Porosjenko en Putin ontmoeten elkaar in Minsk. Wat betekent het?

De Russische en Oekraïense president ontmoeten elkaar volgende week 26 augustus in de Wit-Russische hoofdstad Minsk. Op een topontmoeting waaraan ook leiders van de EU en presidenten van Wit-Rusland en Kazachstan deelnemen. Dit is eerder een gevaarlijke dan een geruststellende ontwikkeling. Want het patroon is dat Rusland de schijn van een diplomatieke opening altijd combineert met het opvoeren van de militaire inzet. Uiteraard kennen westerse diplomaten dit patroon, zodat ze Rusland extra in de gaten houden en regeringsleiders als kanselier Angela Merkel president Putin zullen waarschuwen. Maar met welk resultaat?

Omdat Oekraïne eerst haar positie op het slagveld wil versterken door verdere omsingeling van de grote steden Loegansk en Donetsk, het afsnijden van de toevoer van militair materiaal vanuit Rusland door het contingeren in zones van het gebied dat de separatisten bezetten zal ook dat land haar militaire inspanning de komende week opvoeren. Beide landen gebruiken hun ontmoeting in Minsk om zich mooier voor te doen dan ze zijn. Waarbij Oekraïne de eigen soevereiniteit verdedigt, en Rusland die van Oekraïne aanvalt.

De NRC zegt in een opiniestuk over de topontmoeting in Minsk: ‘Omdat Moskou tienduizenden troepen heeft samengetrokken bij de grens met Oekraïne, is het Westen bevreesd voor een mogelijke inval van het Russische leger in Oekraïne.’ Deze bewering gaat voorbij aan de werkelijkheid. De invasie door Rusland van Oekraïne heeft allang plaatsgevonden. De journalist redeneert vanuit een diplomatieke werkelijkheid waarin regeringsleiders in het openbaar geruststellen. Maar die de wereld een schijnwerkelijkheid voorspiegelt.

Wat doet de EU als tussen nu en 26 augustus de Russen na een provocatie (sabotage, terroristische aanval, raketaanval) dat het als voorwendsel initieert met tienduizenden manschappen Oost-Oekraine binnentrekken? Waarbij ze vanuit Charkov en Mariupol het Oekraïense leger in de tang nemen? Een nieuwe ronde van sancties na een week overleg in Brussel? Europa heeft zich akelig afhankelijk gemaakt van Russische energie zoals een achtergrondartikel van Reuters leert. Ook Nederland is te laat tot inzicht gekomen dat het zich te afhankelijk heeft gemaakt van Rusland en snel alternatieven moet ontwikkelen. Dat duurt minimaal een half jaar. Als diplomatie het gevaar is en niet de oplossing, is de vraag of er een uitweg is uit dit politieke doolhof.

Foto: De Oekraïense president Petro Porosjenko loopt langs de Russische president Vladimir Putin tijdens de herdenking van D-Day in Normandië, 6 juni 2014.

EU heeft Donner-moment in Oekraïne: onbenul, onkunde en paniek

Iedereen heeft wel eens een Donner-moment. Da’s de machteloosheid en verbijstering bij het inzicht dat het kind dat jent en pest niet bestraft, maar beloond wordt. Of de voetballer die niet aangeraakt wordt door de tegenstander nadrukkelijk neervalt alsof-ie neergehaald wordt en zo een strafschop versiert. Het kabinet Balkenende dat weigerde om opinieleiders die door islamisten bedreigd werden te beschermen reageerde volgens velen die de meningsuiting hoog achten verkeerd op de moord op Theo van Gogh in 2004. Minister Piet Hein Donner toonde begrip voor de moord door aan te dringen op zelfcensuur en het aanscherpen van de wet op de godslastering. Paul Cliteur zette de episode op een rijtje. De paniek, het politieke onbenul en de onkunde van Balkenende, Donner en de politieke klasse van 2004 in hun omgekeerde wereld waren immens.

