Diversiteit kunst afdwingen met overheidssubsidie gaat ten koste van de kunst en vergroot de macht van grote culturele instellingen

Op 22 augustus verscheen een opinie-artikel in NRC over diversiteit in de kunst dat geschreven was door zeven bestuurders van culturele instellingen. Het had de prikkelende en polemische titel ‘Diversiteit kunst dwingen wij vanaf nu af met subsidie’. Het heeft veel kritiek gekregen, onder meer van Kate Sinha en Stefan Ruitenbeek van Kirac die hun opinie ertegenover zetten op de rechtse nieuwssite TPO. Kirac heeft gelijk als het zegt: ‘(..) nu deze zeven ambtenaarsfiguren beloven dat zij voortaan in hun queeste naar diversiteit aan iedere ‘valse noot in de discussie’ voorbij zullen gaan. Zij ondermijnen daarmee met één klein gebaar alles wat subsidiecultuur democratisch en vooruitstrevend maakt. Het is namelijk niet de ambtenaar die bepaalt wat vals is en wat niet. Het is de kunstenaar die de valse noot een plek geeft in zijn werk, die haar laat zien voor wat zij is, en haar betekenis geeft in het grotere geheel.’ Zowel het opinie-artikel als reacties erop bevestigen jammergenoeg het beeld dat kunst een linkse hobby is in handen van een linkse bestuurdersklasse.

De zeven cultuurbobo’s overschatten hun eigen opinie en onderschatten de gevoeligheid van het onderwerp dat ze aankaarten. Ze vermengen twee aspecten die niet te vermengen zijn en spelen een rol die ze niet zouden moeten spelen. Ze gebruiken het streven naar diversiteit als legitimatie voor overheidssubsidie en bereiken mogelijk het omgekeerde van wat ze beogen. Door het te politiseren vergroten ze het risico – in het huidige politieke klimaat dat vijandig staat tegenover kunst – dat het draagvlak voor overheidssubsidie nog verder afneemt. Maar ze zeggen dat het verlenen van overheidssubsidie legitimatie kan geven aan diversiteit. Dat is prima als ze dat binnen hun eigen organisatie doen, maar ze gaan hun rol als bestuurders te buiten als ze hiermee (cultuur)politiek menen te kunnen bedrijven. Ze gaan niet over de verdeling van overheidsgeld en zijn er slechts de ontvangers of herverdelers van. Dat is daarenboven een ongewenste vermenging van functies. Het is een raadsel waarom ze meenden deze opinie op te moeten schrijven en te publiceren.

De zeven cultuurbobo’s spelen het opzichtig en eendimensionaal over de band van de overheidssubsidie. Ze zitten gevangen achter de muren van hun eigen visie op de cultuurpolitiek en willen die anderen opleggen. Zoals gezegd, kunnen ze ermee de weerstand tegen overheidssubsidie voor kunst vergroten. Hun lobby oogt te zichtbaar als lobby en verliest daardoor aan zeggingskracht. Hun betoog is te ambtelijk en leunt eenzijdig op de macht van maakbaarheid en overheid, de disciplinering van kunstenaars via subsidiepolitiek en de institutionalisering van de culturele infrastructuur die alle desorganisatie, anarchie en vrije ruimte sterk wil terugdringen. Deze opinie die ongetwijfeld uit goede bedoelingen voortkomt schiet hierdoor zijn doel voorbij.

Kritiek op deze opinie wil zeker niet zeggen dat hiermee diversiteit in de kunst afgewezen wordt. Integendeel, diversiteit in de kunst is gewenst en moet vergroot worden. Maar of het model van de overheidssubsidie en geïnstitutionaliseerde kunst daar de juiste instrumenten voor zijn valt te betwijfelen. Evenmin betekent deze kritiek dat het belang van overheidssubsidie gekleineerd wordt of als linkse hobby wordt gezien. Duizend bloemen kunnen het beste van onderop bloeien. Om niet te zeggen welig tieren op wilde plekken. Een groei die vanaf bovenaan wordt ‘ondernomen’ is kunstmatig, mist organische noodzaak, gaat de richting op van overheidskunst en grenst aan zelfoverschatting van de overheid of van degenen die zich in de plaats van de overheid stellen. Kunst die van boven (aan)gestuurd wordt houdt op kunst te zijn die per definitie ‘uit de toon’, tegenstrijdig en dwars is. Diversiteit moet niet direct, maar indirect gestimuleerd worden. Door beter onderwijs, maatschappelijke bewustwording en vooral een andere basisinfrastructuur van de culturele sector waar kleinere en middelgrote initiatieven beter gewaardeerd en gefinancierd worden dan nu het geval is.

Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘Diversiteit kunst dwingen wij vanaf nu af met subsidie’ van Henriëtte Post, Andrée van Es, Birgit Donker, Doreen Boonekamp, Jan Jaap Knol, Tiziano Perez en Syb Groeneveld in NRC, 22 augustus 2018.

‘Murder on the Brouwn Express’. Flaters bij inzending voor Biënnale Venetië 2019: Mondriaan Fonds, Tempel en jury. De leegte regeert

De Nederlandse kunstwereld is in rep en roer. Zoals iedereen in rep en roer is en zich verzet tegen het een of het ander. Ontspannen achterover leunen is tegenwoordig de buitensporige reactie geworden. Het gaat om de conceptuele Surinaams-Nederlandse kunstenaar stanley brouwn (1935-2017). Een plan van museumdirecteur Benno Tempel waarin diens werk werd gepresenteerd onder verantwoordelijkheid van het Mondriaanfonds was door een jury geselecteerd als Nederlandse inzending voor de Biënnale van Venetië 2019, maar nu blijkt dat toch weer niet het geval. In de revisie is het teruggebracht tot een eerbetoon aan hem. De uitmuntende Surinaams-Nederlandse kunstenaars Remy Jungerman en Iris Kensmil worden wel getoond in Venetië.

Bovenstaande verklaring van het Mondriaan Fonds is ontwijkend en onbegrijpelijk. ‘Wat blijft is de leegte die stanley brouwn achterlaat’, zo heet het. Als dat op te vatten valt als de intellectuele leegte van directeur Birgit Donker van het Mondriaanfonds, projectontwikkelaar Benno tempel en de juryleden dan klopt de verklaring, anders is het onzin. Een leegte die dient als inspiratiebron en ingevuld wordt houdt op een leegte te zijn.

Deze kwestie doet denken aan de detective ‘Murder on the Orient Express’. Alle verdachten samen hadden de moord gepleegd. Detective Poirot die het complot ontrafelt stelt de verdachten voor de keuze of hij aan de politie de simpele of de complexe uitleg geeft. Men kiest voor de simpele uitleg die de verdachten buiten schot laat. Dat gaat buiten de schuldvraag om. Het Mondriaan Fonds kiest ook voor de simpele uitleg.

Nu zijn wij toeschouwers van het drama ‘Murder on the Brouwn Express’. We weten niet wat we zien. Alle verdachten hebben steekjes laten vallen. Al die steekjes samen tellen op tot een flater van de eerste orde. Zowel de jury die tot de keuze van stanley brouwn kwam, curator Tempel die het projectplan ontwikkelde als het begeleidende en faciliterende Mondriaan Fonds hebben samen deze artistieke moord gepleegd.

Maar van hem die met zijn werk niet gefotografeerd wilde worden en afstand hield van het kunstwereldje moesten Tempel en de juryleden toch geweten hebben dat zo iemand niet zomaar geannexeerd kan worden? Ook nog eens met de kennis van de spreekwoordelijk kritische weduwe en bewaakster van het oeuvre en de nalatenschap op de achtergrond. Type weduwe Simon Vestdijk of Constant Nieuwenhuys. Dit is een flater die de vraag oproept of Tempel, Donker en de juryleden in hun slonzige onachtzaamheid beseffen waarmee ze bezig zijn. Dit soort tussenpersonen en ‘kunstprofessionals’ promoveren zichzelf op deze manier tot de grootste vijanden van kunst. Want ze beschadigen de kunstsector van binnenuit. Dat is erger dan Zijlstra.

Zo kiezen de verantwoordelijken ervoor om het drama ‘Murder on the Brouwn Express’ af te laten open met een sisser. Ze kiezen ervoor om de simpele uitleg naar buiten te brengen. Want de publieke opinie eist hoe dan ook een verklaring. De complexe uitleg en zelfreflectie zijn te beschadigend voor henzelf. Stel je voor als uitkomt dat de betrokken kunstprofessionals in dit project in commissie faalden. Je moet er niet aan denken.

Voor verder lezen: de kanttekening  van Jeroen Bosch (Trendbeheer).

