Madman of strongman? Bernstein: Trump is de eigen oorlogsmisdadiger van de VS zoals we nog nooit hebben gezien

De befaamde journalist Carl Bernstein die bekend is vanwege de onthullingen over Watergate meent dat Donald Trump de eigen oorlogsmisdadiger van de VS is. Hij begint trouwens steeds meer op de geblokte Dustin Hoffman te lijken die hem speelde in ‘All the President’s Men‘ (1976). Bernstein meent dat om zijn ware aard te zien Trump in een andere context moet worden begrepen die uitstijgt boven de politiek.

Er valt weinig af te dingen op Bernsteins observatie dat Trump een ‘madman‘ is. Dat valt waarschijnlijk nog het best te vertalen met ‘dolleman’. Ofwel, het spreekwoordelijke ‘loose cannon‘ die door zijn omgeving niet te beteugelen valt en over grenzen van de grondwet en individueel gedrag gaat. Ofwel, ‘een kanon dat uit zijn beperkingen is geraakt en gevaarlijk over het dek rolt’. Zo iemand moet uitrazen om uiteindelijk tot stilstand te komen. Maar nu zit de VS er nog middenin.

Hoogleraar geschiedenis Ruth Ben-Ghiat ziet Trump eerder als een ‘strongman‘ dan als een ‘madman‘. Volgens haar vertoont Trump alle karaktereigenschappen van autoritaire leiders zoals Mussolini en vallen Trumps vier jaar in het Witte Huis te beschrijven als een totalitaire greep naar de macht. Dat is volgens haar de context, het frame om Trump te begrijpen. Trump is een crimineel. Zij gebruikt in het interview niet de beladen kwalificatie fascisme die steeds beter op Trump van toepassing lijkt.

Dit soort observaties zijn behulpzaam, maar helpen de gezondmaking van de Amerikaanse politiek nu weinig dichterbij. Die trouwens al voor Trump was ontspoord. Analyses zijn de aanzet tot verandering, maar kunnen als papieren werkelijkheid ook analyse blijven. Er is meer juridische en publicitaire kracht voor nodig om de oorlogsmisdadiger Trump ter verantwoording te roepen en uit de Amerikaanse partijpolitiek te verwijderen.

Zoals Bernstein met vele critici terecht zegt staat de Republikeinse partij onder Trumps heerschappij. Zolang die situatie blijft bestaan helpen politieke analyses er weinig aan om die situatie te veranderen. Hoewel ze op termijn kunnen dienen om een omslag in de publieke opinie te helpen realiseren. Maar gaat dat nog een, drie, negen, tien of twintig jaar duren? Niemand die het weet.

Trump herhaalt telkens zijn simpele boodschappen over de gestolen verkiezingen (‘The Big Lie’), zijn goede aanpak van de pandemie (die in werkelijkheid een ramp was) en zijn kwaliteiten als dealmaker die hem geschikt zouden maken voor de politiek (terwijl hij in werkelijkheid een verliezer en slechte zakenman is). Om effect te hebben moet daar door dagelijkse herhaling de simpele boodschap tegenover worden gezet dat Trump een oorlogsmisdadiger en fraudeur is en als president zijn land als geen enkele andere president voor hem heeft beschadigd.

Een simpele boodschap telt in de herhaling. Dat geldt in gelijke mate voor Trump als voor zijn tegenstanders. Daarom is het van belang dat die zich dat realiseren en er naar handelen. Door Trump in de simpelheid van zijn communicatie te evenaren kunnen ze hem uiteindelijk overtreffen. Dat is de opgave.

Carl Bernstein meent dat Republikeinen na Trumps poging tot fraude om de verkiezingsuitslag in Georgia in zijn voordeel te wijzigen zijn ontslag moeten eisen

De zogenaamde ‘smoking gun’ is gevonden. Of ingestoken. Het is een bandopname van president Trump die de hoge Republikeinse bestuurder van Georgia Brad Raffensperger opdraagt om stemmen te ‘vinden’ en de verkiezingen in deze staat in het voordeel van Trump te wijzigen. Raffensperger gaat niet mee in Trumps poging tot fraude.

