Plasterk pleit voor fatsoensoffensief en betere opvoeding

Minister Ronald Plasterk (PvdA) roept op tot een fatsoensoffensief. Kinderen moeten beter opgevoed worden. Alle kinderen, want-ie maakt geen onderscheid. Plasterk koppelt dat aan het geweld tegen mensen met een publieke taak, zoals medewerkers op ambulances, bij de politie of in het openbaar vervoer. Ze moeten zich gesteund voelen door politie en justitie, aldus Het Parool. Vandaag verschijnt er een evaluatie over dit onderwerp. Wat opvoeding en doelmatig overheidsoptreden met elkaar te maken hebben valt moeilijk in te zien. PvdA-voorzitter Hans Spekman riep vorige week op tot een beschavingsoffensief op internet.

Wat is dat toch dat gepraat over fatsoen van politici en opinieleiders? Bijna een jaar geleden pleitte publiciste Naema Tahir ervoor om onfatsoenlijke journalisten van het Binnenhof te weren en alleen de beschaafde pers toe te laten. Maar daar begint het probleem, want wie bepaalt wat onfatsoenlijk is? Minister Plasterk trapt niet in de val om anderen uit te sluiten, maar houdt een zo’n algemeen betoog dat het een nietszeggend verhaal wordt. Het maakt geen onderscheid tussen goede en slechte opvoeding. Vrijblijvende profilering over niks.

De oplossing is simpel. Meer investeren in onderwijs, scherpere selectie in de toegang tot Nederland van mensen die veel aandacht vragen, meer toezicht in het openbaar vervoer, meer blauw op straat, meer sociaal-cultureel werk in de wijken, meer investeren in de huursector en een betere voorbeeldfunctie van de politiek. Maar dat kost geld dat de politiek er niet voor over heeft of waarover de politiek niet meer gaat omdat het zichzelf op afstand heeft gezet. En waar beleid niet meer werkt komen PvdA-ers met oproepen tot fatsoen.

De politiek kon beter werken aan het realiseren van een open samenleving door de roep om openheid en machtsdeling gepaster dan nu te beantwoorden. Door er doelgericht aan te werken dat meer burgers kunnen deelnemen aan het inrichten van de samenleving, de vormgeving van het publieke debat en het delen van de macht. Zodat burgers gehoord en gewaardeerd worden en zich minder machteloos voelen. En niet opstandig worden. Da’s een langlopend project. Het begint met het besef om zonder moralisme vrij te denken. Niet aan te komen met grote woorden over fatsoen of beschaving die de onmacht eerder verhullen, dan oplossen.

Foto: Gregory Peck en Audrey Hepburn in Roman Holiday (1953): ‘Wat de wereld nodig heeft is een terugkeer naar liefelijkheid en fatsoen’.

Overleg Catshuis mislukt. Wat nu?

Het lijkt erop dat er nieuwe verkiezingen komen nu het overleg in het Catshuis is mislukt. De magie in de gedoogconstructie werkt blijkbaar niet meer. Premier Mark Rutte en vice-premier Maxime Verhagen schuiven de zwartepiet door naar PVV-leider Geert Wilders. Deze wijst op zijn beurt naar de Brusselse bureaucraten die dwingend bezuinigingen op zouden leggen. Maar de maximalisering van het tekort met 3% is een stokpaardje van de VVD en kan Nederland schaden als het vertrouwen in ons land afneemt.

Vraag wie gebroken heeft is een kwestie van perspectief. Zijn dat Rutte en Verhagen die niet langer kunnen leven met de voet op de rem door de PVV waar het wijzigingen in de sociale sector betreft, zoals de AOW? Of is het Wilders die bewust kiest voor de confrontatie? Of waren er tegelijkertijd drie brokkenpiloten op de weg?

Hoe dan ook is het verstandig dar er verkiezingen komen. Met de reeks slechte berichten over de economie werd de samenwerking steeds stroever. Op de anti-immigratie maatregelen heeft de PVV niet meer bereikt dan de SGP op immaterieel gebied, namelijk een klem op de groei. Maar geen teruggang van het volume.