Foto 1: Schermafbeelding van deel persbericht ‘Verklaring Nederlandse inzending Biennale van Venetië 2019’ van Mondriaan Fonds, zonder datum.

Foto 2: STANLEY BROUWN (1935 – 2017), Project voor het Rijksmuseum Kröller-Müller, 1984 – 1985.

Een recente geschiedenis van de neergang van het cultuurbeleid dat tot een bijna ondergang leidde. Het EKWC

In het advies ‘Agenda Cultuur’ van de Raad voor Cultuur dat in april 2015 verscheen kondigde zich het beleid voor de periode 2017-2020 aan. Inclusief de financiering door de overheid van culturele instellingen via de basisinfrastructuur die uit de voornemens volgde. Ze sluiten dicht aan op het beleid van minister van OCW Jet Bussemaker. Enkele speerpunten werden in het advies benadrukt: het belang van de ontwikkeling van stedelijke regio’s, verbetering van de cultuureducatie, de positie van kunstenaars en talentontwikkeling, verbreding van het (publieks)bereik en herprofilering van culturele instellingen door grotere autonomie.

Zoals de verantwoording in dat advies bij de ‘sectorspecifieke adviezen’ uitlegde konden speerpunten met elkaar in tegenspraak komen. In de beeldende kunst zijn de postacademische instellingen (Rijksakademie, Jan van Eijck Academie, De Ateliers, BAK) en het EKWC (of: Sundaymorning @ekwc) in de basisinfrastructuur de functie van talentontwikkelaar toebedeeld. Hoe verhouden ze zich tot de stedelijk regio waarin ze gevestigd zijn, hoe verhouden ze zich tot elkaar, hoe verhouden ze zich tot de speerpunten en hoe verhouden ze zich tot het Mondriaan Fonds dat de postacademische instellingen met ‘vraaggestuurd financieren via beurzen’ in hun financiële continuïteit en profilering afhankelijk van de geldstroom uit de basisinfrastructuur maakt?

Het EKWC is exemplarisch voor de schade die het door de PVV gedoogde kabinet Rutte I aanrichtte in de culturele sector. Met staatssecretaris Halbe Zijlstra als scherprechter die er prat op ging en plezier in had te kunnen zeggen niets van kunst te weten. Ondanks het feit dat de Raad voor Cultuur concludeerde dat het EKWC ‘een unieke kwaliteit heeft als werkplaats voor keramiek’ kreeg het in 2012 geen subsidie toegekend. Het wist ternauwernood te overleven door te snijden in het personeelsbestand en de tomeloze inzet van directeur en medewerkers. In 2015 verhuisd naar het postindustriële KVL-terrein in Oisterwijk vond het bij het cultuurfonds Brabant C meer waardering dat het als ‘internationale topper van Brabant’ omarmde. Brabant kende in 2013 240.000 euro impulsgelden toe. Ook bleef de achterdeur van de basisinfrastructuur op een kier staan door beurzen voor deelnemers via het Mondriaan Fonds die een kwart van de oude subsidie dekten.

Een situatie van financiële onzekerheid kan niet te lang duren. Bij een teruglopende economie is cultureel ondernemerschap niet het wondermiddel gebleken zoals dat vanuit VVD-gelederen in 2010 voorgespiegeld werd. De markt kan slecht deels de terugtredende overheid compenseren. Daarnaast pleegt zo’n situatie roofbouw op het personeel en zorgt een ontbrekende basis bij bestuur en directie voor teveel onbekenden om de toekomst verantwoord te kunnen plannen. Bij een internationaal opererende instelling als EKWC met veel buitenlandse kunstenaars die telkens drie maanden ‘in residence’ zijn speelt nog een effect dat buiten de horizon van een dorknoperige staatssecretaris, een goedwillende Raad voor Cultuur of een met fondsen woekerend Mondriaan Fonds gaat: het prestige van Nederland als kunstminnend land in het buitenland.

