In Oekraïne maken scheidslijnen vreemde kronkels. Desinformatie

Voormalig separatistenleider Igor Girkin die in augustus 2014 onder druk van het Kremlin zijn positie in Donetsk moest opgeven zou Russen oproepen Oekraïne te verlaten. Aanleiding is de dood in Loehansk van Alexander Bednov, ofwel Batman die in een hinderlaag liep. Zijn medestanders menen dat Igor Plotnitski, leider van de zelfverklaarde Volksrepubliek Loehansk achter die aanslag zit. Strijdgroepen met veel wapens bestrijden elkaar als gangsters en proberen in de gunst van  het Russische leger te komen. Daarbij komt dat de meest ervaren strijders in Donetsk ingezet worden, terwijl Loehansk wordt gebruikt als oefenterrein. Op de achtergrond probeert de Russische geheime dienst FSB deze gangsterbendes in het gareel te houden.

Uitvergroten van verschillen van de tegenstander is een middel in de informatieoorlog. De laatste maanden benadrukt de pro-Oekraïense zijde steeds vaker de verschillen tussen enerzijds de separatisten onderling en anderzijds tussen de separatisten en de in Oost-Oekraïne opererende Russische militairen. In elke oorlog wordt door macht, geld en wraakzucht het onmogelijke mogelijk. Zo zouden separatisten die niet tegen de Oekraïense eenheidsstaat zijn het met het Oekraïners op een akkoordje willen gooien tegen het Russische leger. Daarnaast voeren onderdelen van het Oekraïense leger achter de linies in separatistengebied een guerilla met een tweeledig doel: chaos en onzekerheid creëren en strijdgroepen tegen elkaar opzetten.

Zo laat InformNapalm niet na om die onderlinge verschillen aan pro-Russische kant te benadrukken, zoals in een overzichtsartikel van 30 december 2014: ‘Ondertussen zijn er moorddadige conflicten zowel tussen de bendes, de militanten als de reguliere eenheden van de Russische strijdkrachten. Echter, dit is vrij normaal voor een gebied zonder effectieve overheid en dat wordt overspoeld met wapens en huurlingen van verschillende ideologische, morele, ethische, religieuze en politieke opvattingen. Het is opmerkelijk dat er guerrilla-groepen zijn die volledig onafhankelijk opereren en hun eigen doelen nastreven. Sommigen van hen worden geleid door de ideeën van een ‘Verenigd Oekraïne’, terwijl anderen gewoon wraak nemen op de terroristen voor de onteigende of vernietigd eigendommen, gedode of verminkte familieleden, enz.’

Het valt vanuit Nederland nauwelijks te controleren wat waarheid en onwaarheid is in de Oekraïens-Russische oorlog. Maar dat in een oorlog de scheidslijnen soms vreemde kronkels maken is de wetmatigheid. Misleiding en afleiding door de strijdende partijen compliceren ons begrip van de oorlogssituatie, maar het besef ervan maakt het ons weer makkelijker om afstand te nemen en niets op voorhand voor zoete koek aan te nemen.

Foto: Tweet van Ukraine Today, 5 januari 2015.

Putin plant escalatie oorlog in Oekraïne na ‘verkiezingen’

Op 2 november zijn er verkiezingen in de pro-Russische separatistische volksrepublieken Donetsk en Luhansk in Oost-Oekraïne waar niets te kiezen valt. Waar in de Oekraïense parlementsverkiezingen een pro-Russisch Oppositieblok een kleine 10% van de stemmen behaalde neemt aan deze verkiezingen geen pro-Maidan partij deel. Onafhankelijke internationale waarnemers ontbreken. De OVSE, EU en VS erkennen de verkiezingen niet, de Russische Federatie wel. Ze zijn in strijd met het Protocol van Minsk van 5 september dat in de paragrafen 3 en 9 stelt dat verkiezingen gehouden moeten worden in overeenstemming met de wetten van Oekraïne. Da’s niet het geval en door erkenning zal Rusland eenzijdig en formeel het Minsk-Protocol verbreken.

De logica is de volgende. Rusland verstrekt zijn troepen in het pro-Russische gebied met oog op een nieuw offensief en vervangt steeds meer separatisten door Russische troepen. BurkoNews zet het op rijtje. President Putin weet dat de uitslag van de Oekraïense parlementsverkiezingen die duidelijk wijzen op een pro-Europese koers hem geen mogelijkheid op politieke inmenging geeft. Daartoe zijn de pro-Russische krachten in Kiev teveel verzwakt. Putin kiest voor een hervatting van de vijandelijkheden na zogenaamde legitimering van de Volksrepublieken aan de hand van de verkiezingsuitslag. Een dubbel verbreken van het Minsk-Protocol.

Het Russische offensief wordt verwacht voor 4 of 5 november. Af te wachten valt of de EU met voorbereiding van het smeden van eensgezindheid en nemen van maatregelen tegen Rusland heeft geanticipeerd op het Russische offensief of zich laat verrassen. EU zal in spoedberaad bijeenkomen en waar mogelijk sancties verder aanscherpen tegen de Russische Federatie. Hamvraag is of westerse landen Oekraïne deze keer wel zullen voorzien van zogenaamde dodelijke wapens die het snel op het slagveld kan inzetten zodat Oekraïne de invasie van het Russische leger enigszins kan weerstaan. De ramkoers van Putin oogt als het inslaan van een doodlopende weg waarmee het belang van Rusland, de Russen en de Europese vrede niet gediend wordt.

Foto: ‘Local residents participate in a meeting in support of the self-proclaimed Donetsk People’s Republic.’ 1 november 2014. Credits: Ria Novosti, Mikhail Voskresensky.

