Iedereen met een internetverbinding en een missie kan in een handomdraai een petitie schrijven. Dat staat interessant. Talloze platforms voorzien in de behoefte. Zo kent Nederland petities.nl of Petities24.com. Bekende internationale sites zijn Change.org, Avaaz.org en thepetitionsite.com. Soms in een Nederlandstalige uitvoering. Ze schreeuwen uit: Start een Petitie. Maar wel hier, bij ons. Met het idee dat hun stem doorklinkt in de besluitvorming wordt gewone mensen voorgehouden dat ze het onrecht kunnen bestrijden of de politiek beïnvloeden. De sites bieden tegen elkaar op. De één heeft 392 miljoen handtekeningen, de ander bijna 122 miljoen mensen die actie ondernemen of zo’n 42 miljoen leden wereldwijd. Petities zijn miljoenenbusiness.
Waarom start iemand een petitie? De redenen zijn uiteenlopend. Dat kan zijn om iets tegen te houden of iets van de grond te tillen. Het kan voortkomen uit machteloosheid of ongenoegen, maar ook uit positivisme en betrokkenheid. Een petitionaris die geen provocateur is probeert gelijkgezinden te bereiken. Mensen die er precies zo over denken. Petities zijn daarom op te vatten als een digitale vorm van archipelisering die door selectie leidt tot eenduidigheid. Daarom moet het maatschappelijk nut ervan niet overschat worden. Anders gezegd, een petitie gaat niet over grenzen, maar spreekt mensen aan die zich toch al aangesproken voelden.
Kan een petitie dan niet overtuigen, dus iemand van mening doen veranderen en tot ander inzicht brengen? Wie weet kan een petitie iemand helpen dat naar boven halen dat er altijd al was, maar waarvan het bestaan onbekend was. Een petitie kan dus helpen in de bewustwording. Ofwel, iemand laten beseffen voor een zaak te staan. Als experiment heb ik bovenstaande petitie opgesteld over het op dit moment heetste hangijzer van Europa: de vluchtelingencrisis. Kan een petitie er echt aan meehelpen om het publieke debat bij te sturen? Ik twijfel. Maar feit dat ik in actie kom maakt wel duidelijk dat het me bezighoudt en ik me zorgen maak over de passiviteit van de politiek en de verharding van het publieke debat. Deze petitie schreeuwt: dat moet anders.
Foto: Schermafbeelding van petitie ‘Nederland heeft recht op een duurzaam vluchtelingenbeleid’ op thepetitionsite.com. Tekenen kan hier.