Kwestie Arib is kapstok voor ongenoegen over centrumpolitiek

De kwestie Khadija Arib is simpel. Over deze PvdA-ster gaan al jarenlang verhalen over grensoverschrijdend gedrag jegens kamerpersoneel. Wie zegt dat niet te hebben geweten heeft zitten slapen of liegt.

Of die verhalen waar zijn moet worden uitgezocht. Het is een raadsel waarom dat nu pas in een onderzoek gebeurt, want ze was voorzitter van januari 2016 tot april 2021. Een verklaring kan de corona-pandemie zijn die vele procedures heeft vertraagd.

Van Arib tekent zich uit berichten een profiel af van een goede voorzitter om kamerdebatten te leiden en de orde te handhaven. maar tevens een niet aangenaam individu dat achter de schermen niet alleen het kamerpersoneel intimideerde, maar ook een slechte manager was.

In de zichtbare aspecten van haar functie als Kamervoorzitter was ze goed en in de voor het publiek onzichtbare aspecten was ze slecht. Dat laatste in de zin van gemeen, kwaadaardig en onplezierig.

Positieve beeldvorming leidde bij Arib tot zelfoverschatting. Ze dacht afgelopen week brede steun in kamer en publieke opinie te kunnen krijgen voor haar positie en opende de aanval op de huidige Kamervoorzitter Vera Bergkamp (D66). Maar die steun viel tegen en was anders dan ze ingeschat had. De Telegraaf staat in de campagnestand en roept openlijk om Bergkamps aftreden.

Het was een afleiding van Arib om Bergkamp erbij te betrekken in een poging om de zaak waar het om draait, namelijk het onheus bejegenen van ambtenaren, naar de achtergrond te verdringen.

Arib kreeg aanvankelijk geen steun van haar eigen partij en na de aanvankelijke steun in de vooral rechtse media krijgt nu langzaam de nuancering waar het in de kwestie Arib in de kern om draait de overhand: het handelen van Arib als peoplemanager.

Dat hoeft niet meer onderzocht te worden omdat Arib afscheid heeft genomen als kamerlid. Ze ontneemt zo de kamer de mogelijkheid om haar ter verantwoording te roepen. Overigens zet het kamerbestuur, het presidium het onderzoek naar Aribs grensoverschrijdend gedrag voort. Want voor ambtenaren die zich slachtoffer voelen wordt deze kwestie niet beëindigd door weg te lopen.

Aribs voortijdig opstappen was tegen al haar oproepen aan kamerleden in omdat ze er steeds op hamerde dat kamerleden hun termijn af moeten maken. Arib doet nu wat ze anderen verweet.

Bergkamp die niet goed is in het handhaven van de orde in debatten heeft zoals blijkt niks met de kwestie Arib te maken. Dat probeerde Arib er van te maken. Als afleiding voor een onderzoek naar haar eigen fouten.

Rechtse media sprongen gretig op deze kwestie en volgden de agenda van Arib. Simpelweg omdat ze garen kunnen spinnen bij een tweestrijd Arib-Bergkamp. Ze hebben immers een bloedhekel aan D66. Dat gaat niet meer om Arib of Bergkamp, maar om het bashen van links en centrum.

Ook de oppositie links (SP, PvdD) en rechts (BBB, Omtzigt) van de PvdA nam de talking points van Arib over en viel onder verwijzing naar het opkomen voor de democratie in een brief Bergkamp aan.

De absurditeit én de aanval op Bergkamp is goed te zien in onderstaande tweet. Voormalig VVD-kamerlid Ton Elias roept godbetert op om Kees van der Staaij Kamervoorzitter te maken. Deze steile conservatieve christen is notabene lid van de SGP dat van Nederland een theocratie wil maken.

Tweet van NPO Radio 1, 30 september 2022.

Zoals de commentator in het fragment van WNL zegt over Arib: ‘ze oogstte de afgelopen dagen wat lof van verschillende kanten, maar nu klinken er ook andere geluiden door zoals van de ambtenaren in de kamer’.

Arjen Lubach verwoordde in zijn show van 3 oktober 2022 dat ‘andere geluid’ in een item over Arib. Hij stript de afleidingen van deze kwestie waarachter Arib het probeerde te verbergen en toont dat rechts de kwestie voor eigen doeleinden kaapt. Het andere geluid stelt het onderzoek naar Aribs grensoverschrijdend gedrag als Kamervoorzitter centraal. Dat past in een democratie waarin niemand boven de wet staat. Ook Khadija Arib niet.