De legendarische journalist Carl Bernstein noemt het in een gesprek voor CNN een reden voor Trumps ontslag. Als de Republikeinen in het congres opnieuw op hun handen blijven zitten ziet hij er het definitieve einde van de Republikeinse partij in.

In de nasleep van deze onthulling zijn de speculaties niet van de lucht dat wat Trump niet is gelukt in Georgia hem wellicht wel is gelukt in andere staten. Daar waar Republikeinse bestuurders aan de macht zijn en de verkiezingen hebben kunnen manipuleren.

Al enkele weken rouleren in progressieve kringen verdachtmakingen over onregelmatigheden bij de senaatsverkiezing van meerderheidsleider Mitch McConnell in Kentucky. Vooraf werd zijn populariteit op 18% gepeild, maar toch won hij uiteindelijk. Hoe? Met terugwerkende kracht krijgen die verdachtmakingen extra rugwind door het gesprek van Trump met Raffensperger.

Elke verkiezing van Republikeinse senatoren of vertegenwoordigers in het Huis in staten of districten die door de Republikeinen bestuurlijk gecontroleerd worden zouden nu opnieuw tegen het licht gehouden kunnen worden door een nader onderzoek naar de resultaten. Wat is er aan uitslagen vervalst door druk op lokale bestuurders, die over de verkiezingen gaan, door Trump of degenen die namens hem spreken? De twijfel over de integriteit van de verkiezingen wordt hierdoor extra vergroot. Deze keer met de Republikeinen in het beklaagdenbankje.

De paradox is dat Trump met zijn omineuze gesprek met Raffensperger precies dat bereikt wat president-elect Joe Biden en de Democratische partij niet kunnen gebruiken. Namelijk het vergroten van het wantrouwen in de verkiezingsresultaten. Het is dan ook niet eens zo gek om te beweren dat het lekken van dit gesprek in Trumps belang is. Het vergroot de chaos, ondermijnt het verdere vertrouwen in de democratie en vernietigt de geloofwaardigheid van de Republikeinse partij als die nu niet krachtig tegen Trump durft op te treden.

Wat is de reactie van het Amerikaanse publiek op ‘Fear’ van Bob Woodward?

Op 11 september 2018 verschijnt het boek ‘Fear; Trump in the White House’ van de gezaghebbende journalist Bob Woodward die samen met Carl Bernstein bekend werd door onthullingen over Watergate die tot het aftreden van president Richard Nixon leidden. Woodward baseert zich op honderden uren interviews met getuigen uit de eerste hand en heeft de rimpelloze reputatie zijn bronnen serieus te nemen.

In de marketing van dit soort boeken worden er voor verschijning mondjesmaat passages gelekt naar nieuwsshows en kranten om de publieke opinie op te warmen. Het boek is dodelijk voor Trump die overkomt als een idioot en zwakzinnige en het gedrag van een 10-jarig kind vertoont. Na 20 maanden presidentschap is dat onderhand geen nieuws meer te noemen omdat het allemaal al bekend is hoe Trump functioneert. Of liever gezegd, disfunctioneert. Zoals Cenk Uygur en Ana Kasparian van TYT uitleggen is het nog erger dan we al dachten. En dat is heel erg. Woodward verbindt de losse punten en maakt het inzichtelijk en invoelbaar.

Foto: Omslag van ‘Fear; Trump in the White House’ van Bob Woodward dat op 11 september 2018 verschijnt bij Simon & Schuster.

