Katholiek Nieuwsblad wil niet begrijpen wat secularisme is

Het Katholiek Nieuwsblad kopte op 27 juni ‘Katholieken en moslims moeten samen de secularisatie bestrijden.‘ Deze zin is ook de opening van het artikel. Het KN zegt dat dit in een verklaring staat van ‘de islamitische-katholieke commissie voor dialoog’. Ofwel ‘The Islamic-Catholic Liaison Committee‘ die op 18 en 19 juni 2013 in Rome voor de 19de keer bijeenkwam, aldus een persbericht van het Vaticaan. Het thema van de bijeenkomst was ‘Gelovigen bieden het hoofd aan materialisme en secularisme in de samenleving’. In het Engels: ‘Believers confronting materialism and secularism in society‘. De delegatieleider van katholieke zijde was kardinaal Jean-Louis Tauran en van islamitische zijde professor Hamid bin Ahmad Al Rifaie.

In de verklaring wordt echter nergens gezegd of er zelfs maar op gezinspeeld dat katholieken en moslims samen het secularisme of het proces van secularisatie moeten bestrijden. Dat verzint het KN. Wel wordt in punt 2) genoemd dat ‘veel mensen lijden onder het verlies van geestelijke en religieuze wortels, dit fenomeen verzwakt zowel de innerlijke en morele dimensies van individuen en samenlevingen’. Deze abstractie waaraan niemand zich een buil kan vallen past in een verklaring over de interreligieuze dialoog tussen godsdiensten.

Het zou ook niet logisch zijn als het Vaticaan de bestrijding van de secularisatie centraal zou stellen in een dialoog met vertegenwoordigers van de islam. Afgelopen mei liet de gezaghebbende Italiaanse kardinaal Angelo Scola bij de opening van een conferentie in Milaan een ander geluid horen. Hij pleitte voor een gezond secularisme dat ruimte laat voor vrijheid van godsdienst. Kardinaal Scola beseft goed dat in een pluriforme samenleving het secularisme vrijheid aan gelovigen biedt om zich te uiten. Secularisme is daarom geen vijand van religie, maar juist dienstbaar eraan. Mits het eerlijk gebeurt, ‘gezond’ in de woorden van kardinaal Scola.

De logica die kardinaal Scola wel ziet is nog niet tot het KN doorgedrongen. De commentator die verklaringen erg vrij vertaalt leest blijkbaar graag wat er niet staat vanwege oude spookbeelden over het secularisme. Tot het KN is het besef nog niet doorgedrongen dat het proces van secularisme niet iets is om bang voor te zijn. Het is juist een waarborg voor het Europees katholicisme. Secularisme biedt de bescherming van de staat in landen waar het katholicisme in een minderheidspositie verkeert. Hoogste tijd voor bewustwording bij het KN.

Foto: Stonehenge.

Imad Habib, Angelo Scola, blasfemie en secularisme

Aldus Moral Courage Channel (‘standing up when others want you to sit down’). Imad Habib is op de vlucht voor de Marokkaanse autoriteiten. Is-ie moordenaar, dief of bankrover? Wat heeft-ie misdaan? Iets heel ergs: hij is atheïst en verbergt dat niet. Gisteren riepen zijn medestaanders uit tot ‘International Imad Day‘. Met het advies dat de Marokkaanse overheid beter degenen die met fatwa’s en doodsbedreigingen komen vervolgt dan vrijdenkers. Gelden dan in Marokko de mensenrechten niet? De vraag stellen is de vraag beantwoorden.

Een indirect antwoord gaf vorige week op een conferentie de Milanese kardinaal en bijna-paus Angelo Scola. Opvallend sprak-ie zich uit tegen godlasteringswetten en pleitte voor ‘gezond secularisme‘. Met voor allen godsdienstvrijheid. Scola ziet in het bestaan ervan de echte lakmoesproef van de beschaafde samenleving. Hij verwijst met zijn uitspraak overduidelijk naar landen met een intolerante versie van de islam waar geen godsdienstvrijheid bestaat. Daar worden christenen, vrijdenkers en islamitische minderheden actief vervolgd.

Interessant is dat het Vaticaan aansluiting zoekt bij de pluriformiteit van de liberale democratie omdat het daar de voordelen van inziet. De meer behoudende protestanten aarzelen met die stap. Weliswaar verwerpen ze de islam totaal en in de diepste kern en willen ze een islamdebat, maar in hun wereldbeeld zit het wantrouwen tegen vrijdenkers en liberalen diep ingebakken. Zo sprak nog vorig jaar de Estlandse ECPM (Europese Christelijke Politieke Beweging)-voorzitter Peeter Võsu over ‘agressief secularisme‘. De omarming van het secularisme door het Vaticaan en het begrip dat secularisme in de kern niet anti-religieus is, is meer dan een kleine stap. Om maanwandelaar Neil Armstrong te parafraseren: ‘Een reuzensprong voor religie’.

Foto: De aartsbisschop van Milaan Angelo Scola draagt de mis op. Rome, 2013. Credits: Christian van der Heijden.