Met haar gambiet heeft Arib zich binnen een week mat gezet. De rechtse pers pruttelt nog door in de hunkering naar Bergkamps scalp en het verdacht maken van de centrumpolitiek. Duidelijk is dat de kwestie Arib over meer gaat dan de kwestie Arib. Het is een kapstok voor het eigen ongenoegen. Wat daar zoal hangt, zegt vooral iets over dat ongenoegen.

Avondshow van Arjen Lubach bekritiseert lintjesregen en monarchie

VPRO’s ‘De Avondshow met Arjen Lubach‘ is van maandag tot en met donderdag te zien op NPO1. Het lijkt te vaak te veel uitzendtijd voor de tekstschrijvers om constant een hoog niveau te handhaven. Zouteloosheid en gebrek aan scherpte is het gevaar.

Vooral de gesprekken aan het eind met cabaretiers, omroepcoryfeeën en VPRON’ers (Bekende Nederlanders voor een VPRO-publiek) zijn doorgaans nietszeggende invulling van de tijd. Waarom boekt het programma geen kunstenaars, wetenschappers en eigenzinnige individuen? Waarom moet dit gesprek in het frame van het cabaret of het lichte amusement gegoten worden?

Is het een voorwaarde van de netmanager om het populair en eenvoudig te houden zodat de gemiddelde NPO1-kijker het kan volgen? Mag als compromis tussen netmanager en de programmaleiding van de VPRO tijdens het hele programma de lat niet te hoog liggen om het brede publiek niet af te stoten? Het studiopubliek doet trouwens elke avond weer kritiekloos een poging om de applausmachine te verslaan, maar beseft onvoldoende dat het zo de nuance verslaat.

Te vaak ontbreekt de urgentie om naar het programma te kijken. Minder uitzenddagen zou raadzaam zijn zodat de kwaliteit op een hoger peil gebracht kan worden. Dat past blijkbaar niet in het format van NPO1. Er is geen tussenweg tussen marginale en brede programmering. Juist van die tussenweg zou gezien de niet onbegrensde middelen het team van Lubach kunnen profiteren. Er zouden daarom óf meer middelen moeten worden vrijgemaakt óf het tempo van de uitzendingen moet omlaag.

Ondanks die kritiek opereert presentator Arjen Lubach zienderogen met plezier en vergroot samen met zijn begeleidend team steeds meer het vakmanschap. Als het wel lukt en hij goede teksten en onderwerpen in de mond gelegd krijgt die perfect worden geserveerd, dan behoort De Avondshow tot het beste wat de Nederlandse omroep te bieden heeft.

Zo’n pareltje en voor Lubach en zijn team een terugkerend thema is het koningshuis. Mede gezien het profiel van een breed publiek van NPO1 zal het beseffen het niet te vaak te kunnen gebruiken. Maar het is een kernthema waarin het hart van Lubach en zijn team klopt.

Republikeinen zijn in opmars en de populariteit van het Nederlandse koningshuis neemt gestaag af. De nu beter dan sinds lange tijd goed georganiseerde Republikeinen hebben aan zelfvertrouwen gewonnen en demonstreren komende Koningsdag in Maastricht langs de route onder het motto ‘Willem de Laatste?‘, aldus een bericht van RTL Nieuws. Volgens voorzitter Floris Müller van Republiek zijn veel mensen klaar met het koningshuis. Uit een peiling van Ipsos in opdracht van de NOS bleek in 2021 nog maar 57 procent tevreden is met de Nederlandse monarchie.

Aanzwellende kritiek op het koningshuis geeft dit onderwerp rugwind en vindt nu daarom ook een steeds gewilliger oor bij een breed publiek. Juist dan kan De Avondshow zijn maatschappelijke nut bewijzen door te wijzen op aspecten die doorgaans op de publieke omroep een breed publiek niet in een kritische vorm bereiken. Dat is de winst van het compromis tussen verdieping en verbreding om in te spelen op een breed publiek.

Het is de hoogste tijd dat kritiek op het koningshuis op de publieke omroep klinkt omdat nog slechts een kleine meerderheid tevreden is met de Nederlandse monarchie. Dat is een kwestie van representatie van overtuiging. Weliswaar is de Oranjepropaganda nog de norm op media en in de publieke opinie. Het heeft nog steeds vele malen meer zendtijd en promotors die de monarchie verdedigen, dan de relativering van de waarde ervan.

Een kritische uitzending van De Avondshow maakt weinig verschil. Het tekent wel de geleidelijke wordende volwassenheid van de publieke omroep dat het ook kritiek op het koningshuis voor een breed publiek laat doorklinken. Eindelijk.

