Gedachte bij de foto ‘Christmas street peddlers’

Wie in digitale fotocollecties zoekt aan de hand van het steekwoord ‘Kerstmis’, of de vertaling ervan, wordt getroffen door de sentimentaliteit en de zoetsappigheid van de afbeeldingen. Er wordt iets verheerlijkt waarvan men van een afstand ziet dat het een niet oprecht beeld is. De façade van een harmonieuze familie is populair. Evenals het idee van geluk, voorspoed en ongebreidelde consumptie. Het kan niet op. De werkelijkheid wordt voor de gelegenheid verhuld. Tegelijk weten we dat we daar eenmaal per jaar niet te zwaar aan moeten tillen.

Op deze foto zien we wat het echte leven lijkt. Hun armoedig bestaan benadrukt ongelijkheid. Marskramers slijten op straat rond kerstmis hun waar. Poppen, vogeltjes en een kleed. De teddyberen geven een datering aan de foto. Door president Theodore ’Teddy’ Roosevelt ontstond in 1902 in de VS een teddybeer-rage. Dus het is aannemelijk om te veronderstellen dat het december 1903 of later is voordat de teddybeer is afgedaald naar de straathandel.

Bevinden we ons in Chicago voor Bromann & Bros in het vleesdistrict? Het is een winkel voor slagerij benodigdheden voor de tussenhandel. Onderstaande afbeelding van een ansichtkaart uit 1920 lijkt dezelfde plek te tonen aan de bovengrondse metro. Met een enorme toeloop van het publiek voor iets dat niet duidelijk is. De bovenste foto toont dan de winkel schuin van voren. Er staan extra pilaren om de toegang naar de metro boven te stutten. Maar de details kloppen niet, ofschoon het mogelijk is dat de winkel tussen 1903 of enkele jaren later en 1920 is verbouwd en uitgebreid. Het spoor loopt dood. Wellicht is dat nog de beste samenvatting van wat kerstmis werkelijk is.

Foto 1: Bain News Service, Christmas street peddlers. Geen jaartal. Collectie: Library of Congress.

Foto 2: [Item Bromann Bros. Elevator subway Real photo circa 1920s real photo postcard]

Bij een foto van een meisje op een Amsterdams station in 1910

Een meisje in de tijd. Op een treinstation in Amsterdam verkoopt ze bloemen. Zo zegt het in de marge gekraste bijschrift. De dienstregeling schuin achter haar op het plakkaat noemt 1 mei 1910. Toentertijd de datum dat jaarlijkse de nieuwe dienstregeling inging. Het plakkaat is nog niet verfomfaaid. De maatschappij moet de ‘Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij’ zijn die in 1938 opging in de NS. Het is nog geen hoogzomer, maar de zon schijnt wel zoals uit de zonnevlekken blijkt. Het zou maandag 20 juni 1910 zijn. Het meisje draagt een omslagdoek omdat het op stations kan tochten. De foto is onderdeel van de Bain Collection. Een van de vroegste Amerikaanse nieuwsagentschappen die glorieerde in de periode 1900-1920.

Is de foto ‘bijvangst’ van een bezoek van de in 1909 afgetreden president Theodore Roosevelt aan Nederland, vergezeld door Arthur M. Beaupre, de toenmalige Amerikaanse ambassadeur in Nederland en Luxemburg? Niet toevallig praat ‘Teddy’ -naamgever van de teddybeer- Roosevelt met een journalist. Vermoedelijk ongedwongener dan toenmalige Nederlandse bestuurders deden. Tijdens zijn  presidentschap zocht Roosevelt steun bij de pers om monopolies aan te pakken en muntte hij het begrip muckraker.

Geen ‘bijvangst’ want het bezoek was op 13 mei zoals uit een ander bijschrift blijkt. Het bloemenmeisje staat alleen. Op het station. Vereeuwigd door een fotograaf. Waarom moeten we er van alles bijhalen dat er niks mee te maken heeft? Het zal wel in de menselijke natuur liggen. Het licht is gevangen in 1910. Rest is bijzaak.

Foto 1: ‘Flower girl, R.R. station, Amsterdam’, 1910. Library of Congress.

Foto 2: ‘Col. Roosevelt talking with newspaper correspondent, American Minister Beaupre, Netherlands’, 1910. Library of Congress.