Carl Bernstein schetst een sfeer van wanorde en ondergang in het Witte Huis van Trump

De legendarische Watergate-journalist Carl Bernstein schetst een onthutsend beeld van president Trump. Het loopt uit de rails, zo zegt hij over het presidentschap: ‘the wheels are coming off the presidency’. Trump wordt bewaakt door de generaals in Witte Huis en regering, maar dat is niet zoals het machtsevenwicht is bedoeld. De politiek moet juist de militairen inperken. Bernstein vindt wat er nu gebeurt buitengewoon, iets wat hij in 50 jaar politiek in Washington niet heeft meegemaakt. Trump klaagt, zeurt en valt woedend uit.

Amerikaanse journalistiek reconstrueert samenwerking van Trump met het Kremlin

Cenk Uygur van The Young Turks herinnert eraan dat vanaf dag 1 van zijn presidentschap Donald Trump de sancties tegen de Russische Federatie wilde afschaffen. Zonder dat er een politieke concessie van het Kremlin tegenover stond. Bijvoorbeeld over Syrië of Oekraïne. Uygur schetst de succesvolle reactie van Democraten en Republikeinen vanaf 20 januari 2017 om die eenzijdige stap van Trump te voorkomen. Onderzoeksjournalist Michael Isikoff van Yahoo News bracht dit nieuws op 2 juni 2017 in een artikel naar buiten.

Zo breekt een nieuwe fase aan in de journalistiek, namelijk die van de reconstructie. Sinds de zomer van 2016 of eerder hadden onderzoeksjournalisten vermoedens over de samenwerking van Team Trump met het Kremlin, maar onvoldoende feiten om dat te staven. Zoals Amerikanen zeggen, om de punten te verbinden. Nu er afgelopen maanden steeds meer feiten bekend zijn geworden over de samenwerking van Team Trump met het Kremlin kunnen ook gebeurtenissen uit 2015 en 2016 betekenis krijgen die ze tot voor kort voor de buitenstaanders niet hadden. Dat geeft weer diepte en nieuwe betekenis aan actuele gebeurtenissen. Zo gaat het vliegwiel van de reconstructie steeds harder, betrouwbaarder en onherroepelijker draaien doordat het oude en nieuwe gebeurtenissen opzuigt en verwerkt tot een relaas dat gedetailleerder en dwingender is.

De afzonderlijke reconstructies verbinden niet alleen de punten van losstaande feiten tot een samenhangend verhaal met een interne logica die niet anders kan luiden, maar alle concurrerende en elkaar overlappende reconstructies samen vormen op hun beurt weer punten die verbonden worden tot de ultieme waarheid over KremlinGate. De Amerikaanse journalistiek beleeft haar beste uur en als hoogste beloning wacht voor individuele journalisten aan de horizon de Pulitzer prijs. Met eeuwige roem. Bob Woodward en Carl Bernstein kregen 55 jaar geleden door het Watergateschandaal als onderzoeksjournalisten voor The Washington Post landelijke bekendheid. Nu laten ze als oude rotten in de media nog steeds hun licht schijnen over een kwestie die het hele land bezighoudt. Deze keer KremlinGate. Onderzoeksvraag is welke gebeurtenissen de doofpot van nu moest verhullen. De doofpot lijkt in het niet te vallen bij wat verborgen moest worden gehouden.

Net sluit zich rond Trump. Hij is irrationeel en rationeel tegelijk

Het net sluit zich langzaam rondom president Trump. Onderzoekers komen nader en nader in het ontrafelen van de criminele banden van Trump. Het Nederlandse onderzoeksprogramma Zembla leverde daar onlangs ook een verdienstelijke bijdrage aan door in een reportage te wijzen op dubieuze vrienden van Trump als de Russische maffiabaas Felix Sater. Die feiten zijn al maandenlang publiek geheim en werden door onder meer John Schindler naar buiten gebracht in tweets en commentaren. Vooral om het congres tot actie te bewegen.