Meesterlijk is de afsluiting van het fragment over de Lintjesregen met een conclusie die dwingend, sluitend en onafwendbaar is: ‘Die hele lintjesregen is gewoon één grote PR-stunt voor het koningshuis. Het is heel goed om mensen in het zonnetje te zetten, maar daar hebben we die fucking koning toch niet voor nodig‘.

Duitse satire van ZDF Heute Show over Nord Stream II. De beperkingen en verdiensten van het genre

Het is even wennen, Duitse humor. De ZDF Heute Show geeft in de marge van het nieuws op de satirische manier van Stephen Colbert, John Oliver, Arjen Lubach of Trevor Noah commentaar op de actualiteit. Het is tegelijk verfrissend en irritant oubollig dat presentator Oliver Welke in de vorm niet aansluit bij de huidige tijd.

De beperktheid van dit soort satire blijkt uit een analyse van onderwerpen als Nord Stream II of het Wirecard-schandaal. Deze programma’s zoeken aansluiting bij wat de kijkers weten en kunnen slechts weinig afwijken van bekend terrein. Want dan worden verwijzingen onmogelijk. Gemakzucht en herkauwen is het resultaat. Daarom verwijzingen naar bekende zondebokken als kanselier Merkel, vice-kanselier Olaf Scholz of oud-kanselier Schröder. Dat is bekend terrein. Groteske overdrijving komt in de plaats van fijnzinnige analyse.

Bij gaspijplijn Nord Stream II die vanwege Amerikaanse sancties al sinds december 2019 zo goed als dood is gaat het niet om Nord Stream II. Maar om de schijn van Duitse onafhankelijkheid en samenwerking in de EU. De top van de Duitse politiek is voor zichzelf en voor Duitsland op zoek naar een rol die past bij de statuur van hun land. Duitsland heeft zich afgelopen jaren in de EU wat Nord Stream II betreft geïsoleerd met een Alleingang. Amerikaanse sancties hebben het Duitse zelfbeeld aangetast. De paradox is dat de Duitse politiek dat beeld probeert over te nemen door zelf te gaan dreigen met sancties. Dat is de projectie van macht.

Omdat het een politiek en geen economisch project is maakt het voor de Russische machthebbers niks uit wat het vervolg is. Zie dit artikel van Maxim Kireev. Door corruptie bij de aanleg is het geld uit de Russische staatskas toch al in de zakken van de zakenvrienden en bevriende politici van president Putin verdwenen.

Toch slaat Oliver Welke best een ferme toon aan en houdt hij de hypocrisie van de linkse Die Linke tegen het licht. Hoewel dat ook wel scoren voor open doel is omdat Die Linke zich door hun onderhorigheid aan het Kremlin belachelijk maakt. Het is verwonderlijk dat een arbeideristische partij het opneemt voor de Russische elite die steelt van de Russische burgers en het niet voor Alexei Navalny die die corruptie aan de kaak stelt.

Omdat zo’n programma een tamelijk breed publiek bereikt dat wellicht voor het eerst een wat langere uiteenzetting over zo’n politiek onderwerp aanhoort, kan de invloed ervan niet onderschat worden. Dat het verouderd aandoet dient mogelijk de acceptatie ervan nog meer. Elk land krijgt de satire die het verdient.

Lubach over de sleepwet: niet doen in deze vorm

Aanstaande woensdag 21 maart is het referendum over de Wiv, de nieuwe Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten. Ook wel sleepwet genoemd. Arjen Lubach legt uit dat de regering bereid is om alle middelen in te zetten om kiezers te overtuigen van het belang van de wet. Hij noemt dat leugens en terreurschwalbes. De voorstanders verzinnen allerlei verhalen over wat de tegenstanders willen. Maar de tegenstanders zijn niet voor aanslagen of terreur, maar wel voor een betere wet. Ook ik stem tegen, onder meer omdat mensenrechtenbewegingen en journalisten er kritiek op hebben. De overheidspropaganda brengt me niet op andere gedachten, integendeel, het sterkt me in mijn standpunt. Niet doen. Maak een betere wet.

Zondag met Lubach: Let the world help the USA. Say Nay to NRA

VVD is karikatuur van zichzelf. Macht maakt vadsig. Hoe kan het belang van de partijpolitiek worden teruggebracht?

