zijn is een kwestie van perspectief. Het beschrijven ervan ook. De Chinees-Australische Outcast Journalist Wei Ling Chua (蔡伟麟) geeft op de radicale nieuwsbrief Dissident Voice een overzicht en analyse van wat Assange is overkomen in zijn stuk ‘Julian Assange: The Price of Being a Western Dissident‘. Hij schetst de tegenwerking die de WikiLeaks-oprichter op initiatief van de regering Obama ondervindt van westerse regeringen. Tot rechteloosheid toe. Assange’s eigen Australische overheid inbegrepen die hem niet bijstaat.

‘Assange is a Western dissident, he does not enjoy the soft-power of being a Chinese one’, stelt Chua. Da’s de prijs die een westerse dissident betaalt. Westerse regeringen en media hebben Assange de rug toegekeerd. De laatsten uit jaloezie en opportunisme. Ook in Nederland steunt geen enkele partij hem van harte. Ligt hier een rol voor de Piratenpartij om haar campagne inhoud te geven? De conclusie is dat het voor westerse steun beter is om dissident in een exotisch dictatoriaal land te zijn, dan in het ‘vrije‘ Westen. Dan stopt elke steun. En werken regeringen, bedrijven en media actief mee om de ‘eigen‘ dissident buiten de orde te plaatsen.

Foto: Schermafbeelding begin artikel Julian Assange: The Price of Being a Western Dissident van Wei Ling Chua op Dissident Voice