Basant Bahar en SJ (1956)

Dit stukje verscheen eerder op George Knight Kort op 11 januari 2012.

In de klassieke Hindi-film Basant Bahar (1956) van Raja Nawathe bewegen acteurs als Bharat Bhushan en Nimmi op het doek, maar zijn de echte sterren de playback-zangers die niet in beeld komen. In Main Piya Teri Lata Mangeshkar en in Nain Mile Chain Kahan Lata en Manna Dey. En Mohammed Rafi. De muziek is van Shankar Jaikishan (SJ), ofwel het duo Shankarsingh Raghuwanshi en Jaikishan Dayabhai Pankal.

Nimmi en Bharat Bhushan in Basant Bahar (1956).

Een beschrijving ziet in Main Piya Teri het handschrift van SJ: ‘with the sublime long flute piece .. the violins pick up the final notes from the flute to announce the entry of the dancing heroine .. Lata comes in with Main Piya Teri .. a soft almost tender and yet earnest note .. And as she ‘states’ Main Piya Teri’ the dholak surges all over with the theka ‘Dhik dhatik ta Dhadhi’ and the flute wafts in .. clearly in a mood to serenade!‘

Luister op de Concertzender naar de soundtrack van Basant Bahar.

Advertentie

Lata Mangeshkar in Dil Bhi Tera Hum Bhi Tere (1960). Met scooter

Dit stukje verscheen eerder op George Knight Kort op 25 mei 2016.

De stem van de ster van de Indiase filmmuziek Lata Mangeshkar flonkert in dit fragment van de Hindi-film uit 1960 ‘Dil Bhi Tera Hum Bhi Tere’. Van regisseur Arjun Hingorani en muziek van Anandji Veerji Shah en Kalyanji Veerji Shah. De song ‘Ye Wada Kare Jahan Bhi Rahe’ swingt alle kanten uit boven het acteren van Kumkum en Dharmendra dat wonderlijk vervreemdend ongelijk oploopt met de muziek die klinkt als een klok.

Het tijdsbeeld ontroert. Dat van een Italiaanse neo-realistische film uit 1950 die in 1960 in India is geland. Inclusief het icoon van een Vespa scooter die vrijheid symboliseert. Het had ook Brazilië of Mexico kunnen zijn. Maar de muziek maakt het India. Een stukje ‘Indian Holiday’ in 1960.

Foto: Kumkum en Dharmendra (rechts) in Dil Bhi Tera Hum Bhi Tere uit 1960.

Echo uit de verte: Lata Mangeshkar

Dit stukje verscheen eerder op George Knight Kort op 23 juli 2011.

Lata Mangeshkar zingt achter schermen. Ze acteert niet, maar playbackt als koningin die de Hindi film songs van Bollywood, kortweg filmi populair maakte. Gelijkopgaand met de autonomie van India in 1947.

Het verhaal gaat dat in 1949 de song Aayega Aanewala uit Mahal  van Kamal Amrohi immens populair werd. De zangeres bleef onbekend. Credits stonden op naam van het personage Kamini, geacteerd door Madhubala. Uiteindelijk werd het taboe doorbroken en de naam van de playback-zangeres vrijgegeven. Lata Mangeshkar was als ster geboren. Samen met Madhubala. De rest is geschiedenis.

Mahal is een genrefilm. De spookfilm mixt romantiek en horror. In Woh Kaun Thi? uit 1964 van Raj Khosla komen starende blik, geesten, schommel, roeiboot en ongrijpbare vrouw als citaten terug. En Lataji’s stem in de filmi Naina Barse Rimjhim Rimjhim. Door haar beroemdheid is ze allang uit de schaduw gekomen. Een halve eeuw na Mahal zingt Lata Mangeshkar nog steeds Aayega Aanewala. Trouw aan het begin.

Naschrift: Lata Mangeshkar (1929) overleed op 6 februari 2022.

Waarom zijn er zoveel Indiase Film Festivals? Ook in Den Haag

Wat past er niet in het rijtje thuis? Stuttgart, Melbourne, Londen, Den Haag, New York, Los Angeles, Dublin en Bournemouth. Alle steden hebben een Indian Film Festival 2014 behalve Bournemouth. Maar dat heeft wel een South Indian Film Festival. De Indiase film is booming in het Westen. Hoe komt dat? Is het de diaspora van de Indiase cultuur die de belangstelling aanjaagt? Is het de diversiteit en kwaliteit van een oude filmindustrie met meesters als Satyajit Ray of Ritwik Ghatak of de commerciële Hindi film vol dans, zang en kleur? Aanvaardbaar voor velen door de strenge ethische codes. Is het India als grootste democratie ter wereld dat een bodem legt onder die tsunami aan Indiase filmfestivals? Terwijl de Chinese overheid op de openingsdag het 11th Beijing Independent Film Festival verbood en daarmee de stand van haar democratie aangeeft zoekt India openheid. Van 22 tot 29 oktober 2014 vindt het Indian Film Festival The Hague voor de vierde keer plaats. Ricardo Buitenzorg vertelt er aanstekelijk over. Een kans om wereldster Lata Mangeshkar weer eens te laten horen.

Zie op George Knight Kort: Basant Bahar en SJ, 1956 en Echo uit de verte: Lata Mangeshkar.

‘Hum Hindustani’ met Sanjana in Saoedi-Arabië

Een Indiaas meisje zingt in 2014 de song Chodo Kal Ki Batein uit de Hindifilm ‘Hum Hindustani‘ (1960) van Ram Mukherjee. Vergeet de gesprekken van gisteren -dus de verschillen- en vier de eenheid. Op die manier. Het meisje Sanjana Santosh Panicker zit vol ambitie. Of wordt door ouders vol ambitie gestopt. Daar op de International Indian School Damman in Saoedi-Arabië. Waar de eigenheid telt. Om patriottisch van te worden.

Oude beelden blijven levend als ze in het collectieve geheugen verwijzing en aanbeveling blijven. Over een land opbouwen. Dat soort werk: Love, Peace and Harmony. De rest is bijzaak. Zoals Sanjana die schattig is.

Foto: toneelvoorstelling op de International Indian School Damman in Saoedi-Arabië.