De VVD die de term ‘vrijheid’ in de naam heeft, lijkt bij nader inzien niet zo vrij te zijn. In elk geval volgens het voormalige VVD-kamerlid Ybeltje Berckmoes-Duindam die morgen haar boek ‘Voorlichting loopt met u mee tot het ravijn’ presenteert. De toelichting liegt er niet om: ‘Bij de liberalen – zo leerde Ybeltje – draait alles om beeldvorming. De invloed van de afdeling Voorlichting in de fractie is uitgesproken dominant. Zelfs politieke standpunten worden door Voorlichting ingestoken.’ En: ‘De gemiddelde Nederlander typeert de VVD als een partij van ordinaire graaiers, zo bleek uit eigen VVD-onderzoek. Deze uitslag werd angstvallig binnenskamers gehouden.’ Ybeltje Berckmoes-Duindam heeft haar lidmaatschap van de VVD opgezegd.

De VVD is niet de oorzaak van het probleem, maar er een gevolg van. Hoewel de partij wel de minister-president levert. Politieke partijen klampen zich vast aan de macht en azen op functies in het open bestuur die ze als hun bezit beschouwen. Terugkerende schandalen met VVD’ers op functies in het openbaar bestuur geven aan dat de mentaliteit van veel VVD’ers niet deugt. Het landsbelang en het belang van de burger wordt ondergeschikt gemaakt aan het partijbelang. Beeldvorming en kadaverdiscipline zijn de middelen om dat te bereiken. De VVD is er een voorbeeld van hoe partijpolitiek kan ontsporen, maar niet het enige voorbeeld.

Het risico voor partijen is dat ze in hun eigen werkelijkheid gaan geloven. Ze gaan de vierkante kilometer rond het Binnenhof verwarren met het echte Nederland. Het filmpje met Ivo Opstelten lijkt een satire op de VVD. Het valt niet in te zien wat de wervende kracht ervan is. Arjen Lubach kan dat niet overtreffen. Zonder dat de VVD het beseft zet het zichzelf te kakken in een filmpje waarin het verschil tussen schijn en wezen zover is opgerekt dat het lachwekkend is. Bij de VVD regeert dus niet alleen de Voorlichting, maar de afdeling die de macht binnen de partij heeft komt ook nog eens met beeldvorming die averechts werkt en wereldvreemd is.

Wat is de oplossing voor de partijpolitiek die om de eigen machtspositie en het voortbestaan draait? In de formatie die records van pietluttigheid, gebrek aan openheid en duur breekt, regeert volgens analisten het wantrouwen tussen partijen. Hoe kan het politieke bestel gerepareerd en opengebroken worden? Het moet op de schop. Een mechanisme dient ingebouwd te worden dat het belang van de partijpolitiek verkleint. Te denken valt aan de introductie van individuen en belangengroepen die ver van de partijpolitiek staan. Of aan een omlijning voor de formatie dat het landsbelang en het burgerbelang bindend omschrijft waar politieke partijen aan hebben te gehoorzamen. In elk geval moet de macht van beroepspolitici en partijpolitiek worden teruggebracht. Zoals het voorbeeld van de VVD leert, partijpolitiek brengt Nederland schijnwerkelijkheid.

Jesse Klaver en GL krijgen het verwijt inhoudsloos te zijn. Ook van Lubach

Het politieke seizoen is geopend en de aanval op de oppervlakkigheid van GL-leider Jesse Klaver is ingezet. Niet alleen door de rechtse, natuurlijke vijanden, maar ook door de natuurlijke bontgenoten uit links-liberale hoek. Zoals de VPRO of de NRC. Aanleiding is de ‘documentaire’ ‘Jesse’ van Joey Boink die volgens critici elke inhoud en verdieping mist. Met terugwerkende kracht slaat de gehekelde persoonsverheerlijking van Klaver in ‘Jesse’ terug op de campagne van GL. En het weglopen tijdens de formatie van de onderhandelingstafel door Klaver over een Afrika-deal voor migranten. Het lijkt nu waarschijnlijk dat dat uit onmacht en door een gebrek aan inhoud gebeurde. GL wordt zo in de beeldvorming de partij van marketing und gar nichts. GL bevestigt dat beeld door sinds de verkiezingen van 15 maart niet met beleid in het nieuws te komen. Wat denkende doeners als Mariko Peters of Femke Halsema ooit deden. Wetenschappelijk bureau De Helling lijkt geïsoleerd.

De marketing van GL waarachter niet inhoudelijks te ontdekken is zou niet rampzalig zijn als de twee andere linkse partijen PvdA en SP in vorm waren. Maar dat zijn ze niet. De PvdA worstelt na de verkiezingsnederlaag nog steeds met de eigen leegte en in de SP verstikt centralisme het functioneren. Ideeën die met overtuiging en continuïteit worden gepresenteerd zijn op dit moment bij PvdA, SP en GL niet te vinden. Bas Heijne zegt het in zijn NRC-column aldus: ‘Waar houden Klaver en Boink ons voor, zien ze ons als zo dom en oppervlakkig?’ Die vraag kan ook aan de PvdA en SP gesteld worden. Waar houden deze partijen ons voor? Links liep weg van de onderhandelingstafel (GL) of weigerde er zelfs aan plaats te nemen (PvdA, SP).  Zodat de rechtse VVD en CDA het initiatief konden nemen, wat zo traag gebeurt dat ook daar weinig zelfvertrouwen lijkt te bestaan.