Vandaag verschijnt het advies over de Culturele Basisinfrastructuur 2017-2020 van de Raad voor Cultuur. Waarvan het nieuws de afgelopen week de instellingen al bereikte. Het EKWC is weer opgenomen in de basisinfrastructuur. De raad is lovend over de resultaten in de afgelopen vier jaar en adviseert om een jaarlijkse subsidie van 300.000 euro toe te kennen. Het EKWC heeft door herpositionering en de steun van de provincie Noord-Brabant de kille wind vanuit de landelijke politiek getrotseerd. Waar andere instellingen door een slechtere uitgangspositie omvielen en kennis uit Nederland verdween. Hopelijk is ook dit advies over het EKWC exemplarisch voor de nieuwe wind vanuit de landelijke politiek. Maar de financiële reparatie van het cultuurbeleid is onvolledig. Kiezen voor de ene culturele instelling is nu eenmaal kiezen tegen de ander.

NB: Voor publiek en kunstenaars die het EKWC willen bezoeken is er komende zondag 22 mei 2016 een open dag van 14.00 tot 17.00 uur.

Foto: Deel van het EKWC in de voormalige ververij/splitterij op het KVL-terrein in Oisterwijk voor de verbouwing.

Brabantse bkkc geeft lage vergoeding voor project in eigen huis. Kan het projectsubsidie aanvragen bij Brabant C?

Op de homepage zegt de bkkc (Brabants Kenniscentrum Kunst en Cultuur): ‘Wij maken de waarde van kunst en cultuur zichtbaar’. Een slogan die de bkkc veelvuldig hanteert. Dat schept verwachtingen en roept de vraag op hoe de bkkc de waarde van kunst zichtbaar maakt. Een antwoord biedt de prijsvraag voor kunstenaars en talentvolle studenten aan de kunstacademie om een ‘muurschildering, muurinstallatie, reliëf, wandwerk of graffiti’ te maken in het kantoor van de bkkc in Tilburg. Wat is dat waard? Het is teleurstellend. De vergoeding bedraagt volgens de opgave van de werkplekken 150 tot 450 euro, ex. BTW. Het gaat om vlakken tot 70 m2.

Er is veel te doen over de honoraria van kunstenaars bij tentoonstellingen in musea. En gelukkig is er enige beweging, maar de uitgangspositie is slecht. ‘Museum zijn soms krenterig’ kopte NRC-kunstjournaliste Lucette ter Borg in 2014 toen ze een overzicht gaf wat de regels voor honoraria van kunstenaars eigenlijk zijn. Het is ontluisterend, in sommige gevallen krijgen kunstenaars niet alleen niets betaald, ze moeten zelfs geld bijdragen aan hun eigen tentoonstelling in een gerenommeerde culturele instelling. De wereld op z’n kop. Niek Hendrix verwoordde de kritiek in een artikel met de veelzeggende titel ‘Met sommige musea heb je als kunstenaar geen vijanden meer nodig’: ‘Helaas zijn kunstenaars in Nederland vaak sluitpost op de begroting. Vanuit de redenering dat ze blij mogen zijn met een expositie, krijgen ze dikwijls niet betaald voor het werk dat ze doen. Het resultaat is dat kunstenaars moeten toeleggen op een expositie. En inderdaad, het kan toch niet de bedoeling zijn dat een kunstinstituut bezuinigt op juist de rede dat ze bestaan, de kunst.’

Nee, bkkc, het kan niet de bedoeling zijn dat een culturele instelling die de impulsgelden beheert beeldende kunstenaars in eigen huis kind van de rekening laat zijn. Brabant kent ook het pretentieuze Brabant C Fonds dat jaarlijks honderdduizenden euro’s projectiegeld verdeelt en ook kantoor houdt op de Tilburgse Spoorlaan.

Wellicht is het een idee dat de bkkc bij Brabant C een projectsubsidie indient voor het Atelier Mural project in het kantoor van de bkkc. De korte lijnen in het gebouw op de Spoorlaan moeten dat niet al te moeilijk maken. Zodat de bkkc zich trots en met hernieuwde zelfkennis kan voegen bij de steun van het Mondriaan Fonds om kunstenaars voortaan behoorlijk te betalen voor een project. De schrale vergoeding die nu wordt voorzien is beschamend voor de bkkc en geeft het verkeerde voorbeeld aan andere instellingen. Brabant kan beter.

Foto: Schermafbeelding van bericht ‘atelier murals: wandwerkers gevraagd!’ van de bkkc.

Positie Guus Beumer onhoudbaar door onthullingen NRC. Wat was het toezicht waard?