Gisteren had ik een Donner-moment. Deze keer zet Halya Cosnash het op een rijtje. Het gaat erom dat de ‘leiders’ van de EU Rusland invloed willen geven in de besprekingen van Oekraïne over een associatieverdrag met de EU. Over het hoofd en tegen de zin van Kiev in. Het Rusland van Putin dat mentaal Oekraïne niet wenst te erkennen als een zelfstandige natie en in een geheime oorlog militair materiaal en hulp geeft aan Russische huurlingen en opstandelingen in Oost-Oekraïne. In plaats van een derde ronde van sancties tovert de EU een beloning voor Rusland uit de hoge hoed. In de paniek, het politiek onbenul en de onkunde belonen Barroso, Van Rompuy en Ashton Rusland met een plek aan tafel. Een ongekend precedent van de EU om Rusland invloed te geven in de interne politiek van Oekraïne. Het tekent in m’n ogen het failliet van de Rusland-politiek van de EU dat niet durft doorpakken, daarom halfhartig inbindt en zo stinkende wonden doet etteren.

PS: Het Donner-moment kent twee verschijningsvormen. Een actieve en een passieve vorm. De actie die het veroorzaakt en het inzicht dat het oplevert. Het Donner-moment uit de titel is de actieve vorm. En dat van mezelf de passieve vorm. Ze hangen onlosmakelijk samen. Geef uw eigen Donner-moment weer bij de reacties.

Foto: Winsor McKay, episode uit Little Nemo.

Onderzoek gevraagd naar doden op Euromaidan in Kiev

Het is begrijpelijk dat de nieuwe regering in Kiev met een interventie van Russische militairen op de Krim en oplopende spanningen wel wat anders aan het hoofd heeft dan een onderzoek in te stellen naar de omstreeks 104 doden die afgelopen maanden op het Onafhankelijkheidsplein in Kiev vielen tijdens de protesten tegen het bewind van toenmalig president Janoekovitsj. Waaronder 16 leden van de veiligheidstroepen. Dit als gevolg van zijn late weigering om een associatieovereenkomst met de EU te tekenen. Onderzoeken geven een gemengd beeld voor de steun ervan in het land, maar de tendens is duidelijk een meerderheid die voor is.

Er is nader onderzoek nodig naar de omstandigheden waaronder de doden vielen om onduidelijkheid weg te nemen. En een nieuwe start te maken. Beschuldigingen klinken over en weer. Niet ondenkbaar is dat de doden door toedoen van beide kanten zijn gevallen. Dus gedeelde schuld. Aan de ene kant de Militia van Janoekovitsj die door minister van Binnenlandse Zaken Vitaliy Zakharchenko op 20 februari strijdbaar werd aangevoerd en aan de andere kant de rechts-nationalisten van de Rechtse Sektor en Svoboda van de oppositie. Mogelijk is de positie van de voorlopige regering intern nog te zwak om met zo’n onderzoek de rechterflank te trotseren.

Er is in de publiciteit ruis die tot complottheorieën leidt. Zoals het bericht over het gesprek van de Estse minister van Buitenlandse zaken Urmas Paet en EU-buitenlandvertegenwoordiger Catherine Ashton dat zou wijzen naar moord door de oppositie. Paet zou beweerd hebben dat er een patroon herkenbaar was in de moorden. Maar arts Olga Bogomolets die veel slachtoffers van de scherpschutters behandelde en Paet informeerde ontkent tegen hem gezegd te hebben dat er eenduidigheid was in de moorden en de schutters.

Zelfs als minister Paet gelijk heeft weet hij nog niet met zekerheid van welke kant de kogel kwam. Dat kan hij zonder onderzoek ter plekke niet weten. Het kan van de oppositie, Janoekovitsj of Rusland zijn. Of zelfs een andere partij. In een persverklaring van het Estse ministerie van Buitenlandse Zaken van 5 maart wordt ontkend dat minister Paet naar de oppositie als hoofdschuldige heeft verwezen in z’n gesprek met Ashton: ‘We reject the claim that Paet was giving an assessment of the opposition’s involvement in the violence.‘

Waar is het buitenlands beleid van EU en VS over Rusland en Krim?