Trump beseft wat er op het spel staat. Afgelopen week gaf hij duidelijk toe dat het Rusland-onderzoek door de FBI reden was voor het ontslag van haar directeur. Dat is geen hersenschim van hem, maar een rationele  stap om de onderzoeken te ondermijnen en zijn zakelijke belangen veilig te stellen. Velen zagen in Comey’s ontslag obstructie van de rechtsgang en een voldoende reden voor afzetting. En dat is het ook. Interessant is de opstelling van journalist Carl Bernstein. Hij meent dat Trump ongeschikt is voor het presidentschap wegens ontbrekende stabiliteit en mentale conditie. Hiermee doet hij een beroep op Republikeinse wetgevers in Huis en Senaat om het landsbelang voor het partijbelang te zetten. Maar Trump vecht voor zijn politieke leven en gedraagt zich als een straatvechter die goed beseft wat er op het spel staat. De optie dat hij irrationeel is in zijn presidentschap en rationeel in zijn zakelijk belang lijkt de beste verklaring voor zijn uitzonderlijk gedrag.

Bernstein over KremlinGate: Actieve doofpot in Witte Huis

Journalist Carl Bernstein is duidelijk, er is een actieve doofpot in het Witte Huis om de onderzoeken naar de relatie van Trump Team met het Kremlin te bemoeilijken. Raw Story citeert hem: ‘There is so far, as far as I know, from FBI sources, and sources on Capitol Hill, no there is a serious belief in the FBI, in the congressional committees, in the House and the Senate that there is an active cover-up going on involving trying to keep investigators from finding out what happened in terms of the Trump campaign, Trump associates, near the top of the campaign, and what happened in their associations with Russians. (..) And one of the things that the Congressional committees are very concerned about as is the FBI is that they don’t have the resources to conduct a proper investigation, and the White House is taking advantage of it. There are only seven investigators, many of them part-time, in the Congressional investigation in the House, not many more in the Senate, and it’s a reason why the White House does not want a special prosecutor or a select committee of the House and Senate and why increasingly members of Congress do want it.’

Regering Trump bemoeilijkt volgens Bernstein een onderzoek door onderzoekers de middelen te onthouden zodat zo’n onderzoek zo ondoelmatig mogelijk is. Wat Bernstein zegt is in lijn met de vertragingstactieken van de regering en het blokkeren van het aanstellen van een speciale aanklager of het instellen van een bijzondere onderzoekscommissie van Huis en Senaat. Vooralsnog gaat daarom de meeste energie van de journalistiek zitten in het ontrafelen van de doofpot over de doofpot. Dus het verhullen van de verhulling. Zo gaat het nog lang duren voordat de laatste tegel is gelicht over de samenwerking van Trump met het Kremlin.

Trump heeft gelijk dat media vijanden van het volk zijn. Maar anders dan hij bedoelt

Analist en journalist Carl Bernstein reageert voor CNN op de uitsprak van president Trump dat media vijanden van het volk zijn. Die uitspraak is Trump op veel kritiek komen te staan. Niet alleen van progressieven en journalisten, maar ook van leidende Republikeinen. Wilders hanteert dezelfde tactiek van demonisering van ‘de linkse media’. Hij meent dat de media hem en de PVV alleen maar willen beschadigen en hem zelf zouden haten. Zelfs bewust zouden liegen door zijn standpunten verkeerd weer te geven. Maar het omgekeerde is waar. Trump en Wilders liegen en die leugens worden in de media doorgeprikt. Meer is het niet. Dat kunnen Trump en Wilders die het moeten hebben van uitvergrotingen en focus op hun kernpunten niet gebruiken. Daarom geven ze de boodschapper van het nieuws de schuld van hun onvoldragen en onvolledige boodschap.

Anders dan ze bedoelen hebben Trump en Wilders gelijk dat media vijanden van het volk zijn. Want door de overmatige aandacht van de media met dank aan diezelfde media zijn ze op het schild gehesen. Zonder dat dit vergezeld ging van afgewogen journalistiek met voldoende kritische kanttekeningen en onderzoek naar de drijfveren, argumenten en de vraag hoe slogans omgezet zouden worden in maatregelen. Zonder de kritiekloze aandacht van de media zouden Trump en Wilders nooit zover gekomen zijn. Toen hun naam en positie eenmaal gevestigd was hadden Trump en Wilders de media niet meer nodig. Media waren eerst te lief en zijn achteraf kwaad op zichzelf dat ze monsters hebben helpen baren. Zelfs met de aandacht voor de weerlegging van de kritiek op de media blijven ze gebiologeerd ronddraaien in Trumps en Wilders’ retoriek.

