Voorzitter van de House Intelligence Committee Adam Schiff is in gesprek met CNN’s Dana Bash over de inmenging van het Kremlin in de campagne voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen, de afstemming en gelijkschakeling van de campagne van president Trump met de Russen en de leugens én de nalatig handelen van de Amerikaanse regering en overheidsdiensten die onder controle van die regering staan. De Amerikaanse democratie staat er mede door het autoritair, ongrondwettelijk handelen van Trump beroerd voor.
Net als de Democratische kandidaat voor het vice-presidentschap Kamala Harris acht Schiff het theoretisch mogelijk dat de Russische desinformatiecampagne succesvol is en Trump opnieuw het presidentschap oplevert. Schiff acht openheid over het Russisch handelen het beste middel om de Amerikaanse kiezers te waarschuwen voor de Russische inmenging en Trumps samenwerking met het Kremlin. Dat streven naar openheid is een verschil met 2016, maar uiteraard valt niet te voorspellen of het tot een ander resultaat leidt.
Tegelijk komt het Kremlin mede door de vergiftiging van de Russische oppositieleider Alexei Navalny en de inmenging in de politiek van Wit-Rusland wereldwijd steeds meer onder druk te staan. Onder leiding van EU-voorzitter Duitsland worden sancties voorbereid en dreigt de aanleg van gaspijplijn Nord Stream II uitgesteld of zelfs definitief gestopt te worden. Eindelijk lijkt het punt bereikt dat de Russische bemoeienissen krachtig worden beantwoord. De uiterste consequentie is dat het land uitgesloten wordt. De Russische Federatie is economisch een dwerg en heeft geen machtsmiddelen om terug te slaan. Dat maakt het des te merkwaardiger en onverklaarbaarder waarom het Kremlin in de afgelopen jaren zoveel ruimte heeft kunnen nemen.
In de Amsterdamse wijk Buitenveldert is vanochtend advocaat Derk Wiersum (44) doodgeschoten. De volgens getuigen jonge dader is voortvluchtig. Wiersum was advocaat van kroongetuige Nabil B. in het liquidatieproces Marengo rond het criminele kopstuk Ridouan Taghi. Dit is het gevolg van de macht van de mocro maffia die hard en meedogenloos opereert. Begin 2018 werd de broer van kroongetuige Nabil B. doodgeschoten.
Deze moord leidt tot overwegingen van partijpolitici die hun zorgen uiten en proberen te scoren met het tonen van ontsteltenis. De rechtsstaat zou in het geding zijn. Criminele organisaties die in drugs handelen zouden te veel macht hebben. In Nederland zou sprake zijn van Italiaanse maffiapraktijken. De opsporing en bestrijding van de criminaliteit door de politie zou volstrekt ondermaats zijn. Nederland zou door het internationale en open karakter (Rotterdamse haven, Schiphol) slecht te beveiligen zijn. Het is allemaal waar.
Het is de Nederlandse regering die moet doorpakken en initiatief moet nemen. Door wetgeving die crimineel geld in de bovenwereld beter kan confisqueren en meer bevoegdheden geeft aan opsporingsdiensten. De bestrijding moet hard en voor langere tijd zijn, want dit vraagt tientallen jaren strijd die volgehouden moet worden. Want het is onaanvaardbaar dat criminele organisaties onvoldoende aangepakt worden. Door meer middelen beschikbaar te stellen voor de Nationale Politie die beter georganiseerd dient te worden en nu eens succesvol moet worden in de bestrijding van de georganiseerde criminaliteit zonder vooral met zichzelf bezig te zijn. De regering moet hier prioriteit aan geven. Al decennia blijkt uit vergelijkingen met omringende landen of regio’s dat de opsporingspercentages van de Nederlandse Politie bedroevend laag zijn, maar dat dit door de politiek met oneigenlijke argumenten wordt gerelativeerd zodat er per saldo niets verandert.
Het ministerie van Justitie en Veiligheid dat van incident naar incident hobbelt geeft onvoldoende leiding aan de politie. Het verdient aanbeveling om de politie los te koppelen van Justitie en een apart ministerie voor Binnenlandse Veiligheid op te tuigen waar alle politiediensten, binnenlandse inlichtingendiensten, de grensbewaking, de kustwacht, de douane, de Immigratie- en Naturalisatiedienst IND en defensieve digitale diensten zijn ondergebracht. Justitie kan vervolgens toezien op de controle van Binnenlandse Veiligheid.
Hoe dan ook is de moord op een advocaat slecht nieuws. Want een advocaat moet zonder gevaar voor eigen leven een cliënt kunnen bijstaan. Alleen in autoritaire landen als de Russische Federatie of China met een nietsontziende overheid die de mensenrechten schendt of landen die uit hun voegen barsten door het geweld van criminele bendes zoals Mexico of Guatemala moet een advocaat vrezen voor zijn of haar leven. Het is vreselijk als Nederland zich in dat rijtje voegt. Hoewel het nu nog om incidenten gaat. Dit is niet alleen een moord op een advocaat, maar vooral een moord op de rechtsstaat. Dat kan Nederland niet laten gebeuren.