Wat nu? De PvdA heeft al onder Job Cohen in het najaar van 2011 een koerswijziging naar links ingezet. Die is verder doorgevoerd en ingekleed door de nieuwe partijleider Diederik Samsom en voorzitter Hans Spekman. Maar hierdoor is de afstand tot de andere middenpartijen vergroot. En aangezien het een Nederlandse wetmatigheid is dat er slecht voor twee van de drie ‘grote’ middenpartijen ruimte is in een coalitie zullen VVD en CDA de romp van een nieuw kabinet vormen.

De andere liberale partij D66 kan programmatisch goed aansluiten bij VVD en CDA. Maar volgens de peilingen heeft een coalitie dan nog maar 60 tot 65 zetels. Hoewel een implosie van de PVV ten gunste van de andere partijen zal werken. GroenLinks scoort slecht en heeft in Jolande Sap een leider die niet overtuigt. En als er verkiezingen komen kunnen de Piraten tussen de 5 en 10% scoren als ze zich goed weten te organiseren. Waarmee ze weer stemmen bij D66 zullen wegsnoepen.

Kortom, de kans op verdere fragmentatie van de kiezersmarkt neemt toe. Toch een coalitie met VVD, CDA, PvdA en D66? Maar draagt dat niet dezelfde kans op mislukking in zich als de huidige gedoogcoalitie? Voor een overstap zonder verkiezingen van D66, GroenLinks en CU naar het huidige kabinet lijkt het te laat door de gepolitiseerde sfeer. Bij verkiezingen wacht Nederland een hoogst onzekere tijd en uitkomst. Met de kans dat ons land nog verder van huis is dan vandaag.

Naema Tahir praat over fatsoen en grenzen aan de meningsuiting

Naema Tahir pleit in Buitenhof voor het weren van onfatsoenlijke televisiejournalisten van het Binnenhof. Want inhoudelijk sterke mensen kiezen niet voor de politiek als er types als Pownews’ Rutger Castricum rondlopen, zo stelt ze. Als gevolg gaan makkelijke babbelaars, acteurs, cabaretiers en demagogen de politiek domineren. Tahir is daarom voor een beperking van de persvrijheid. Ze wil alleen de beschaafde pers toelaten. Haar commentaar brengt Geen Stijl tot een stuk onder de titel ‘Buitenhof-columniste wil einde persvrijheid‘.

Er schort het nodige aan de analyse van Tahir. Want Cohen is niet afgetreden omdat-ie niet kon omgaan met de media, maar omdat-ie strategisch en organisatorisch door de mand viel. Hij wist in twee jaar tijd de PvdA niet te verenigen en op koers te brengen. Daarbij komt dat Cohen niet scherp kan formuleren en niet met de media kan omgaan. Tahir stelt tevens dat Thorbecke in 2012 binnen een dag de politiek verlaten zou hebben. Alexander de Grote, Attila de Hun of Karel de Vijfde of Napoleon Bonaparte misschien ook. Wellicht ook niet.

Onduidelijk is op welke grond Tahir onfatsoenlijke journalisten wil weren. Alles wat ze zegt over Castricum klopt. Maar wie maakt uit wat beschaafde journalistiek is? Het fatsoen van de een is het onfatsoen van de ander. En omgekeerd. Tahir realiseert zich onvoldoende dat fatsoen een instrument is om opponenten uit te schakelen. Beroep op fatsoen en stigmatisering van onfatsoenlijken is een wapen in het publieke debat. Bezorgheid over fatsoen is terecht, maar minder onfatsoen is geen antwoord. Wel meer debat en openheid.

Tahir gaat voorbij aan de reden waarom werving en selectie van de politiek faalt. Media spelen ongetwijfeld een rol in de richting die ze aangeeft. Dat alleen leden van politieke partijen voor functies in het openbaar bestuur in aanmerking komen is echter doorslaggevender. Da’s slechts 2% van de bevolking dat ook nog eens de begrenzing van een politieke partij wacht. Als de vijver waarin gevist kan worden tien of twintig keer groter zou zijn, dan ontneemt de dynamiek van deze instromers vanzelf macht aan de onfatsoenlijke journalistiek. En aan types als Cohen of Balkenende die erover praten maar hun fatsoen politiek niet kunnen vertalen.

Foto: Naema Tahir in het tv-programma Buitenhof