Het is niet langer de vraag of de directeur van Het Nieuwe Instituut (HNI) Guus Beumer aanblijft –zijn Waterloo vindt-, maar wanneer hij door de Raad van Toezicht (RvT) de laan wordt uitgestuurd. In augustus stelde de RvT een onderzoekscommissie in die moet nagaan of het zelf de Governance Code Cultuur correct toegepast had en als toezichthouder alert genoeg was op belangenverstrengeling. Consequentie van het onderzoek kan zijn dat ook de RvT het veld moet ruimen wegens disfunctioneren. En door minister Bussemaker gevraagd wordt schoon schip te maken voor een nieuwe start van allen. Half augustus deed zij in antwoord op een brief van Kees van der Hoeven nog net alsof alles het toezicht voorbeeldig is geweest. Zelfs ‘uiterst zorgvuldig’.

Aanleiding voor het onderzoek was de belangenverstrengeling tussen Beumer en zijn partner Herman Verkerk dat door de architect Kees van der Hoeven op zijn weblog De BOX eind juli in de openbaarheid werd gebracht. Op 1 augustus besteedde dit blog er met een posting aandacht aan. Dankzij Van der Hoeven werd het niet meer stil in de media. Gisteren verscheen in NRC een artikel van Joep Dohmen dat een reconstructie geeft van Beumers dubbelrol als ontvanger en bemiddelaar van kunstsubsidies. Net als bij de kwestie HNI-Herman Verkerk werpt dit uiteindelijk de vraag op hoe het is het gesteld met het toezicht in de kunstsector. Hebben het Mondriaan Fonds en de Stichting BkVB die in 2012 zijn opgegaan in het Mondriaan Fonds zitten slapen?

Van der Hoeven merkt op dat dit niet zonder gevolgen kan blijven: ‘Los van mogelijk vervolgonderzoek heeft Beumer nog wel het een en ander uit te leggen, de onthullende feiten uit het onderzoek van Joep Dohmen kunnen wat ons betreft niet zonder gevolgen blijven.’ Maar wat moeten en vooral: kunnen de gevolgen zijn in een kunstsector die niet bekend staat om de kwaliteit van bestuur. Ook nog eens extra inlevingsvermogen en verbeelding vraagt, maar uiteindelijk weinig sexy is en kracht mist om de beste bestuurders aan te trekken.

Het lijkt een vicieuze cirkel van een kunstsector waarvan de politiek sinds 2010 geestelijk de handen heeft afgetrokken en waarin bovengemiddeld is bezuinigd en het vlees onderhand van de botten is verdwenen. Op enkele topinstituten na die door de overheid uit de wind worden gehouden. Daarbij gaat het ook bij de leden van een RvT om onbezoldigde functies waardoor een normale arbeidsverhouding ontbreekt en het risico van vrijblijvendheid ontstaat. Het kwalijkste is dat in een krimpende subsidiemarkt waarin instellingen moesten sluiten of al enkele jaren met noodmaatregelen tegen het faillissement vechten zo met geld is gesmeten. Dat valt Guus Beumer die nu verdacht worden financieel te hebben geprofiteerd door het omzeilen van regels kwalijk te nemen. Over de toezichthouders die achteraf zeggen niet te hebben geweten wat ze hadden moeten weten rest ongeloof en medelijden. In het toezicht in de kunstsector moet een inhaalslag gemaakt worden.

Foto’s: Tweets van Kees van der Hoeven, 11 september 2015. Zie hier voor bijlagen in NRCQ. 

Berenschot levert Mondriaan Fonds positieve tussenbalans over ‘Samenwerking Musea’

Het valt tegen dat het Mondriaan Fonds doet aan bestuurlijk witwassen via de WC-Eend constructie. Ook wel genoemd het Droste-effect of ‘de slager keurt z’n eigen vlees’. Dat geeft aan onder hoeveel politieke druk het Mondriaan Fonds opereert. Het zoekt zelfbevestiging via zichzelf. De opzet is geslaagd als media een positief persbericht als neutraal nieuws overnemen en lezers de kleuring niet doorhebben. Dat gebeurde vandaag, bijvoorbeeld in De Telegraaf. Het gaat over een evaluatie van de ‘Bijdrage Samenwerking Musea’ dat in totaal tot 1 januari 2017 8 miljoen euro verdeelt om innovatieve samenwerking tussen musea te bevorderen.