Foto: Scheramfbeelding van deel artikel ‘Nederland geschokt door liquidatie op advocaat Wiersum (44)’ in De Telegraaf, 18 september 2019.
De Republikeinse gouverneur van Florida Ron DeSantis zegt een geheimhoudingsovereenkomst (nda) te hebben getekend over de informatie die hij van de FBI heeft gekregen over twee counties die in 2016 gehackt zouden zijn door de Russen. Hij mag de naam ervan niet vrijgeven. Dat zei hij in een persconferentie. Het is opmerkelijk dat hij zegt dat hij zo’n overeenkomst heeft getekend, want hij had het niet hoeven noemen. Dat DeSantis zo’n overeenkomst tekent is opmerkelijk en zonder precedent omdat een gouverneur door een federale dienst niet verplicht kan worden om te zwijgen over wat er in de eigen staat gebeurt. Waarom de FBI de gouverneur de overeenkomst voorlegt is ook raadselachtig. Mogelijk is het initiatief daartoe samen met het ministerie van Binnenlandse Veiligheid (DHS) genomen dat vorige week met gouverneur DeSantis overlegde.
De berichtgeving van het lokale Fox 13 uit Tampa Bay, Florida is dubbel. De berichtgeving staat haaks op de beweringen van president Trump dat Russen volgens president Putin niet hebben geïntervenieerd in de presidentsverkiezingen van 2016. Dat heeft als gevolg dat Trump geen federaal beleid ontwikkelt om in 2020 herhaling te voorkomen. Ontkennen van inmenging is een onhoudbaar standpunt dat van diverse kanten is weerlegd. Zoals in een rapport van de Amerikaanse inlichtingendiensten van januari 2017 en het recente rapport van speciale aanklager Robert Mueller. Het was de Russische militaire inlichtingendienst GRU die in opdracht van het Kremlin deze operatie uitvoerde. Fox 13 draait de bewijslast om als het zegt dat electorale systemen van de twee betreffende counties geïnfiltreerd konden worden omdat de FBI het liet gebeuren om te zien wat de Russische hackers van plan waren. Plausibel, maar ervoor bestaan vooralsnog geen bewijzen.
In een artikel op Politico slaat Ion Sancho een minder zelfverzekerde toon aan dan Fox 13 of gouverneur DeSantis. Hij was in 2016 verantwoordelijk voor de verkiezingen in hoofdstad Tallahassee, Leon County en heeft een 30 jaar lange ervaring als toezichthouder bij verkiezingen. Sancho weet nog niet zo zeker of de FBI in 2016 de zaak onder controle had of achter de feiten aanliep. Volgens hem ontbreekt een diepgaand onderzoek om zeker te kunnen weten dat de verkiezingen van 2016 niet zijn beïnvloed. In een artikel in Tallahassee.com van augustus 2018 waar hij via een tweet naar verwijst zegt hij: ‘Wat ik in 2016 zag, was een expeditie. Het was geen aanval, maar een operatie voor het vergaren van informatie’. Hoe ondanks de conclusie van de FBI dat de GRU de hardware van het verkiezingssysteem niet kraakte de Russen toch de verkiezingen konden beïnvloeden in de richting van Trump is de vraag die nog niet afdoende beantwoord is.
Foto: Schermafbeelding van deel artikel ‘Russians hacked 2 Florida voting systems; FBI and DeSantis refuse to release details’ van Gary Fineout op Politico, 14 mei 2019.
Aanstaande woensdag 21 maart is het referendum over de Wiv, de nieuwe Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten. Ook wel sleepwet genoemd. Arjen Lubach legt uit dat de regering bereid is om alle middelen in te zetten om kiezers te overtuigen van het belang van de wet. Hij noemt dat leugens en terreurschwalbes. De voorstanders verzinnen allerlei verhalen over wat de tegenstanders willen. Maar de tegenstanders zijn niet voor aanslagen of terreur, maar wel voor een betere wet. Ook ik stem tegen, onder meer omdat mensenrechtenbewegingen en journalisten er kritiek op hebben. De overheidspropaganda brengt me niet op andere gedachten, integendeel, het sterkt me in mijn standpunt. Niet doen. Maak een betere wet.
