Re: Foto’s uit 1891 worden opnieuw bedacht, geframed en gekleurd

In 2017 was er in het Iziko Museums in Kaapstad, Zuid-Afrika de tentoonstelling ‘The African Choir 1891 Re-Imagined’. Het museum presenteerde het als ‘An image and sound installation that re-imagines a 19th century performance in Victorian England by The African Choir as a contemporary sonic interpretation’. Hoe het in de tentoonstelling klonk is op deze video te horen. Dus een reconstructie of re-enactment van een historische gebeurtenis. Namelijk de toernee van het Afrikaanse Koor in het Verenigd Koninkrijk in de zomer van 1891. Het koor zingt onder meer voor koningin Victoria. Ze vervolgden hun toernee tot 1893 in Noord-Amerika. Hoe vervreemdend zo’n re-enactment kan uitpakken toonde een tentoonstelling van Anoek Steketee in het Tropenmuseum in 2013 aan. De Tweede Boerenoorlog (1899-1902) moest nog komen en de Eerste Boerenoorlog (1880-1881) was achter de rug. De spanning tussen Engelsen en Afrikaners liep op. Op de foto’s zijn twee witte Engelsen te zien: manager Walter Letty and muzikaal directeur James Balmer. Op de onderste, bijgekleurde foto kijken beide Engelsen als schoolmeesters of poortwachters naar het koor terwijl het ‘The Kaffir Wedding Song‘ vertolkt. De vrouw in het midden slaat de handen voor haar ogen. Ingewikkeld. 

Foto 1: London Stereoscopic Company studios, ‘Members of the African choir pose for a group portrait with their English choir manager, Walter Letty and musical director, James Balmer’. 1891.

Foto 2: London Stereoscopic Company studios, Leden van het African Choir met Walter Letty en James Balmer, 1891. Op FB-pagina ‘Colors of the Past’.

Advertentie

Na kritiek is wassen beeld van Hitler verwijderd uit Indonesisch ‘trick eye’ museum

Het De Mata Museum in het Indonesische Jogjakarta kreeg kritiek in de westerse pers vanwege een overigens slecht lijkend wassen beeld van Hitler tegen de achtergrond van de ingang van het Duitse concentratiekamp Auschwitz met de leuze ‘Arbeit Macht Frei’. Inmiddels heeft het museum het wassen beeld van Adolf Hitler weggehaald. Het De Mata ‘trick eye’ Museum is een instelling waarin het gaat om de optische illusie en de beleving van de bezoeker centraal staat. In de spanning tussen informatie en entertainment (infotainment) ligt het accent overduidelijk op het laatste. Bezoekers kunnen zich (laten) fotograferen in kostuum, of in wat het museum een 3D-omgeving, een 4D-omgeving of een 5D-omgeving noemt. Wat het daar precies mee bedoelt is onduidelijk. Zie hier voor uploaded foto’s van bezoekers. Het bewijs er geweest te zijn is de truc en de pret ervan. Hoe dan ook paste de foto van Auschwitz en het wassen beeld van Hitler in de reeks nationale helden, ’s werelds beroemdste leider en president, internationale beroemdheden en superhelden in dit ‘museum’.

In een bericht in The Times of Israel wordt Hitlers presentatie in het De Mata Museum door critici verachtelijk en walgelijk gevonden. Het zou de slachtoffers bespotten. Daarin hebben ze gelijk, het De Mata Museum is amusement dat geschiedenis als weggooiproduct gebruikt. Maar er is een andere kant aan het verhaal zoals onder meer blijkt uit Anoek Steketee’s project ‘Vroeger is een ver land’ (2013) in het ‘oude’ Tropenmuseum. Zij spitste dat toe op het koloniale verleden van Indonesië, waar zoals Steketee zegt ‘het verleden ligt voor veel mensen gewoon te ver weg’. Re-enactment of het naspelen of uitbeelden van historische gebeurtenissen is een fenomeen dat in Azië meer mensen aanspreekt dan in Europa waar het de liefhebberij van excentrieke hobbyisten is. In Europa weegt geschiedenis zwaarder en kent het verleden navenant meer gevoelige kanten.

Foto 1: Bezoekster met inmiddels verwijderd wassen beeld dat Adolf Hitler moet voorstellen in het De Mata Museum in Jogjakarta.

Foto 2: Foto van bezoekers van het De Mata Museum in Nederlands kostuum uit photostream op Tripadvisor.

Prabowo en hofhouding, Queen en Azië. Verleden als glamour

Queen met Freddy Mercury en Brian May zong in 1977 ‘We Will Rock You’. Een song die veelvuldig gecoverd, geremixed, gesampeld en geparodieerd is, aldus Wikipedia. Ook in Indonesië waar supporters van presidentskandidaat Prabowo Subianto in nazi-uniform Queen postuum rechts passeren. Journalist Allan Nairn doet voor Democracy Now! een boekje open over Prabowo die tegen hem in 2001 verklaarde dat Indonesië nog niet rijp was voor democratie. Dat verklaart alles. De supporters denken er zo te zien nog zo over.

Zo’n 70 jaar na de ineenstorting van de Nazi-dictatuur wordt buiten West-Europa losser omgegaan met de symboliek van het nazisme. Daar ligt het uiteraard minder beladen dan in Europa waar oude wonden nog schrijnen. Teruggrijpen naar de recente geschiedenis en er uit fascinatie onderdelen van ’lenen’ om zich af te zetten tegen het verleden of het Westen komt in Azië veel voor. In Indonesië is de reenactment populair, zelfs van de koloniale geschiedenis. Anoek Steketee had er in 2013 in het Tropenmuseum een mooie presentatie mee. Maar bij Prabowo Subianto en de video lijkt iets anders aan de hand. Zonder het terdege te begrijpen verheerlijken de supporters Probowo die in de startblokken staat als fascistische dictator.

Foto: Nazi-meisjes in Thailand.