Iedere politieke commentator vult het rijtje aan: Boedapest 1956, Praag 1968, Zuid-Ossetië 2008 en Krim 2014. Te opzichtig om het niet te zien. Iedereen ziet het behalve de EU en president Obama. Deze laatste omschreef gisteren in een persconferentie de Russische agressie slapjes als ‘uncontested arrival‘ (onbetwiste aankomst). Niet als een invasie vanwege de schending van het internationaal recht omdat Russische troepen een deel van Oekraïne bezetten. De ministers van Buitenlandse Zaken van de EU komen pas maandag bijeen.

Waarom kan dat niet vanavond? Europa dreigt aan de Oostflank in brand te vliegen, maar Brussel zwijgt. Het geeft geen signaal aan Rusland af. Dat hoeft niet agressief of oorlogszuchtig te zijn, als het maar krachtig en eensgezind is. Het is werkelijk onvoorstelbaar dat de VS en de EU geen draaiboek in de kast hebben liggen dat nu in werking wordt gezet. Dreig president Putin uit de G7 (de G8) te zetten, begraaf de OVSE of laat koning Willem-Alexander verklaren dat zijn aanwezigheid in Sochi een vergissing was. Maak buitenlands beleid.

Foto 1: Tweet van EU External Action, 1 maart 2014.

Foto 2: Russische troepen.

Petitie voor vrijheid Vietnamese bloggers. Tegen cybercensuur

Het gaat niet goed met de vrijheid van Vietnamese bloggers. Nog in september 2012 verzocht Catherine Ashton, EU’s vertegenwoordiger voor buitenlandse zaken de Vietnamese regering om drie bloggers vrij te laten. Hun misdaad was dat ze op internet corruptie en onrecht van de regering aan de kaak stelden. Reporters Without Borders (RWB) vraagt een halt aan de cybercensuur door de Vietnamese regering. Het vraagt om de vrijheid van 35 bloggers en roept iedereen op om hier een petitie voor hun vrijlating te tekenen.

RWB stelt dat Vietnam na China de grootste gevangenis ter wereld voor bloggers en cyber-dissidenten is: Vietnamese bloggers zijn een bron van onafhankelijk nieuws en informatie, als alternatief voor de door de regering gecontroleerde media. De bloggers schrijven over corruptie, milieuproblemen en politieke ontwikkelingen van het land.

De afgelopen jaren waren er verschillende golven van arrestaties van bloggers, netizens en journalisten. Gealarmeerd door de Arabische opstanden traden de Vietnamese autoriteiten harder op tegen afwijkende meningen om eventuele destabilisatie te voorkomen.

Onder de 35 bloggers die momenteel vastgehouden worden zijn onder meer de mensenrechtenactivist Dieu Cay en de advocaat Le Quoc Quan. Ze omvatten ook Paulus Le Son, Ta Phong Tan, Tran Huynh Duy Thuc en Nguyen Tien Trung. Ze zitten allemaal lange straffen uit op valse beschuldigingen als subversie, propaganda tegen de regering en pogingen om de regering omver te werpen.

Hun gezinnen worden onderworpen aan intimidatie en lastercampagnes. De moeder van de gevangen gezette blogger Ta Phong Tan pleegde in een daad van wanhoop over de manier waarop haar dochter werd behandeld in 2012 zelfmoord door zich in brand te steken.

Reporters Without Borders vraagt ​​de onmiddellijke vrijlating van de gevangengenomen bloggers en netizens, de opheffing van de censuur en de intrekking van de repressieve wetten die worden gebruikt tegen nieuwsbronnen, met name artikel 88 en lid 1 van artikel 79 van het wetboek van strafrecht.

Help ons om cyber-censuur te bestrijden in Vietnam! Verspreid deze petitie zo breed mogelijk!