De ambtelijke Antillenroute van het Mondriaan Fonds loopt via adviesbureau Berenschot dat van alle markten thuis is als het om cultuurbeleid gaat. Berenschot ontwikkelt, stelt op, beoordeelt, beveelt aan, evalueert, concludeert en oordeelt. En stuurt een rekening aan de opdrachtgever. Zoals in de hele ambtelijk-bestuurlijke wereld van rapporten, tussenbalansen en evaluaties draait Berenschot wat opdrachtgever Mondriaan Fonds vraagt: een positieve tussenbalans voor het Mondriaan Fonds. Met zicht op een vervolgopdracht. Opzichtig. 

Foto: Schermafbeelding van persbericht ‘Positieve tussenbalans Bijdrage Samenwerking Musea’ van het Mondriaan Fonds, 9 juli 2015.

Terug naar een nu al archaïsch lijkend Nederland zonder Newspeak van VVD’er Zijlstra die in 2012 de kunstwereld op z’n kop zette

Ongewild grappige en foutieve, maar toch gepaste nieuwsberichten glipten vannacht via rsscockpit.com door de logica van de tijd. Terugblik via een verkeerd openstaand deurtje van een muizengat. Achter de spiegel van Wonderland in de parallelle wereld waar alles anders is. Berichten die weemoedig zijn als het leven zelf door niet ingeloste verwachtingen, pretentieus door mannetjesmakerij van cultuurbobootjes en hun catastrofale vlucht vooruit en droevig door de kijk in het verleden van een nu al archaïsch lijkend Nederland zonder Newspeak van VVD’er Halbe Zijlstra die in 2012 de kunstwereld op z’n kop zette. En zonder tegenspraak van zijn collega’s in de politiek nog goede sier kon maken met z’n gebrek aan compassie. En dat trouwens nog steeds doet. Als de tovenaar die iedereen zijn eigen normen oplegt en dat normaal vindt omdat hij het doet.

De agenda van de actualiteit die dus de verkeerd teruggehaalde actualiteit van 2012 is verwijst ook naar de opening van een tentoonstelling in 2012 die toepasselijk ‘The Future that Was’ heet. Met Gabriel Lester. Aan archeologische lagen van de cultuurpolitiek voegt rsscockpit.com nieuw bezinksel toe dat oude lagen voedt. Culturele aardmolm. De zwanenzang van Smart Project Space en Thomas Peutz wordt ineens op 16 juli 2014 onnatuurlijk verlengd. Voor even. Net lang genoeg om ook al weer binnen te halen hoe het was. Twee jaar terug, het lijkt nu al een eeuwigheid geleden. Alleen verbeelding kan dat overbruggen. Zie ook hier en hier.

Foto 1: Stephanie Bracciano, Down the Rabbit Hole, 2010.

Foto 2: It’s all about balance. Uit: Popular Science, 1954. Zie ook: ‘Gedachten bij diefstal in de politiek. Naar een nieuw evenwicht in de lokale democratie’.

Wat wisten Amsterdam en Mondriaan Fonds van NASA?

• ”Eind mei werden we door de raad van toezicht ingelicht over het naderende faillissement,’ aldus Birgit Donker, directeur van het Mondriaan Fonds. ‘Tot dan toe hadden we niets gehoord over problemen.’ Ook de gemeente was verrast, aldus een woordvoerder.’

Aldus Het Parool van vandaag in een stukje onder de titel ‘Nasa failliet door ‘financieel mismanagement‘. Met eind mei wordt mei 2013 bedoeld. Deze lezing van Donker en de woordvoerder van de gemeente Amsterdam roept vragen op over de informatievoorziening en de besluitvorming van het Mondriaan Fonds en Amsterdam.

Wat zijn de feiten? Op 2 juli is de Stichting New Art Space Amsterdam failliet verklaard. De surseance die op 15 mei aangekondigd is werd toen omgezet in een faillissement. Op 31 juli komen de crediteuren bijeen. Dat zijn onder meer de fiscus, de verhuurder, de filmladder, de exploitant van de drankenautomaat en ZZP’ers die met hun bedrijfjes werkten aan tentoonstellingen. Optie is een doorstart vanuit het faillissement. Directeur Thomas Peutz is op 10 april 2013 geschorst naar aanleiding van ‘mogelijk financieel mismanagement‘. Tevens claimde hij samen met z’n moeder 70.000 euro uitgeleend te hebben aan Stichting New Art Space Amsterdam.