Journalistiek is hardnekkig in jacht op Trump en zijn Russische connectie

Amerikaanse media zijn de slaapzucht en schroom voorbij. Ze ruiken bloed, laten zich niet meer imponeren of voorliegen en volgen het spoor naar het Witte Huis. Waar een wankele, incompetente president Trump schade oploopt. De laatste weken leek het er even op dat de Russische connectie van Trump en zijn medewerkers in de doofpot gestopt werd. Maar daar is nu geen sprake meer van. Die fase is door het ontslag van nationale veiligheidsadviseur Mike Flynn definitief voorbij. Het spoor leidt naar president Trump zelf. Vergelijkingen met president Nixon worden gemaakt. Dat moedigt de competitie tussen journalisten aan om hun deel van de eeuwige roem te behalen die ooit de Watergate-journalisten Carl Bernstein en Bob Woodward ten deel viel.

Het helpt niet dat Trump in tweets de inlichtingendiensten blijft beledigen, zoals vanochtend: ‘The real scandal here is that classified information is illegally given out by “intelligence” like candy. Very un-American!’ Dat is geen poging tot schadebeperking -laat staan presidentieel gedrag- maar een oorlogsverklaring. Not smart. Onvermijdelijk blijven de inlichtingendiensten de media voeren met hun informatie over een president die ze niet vertrouwen. De storm gaat niet meer liggen voordat Trump is afgezet en door middel van   onthullingen een verklaring voor zijn onbegrijpelijk welwillende houding tegenover Putin is geopenbaard.

Hardliners als de ministers Tillerson en Mattis distantiëren zich voorzichtig van Team Trump, maar vooral Tillerson lijkt met een 500 miljard USD deal voor ExxonMobil gecorrumpeerd en betrokken bij zakelijke belangen in de Russische Federatie die de president geheim wil houden. En hem chantabel maakt. Intussen wordt het Russische regime in de westerse media zo beschadigd dat het de vraag is of de inspanning om Trump de verkiezingen te laten winnen loont en niet averechts werkt. Weliswaar worden de VS verzwakt door de chaos in het Witte Huis, maar tegelijkertijd zijn de NAVO-lidstaten extra alert op Russische militaire acties.

Twijfels in de publiciteit over Trumps emotionele stabiliteit

De wittebroodsweken van Donald Trump hebben een week geduurd. Zijn krediet bij de gevestigde orde lijkt op. Volgens de in Washington goed ingevoerde reporter en commentator voor CNN Carl Bernstein hebben ook Republikeinse wetgevers openlijk twijfels over de ‘emotionele volwassenheid’ of stabiliteit van Trump. Een niet zo bedekte manier om de krankzinnigheid van de nieuwe president bovenaan de publicitaire agenda te zetten.

Trump gedraagt zich kinderachtig, impulsief, wraakzuchtig, leugenachtig en niet zoals het een Amerikaanse president betaamt. Maar de heetgebakerde en snel afgeleide Trump zit wel met de vinger aan de knop van de kernwapens. Dat is een onaanvaardbaar risico, zoals hij hoe dan ook een risico vormt voor de Amerikaanse nationale veiligheid. Het is te hopen dat er een geheim mechanisme binnen de strijdkrachten bestaat dat de grillen en luimen van Trump neutraliseert en zijn druk op de nucleaire knop kan blokkeren. De aandacht voor Trumps emotionele stabiliteit is slecht nieuws voor hem en zijn team. Ze worden in het defensief gedrongen. Met mogelijk gevolg dat Trump nog gekker, aangebrander en onvoorspelbaarder om zich heen gaat slaan.