Foto: Schermafbeelding van de petitie van Reporters Without Borders voor vrijlating Vietnamese bloggers, 22 augustus 2013.

Egypte balanceert op de rand van een burgeroorlog

De Moslimbroederschap roept op tot opstand. Aanleiding is het doodschieten door het leger van pro-Morsi demonstranten die bij een kazerne protesteerden tegen het afzetten van president Mohamed Morsi. Ze eisen zijn herinstallatie. Naar verluidt zijn er 42 doden en 322 gewonden. Volgens het leger begon het incident met een aanval door een gewapende groep die probeerde door te dringen tot de kazerne van de Republikeinse Garde. Morsi zit daar vermoedelijk gevangen. Het leger zegt dat een officier gedood en 40 manschappen gewond werden. Demonstranten zouden zijn gearresteerd omdat ze in het bezit waren van wapens, munitie en Molotov-coctails. Volgens de Moslimbroederschap ging het om een vreedzame sit-in, en zijn er vrouwen en kinderen onder de doden. Feiten spreken elkaar tegen en  de lezing ervan is een onderdeel van de strijd.

Als reactie op de slachtpartij van vanochtend trekt de radicaal-islamistische Nour-partij haar steun in voor een overgangsregering. De partij had eerder afstand genomen van de Moslimbroederschap en steunde de afzetting van Morsi. Maar het steunde evenmin de kandidaten voor de overgangsregering. Nu is de chaos compleet en neemt de kans op een burgeroorlog toe. Een politiek compromis lijkt verder uit zicht dan ooit.

Westerse bemoeienis gooit olie op het vuur. Zo zei de Britse oud-premier en gezant voor het Midden-Oosten Tony Blair over de afzetting van Morsi dat het Egyptische leger moest optreden om de chaos te beteugelen. Dit lijkt te zeggen dat voor Egypte andere normen gelden dan voor een westerse liberale democratie. Het commentaar van David Brooks in de New York Times was racistisch: ‘It’s not that Egypt doesn’t have a recipe for a democratic transition. It seems to lack even the basic mental ingredients.’ Dit is onzin. Mede doordat het land slecht bestuurd wordt is Egypte in een onmogelijke positie terechtgekomen, een deel van de bevolking is slecht geschoold en heeft weinig democratisch besef, het land loopt economisch, cultureel en politiek achter. Het zijn uitsluitend deze omstandigheden die de chaos, de onrust en de oproep tot een opstand verklaren.

Foto 1: Leden Republikeinse Garde bij kazerne waar vele doden vielen, 8 juli 2013.

Foto 2: Tweet van 13 januari 2013 van Herman Van Rompuy. Zie posting ‘EU is vriend van Morsi, maar niet van Europese waarden‘.

Tunesië veroordeelt FEMEN-activistes om hun mening. En krijgt kritiek

Protest oefenen in de spiegel. Als serieus werk en voorbereiding op de strijd met baardmannen van de islam.

In protest tegen de opsluiting van Amina Tyler zijn in Tunesië een Duitse en twee Franse FEMEN-activistes tot vier maanden gevangenisstraf veroordeeld. Een woordvoerder van EU-Buitenlandcoördinator Catherine Ashton veroordeelt het strenge vonnis: ‘Om de vrijheid van meningsuiting te verzekeren, onderstreept de EU de noodzaak om wetten te herzien die geërfd werden van de vorige regimes, en nu gebruikt kunnen worden om die meningsuiting te beperken’. FEMEN probeert met protesten druk te zetten op de Duitse kanselier Angela Merkel om haar invloed aan te wenden de twee Franse en de Duitse activiste vrij te krijgen. FEMEN roept op tot de vrijlating van de vier activistes inclusief Amina Tyler en veroordeelt ‘de islamistische barbaren’ in Tunesië.

