Journalistiek VS onder vuur moet samenwerking en ambitie tonen

Een terugkerende vraag op dit blog is hoe journalisten van de gevestigde media denken. Waarvoor springen ze in de bres? Zijn ze behoudend in hun denken en kunnen ze buiten hun eigen kring denken? Wat is hun politieke filosofie? Deze vragen zijn niet los te zien van veranderingen in de media. Het internet doet gedrukte media sluiten en nieuwe verdienmodellen ervoor worden ontwikkeld. Professionele blogs zijn in opmars, maar richten zich niet meer op een breed publiek. Dat wordt gefragmenteerd. Broadcasting wordt narrowcasting.

Journalisten mogen aan hun eigen hachje denken. Een journalist hoeft niet vanwege een mening de eigen baan in gevaar te brengen. Vaak kiezen ze midlife eieren voor hun geld en stappen over naar bedrijfsleven of de overheid. De overstap van de controle op de macht naar de controle van de media kleedt de journalistiek nog verder uit. Maar wacht even … de journalistiek wordt toch beschouwd als een venster op de democratie en zijn het niet de journalisten zelf die dat beeld in stand houden? Koesteren, zelfs. Kan de journalistiek die pretentie nog waarmaken of is het een oud beeld waarmee de media alleen uit marketingoogpunt leuren?

Juist op die overgang van een gesloten naar een open beroepsgroep kondigde zich de affaire WikiLeaks aan. Die vooral in de VS en het Verenigd Koninkrijk tot debatten leidde. Vanaf de zomer van 2010 werd Julian Assange in het geheim tegengewerkt door de Amerikaanse regering die alles in het werk stelde om hem publicitair onschadelijk te maken. Via inzet van media. Da’s half gelukt. WikiLeaks werd economisch -en illegaal- tegengewerkt door de regering-Obama en moest temporiseren, maar bleef doorgaan met onthullingen. De harde aanpak van klokkenluiders bezorgde president Obama een slechte naam bij mensenrechtenactivisten en in progressieve kring. Alleen niet in de gevestigde media. Tot afgelopen maand.

Kevin Gosztola zet op firedoglake.com de feiten op een rij. Hij pleit ervoor dat journalisten in samenwerking zelfverzekerd hun recht nemen en stoppen zich te gedragen als slachtoffer van een restrictieve overheid. In progressieve kring werd de recente opwinding over het registreren van de AP-journalisten en de beschuldiging door het ministerie van Justitie van Fox News journalist James Rosen als opportunistisch gezien. Pas toen collega nieuws- en onderzoeksjounalisten werden aangepakt, kwamen ze in het geweer. Wat is dan nog de ‘democratische meerwaarde’ van de journalistiek als de meerderheid van journalisten pas reageert als het persoonlijk wordt? Toen Assange in 2010 zonder aanklacht op een Red Notice-lijst van Interpol werd gezet en door Amerikaanse politici en opinieleiders naar de andere wereld werd gewenst zwegen ze.

Gosztola verwijst naar een commentaar uit december 2010 van Nancy Youssef over de prestigieuze ‘The freedom of the press committee of the Overseas Press Club of America‘ dat Assange not one of us verklaarde. Hierboven afgebeeld. Journalisten van ‘The Freedom of The Press Committee‘ spraken zich dus uit tegen een organisatie die in z’n eentje voor meer onthullingen zorgde dan alle journalisten van de wereld bij elkaar. Het commentaar verdraait ook nog eens feiten zoals het idee dat WikiLeaks documenten niet redigeerde en geheimen onthulde. Ook nu nog beschamend om te lezen omdat het doet uitkomen dat journalisten onder het mom van ‘persvrijheid’ de persvrijheid geweld aandoen en toetreders buiten de deur houden. Zo denken journalisten. Als reactie lanceerden progressieve kringen eind 2012 de Freedom of The Press Foundation.

Foto: Schermafbeelding van commentaar van 9 december 2010 door Jeremy Main, Larry Martz and Kevin McDermott van The freedom of the press committee of the Overseas Press Club of America over WikiLeaks.

Onstabiele politici als nuttige idioten: WikiLeaks, Karl Rove en VVD

De IJslandse WikiLeaks-woordvoerder Kristinn Hrafnsson introduceert in een interview met John Robles van de Voice of Russia de term ‘unstable politicians‘.  Het gesprek loopt de problemen na die de onlangs opgerichte Freedom of the Press Foundation zou kunnen ontmoeten van degenen die WikiLeaks het zwijgen op willen leggen. Een batterij advocaten staat klaar om een nieuwe bankblokkade van WikiLeaks te counteren. Doel van de Freedom Foundation is het steunen van transparante journalistiek. Hrafnsson merkt op dat WikiLeaks tot nu toe nergens ter wereld ooit door wie dan ook aangeklaagd is voor het begaan van welke misdaad dan ook.