Wat moet de reactie zijn op de aanslag bij Charlie Hebdo die 12 mensen het leven kostte? In grote lijnen zijn er twee soorten reacties: 1) meer restrictieve maatregelen die veiligheid boven alles stellen of 2) het verhogen van de doelmatigheid door aanpak binnen de bestaande (wettelijke) kaders. Deze standpunten worden respectievelijk door de Britse conservatief Timothy Kirkhope en de Duitse Groene Jan Philipp Albrecht in het Europarlement verwoord. Dat meningsverschil concretiseert zich nu op de reisgegevens. De Tweede Kamer is kritisch omdat het oprekken van bevoegdheden niet nodig is voor de bestrijding van het terrorisme.
In een reactie op Geen Stijl (14-01; 12:22) verwoordde ik dat zo: ‘Feit is dat de politie- en veiligheidsdiensten over grenzen heen niet optimaal samenwerken. Dus zowel binnen Nederland tussen verschillende korpsen als in Europa tussen diverse landen kan de samenwerking verbeterd worden. (..) Het kan binnen de bestaande wettelijke kaders. Zodat zowel veiligheid als privacy gediend worden. Niet alleen Alexander Pechtold van D66, maar ook partijen als de VVD, PvdA en het CDA zijn tegen het eenzijdig vergroten van bevoegdheden van veiligheidsdiensten. (..) Laten de AIVD en politie dus eerst maar eens doelmatiger gaan werken. Want het is een publiek geheim dat de doelmatigheid van de Nederlandse politie schrikbarend laag is. (..) De roep om meer bevoegdheden kan daarom als een vlucht naar voren opgevat worden’ .
Over de bestrijding van het terrorisme is de afgelopen week in de publiciteit, op scholen en werkplekken en in kroegen het nodige gezegd. Uit alles blijkt dat het een gecompliceerd vraagstuk is dat om een brede aanpak vraagt. Ik zet wat observaties op een rij in een zich van dag tot dag ontwikkelend verhaal:
1) Terrorisme moet breder geïnterpreteerd worden dan moslimgeweld tegen het Westen. Met als doel een beleidsaanpassing dient eronder ook staatsterrorisme, terrorisme door Westerse landen of terrorisme door niet-moslims in Westerse landen begrepen te worden. Het parlement moet het voortouw nemen. Zie hier.
2) Bestrijding van terrorisme kan binnen bestaande wettelijke kaders door betere samenwerking tussen veiligheidsdiensten, gelijkschakeling van standaarden en het vergroten van doelmatigheid. De samenwerking staat haaks op het pleidooi om de veiligheidsdiensten meer bevoegdheden te geven wat hun autonomie laat toenemen. Deze moet juist verkleind worden tot een niveau dat parlementaire controle erop vergemakkelijkt.
3) Veiligheid en burgerrechten (privacy) zijn niet in tegenstelling met elkaar, maar wel in continue onderlinge afweging. In Nederland zijn beide aspecten nu vertegenwoordigd in het ministerie van Veiligheid en Justitie, maar dat is ongewenst omdat er dan geen twee partijen zijn voor een gelijkwaardige afweging. Daarom moet er weer een apart ministerie van Justitie komen. Veiligheid kan voortaan ondergebracht worden in een nieuw ministerie van Binnenlandse Veiligheid dat politie, territoriale verdediging van kwetsbare objecten (inclusief cyberoorlog en digitale verdediging) en de veiligheidsdienst AIVD omvat.
4) De vrijheid van meningsuiting is niet absoluut, maar wordt uitsluitend beperkt door de wet. De wet is de enige neutrale plek waar burgers van de pluriforme samenleving elkaar kunnen verstaan. Uitingen van religies zoals in zogenaamde heilige geschriften dienen als fictie (literatuur) en niet als non-fictie (geschiedenis, ‘waargebeurd’) beoordeeld te worden. Want religie is een menselijke constructie totdat het tegendeel bewezen is. Een beroep op goede smaak en fatsoen bij het beoordelen van religiekritiek is individueel bepaald en daarom niet bruikbaar om mensen te verbinden. Een beroep op fatsoen en beschaving of het idee dat religie een uitzondering is die ontzien dient te worden compliceert en verduistert de toetsing aan de wet.
5) Een levendig publiek debat hoort bij een open samenleving die burgers niet op voorhand inperkt. Functie van alle vormen van maatschappelijke kritiek is dat het de vanzelfsprekendheid van de macht ter discussie stelt. Zodat een samenleving de tegenkrachten een kans geeft. Via onderwijs moet gezorgd worden dat alle maatschappelijke geledingen gekwalificeerd zijn om actief en op niveau aan dat debat bij te dragen. De monotheïstische wereldgodsdiensten met hun missie en marketing bezitten een grote politieke macht waarvan het vanwege het politieke evenwicht nodig is dat deze bevraagd wordt. De enige grond voor extra juridische bescherming is de kwetsbaarheid en zwakte van groeperingen om deel te nemen aan het publieke debat, zoals hoogbejaarden, geestelijk gehandicapten, laagopgeleiden, chronisch zieken en kinderen.
George Knight 