Vraag is of er door Amsterdam en het Mondriaan Fonds geld in een bodemloze put is gesmeten. En hoeveel dan? Amsterdam gaf volgens Het Parool voor de periode 2013-2016 drie ton subsidie aan New Art Space Amsterdam en het Mondriaan Fonds reserveerde vier ton voor 2013-2014 waarvan het zegt een ton verstrekt te hebben. In het advies Slagen in Cultuur van de Raad voor Cultuur van mei 2012 stond: ‘NASA heeft een matig ondernemingsplan ingediend; een stevige financiële onderbouwing ontbreekt. De fusie zorgt voor veel onduidelijkheid en serieuze financiële risico’s. Hierdoor is het lastig om de ingediende cijfers te beoordelen.‘ Amsterdam en het Mondriaan Fonds waren dus al in mei 2012 gewaarschuwd. Maar hoe alert wilden ze zijn? 

De lezing uit september 2012 van Birgit Donker ‘Nachtwacht en Avonddienst‘ over cultuurverslaggeving geeft een indicatie van haar denkwijze. Hierin pleit ze voor samenwerking en versmelting van bestaande platforms die over kunst publiceren. Toegepast op presentatie-instellingen duidt dat op centralisatie en inkoepeling. Dat staat haaks op nadenken over steun en het verdelen van overheidsgeld dat basale kosten dekt. Dat kan voor een schijntje van wat de gevestigde culturele instellingen kosten. Ofwel, nieuw moest oud redden omdat dat laatste snel verouderde. Maar bij NASA ging het mis omdat nieuw een eigen logica volgde. En oud bleek.

Foto: Melanie Bonajo, Your Karma is Leaking, 2011. Tentoonstelling ‘The Future that Was’ (november 2012) van Gabriel Lester in Smart Project Space.

Sociale media verbinden de wereld: een week ‘George Knight’

De kaart geeft de landen weer met bezoekers aan dit blog gedurende de afgelopen week. Af en toe mag het, praten over wat hier gebeurt. Zoals de voetballers of schakers aan de bar napraten over hun wedstrijd. Nou ja, wedstrijd, meer een opeenstapeling van individuen vanuit de hele wereld die langskomen. Terughoudendheid past, maar zwijgen is weer het andere uiterste. Bezoekers mogen best begrijpen wie de anderen zijn.

Afgelopen week werd het bezoek vooral bepaald door een stuk over Charlie Hebdo. Het was waarschijnlijk niet eens de tekst, inclusief Engelse vertaling die het ‘m deed, maar de plaatsing van de gewraakte cartoons. Met de kont van de profeet Mohammed. Sinds de film ‘Innocence of Muslims‘ een nieuwe ster in de filmwereld.

Interessant is het bezoek gedurende deze week vanuit landen met grote islamitische bevolkingsgroepen. Met als hits 1: Bahrein, Afghanistan, Nigeria; 2: Oman, Kameroen, Syrië; 3: Jemen, Irak; 5: Jordanië; 8: Tunesië, Marokko, Mauritius; 9: Pakistan; 10: Koeweit; 11: Turkije; 12: India; 13: Algerije; 14: Singapore, Egypte; 15: Verenigde Arabische Emiraten; 17: Kenia; 22: Libanon; 24: Saoedi-Arabië; 31: Indonesië; 53: Maleisië. Na Nederland wordt de top-5 gevormd door België, VS, VK, Frankrijk en Canada. Bezoekers uit 76 landen.

Deze cijfers bevestigen dat de wereld een dorpsplein is. Wereldwijd bestaat op de sociale media gretigheid naar nieuws. Internet is een middel. En dit blog doet daar aan mee als schakel. Kortom: laat 1000 bloemen bloeien op internet. Op pogingen in de cultuursector om de informatievoorziening te centraliseren reageerde ik negatief. Dezelfde manier van denken bedreigt op termijn ook de verscheidenheid van de blogosfeer: ‘Het internet heeft de gevestigde media niet nodig. Voor de aanwas is het eerder andersom. De oudere media verouderen in snel tempo, en de nieuwe media volgen hun eigen logica. De twee komen vanzelf samen. Waar markt is. Elke poging om dat van bovenaf te willen regelen is een verstoring van een natuurlijk proces.’

Foto: Schermafbeelding ‘Top Views by Country for 7 days ending 2012-09-22 (Summarized)‘ van ‘George Knight‘ op WordPress.