Lubach: De lange arm van Turkije in Nederland. Wat doet de Nederlandse politiek?

Arjen Lubach legt uit hoe Turkse-Nederlanders worden beïnvloed door de lange arm van Turkije. Het blijkt dat Nederland hier aan heeft meegewerkt door in het verleden nationalistische Turken te steunen. Hedendaagse praktijk is dat Turkse-Nederlanders via Turkse staatsmoskeeën wekelijks een nationalistisch-Turks verhaal krijgen te horen en opgezet worden tegen Nederland of westerse waarden. Door de Turkse regering worden ze geïsoleerd gehouden van de Nederlandse samenleving waar ze zijn geboren. Dat is absurd. Lubach vraagt zich af hoe zich dat verhoudt tot de in de Nederlandse grondwet gegarandeerde scheiding van kerk en staat. Die bestaat niet in deze Turkse staatsmoskeeën in Nederland. De vraag die Lubach niet stelt, maar direct uit zijn betoog volgt is waarom de Nederlandse politieke partijen dit hebben helpen ontstaan en nooit hebben ingegrepen om de scheiding van kerk en staat te garanderen. Hetzelfde verhaal kan ongetwijfeld voor andere buitenlandse staatsmoskeeën in Nederland worden gehouden. Het gaat niet om gelovigen die samenkomen om in vrijheid een geloof te belijden, maar om gelovigen die onder druk worden gezet. De politiek is aan zet. Vraag is of het durft om op te treden om de Turkse-Nederlanders te bevrijden uit de greep van Ankara.

Wie de recente geschiedenis van de afgelopen 40 jaar en de actuele spanningen van Nederland met Turkije overziet zal moedeloos tot de conclusie komen dat de politiek de macht van buitenlandse staatsmoskeeën op Nederlandse bodem ook in de toekomst zal tolereren. Een grote groep conservatief-islamitische Turkse-Nederlanders zal blijvend worden opgezet tegen progressieve Turkse-Nederlanders die kritiek op het regime van Erdogan uiten. De Nederlandse politiek laat het gebeuren en grijpt niet in. Deze schroom is beschamend.

Maak van Nederland geen Trumpland

In de virtuele werkelijkheid van de sociale media stemt president Trump ermee in dat Nederland na America First tweede wordt. Echter op één voorwaarde. Dat Geert Wilders regeringsleider van Nederland wordt. Hoe dat eindigt in beeldvorming valt nu al te voorzien. Wie wordt met deze video aangesproken? De kiezers die toch al tegen Wilders zijn? Of de kiezers die twijfelen om op Wilders te stemmen? Alle beetjes helpen. Trump is een bedrieger, incompetente president en instabiel persoon. Wilders zet z’n verkiezingsprogramma op één A4-tje en heeft malcontenten om zich heen verzameld die hij zelf niet vertrouwt. Aan ons allen de keus op 15 maart.

Lubach: Ontsporingen van prins Bernhard pleiten tegen monarchie

Het aanzien van de monarchie bladdert af als er biografieën over verschijnen. Dan komt aan de oppervlakte wat verborgen werd gehouden. Met terugwerkende kracht is dat een pleidooi tegen de monarchie en voor de republiek. Reken maar na, gedurende 68 jaar -van 1936 tot zijn dood in 2004- zat prins Bernhard te stoken achter de troon. Hij was niet alleen een egoïst en non-valeur, maar ook een aanrander van het type Trump en een slechte echtgenote. Naar nu blijkt zat hij zijn echtgenote prinses Juliana dwars en vernederde haar.

Afgelopen week werd in de publiciteit gezegd dat Bernhard een ordinaire golddigger was. Dus iemand die een partner heeft om haar gevulde portemonnee en toegang tot de macht. Dat maakt nieuwsgierig naar de biografie van Máxima Zorreguieta die ook alle kenmerken van een golddigger heeft. En over koning Willem-Alexander die dezelfde goeiigheid als zijn grootmoeder uitstraalt. Soms herhaalt de geschiedenis zich. Een staatshoofd is voor een land te belangrijk om het afhankelijk te maken van langzittende personen met hun nukken, grillen, luimen, bevliegingen en grilligheden. Dat pleit om principiële redenen tegen de monarchie.