Onstabiele politici gebruikten grote woorden om WikiLeaks naar de hel te wensen, maar voegden de daad niet bij het woord. Amerikaanse politici kunnen sinds eind 2010 met hun vrije mening Julian Assange ongestraft criminaliseren en de publieke opinie beïnvloeden. Hun aantijgingen zijn opinies zonder onderbouwing. Dit wordt niet geformaliseerd in een aanklacht, maar informeel gespind. Uit calculatie door hardliners en impuls van navolgers. Onstabiele politici bouwen niet alleen een relatie met nieuwsmedia op om zelf te scoren, maar manipuleren ook de werking van transparante journalistiek. Zodat WikiLeaks geen steun meer vindt in het centrum van de publiciteit. De karakterisering onzorgvuldig of zonder verplichting past onstabiele politici.

Onstabiele politici staan in een hiërarchische relatie tot elkaar. Republikeins strateeg Karl Rove zet een lijn uit die door het politieke voetvolk dat zijn gedachtengoed deelt gevolgd wordt. Zelfs vice-president Joe Biden neemt als ‘tough guy’ van de regering-Obama de patriottische lijn over om de verdediging op rechts af te dekken. Uiteindelijk sijpelt de manipulatie door naar de nationale politiek van de bondgenoten. Zodat de VVD zonder eigen meningsvorming over Assange zich ezelachtig door Rove en de Tea Party laat beïnvloeden. Voormalig minister Uri Rosenthal etaleerde zijn gebrek aan autonoom denken in antwoord op vragen van SP-Kamerlid Harry van Bommel door de leugens van zijn Zweedse collega Carl Bildt uit de regering-Fredrik Reinfeldt over te nemen. Diens ‘Nieuwe Conservatieven’ worden al ruim 30 jaar geadviseerd door Karl Rove.

Zo laten onstabiele politici zich in Nederland als marionetten door de Amerikaanse partijpolitiek sturen. Ze beseffen stellig hun eigen rol. Maar ze vinden het geschikter om His Master’s Voice na te echoën dan een eigen geluid te ontwikkelen. Zelfs ik krijg een voorgekauwd antwoord uit Amerikaanse koker van de medewerker van VVD-Kamerlid Mark Verheijen op mijn suggestie om Nederland te laten bemiddelen in de zaak-Assange. Uiteindelijk maakt dit onze onstabiele politici tot ‘nuttige idioten’. We zijn ons ervan bewust.

Foto: Bizarro, 2004. ‘But surely you agree that truth can be created by the repetition of a lie‘ (Maar zeker gaat u ermee akkoord dat de waarheid kan worden gecreëerd door de herhaling van een leugen).

Freedom of the Press Foundation omzeilt bankblokkade WikiLeaks

Vandaag is de Freedom of the Press Foundation officieel gelanceerd. Gedragen door gerenommeerde journalisten en voorstanders van vrije expressie zoals Daniel Ellsberg, Glenn Greenwald, John Perry Barlow, Trevor Timm, John Cusack en Laura Poitras. De Foundation is opgezet om onafhankelijke journalistiek te ondersteunen en zo de transparantie te vergroten. Directe aanleiding is de buitengerechtelijke, economische blokkade van WikiLeaks sinds november 2010 door de Amerikaanse bedrijven MasterCard, Visa en PayPal. Door deze bankblokkade is Wikileaks naar eigen zeggen 95% van haar inkomsten misgelopen.

Door de brede opzet hoopt de Freedom of the Press Foundation deze blokkade te breken. Behalve WikiLeaks zijn er telkens drie andere journalistieke organisaties die gesteund worden. Dat wisselt elke twee maanden. Niet dus voor WikiLeaks. Nadrukkelijk stellen de initiatiefnemers dat de bijdrage voor WikiLeaks ten goede zal komen aan journalistieke projecten. En niet dient voor juridische bijstand aan Julian Assange.

Af te wachten valt of MasterCard, Visa en PayPal de Freedom of the Press Foundation zullen blokkeren zoals ze WikiLeaks tot op de dag van vandaag blokkeren. Is hun rugdekking nog onveranderd groot als twee jaar geleden? Overigens zonder dat er een juridisch besluit aan ten grondslag ligt. Feitelijk gaan deze bedrijven hun boekje te buiten. Bizar is dat ondanks dit besef de blokkade nog steeds niet is beëindigd. Gevestigde mediabedrijven hebben hun steun voor WikiLeaks ingetrokken. In een recente ontwikkeling kwam het Europarlement met een wetsvoorstel om voortaan scherpe voorwaarden aan zo’n blokkade te stellen.

Foto’s: Freedom of the Press Foundation