Doorvoer Russisch materiaal naar Oekraïne in Sukhodilsk

Russische machthebbers ontkennen betrokkenheid bij de levering van militair materiaal en manschappen aan de separatisten in Oost-Oekraïne. In de geheime oorlog vol mist zijn feiten soms lastig vast te stellen. Hoe de separatisten dan wel aan materiaal en financiering komen is het raadsel dat de ontkenners van de Russische betrokkenheid niet kunnen beantwoorden. Het Oekraïense leger is beter georganiseerd dan drie maanden terug en laat de separatisten allang geen materiaal meer ontvreemden. En dat wat ooit ontvreemd is verklaart onvoldoende de bewapening van de separatisten. Moderner en beter inzetbaar dan wat het Oekraïense leger ter beschikking heeft. In analogie met de oorlog in Irak waar ISIS moderner bewapend is dan het Iraakse leger of de Koerden. Opvallend hoe in beide oorlogen de rebellen betere middelen ter beschikking weten te krijgen.

De You Tube-video laat een colonne Russische KAMAZ-vrachtwagens met manschappen en artillerie zien dat vandaag 18 augustus 2014 rond 12.50 uur door de Shosseynayastraat in het grensstadje Sukhodilsk passeert naar Loehansk. Burkonews.info meldt het in een bericht met aanduiding van de geo-locatie van de opname. De transfer van manschappen en materiaal vanuit Rusland geeft aan dat deze oorlog een uitputtingsslag is geworden waarin Oekraïners en Russen materiaal blijven pompen. Het is dweilen met de kraan open omdat de oorlog elke ochtend zo goed als opnieuw begint. Met hopeloos grof geschut. Nieuwe kansen, nieuwe doden.

Complicatie is dat de ontkenning van (militaire) betrokkenheid in Oekraïne door de Russen een diplomatieke oplossing blokkeert. Oekraïne zegt bij monde van buitenlandminister Pavlo Klimkin onder voorwaarden een tweezijdige wapenstilstand te aanvaarden. Gisteren waren er in Berlijn gesprekken tussen beide landen met Duitsland en Frankrijk. Buitenlandminister Laurent Fabius van Frankrijk steunt in een tweet de soevereiniteit van Oekraïne. Een voorwaarde van Oekraïne voor een wapenstilstand is -naast uitruil van krijgsgevangenen en toezicht door de OVSE- dat Rusland de aanvoer van militair materiaal en manschappen naar Oekraïne stopt.

Russische invasie van Oekraïne zichtbaar voor wie het wil zien

De Britse journalisten Shaun Walker (The Guardian) en Roland Oliphant (The Telegraph) volgen het Russische witte konvooi met hulpgoederen. De bedoeling ervan is lastig te duiden. Jan Hunin zegt in De Volkskrant  dat het geen gewoon konvooi is: ‘Het is niet zo dat de Russen zich enorm bekommeren om het humanitaire lot van de mensen in Loehansk en Donetsk. Dat is een bijkomstigheid. Het hoofddoel is Oekraïne binnen te dringen.’ Walker en Oliphant zagen gisteren 23 Russische legervoertuigen Oekraïne binnenglippen. Een schending van het internationaal recht en de soevereiniteit van Oekraïne. De invasie van Oekraïene met Russische huurlingen en materiaal die al sinds maart 2014 aan de gang is komt nu in de openheid. Vraag is niet meer wanneer de Russische invasie begint. Deze is allang begonnen. En zichtbaar voor wie het wil zien.

Toevloed van Russisch materiaal beïnvloedt de strijd. Pro-Maidan Burko zegt dat de posities van het Oekraïense leger de afgelopen dagen verslechterd zijn. De sluipende invasie door het Russische leger vertraagt hun opmars. Kiev wil voordat de winter invalt de separatisten uit Oost-Oekraïne verjaagd hebben. Deze fase werd enkele weken geleden ingeleid door artilleriebeschietingen vanaf Russisch grondgebied die Oekraïne dwongen de grens onbewaakt achter te laten. De geruchten dat de Russen de afgelopen maanden meer materiaal Oost-Oekraïne binnenbrachten dan ingezet werd kan wijzen op het strijdplan dat op een teken van het Kremlin deze tanks en gevechtswagens hun verzamelplaats verlaten om in een Blitzkrieg ingezet te worden. Om voldongen feiten te creëren voordat de internationale gemeenschap krachtdadig kan reageren.

Westerse landen laten de invasie van delen van Oost-Oekraine door Rusland gebeuren. Ze kijken weg omdat ze onmachtig zijn. Ook Oekraïne is in hoge mate onmachtig. De gewone manschappen vechten fanatiek voor hun natie en grondgebied, maar het leger hangt met plakband en elastiekjes aan elkaar. Het is de afgelopen jaren door het vorige bewind uitverkocht en moest vanaf maart 2014 weer van de grond af aan opgebouwd worden. Daarbij komt dat de irreguliere separatisten moderner materiaal hebben dan het reguliere Oekraïense leger. Dat ook nog eens heeft te doen met Russische mollen op hoge posten die het verrassingseffect op het slagveld wegnemen door strategische informatie door te geven aan de Russen. Wat Oekraïnse manschappen weer wantrouwend maakt over het einddoel van hun politieke en militaire leiding. Another Fine Mess.

Foto 1: Tweet van Shaun Walker, 15 augustus 2014 met tekst: ‘Can anyone identify these chaps?‘

Foto 2: Tweet van Steve Rosenberg (BBC), 15 augustus 2014 met tekst ‘Help required. Spotted two of these yesterday when the aid convoy arrived in Kamensk-Shakhtinsky (but what is it?)’

Foto 3: Tweet van Roland Oliphant, 15 augustus 2014 met tekst: ‘Meanwhile, this has appeared in a field outside Donetsk (Russian Donetsk). Didn’t notice it yesterday.’