Amnesty International vindt een gevangenisstraf  van vier maanden voor de drie activistes onacceptabel en in strijd met de vrijheid van meningsuiting. Mensen gevangenzetten omdat ze zich uitspreken vindt Hassiba Hadj Sahraoul van Amnessty disproportioneel. Zelfs als sommigen het protest beledigend of contra-productief vinden. ‘Als de Tunesische autoriteiten serieus zijn over hun internationale verplichtingen inzake de mensenrechten, moeten ze de drie vrouwen vrijlaten’, aldus Hadj Sahraoui. De druk wordt opgebouwd.

Foto: Protest op 29 mei 2013 van de FEMEN-activistes Marguerite Stern, Pauline Hillier en Josephine Markmann voor het Tunesische ministerie van Justitie in Tunis. Credits: EPA

EU is vriend van Morsi, maar niet van Europese waarden

De EU geeft samen met een aantal andere financiële instellingen ruim 5 miljard euro steun aan Egypte. Om het democratiseringsproces te ondersteunen, aldus EU-president Herman Van Rompuy. Via subsidies en leningen komt het bedrag beschikbaar. Vooralsnog is onduidelijk wat de tegenprestatie van de Egyptische regering is. De PVV heeft bij monde van Europarlementariër Laurence Stassen stelling genomen tegen deze steun. De partij ziet het democratiseringsproces zoals Van Rompuy dat schetst als een islamitische coup en ziet de steun als een klap in het gezicht van allen die voor de vrijheid staan. Zoals minderheden en vrouwen.

Hoe gelijk heeft de PVV en hoe ongelijk de EU. Wat bezielt Van Rompuy om op het moment dat er druk gezet kan worden op de Egyptische regering om te democratiseren deze miljardensteun te geven? Hoe kan deze steun als hefboom voor verandering werken? Waarom steunt de EU de anti-democratische krachten onder het mom van democratisering? Resteert in de beeldvorming niet een steun aan Egyptische islmisten die aan Europese burgers niet uit te leggen valt? Van Rompuy gooit met deze steun de geloofwaardigheid van de EU te grabbel. Opnieuw blijkt dat de EU in haar eigen werkelijkheid verstrikt zit. Met lak aan de publieke opinie.

Een en ander steekt des te meer omdat om electorale redenen de Moslimbroederschap afgelopen maanden diverse afspraken met het IMF eenzijdig heeft verbroken. Het jammerlijke van de miljardensteun aan het dictatoriale regime van Morsi en de islamisten is niet zozeer dat het vragen zet bij het democratiseringsproces van Egypte, maar bij dat van de EU. Opnieuw worden de Europeanen wakker uit een slechte droom. Brussel is voor de zoveelste keer losgezongen van de werkelijkheid en presenteert dat onnozel als een grote verdienste.

Foto 1: Tweet Herman Van Rompuy.

Foto 2: Luo Jie, Egypt’s problems. Credits: China Daily’s, 12 januari 2013.

Schaake pleit voor digitale vrijheid in EU. Realistisch?

Marietje Schaake (D66) is in het Europarlement pleitbezorger voor digitale vrijheid. Het rapport Verslag; over een strategie voor digitale vrijheid in het buitenlandbeleid van de EU is gisteren aangenomen. Met Schaake als rapporteur. De toelichting zegt over strategie: ‘De EU dient het voortouw te nemen in de globale bevordering en bescherming van digitale vrijheden. De EU is niet enkel het grootste handelsblok in de wereld, maar is eveneens een gemeenschap van waarden, die eveneens de kern moeten vormen van al ons externe optreden.‘

Marietje Schaake valt te prijzen met haar aanpak van kleine stappen vooruit die zo karakteristiek is voor Europa. Uit haar rondgang langs de media om haar pleidooi voor een consistent buitenlands beleid van de EU over digitale vrijheid toe te lichten blijkt dat ze de mensenrechten centraal zet. En bijvoorbeeld de export van spionagetechnologie vanuit de EU aan banden wil leggen. Vraag is of deze ontwikkeling waarbij internationaal opererende bedrijven zijn betrokken nog is tegen te houden. Vecht Schaake niet een al verloren strijd?

Velen menen dat in elk geval in de VS de controlestaat die de burger met surveillancemiddelen op internet en in de openbare ruimte in de gaten houdt praktisch al gerealiseerd is. In de bewustwording hierover lopen burgers achter in hun besef. In zijn boek Cypherpunks zet Julian Assange uiteen dat internet de macht van de overheden heeft vergroot. Als de binnenlandse markt verzadigd is zullen Amerikaanse bedrijven elders hun technologie slijten. Zoals TrapWire of IP-camera’s van Axis. Ook William Binney, Steve Wozniak, Anonymous, EFF of Steven Rambam menen dat de inperking van de (digitale) vrijheid door de regering-Obama al te ver doorgeschoten is om nog succesvol terug te kunnen draaien. Mogelijk kan Schaake Europese programma’s als CleanIT vertragen. Maar of ze het effectief kan tegenhouden? Hoeveel regimenten heeft ze in haar strijd?

Foto: Tjeerd Royaards, ‘Trying to control the internet‘, 2009. Credits Tjeerd Royaards.

Vietnam krijgt kritiek voor hoge straffen tegen bloggers

EU’s vertegenwoordiger voor buitenlandse zaken en veiligheid Catherine Ashton riep afgelopen maandag de Vietnamese regering op tot onmiddellijke vrijlating van drie bloggers. Wegens ‘propaganda tegen de staat’ zijn ze veroordeeld tot hoge gevangenisstraffen. Ashton spreekt haar bezorgdheid uit en is van mening dat de straffen bijzonder zwaar zijn. Frans Timmermans (PvdA) heeft vandaag kamervragen gesteld aan minister Rosenthal van Buitenlandse Zaken. Hij vraagt de EU de Vietnamese autoriteiten hierover aan te spreken.

Ook de Amerikaanse regering bij monde van woordvoerder van Buitenlandse Zaken Victoria Nuland sprak afgelopen maandag zorgen uit: ‘We zijn zeer verontrust door de veroordeling van drie Vietnamese bloggers die niets anders lijken te hebben gedaan dan gebruik te maken van hun recht op vrijheid van meningsuiting‘. En: ‘Activisten straffen die gewoon gebruik maken van hun recht op vrijheid van meningsuiting is in strijd met het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten, alsmede de Universele Verklaring Rechten van de Mens‘ zei Nuland. ‘De Vietnamese overheid moet deze drie bloggers vrijlaten, evenals alle gewetensgevangenen en zich onmiddellijk houden aan haar internationale verplichtingen‘, voegde ze toe.

Woordvoerder Lương Thanh Nghị van het Vietnamese ministerie van Buitenlandse Zaken zegt dat de straffen wettelijk tot stand kwamen. Vietnam zou zich aan internationale verplichtingen houden. Rechtbankpresident Nguyen Phi Long zegt dat de bloggers hoge straffen verdienen, omdat ze zich richten tegen de staat.

Nguyễn Văn Hai, bekend als Điếu Cày, werd door een rechtbank in Zuid-Vietnam veroordeeld tot 12 jaar, terwijl de oud-politieagente Tạ Phong Tần 10 jaar kreeg. Phan Thanh Hải die schuldig pleitte kreeg 4 jaar. Ze zijn lid van de door de regering verboden ‘Free Journalist Club‘ en stelden in hun postings corruptie, onrecht en de buitenlandse politiek van Hanoi aan de orde. Điếu Cày riep op tot hervormingen en democratisering. Reporters Without Borders omschrijft de Vietnamese regering als paranoia, repressief  en angstig voor een instorting van het regime. Op de 2011-2102 Press Freedom index staat Vietnam 172ste van 179 landen.

Foto: Affiche ‘Free Him Now’ voor de Vietnamese blogger Nguyễn Văn Hai, ofwel Điếu Cày